ရခိုင္ျပည္နယ္က ပဋိပကၡမ်ားစုံစမ္းစစ္ေဆးေရး၊ လက္ပံေတာင္း ေတာင္အေရး ၊ မိုးထိ မိုးမိနဲ႕ ေရႊေတာ္၀င္အလုပ္သမား ဆႏျပမႈ ကိစၥတို႕လို လတ္တေလာ ျမန္မာႏိုင္ငံေရးမွာ ထိပ္ဆုံးတန္းက ေနရာယူထားတဲ့ အေရးကိစၥတစ္ခ်ဳိ႕(ႏႈိင္းယွဥ္ခ်က္အရ) နည္းနည္းေလး အသံတိုးတိမ္သြားခ်ိန္မွာ ႏွစ္ေဟာင္းကတည္းက အရွိန္ျမင့္တက္ လာေနခဲ့ျပီး ႏွစ္သစ္ရဲ႕ နိဒါန္းမွာ အထြတ္အထိပ္ကို ေရာက္လာျပီလားလို႕ လူအမ်ား ေတြးေတာ စိုးရိမ္ပူပန္ေန ၾကတဲ့ကိစၥတစ္ခုကေတာ့ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ေသနတ္သံေတြ မစဲ ေသးတဲ့အေျခအေနျဖစ္ၿပီး အဲဒီကိစၥနဲ႕အတူ အခုတေလာေလးမွာ ျပည္သူ႕ အလႊာမ်ဳိးစုံအၾကား ေဆြးေႏြးလာၾကတဲ့ အေၾကာင္းအရာ တစ္ခုကေတာ့ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ အျပီးမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ သမၼတဘယ္သူျဖစ္လာႏိုင္သလဲဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ျဖစ္တယ္ဗ်။
ကခ်င္ျပသနာ ဆင္ေျခရာ မရွာခ်င္ေတာ့
ႏွစ္သစ္မွာ အေရးတၾကီးျဖစ္လာတဲ့ အဲဒီကိစၥႏွစ္ခုမွာ ကခ်င္ျပည္နယ္က စစ္ပြဲေတြ ကိစၥကေတာ့ ]ေရွ႕ေနသားအဖပုံျပင္} အပါအ၀င္ ေဆာင္းပါးေပါင္းမ်ားစြာတို႕နဲ႕ ဂ်ာနယ္တခ်ိဳ႕မွာ ကြၽန္ေတာ္ တင္ျပ ေဆြးေႏြးခဲ့ျပီးျဖစ္တာေၾကာင့္ အပ္ေၾကာင္း ထပ္ေနျပီျဖစ္ျပီး (အနည္းဆုံးေတာ့ အခု ေလာေလာဆယ္မွာ) ဆင္ေကာင္ၾကီးေတြ႕ ေနပါလ်က္ ဆင္ ဟုတ္ မဟုတ္ ေသခ်ာေအာင္ ဆင္ေျခရာ ရွာတဲ့ အလုပ္ကို ထပ္လုပ္ဖို႕ ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႕ စိတ္ မပါ့တပါျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ လက္ေရွာင္ ထားျပီး က်န္တဲ့ကိစၥတစ္ခု အေၾကာင္းကိုပဲ ေဆြးေႏြးခ်င္တယ္ဗ်ာ။
ဘယ္သူ႕လက္ထဲ အာဏာေရာက္မလဲ
၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအျပီးမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႕ႏိုင္ငံရဲ႕ သမၼတ ဘယ္သူျဖစ္လာမွာလဲ။ ဟုတ္ပါတယ္။ ဒီေမးခြန္းဟာ ကြၽန္ ေတာ္ အင္မတန္ စိတ္၀င္စားေနတဲ့ေမးခြန္းျဖစ္သလို ျမန္မာျပည္သူ အားလုံးလည္း အထူးစိတ္၀င္စားတဲ့ ေမးခြန္းျဖစ္လိမ့္မယ္လို႕ ယူဆမိတယ္ဗ်။
