ဤစစ္ဆင္ေရးက အစိုးရႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီ မႈမ်ား ရယူထားေသာ အျခားတိုင္း ရင္းသား လူမ်ိဳးစုတပ္ တစ္ဒါဇင္ခန္႔ ကို အခ်က္ေပးလိုက္သလိုလည္း ျဖစ္ေနသည္။အဓိကအားျဖင့္ ေတာင္ ပိုင္း ထိုင္းနယ္စပ္တြင္ အေျခစိုက္ ထားသည့္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ ကိုင္အုပ္စု ၁၂ စု၏ ညီၫြတ္ေသာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုမ်ား ဖက္ဒရယ္ ေကာင္စီ (UNFC) က ဇန္နဝါရီ ၁ ရက္က ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ ေၾကညာ ခ်က္တစ္ခုတြင္ ထိုးစစ္က သူတို႔ကို လည္း ၿခိမ္းေျခာက္သလို ခံစားရ ေၾကာင္းႏွင့္ အကြဲကြဲအျပားျပားျဖစ္ ေနေသာ တိုင္းရင္းသာ းလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕မ်ားၾကား ညီၫြတ္ေရးကို လည္း ေတာင္းဆိုေၾကာင္း ေဖာ္ျပ ခဲ့သည္။ “ကြ်န္ေတာ္တို႔ အခု စုေပါင္းလုပ္ေဆာင္မႈ မျပဳႏိုင္ရင္ေတာ့ တစ္ခုခ်င္း အဖ်က္ဆီးခံၾကရလိမ့္မယ္” ဟု အဆိုပါ ေၾကညာခ်က္ကို ခ်မွတ္သည့္ အစည္းအေဝးတြင္ ပါဝင္ တက္ေရာက္ခဲ့သူတစ္ဦးက ဆိုပါသည္။
သမၼတ႐ံုး ဝန္ႀကီးတစ္ဦး ျဖစ္ေသာ ဦးေအာင္မင္းက အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု National Public Radio ႏွင့္ ဇန္နဝါရီ ၇ ရက္က ေတြ႕ဆံုရာတြင္ အစိုးရတပ္မ်ား ဝင္ေရာက္၍ စားနပ္ရိကၡာ ေပးပို႔ႏိုင္ရန္ အတြက္ လိုင္ဇာ အနီးရွိ သံဆူးႀကိဳး အကာအရံမ်ား ဖယ္ရွားေပးရန္ ေကအိုင္ေအက ျငင္းဆိုခဲ့သည့္ အတြက္ တိုက္ခိုက္မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ရေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့သည္။ ဤအျဖစ္ အပ်က္က မီးေလာင္ရာ ေလပင့္သလိုသာ ျဖစ္ေစ ခဲ့သည္။ အေၾကာင္းမွာ ေလေၾကာင္း တိုက္ခိုက္မႈမ်ားက ခရစၥမတ္အႀကိဳေန႔တြင္ အႀကီးအက်ယ္ စတင္ ျဖစ္ပြားခဲ့၍ ျဖစ္သည္။ ဗုဒၶ ဘာသာဝင္ အမ်ားစုႏိုင္ငံတြင္ ကခ်င္ အမ်ားစုမွာ ခရစ္ယာန္ဘာသာဝင္ မ်ားျဖစ္ၾကသည္။ “ဒါကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဘယ္ေတာ့မွ ေမ့မွာ မဟုတ္ဘူး။ ဘယ္ေတာ့မွလဲ ခြင့္လႊတ္မွာ မဟုတ္ဘူး” ဟု ကခ်င္လူမႈ အသိုင္းအဝိုင္း လုပ္သား တစ္ဦးက ေျပာပါသည္။
ဤထိုးစစ္အတြက္ ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္မႈမ်ားကို လြန္ခဲ့ေသာ လ ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက စတင္ျပဳ လုပ္ခဲ့ေၾကာင္း လြတ္ လပ္ေသာ ေလ့လာသူမ်ားက ေထာက္ျပၾကသည္။ အစိုးရဘက္က အေျမာက္အပါအဝင္ လက္နက္ႀကီး မ်ားကို ေရႊ႕ေျပာင္း ခဲ့ၾကသည္။ ႏိုဝင္ဘာလအတြင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံအေရွ႕ပိုင္း ကရင္ျပည္ နယ္တြင္ စပါးခင္းႏွင့္ အျခား