ျမန္မာျပည္မွာက အႏွစ္ (၅၀) လံုးလံုး "ႏိုင္ငံေရး" ဆိုတာႀကီးကို လူေတြေၾကာက္ေအာင္ လုပ္ထားခံရေတာ့ သင္ယူေလ့လာသူ မရွိသေလာက္ ရွားခဲ့ရပါတယ္။ မတရားတာေတြကို ေတာ္လွန္လိုစိတ္နဲ႔ ေတာ္လွန္ေနသူေတြ ကိုယ္တိုင္အတြက္လည္း ေလ့လာႏိုင္ဖို႔ အခြင့္အေရးက မရွိခဲ့ပါဘူး။လူထုထဲ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔နဲ႔ ေရာက္ႏိုင္တဲ့ စာေပ၊ ဂီတ၊ ရုပ္ရွင္ တို႔အပါအဝင္ အႏုပညာလုပ္ငန္းေတြမွာလည္း ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ ... အဂၤလိပ္ကို ေတာ္လွန္တာ၊ ဂ်ပန္ကို ေတာ္လွန္တာ ဆိုတာမ်ိဳးေလာက္ထက္ ဘာမွ ပိုခြင့္ မရဘူး။ လြတ္လပ္ေရး မရေသးတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးရုပ္ရွင္မင္းသားေတြဆုိတဲ့ နာမည္ေတာင္ ရသူေတြ ရကုန္ၾကတဲ့အထိပဲ။ ႏိုင္ငံေရး စာေပ ဆိုတာ ... လြတ္လပ္ေရး အႀကိဳေခတ္နဲ႔ လြတ္လပ္ၿပီးစ ပါလီမာန္ ဒီမိုကေရစီေခတ္မွာ ထြန္းကားခဲ့တဲ့ လက္ဝဲ စာေပ အေဟာင္းေတြပဲ ရွိၿပီး ... အဆိုပါစာေပေတြလည္း ျပန္လည္ထုတ္ေဝခြင့္ဆိုတာ မရွိခဲ့ဘဲ တိမ္ျမဳပ္ေပ်ာက္ကြယ္ေနခဲ့ရပါတယ္။
ဒီေတာ့ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအသိနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးအျမင္ေတြဟာ အႏွစ္ (၅၀) စာ ရပ္တန္႔ေနခဲ့တယ္။ ကမာၻႀကီးကေတာ့ အႏွစ္ (၅၀) လံုးလံုး တစ္ရက္မွ ရပ္မေနခဲ့ပါဘူး။ ႏိုင္ငံေရး အပါအဝင္ ... စာေပအမ်ိဳးအစား ေပါင္းစံုဟာ အရွိန္အဟုန္နဲ႔ ခ်ီတတ္ေနၾကပါတယ္။ အခု နည္းနည္းပါးပါး ပြင့္လင္းလာတဲ့ အခ်ိန္မွာ ျမန္မာေတြ "ႏိုင္ငံေရး" စကားေတြ ေျပာလာၾကတယ္။ ... ဒီအခါ အခက္အခဲေတြ ေတြ႔လာရပါေတာ့တယ္။
ႏိုင္ငံေရးအတြက္ ေလ့လာၿပီးေနာက္ စာေပအျဖစ္ အသိအျမင္ေတြကို ျမန္မာလို ဖလွယ္ၿပီး ေရးသားတဲ့အခါ ... စကားလံုးေတြ မရွိဘူး ျဖစ္ေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ စကားလံုး ေပၚေပါက္လာပံုနဲ႔ စကားလံုးေနာက္ကြယ္က ျဖစ္ရပ္ (Concept) ေတြလည္း မရွိဘူး ျဖစ္ေနတယ္။ တခ်ိဳ႕ စကားလံုးေတြကို (အထူးသျဖင့္) အဂၤလိပ္ ဘာသာကေန တိုက္ရိုက္ ေမြးစားလိုက္ေပမယ့္ စကားလံုးေတြရဲ႕ သမိုင္းေၾကာင္းကို တိတိက်က် မသိဘူးျဖစ္ေနပါတယ္။ ဆိုလိုရင္းေတြက ေဝဝါးကုန္ပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ အဆိုးဆံုးကေတာ့ .. စကားလံုးေတြကို လြဲမွားစြာ နားလည္သေဘာေပါက္မႈေတြနဲ႔ အဲဒီ နားလည္မႈ အလြဲေတြကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လက္ခံထားမႈဟာ အဆိုးဆံုးပါပဲ။
ထင္ရွားတဲ့ ဥပမာ ျပရမယ္ဆိုရင္ "ဖက္ဒရယ္" ဆိုတာကို "ျပည္ေထာင္စု" လို႔ ဘာသာျပန္ရမွာကို ... ဆန္႔က်င္ဘက္ အဓိပၸါယ္နဲ႔ မွားယြင္းနားလည္ၿပီး "ဖက္ဒရယ္" ဆိုတာ ျပည္ေထာင္စု ၿပိဳကြဲေစမယ့္ စနစ္ ျဖစ္တယ္လို႔ ထင္ျမင္ယူဆေနမႈဟာ အမ်ားသိၿပီးသား လြဲမွား နားလည္မႈပါပဲ။