သမၼတက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားတစ္ခုလုံးရဲ႕ထိပ္ဆုံးမွာ ရွိတဲ့ စနစ္ကုိ က်င့္သုံးတဲ့ႏိုင္ငံေတြမွာ ]သမၼတ ဘယ္သူျဖစ္လာမလဲ} ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းရဲ႕အဓိပၸာယ္က ]ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာကို ဘယ္သူရမလဲ} ဆိုတာပဲ ျဖစ္တယ္ဗ်။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီစနစ္က်င့္သုံးတဲ့ ကြၽန္ေတာ္တို႕ ႏုိင္ငံမွာ ]၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအျပီး ]သမၼတ ဘယ္သူျဖစ္လာမလဲ} ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းရဲ႕ အဓိပၸာယ္က ]၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအျပီး ႏိုင္ငံ ေတာ္ အာဏာ ဘယ္သူ႕လက္ထဲ ေရာက္မလဲ} ဆိုတာ ျဖစ္တယ္ဗ်။
ဒီခ်ဳပ္ပါ၀င္လာခ်ိန္ကစလို႕
တကယ္ေတာ့ အဲဒီကိစၥကို ျပည္သူေတြ စိတ္၀င္တစား ျဖစ္လာၾကတာ အခုမွ မဟုတ္ဘူးဗ်။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲက တစ္ဆင့္တက္လာတဲ့ ]အမည္ခံ}ပဲ ေျပာေျပာ၊ လိုရင္လိုသလို မလိုရင္ မလုိသလို အမည္ေပး ကင္ပြန္းတပ္ခံခဲ့ရတဲ့ အရပ္သား အစိုးရ တက္လာခဲ့ ျပီးတဲ့ေနာက္မွာေတာင္ တရားမ၀င္ အဖြဲ႕အစည္းသဖြယ္ ရွိေနခဲ့ဆဲ ျဖစ္တဲ့ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဒုတိယအၾကိမ္ ျပန္လည္ မွတ္ပုံတင္ျပီး ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္မယ္လို႕ ေၾကညာလိုက္တဲ့ အခ်ိန္ကတည္းက ျဖစ္တယ္ဗ်။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီအေၾကာင္းအရာဟာ အေၾကာင္းေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ ငုပ္လွ်ိဳး ေနခဲ့ရာက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေမရိကခရီးစဥ္အတြင္း စကားတစ္ခြန္းေျပာလိုက္ျပီးတဲ့ ေနာက္မွာမွ ေနာက္တစ္ၾကိမ္ ျပန္ျပီး ]ေဟာ့} (hot)လာတာ ျဖစ္တယ္ဗ်။ မၾကာမတင္မွာပဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သူ႕ရဲ႕ ျမိတ္၊ ေကာ့ေသာင္းခရီးစဥ္ေတြမွာ အဲဒီကိစၥနဲ႕ပတ္သက္ျပီး ျပတ္ျပတ္သားသား ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပာလိုက္တဲ့အခါမွာေတာ့ အဲဒီ အေၾကာင္းအရာဟာ ျပည္သူ႕ေရွ႕ေဆာင္ဂ်ာနယ္ေတြနဲ႕ အသံလႊင့္မီဒီယာေတြကတဆင့္ ျပည္သူေတြၾကား ပ်ံ႕ႏွံ႕ေရာက္ရွိသြားျပီး စိတ္၀င္တစား ေဆြးေႏြး စရာ ကိစတစ္ခုျဖစ္လာခဲ့တာ ျဖစ္တယ္ဗ်ာ။