စိုက္ခင္းမ်ားထဲ သို႔ ေလယာဥ္မ်ားက ဗံုးမ်ားႀကဲခ်၍ စက္ေသနတ္ျဖင့္ ပစ္ခတ္ခဲ့ၾကရာ ရြာသူ ရြာသားမ်ား အထိတ္တလန္႔ျဖစ္ခဲ့ၾကရသည္။ ထိုေဒသရွိ လူမ်ိဳးစု တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ျဖစ္ေသာ ေကအန္ ယူမွာ အစိုးရႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲ ထားခဲ့ၾကေသာေၾကာင့္ ထိုတိုက္ခိုက္မႈက ေဒသခံ တစ္ဦးတေလကိုမွ် ထိခိုက္မႈ မရွိေသာ္လည္း လံုးဝ ထင္မွတ္မထားေသာ အခ်ိန္အခါတြင္ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ေလယာဥ္ မ်ားမွာ စစ္ေရး ေလ့က်င့္ျခင္းသာ ျဖစ္ေၾကာင္း အစိုးရက ဆိုခဲ့သည္။ ေနာင္မွ ယခု ကခ်င္ထိုးစစ္အတြက္ ႀကိဳတင္ ေလ့က်င့္မႈတစ္ခုျဖစ္မွန္း သိၾကရေတာ့သည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္း ရယူခဲ့ေသာ ဓာတ္ပံုမ်ားအရ အသံုးျပဳခဲ့ေသာ ေလယာဥ္မ်ားမွာ Hongdu JL 8 သို႔မဟုတ္ Karakorum 8 မ်ား ျဖစ္ၿပီး လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္မ်ားစြာက တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွ ရခဲ့ေသာ အေပါ့စား တိုက္ေလယာဥ္ အမ်ိဳးအစားျဖစ္သည္။ စစ္ရဟတ္ယာဥ္မ်ားမွာ ႐ုရွားလုပ္ Mi 35 မ်ားျဖစ္ၿပီး ၁၉၈ဝ ခုႏွစ္မ်ား အတြင္းက အာဖဂန္တြင္ အက်ယ္ အျပန္႔အသံုးျပဳခဲ့ေသာ Mi 24 Hind ၏ ျပည္ပပို႔ မူကြဲျဖစ္သည္။ ပထမ ဆံုး Mi 35 ေလယာဥ္မ်ားကို ေကအိုင္ေအႏွင့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲထား စဥ္ကာလ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာကပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဝယ္ယူ ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္မွစ၍ ၁၇ ႏွစ္ၾကာေအာင္ နယ္စပ္ေဒသ မ်ား၏ အနာဂတ္ အဆင့္အတန္းႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြး မႈအတြက္ ေစာင့္ဆိုင္းခဲ့ၾကေသာ္ လည္း အခ်ည္းႏွီး ျဖစ္ခဲ့ရေၾကာင္း ကခ်င္တို႔က ဆိုပါသည္။ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ႏွင့္ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္အတြင္း ဆြစ္ဇာလန္ အေျခစိုက္ Centre for Humanitarion Dialogue ကဲ့သို႔ေသာ ႏိုင္ငံျခား ေစ့စပ္ေရးသမားမ်ား ပါဝင္သည့္ ေဆြးေႏြးပြဲအသစ္ အႀကိမ္ေပါင္း မ်ားစြာမွာလည္း အေျဖမထြက္ႏိုင္ခဲ့ေခ်။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဆယ္စုႏွစ္မ်ား စြာရွည္ၾကာခဲ့ေသာ ဤျပႆနာကို ေျဖရွင္းေရးႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ႐ႈျမင္ မႈမ်ားမွာ အေျခခံ အရ ျခားနားဆန္႔ က်င္၍ သဟဇာတ မျဖစ္ၾကပါ။ ေကအိုင္ေအႏွင့္ အျခားတိုင္းရင္းသား အဖြဲ႕မ်ားက ဖက္ဒ ရယ္ျပည္ေထာင္စု