အလားတူ "ေလာ္ဘီ" ဆိုတဲ့ စကားလံုးဆိုရင္ မေကာင္းတာ၊ မမွန္တာ၊ မဟုတ္တာကို ဝါဒျဖန္႔တယ္လို႔ ယူဆေနတာကိုလည္း ေတြ႔ရမွာပါ။ စကားလံုးရဲ႕ ျဖစ္ေပၚပံု ျဖစ္ရပ္ (concept) နဲ႔ ေနာက္ကြယ္က သမိုင္းေၾကာင္းကို နားမလည္တာဟာ ဒီေနရာအတြက္ ျပႆနာ ျဖစ္ပါတယ္။
"ေလာ္ဘီ (Lobby)" ဆိုတာရဲ႕ အဂၤလိပ္ မူရင္းအဓိပၸါယ္မွာ အခန္း (room) တမ်ိဳးျဖစ္တယ္လို႔ ဖြင့္ဆိုထားတာ ေတြ႔ရမွာပါ။ ေဟာ္တယ္လုပ္ငန္းဆိုင္ရာ လုပ္သူေတြဆို ပိုသိၾကပါတယ္။ Lobby room ဆိုရင္ .. ေဟာ္တယ္ အဝင္ဝကေန လူတိုင္း ဝင္ႏိုင္ၿပီး တည္းခိုသူေတြနဲ႔ သူတို႔ကို လာေတြ႔တဲ့ ဧည့္သည္ေတြက ေတြ႔ဆံုႏိုင္ရာ ေနရာ အခန္းကို ေလာ္ဘီလို႔ ေခၚတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဟာ္တယ္ႀကီးေတြမွာ အဲဒီ အခန္းကို ေက်ာ္ၿပီး တည္းခိုသူ မဟုတ္တဲ့ လူေတြကို လံုံျခံဳေရးအရ ဝင္ခြင့္မေပးပါဘူး။ ဒီအခါ အဆိုပါ ေလာ္ဘီ အခန္းမွာ ေတြ႔ဆံု စကားေျပာၾကတာပါပဲ။
ႏိုင္ငံေရးမွာ "ေလာ္ဘီ (Lobby)" ဆိုတာကေတာ့ ... အဲဒီ စကားလံုး ေပၚေပါက္လာပံုနဲ႔ အမ်ားႀကီး သက္ဆိုင္ပါတယ္။ အခန္းလို႔ တိုက္ရိုက္ဘာသာျပန္လို႔ မရေတာ့ပါဘူး။ စကားလံုး ျဖစ္ေပၚလာပံုကေတာ့ ယူေကႏိုင္ငံက Westminster Parliament ရဲ႕ House of Common လို႔ ေခၚတဲ့ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ကေန စၿပီး ျဖစ္ေပၚလာခဲ့တာပါ။ အဲဒီ လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ လူေတြ ဝင္လို႔ရတဲ့ ေလာ္ဘီ အခန္းမွာ ... လႊတ္ေတာ္ေဆြးေႏြးမႈ မစခင္နဲ႔ ေဆြးေႏြးမႈ အၿပီး ကာလေတြမွာ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြက လက္ဖက္ရည္ေသာက္ အနားယူၾကပါတယ္။ ဒီအခါ ... လႊတ္ေတာ္မွာ ေဆြးေႏြးေစလိုတာ၊ ေျပာေစလိုတာေတြကို ကန္ပိန္းသမားေတြ၊ စီးပြားေရးသမားေတြနဲ႔ သတင္းသမားေတြက လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို အဲဒီေနရာမွာ ခြင့္အေရး တစ္ခုအေနနဲ႔ ဝင္ေရာက္ေတြ႔ဆံု စကားေျပာၾကပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြကလည္း အခြင့္အေရး တစ္ခု အေနနဲ႔ လူထုရဲ႕ အသံကို အဲဒီေနရာမွာ နားေထာင္ခြင့္ ရၾကပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ လႊတ္ေတာ္ကေန ေၾကျငာစရာေတြ ရွိလာရင္လည္း ေဆြးေႏြးမႈ ၿပီးၿပီးခ်င္း ပထမဦးဆံုး သတင္းပံုစံနဲ႔ ေလာ္ဘီ အခန္းထဲမွာ ေၾကျငာၿပီး သူတို႔ မူဝါဒေတြကို လူထုက လက္ခံလာေအာင္ ႀကိဳးစားပါတယ္။ အဲဒီလို လုပ္ရာကေန ေလာ္ဘီ ဆိုတဲ့ စကားလံုး ေပၚေပါက္လာပါေတာ့တယ္။