ဓား ဘယ္သူ႕လက္ထဲမွာ ရွိသလဲ
၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ သမၼတ ဘယ္သူျဖစ္လာမလဲ သို႕မဟုတ္ ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာ ဘယ္သူ႕လက္ ထဲ ေရာက္မလဲ။ အဲဒီကိစၥဟာ ျပည္သူေတြအတြက္ အေရးၾကီး သလားလို႕ေမးလာရင္ အသက္ေလာက္ အေရးၾကီးတယ္လို႕ ကြၽန္ေတာ္ ယူဆတယ္ဗ်။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ျပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္းငါးဆယ္လုံးလုံး ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာဟာ ျပည္သူလူထုရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ အစစ္အမွန္မ်ား လက္ထဲမရွိခဲ့ဘဲ အာဏာ လက္ထဲရွိေနတဲ့သူေတြကလည္း အရာကိစၥေတြကို လြဲလြဲမွားမွား စီမံခန္႕ခြဲခဲ့ၾကတဲ့အတြက္ ကြၽန္ေတာ္တို႕ႏိုင္ငံ ကမၻာ့ အလယ္မွာသာမက ေဒသတြင္းမွာေတာင္ ]ဓားမေနာက္ပိတ္ေခြး} ဘ၀ ေရာက္သြားခဲ့ရတာကို ကြၽန္ေတာ္တို႕ရဲ႕ သက္တမ္းအတြင္း မ်က္၀ါးထင္ထင္ ေတြ႕ျမင္ခံစားခဲ့ရလို႕ပဲ ျဖစ္တယ္ဗ်။ ႏိုင္ငံေရးပါတီတစ္ခုရဲ႕စာေစာင္တစ္ခုထဲ မၾကာေသးခင္က ဖတ္ခဲ့ရတဲ့ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ထဲကလိုပဲ ဓားက သံေခ်ာင္းလက္ထဲမွာ ရွိသလား၊ ဦးဘရန္ လက္ထဲမွာ ရွိသလား (ဆရာျမသန္းတင့္ရဲ႕ ဓားေတာင္ကို ေက်ာ္ေရြ႕ မီးပင္လယ္ကို ျဖတ္မည္ ၀တၳဳႀကီးထဲက ဇာတ္ေကာင္မ်ားကို တင္စားခ်က္)ဆိုတဲ့အခ်က္က အရာရာကို အဆုံး အျဖတ္ေပးမွာျဖစ္ေၾကာင္း ကြၽန္ေတာ္တို႕ႏုိင္ငံရဲ႕ သမိုင္းက သက္ေသ အထင္အရွားျပသခဲ့ျပီး ျဖစ္တယ္ဗ်။
အာဏာနဲ႕ ၾသဇာ
အာဏာႏုိင္ငံေရးအေၾကာင္း ေျပာတဲ့အခါ စကားမက်န္ ေအာင္ အာဏာနဲ႕ ဆက္စပ္ျခင္းမရွိတ့ဲ ႏုိင္ငံေရးအေၾကာင္းလည္း ေျပာၾကရမွာျဖစ္တယ္ဗ်။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ အဲဒီႏွစ္မ်ဳိးကို အာဏာႏုိင္ငံ ေရး သို႕မဟုတ္ ပါတီႏိုင္ငံေရးနဲ႕ အမ်ဳိးသားႏုိင္ငံေရးဆိုျပီး ခြဲေျပာ ခ်င္တတ္ၾကတယ္ဗ်။ အာဏာကို ေမွ်ာ္မွန္းတဲ့ ႏုိင္ငံေရးနဲ႕ အာဏာကို မေမွ်ာ္မွန္းတဲ့ႏိုင္ငံေရးေပါ့ဗ်ာ။ စာေရးဆရာၾကီး ဦးေအာင္သင္းကေတာ့ အဲဒီ ႏွစ္မ်ဳိးကို ]အာဏာ} နဲ႕ ]ၾသဇာ} ဆုိျပီး ခြဲျခားဖြင့္ဆိုေရးသားခဲ့တာ ကြၽန္ေတာ္ ဖတ္ခဲ့ဖူးတယ္ဗ်ာ။ သိုးေဆာင္းဘာသာနဲ႕ (material authority)နဲ႕ (moral authority)ရယ္လို႕ ခြဲျခားႏုိင္မယ္ ထင္တယ္ဗ်။
ထိေရာက္ထက္ျမက္တဲ့စြမ္းအင္
ႏိုင္ငံတစ္ခုရဲ႕ အေရးအရာကိစၥမွန္သမွ်မွာ အဲဒီအရာႏွစ္ခု ဟာ ညီတူမွ်တူ အေရးပါတဲ့ ေထာက္တိုင္ၾကီးႏွစ္ခုျဖစ္တယ္ဗ်။ ႏိုင္ငံ ေတာ္အာဏာဟာ အင္မတန္မွ ထိေရာက္ ထက္ျမက္တဲ့စြမ္းအင္ တစ္ခုျဖစ္တဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္ကို တည္ေဆာက္ ထူေထာင္လိုတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားဟာ ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာ ကို မျဖစ္မေန ေမွ်ာ္မွန္းၾကရမွာျဖစ္သလို ႏိုင္ငံေရးအာဏာကို ေမွ်ာ္မွန္းျခင္းမရွိတဲ့ လူပုဂိဳလ္ေတြ၊ အဖဲြ႕အစည္းေတြဟာလည္း မိမိတို႕ ရဲ႕ ျဖဴစင္တဲ့ ကိုယ္က်ဳိးစြန္႕ အနစ္နာခံမႈမ်ားကို အရင္းျပဳျပီး ႏိုင္ငံတည္ ေဆာက္ေရးမွာ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္တဲ့ ၾသဇာအရွိန္အ၀ါ (moral authority) ကို ထူေထာင္ၾကရမွာပဲ ျဖစ္တယ္ဗ်။ တကယ္ေတာ့ အဲဒီၾသဇာအရွိန္အ၀ါဆိုတာဟာ တမင္ ထူေထာင္စရာေတာင္မလိုဘဲ မွန္မွန္ ကန္ကန္ ျဖဴျဖဴစင္စင္ လုပ္တဲ့သူဆီ အလိုအေလ်ာက္ ေရာက္ရွိလာတာမ်ဳိးပဲ ျဖစ္ တယ္ဗ်။
ၾသဇာ အရွိန္အ၀ါဆိုတာ
မဟတမဂႏီၵတို႕၊ ဆရာၾကီး သခင္ကိုယ္ေတာ္မႈိင္းတို႕ စတဲ့ ပုဂိဳလ္ၾကီးေတြဟာ အဲသလိုမ်ဳိး သူတို႕ ျပည္သူေတြအေပၚ အင္မတန္ မွ ၾသဇာအရွိန္အ၀ါၾကီးသူေတြ ျဖစ္တယ္ဗ်။ သူတို႕ဟာ လက္ထဲမွာ သံေခ်ာင္းရဲ႕ဓားလည္းမရွိ၊ ဦးဘရန္ရဲ႕ ဓားလည္းမရွိ၊ ၾကက္သြန္လွီးတဲ့ ဓားမေျပာနဲ႕ အ၀တ္ခ်ဳပ္တဲ့ အပ္ကေလးတစ္ေခ်ာင္းေတာင္ မရွိ ေပမယ့္ သူတို႕စကားတစ္ခြန္းက ျပည္သူ အေထာင္အေသာင္း အသိန္းအသန္းကို ညြတ္ႏူးစြာ ေရြ႕လ်ားႏိုင္ေစခဲ့တယ္ဗ်ာ။ လက္ရွိ အိႏိၵယႏုိင္ငံမွာ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး စစ္ပြဲကို ေနာက္ မဆုတ္တမ္း ဆင္ႏႊဲေနတဲ့ အင္နာဟာဇဲဆိုတဲ့ ပုဂိဳလ္ၾကီးဟာလည္း ၾသဇာအရွိန္အ၀ါဆိုတဲ့ စကားလုံးရဲ႕ အင္မတန္ေကာင္းတဲ့ သက္ရွိဥပမာ တစ္ခု ျဖစ္တယ္ဗ်။