အတြင္းတြင္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ကို လိုခ်င္သည္။ အစိုးရက ဗဟို ခ်ဳပ္ကိုင္သည့္ စနစ္တစ္ခုအတြက္ အုတ္ျမစ္ခ်ထားေသာ လက္ရွိ ၂ဝဝ၈ အေျခခံဥပေဒကို ကာကြယ္ သည္။ အျခား တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစု လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ ရရွိ ခဲ့ေသာ အစိုးရ၏ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ မ်ားမွာ အေျခ ခံအားျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာကို အရွည္တည္တံ့မည့္ အေျဖရွာျခင္း မဟုတ္ဘဲ၊ ရပ္တန္႔သြားေစ႐ံုသာ ရွိသည္ဟု ေဝဖန္သူ မ်ားက ဆိုၾကသည္။ သို႔ဆိုလွ်င္ အဆိုပါ အပစ္ အခတ္ ရပ္စဲေရးမ်ားမွာ ေက်လြယ္ ပ်က္လြယ္ ရွိေနဆဲျဖစ္ၿပီး ယခုအခ်ိန္ တြင္ ၿပိဳပ်က္ခဲ့ၿပီးျဖစ္ေသာ ကခ်င္ ႏွင့္ သေဘာတူညီခ်က္ မ်ားနည္းတူ ၿပီးဆံုးသြားႏိုင္ ပါသည္။ ႏိုင္ငံအဝန္း တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္မ်ား တြင္ အနည္းဆံုး ေယာက်ာ္း၊ မိန္းမ ၅ဝဝဝဝ မွ်ရွိပါသည္။
၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ဘာလတြင္ ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္မွ လြတ္ေျမာက္ လာေသာအခါ အခ်ိဳ႕ ေသာ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕မ်ားက အေမွ်ာ္လင့္ႀကီး ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ၾကသည္။ ၿဗိတိသွ် ကိုလိုနီဘဝမွ လြတ္ေျမာက္ ေရးတိုက္ပြဲကို ေခါင္းေဆာင္ခဲ့ေသာ သူ၏ ဖခင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ တိုင္း ရင္းသားလူနည္းစုအမ်ားအျပား၏ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ လက္မွတ္ ေရးထိုးခဲ့ေသာ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကို ရည္ၫႊန္း၍ “ဒုတိယပင္လံုညီလာခံ” ကို ထိုစဥ္က သူေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ ထိုသေဘာတူညီခ်က္က ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရး ေၾကညာေသာအခါတြင္ အသက္ဝင္ လာခဲ့ေသာ ဖက္ဒရယ္ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ တစ္ရပ္ အတြက္ လမ္းခင္းေပးခဲ့သည္။
၁၉၄၇ ခုႏွစ္တြင္ ႏိုင္ငံေရး ၿပိဳင္ဘက္တစ္ဦးက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို လုပ္ႀကံခဲ့ေသာ္လည္း သူ၏ ပင္လံု သေဘာတူညီ ခ်က္ကိုမူ ျမန္မာ ပထမအေျခခံဥပေဒတြင္ ဂုဏ္ျပဳျပ႒ာန္းႏိုင္ ခဲ့ပါသည္။ သို႔ တေစ တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုအခ်ိဳ႕ က လက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲဆင္ႏြဲခဲ့ ၾကသျဖင့္ ႏိုင္ငံမွာ ျပည္တြင္းစစ္ႏြံတြင္းသို႔ ထိုးဆင္းခဲ့ရသည္။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ တြင္မူ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပါလီမန္ ဒီမို ကေရစီႏွင့္ ဖက္ဒရယ္ဝါဒ စမ္းသပ္ ခ်က္မွာ စစ္အာဏာသိမ္းမႈျဖင့္ နိဂံုး ခ်ဳပ္ခဲ့ရသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္း ဦးေဆာင္ေသာ အစိုးရသစ္သည္ တင္းက်ပ္ေသာ ဗဟိုကအာဏာ ခ်ဳပ္ကိုင္သည့္ ဖြဲ႕စည္းပံုကို ခ်မွတ္ ခဲ့ရာ ႏိႈင္းယွဥ္ခ်က္အရ ၿငိမ္းခ်မ္း ေသာ ရွမ္းႏွင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ မ်ားတြင္ ပုန္ကန္ ထၾကြမႈသစ္မ်ား အႏွံ႔ အျပား ထပ္မံေပၚေပါက္ခဲ့သည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က “ဒုတိယပင္လံု”ကို အစေဖာ္ေပးလိုက္ရာတြင္ တိုင္းရင္းသားေခါင္း ေဆာင္မ်ားႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္း အမ်ားအျပား၏ ေထာက္ခံမႈကို ရခဲ့ေသာ္လည္း လူနည္းစုမ်ားအတြက္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ အယူအဆကို ျပန္လည္ ရွင္သန္ေအာင္ လုပ္သည့္အတြက္ အာဏာပိုင္မ်ားက သူ႔ကို “သစၥာေဖာက္” တံဆိပ္ ကပ္ခဲ့သည္။ ထိုစဥ္မွ စၿပီး ဤအယူအဆႏွင့္ ပတ္သက္၍ သူႏႈတ္ဆိတ္သြားခဲ့သည္။ ထို ႏႈတ္ဆိတ္မႈေၾကာင့္ တစ္ခ်ိန္က တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုေဒသမ်ားတြင္ ရရွိခဲ့ေသာ ေထာက္ခံမႈကို သူဆံုး႐ံႈးခဲ့ရသည္။ သူ႔တိုင္းျပည္ တြင္း စစ္ပြဲတစ္ခုေပၚေပါက္လာခ်ိန္တြင္ လႈပ္ရွား ေဆာင္ရြက္ရန္ ပန္ၾကားမႈမ်ား အေျမာက္အျမား ရွိေသာ္လည္း သူက အစဥ္တစိုက္ ျငင္းဆိုခဲ့သည္။
အစိုးရတပ္ႏွင့္ ကခ်င္ၾကား ဆိုးရြားလာေနေသာ ပဋိပကၡကို အစိုးရ သေဘာတူခြင့္ျပဳမႈ မရွိဘဲ သူ ဝင္ေရာက္ ကူညီမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ဇန္နဝါရီ ၆ ရက္က ျပင္သစ္ သတင္းဌာန ေအအက္(ဖ)ပီသို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ က ေျပာၾကားခဲ့သည္။ “ဒါက အစိုးရတာဝန္ပါ။ အခုအခ်ိန္မွာ ဒီျပႆနာကို အစိုးရ က ကိုင္တြယ္ေဆာင္ရြက္ေန ပါတယ္” ဟု သူကဆိုပါသည္။ ဤေျပာဆို ခ်က္က ကခ်င္အမ်ားအျပားအၾကား တုန္လႈပ္ေျခာက္ျခား သြားေစခဲ့ ႐ံုမက ေဒါသပင္ ပြားေစခဲ့သည္။ မၾကာမီ က ဩစေၾတးလ်ႏိုင္ငံတြင္ ျဖစ္ပြား ေသာ ကခ်င္ဆႏၵျပ လႈပ္ရွားမႈ တစ္ခုတြင္ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပသူ တစ္ဦးက ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ ပံုတူ၏ ပါးစပ္တြင္ “ဆိတ္ဆိတ္ေနျခင္း သည္ အၾကမ္းဖက္မႈ”ဟူေသာ စာကပ္ၿပီး သယ္ေဆာင္ ဆႏၵျပခဲ့သည္။
၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ ပံုအေျခခံဥပေဒသစ္မွာ တိုင္းရင္း သားျပႆနာေျဖရွင္းေရးအတြက္ အဓိက အတား အဆီး ျဖစ္ေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္းကို သံသယပြားဖြယ္ မရွိႏိုင္ပါ။ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႕စည္းပံုႏွင့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်သည့္ လုပ္ငန္းစဥ္ တြင္ စစ္ဘက္၏ အဆံုးစြန္ထိန္းခ်ဳပ္မႈ ပါဝင္ပတ္သက္သည့္ အထင္ရွားဆံုး အပိုဒ္မ်ားကို ထက္ေအာက္လႊတ္ ေတာ္ႏွစ္ခုစလံုးတြင္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အားလံုး၏ ၇၅ ရာႏႈန္းေက်ာ္ ေထာက္ခံမႈ မရွိဘဲ၊ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ဆႏၵခံယူပြဲတစ္ရပ္ မွ ေထာက္ခံ အတည္ျပဳမႈမရဘဲ ျပင္ဆင္ေျပာင္းလဲရန္ စဥ္းပင္ မစဥ္းစားႏိုင္ပါ။ လက္ေတြ႕တြင္ ဤအခ်က္ က အဓိကက်ေသာ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးကို မျဖစ္ႏိုင္ေအာင္ ျပဳ လုပ္ထားသလို ျဖစ္ေနသည္။ အထူးသျဖင့္ ဗဟိုမွခန္႔အပ္သည့္ စစ္ဘက္အရာရွိမ်ား ပါဝင္ဖြဲ႕စည္းထား ေသာ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ၂၅ ရာႏႈန္း ရွိေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။
၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒကို ဖ်က္သိမ္း၍ ဖက္ဒရယ္အယူအဆ အခ်ိဳ႕အေပၚ အေျချပဳေသာ အေျခခံ ဥပေဒသစ္တစ္ခု ေရးဆြဲျခင္းကသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အဆံုးမရွိေသာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုျပႆနာကို ေျဖရွင္း ႏိုင္မည့္ နည္းလမ္း ျဖစ္ပါသည္။ သို႔တေစ ထိုသို႔ေသာ ေတာင္း ဆိုခ်က္မ်ားအေပၚ အစိုးရ၏တံု႔ ျပန္မႈကို အကဲျဖတ္ျခင္းႏွင့္ ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနေသာ အေတာ မသတ္သည့္ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္း ထိုးစစ္ဆင္ျခင္း တို႔က မၾကာမီ ကာလတစ္ခု အတြင္း ဤေျဖရွင္းခ်က္ မ်ိဳးျဖစ္လာမည့္ဟန္ မရွိေခ်။
ဤထိုးစစ္က ေကအိုင္ေအကို စစ္ေရးအရ အႀကီးအက်ယ္အထိနာ ေစႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ အႏိုင္ယူ ႏိုင္မည္ မဟုတ္ပါ။ တစ္ခုတည္း ေသာ ရလဒ္မွာ တိုင္းရင္းသားတို႔၏ အမုန္းတရား ပိုမိုႀကီးမားျပင္းထန္လာျခင္း သာျဖစ္ပါလိမ့္မည္။ အရွည္တည္တံ့ မည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တစ္ရပ္ တည္ေဆာက္ရန္ ပို၍ပင္ခက္ခဲေစပါ လိမ့္မည္။ ထို႔ျပင္ စစ္တပ္ဘက္ တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ရပ္တည္ ပါက လူမ်ားစု ဗမာႏွင့္ တိုင္း ရင္းသား လူနည္းစုၾကား ကြာဟ ခ်က္ကို ယခင္ထက္ပင္ ပိုမိုက်ယ္ ျပန္႔ နက္႐ိႈင္းေစ ပါလိမ့္မည္။
Ref: Aljazeera.com
ျမန္မာအင္ဒီပဲန္ဒန္႕ဂ်ာနယ္