ဒီေတာ့ ေလာ္ဘီ ဆိုတာ ျပည္သူ၊ အစိုးရနဲ႔ လူမႈ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြ ၾကားမွာ မူဝါဒေတြကို လူသိမ်ားေအာင္ သတိထားမိအာင္ ျပဳလုပ္တဲ့ ႏိုင္ငံေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကို ေလာ္ဘီလုပ္တယ္လို႔ ေခၚေဝၚသံုးစြဲတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ ေလာ္ဘီ ဆိုတာ မဟုတ္တာေတြကို သတင္းျဖန္႔ျဖဴး ဝါဒျဖန္႔တာဆိုၿပီး ယူဆလာတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး စာေပ မထြန္းခဲ့မႈရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ေတြပါပဲ။
ႏိုင္ငံေရးကို ရွင္းျပဖို႔ ႀကိဳးစားရာမွာလည္း တခ်ိဳ႕ စကားလုံးေတြကို ဘာသာျပန္ဖို႔ ႀကိဳစားတဲ့အခါ မလိုအပ္ဘဲ စကားလံုး ေဖါင္းပြၿပီး လိုရင္းေပ်ာက္ကုန္တာမ်ိဳးလည္း ၾကံဳရပါတယ္။ ဥပမာ ... Consensus parliament လို႔ ေျပာရင္ အဂၤလိပ္လိုမွာ အေတာ္ကို ခရီးတြင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး စိတ္ဝင္စားသူ အဂၤလိပ္စာေပ နားလည္သူတိုင္း ဆိုလိုရင္း အလြယ္တကူ သိၾကပါတယ္။ ဒါကို ျမန္မာလို ဘာသာျပန္တဲ့အခါ "အမ်ားသေဘာတူေအာင္ ႀကိဳးစားညွိႏႈိင္းေသာ လႊတ္ေတာ္" လို႔ ဘာသာျပန္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအခါ ဘယ္လႊတ္ေတာ္က အမ်ားသေဘာမတူတာကို လုပ္လို႔လဲ ဆိုၿပီး ေမးစရာ ရွိလာပါတယ္။ အမ်ားသေဘာတူမွ ဥပေဒျဖစ္လာတာ မဟုတ္လား။ ညွိမရရင္ မဲခြဲၿပီး မဲမ်ားတဲ့ ဘက္က အႏိုင္ရတာ မဟုတ္လား။ ဒါကို အမ်ားက သေဘာတူလက္ခံၾကတာပဲ မဟုတ္လား။ အေထြးအထူး ေျပာစရာလားလို႔ ထင္စရာ ရွိလာပါတယ္။
Consensus parliament ဆိုတာမွာ ... လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ပါတီ အႀကီးႀကီး တစ္ခု၊ ႏွစ္ခုတည္းက လႊမ္းမိုး အႏိုင္ရထားတဲ့ ပံုစံ မဟုတ္ဘဲ ... ပါတီေတြက သူမသာ၊ ကိုယ္မသာ အင္အားတူေလာက္ အႏိုင္ရထားၿပီး ဘယ္သူကမွ လႊမ္းမိုးလို႔ မရတဲ့ အေျခအေနျဖစ္တာေၾကာင့္ သေဘာထား တစ္ခုကို အကုန္လံုး သေဘာတူေအာင္ ညွိႏႈိင္းရတဲ့ လႊတ္ေတာ္ကို Consensus Parliament လို႔ ေခၚတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခါ Consensus parliament လို႔ ေျပာရမယ့္ ေနရာမွာ ဒီစကားလံုးကို ေဖါင္းပြေအာင္ ရွင္းျပၿပီးမွ ဆက္သြားလို႔ ရမယ့္ အျဖစ္မ်ိဳးကို ၾကံဳလာရေတြ ရွိပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ႏိုင္ငံေရး ေသသြားခဲ့ရျခင္းရဲ႕ ဆိုးက်ိဳးေတြ ပါပဲ။
အထက္ပါ အခက္အခဲေတြကို ေက်ာ္လႊားၿပီး ... အနာဂတ္ လူငယ္ေတြ ႏိုင္ငံေရးကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း နားလည္ႏိုင္ဖို႔ အတြက္ .... ျမန္မာျပည္မွာ ႏိုင္ငံေရး စာေပေတြကို မ်ားမ်ား ေရးသားၿပီး ... ႏိုင္ငံေရး စကားလံုးေတြရဲ႕ မူရင္းဆိုလိုရင္း အဓိပၸါယ္ေတြ အပါအဝင္ စကားလံုး ျဖစ္ေပၚလာပံုေတြ၊ စကားလံုးအသစ္ေတြ ျမန္မာ့ ႏိုင္ငံေရးစာေပမွာ တိုးတတ္ ထြန္းကားလာဖို႔ ... ပညာရွင္မ်ားအပါအဝင္ အားလံုးမွ ႏိုင္သေလာက္ ဝိုင္းဝန္းလုပ္ေဆာင္ၾကပါလို႔ ႏိႈးေဆာ္လိုက္ရပါတယ္ ... ။
(ကိုထိုက္)