အာဏာနဲ႕ ၾသဇာ တစ္ထပ္တည္းက်သြားရင္
အာဏာနဲ႕ ၾသဇာတစ္ထပ္တည္းက်သြားျပီဆိုရင္ေတာ့ အဲဒီႏိုင္ငံဟာ ေရွ႕ကို တစ္ဟုန္ထိုး တိုးတက္သြားတတ္တာ အမွန္ပဲဗ်။ ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံမွာ ျပည္သူေတြ အင္မတန္မွ ေလးစားခ်စ္ခင္ ျမတ္ႏိုးတဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဘယ္ဆုရွင္ နယ္လ္ဆင္မင္ဒဲလား သမၼတ ျဖစ္သြားတဲ့အခါ ဘယ္ေတာ့မွ က်က္မွာမဟုတ္ဘူးလို႕ တစ္ခ်ိန္က ထင္ျမင္ယူဆခဲ့ၾကတဲ့ သမိုင္းဒဏ္ရာေတြ က်က္သြားခဲ့ျပီး တိုင္းျပည္ လည္း အရွိန္အဟုန္နဲ႕ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္သြားခဲ့တာ အားလုံးအျမင္ပဲ ျဖစ္တယ္ဗ်ာ။
အီရန္သင္ခန္းစာတစ္ခု
တစ္ခုေတာ့ သတိထားရမွာ ရွိတယ္ဗ်။ အီရန္အျဖစ္မ်ိဳး မျဖစ္ေစဖို႕ပါ။ ၁၉၇၉ခုႏွစ္က အီရန္ႏိုင္ငံမွာ ပေဒသရာဇ္ ရွားဘုရင္ကို ျဖဳတ္ခ်တဲ့ေတာ္လွန္ေရးႀကီးျဖစ္ခဲ့၊ ေအာင္ပြဲခံခဲ့တယ္။ သို႕ေပမယ့္ ျပည္သူ႕အစိုးရစစ္စစ္မေပၚေပါက္လာဘဲ အားလုံးရဲ႕ အထက္မွာ အယာတိုလာခိုေမနီဆိုတဲ့ ပုဂိဳလ္ႀကီးက ရိွေနပါေရာလား။ သူမရွိျပန္ေတာ့လည္း ေနာက္ထပ္ အယာတိုလာႀကီးေတြက သမၼတရဲ႕ အထက္မွာ ရွိေနဆဲ ျဖစ္တယ္ဗ်ာ။ ဘယ္ကိစၥ မဆို ေနာက္ဆုံး အဆုံးအျဖတ္က အယာတိုလာႀကီးၿပီးမွ ၿပီးရတယ္ဆိုတာ ဘယ္လို ဒီမိုကေရစီမ်ိဳး ျဖစ္မလဲ ေပါ့ဗ်ာ။ ရွားဘုရင္လက္ထက္က ေခတ္မီတိုးတက္ခဲ့တဲ့ အီရန္ဟာ အခု ဘယ္အေျခအေန ျဖစ္ေနသလဲဆိုတာေတာ့ မ်က္ေမွာက္ကာလ ကမၻာ့သတင္းေတြမွာ ၾကားရ ျမင္ရတဲ့အတိုင္းပါပဲဗ်ာ။
ျပည္သူ႕အစိုးရစစ္စစ္ပဲ လိုခ်င္ပါတယ္
သို႕မို႕ေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႕ကေတာ့ ၂၀၁၅မွာ မည္သူပဲ သမၼတျဖစ္ျဖစ္၊ ျပည္သူ႕ေခတ္ဂ်ာနယ္ရဲ႕ မ်က္ႏွာဖုံး ထိပ္ဆုံးမွာ တင္ထားထားတဲ့ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္အတိုင္း ျပည္သူမ်ားအတြက္ အလုပ္အေကြၽးျပဳမယ့္၊ ျပည္သူမ်ားကိုယ္တိုင္က ေရြးေကာက္ တင္ေျမွာက္ေသာ၊ ျပည္သူမ်ားရဲ႕ အစိုးရစစ္စစ္ (of the people, for the people, by the people) ကိုသာ လိုခ်င္ေၾကာင္းပါဗ်ာ။
၆ ၁ ၂၀၁၃
maungwuntha@gmail.com