(10 June 2013 ရက္စြဲပါ CNN News မွ Hilary Whiteman ၏ Myanmar works to turn the lights on and keep them on ကုိ ဘာသာျပန္ဆိုသည္။)ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္နာရီတုိင္း၌ လွ်ပ္စစ္မီးမွာ လာလုိက္၊ပ်က္လုိက္ရွိေနရာ ႏုိင္ငံသားမ်ားအဖုိ႕ အလုပ္မပ်က္သြားလာ ေနၾကေသာ္လည္း ဧည့္သည္မ်ားမွာမူ ေခါင္းမုိးမွ မီးကုိသာ ၾကည့္ေနေစပါသည္။
မီးပ်က္မႈမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ သာမန္ကိစၥလုိျဖစ္ေနျပီး၊ အုိေဟာင္းၿပီး ပစ္ထားခဲ့သည့္ စြမ္းအင္နက္ဝပ္(စ္)မ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။
ရန္ကုန္ကဲ့သုိ႕ ၿမဳိ္႕ႀကီးတြင္ပင္ ေနထုိင္သူဦးေရ၏ သုံးပုံႏွစ္ပုံကသာ လွ်ပ္စစ္မီး သြယ္တန္းခြင့္ ရၾကပါသည္။ က်န္ ေသာသူမ်ားမွာ မီးစက္မ်ားႏွင့္ ဘက္ထရီမီးမ်ားအေပၚသာ မွီခုိေနၾကရပါသည္။ အခ်ဳိ႕ဆင္းရဲသူမ်ားမွာ တစ္ရက္လွ်င္ တစ္ နာရီခန္႕သာ လွ်ပ္စစ္မီးကုိ ရရွိၾကပါသည္။
အသက္ (၃၉) ႏွစ္ရွိ ေအးၾကဳိင္သည္ ေျမာက္ဒဂုံရွိ အခန္းတစ္ခန္း ထဲသာပါေသာ အိမ္တြင္ေနထုိင္ရာ မီးေခ်ာင္း တစ္ေခ်ာင္းႏွင့္ မီးလုံးတစ္လုံးသာရွိျပီး မီးထြန္းထားေသာ္လည္း မူန္တိမူန္ဝါးသာ ျဖစ္ေနပါသည္။ မီးဖုိထဲတြင္ ဖေယာင္းတုိင္ အေသးေလးတစ္တုိင္ထားရွိျပီး မီးပ်က္လွ်င္ ထြန္းရန္ဟုဆုိပါသည္။
``၂၀၁၁ ခုႏွစ္ကဆုိ ေတာ္ေတာ္ေလး ဆုိးပါတယ္။ တစ္ရက္ကုိ ႏွစ္ၾကိမ္သုံးၾကိမ္ေလာက္ ပ်က္ျပီး၊ တစ္ခါပ်က္ရင္ ေတာ္ေတာ္ၾကာတယ္။ ဒီရာသီမွာေတာ့ ႏွစ္ခါေလာက္ပဲျဖစ္တယ္``ဟု ၄င္းကဆုိပါသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွ ဒီမုိကေရစီသုိ႕ ကူးေျပာင္းေနရာ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ လူဦးေရမ်ားကုိ အျပည့္အဝ လွ်ပ္စစ္မီး မေပးႏုိင္သည္မွာ ႀကီးမားေသာစိန္ေခၚမူမ်ားမွ တစ္ခုျဖစ္ပါသည္။
``လွ်ပ္စစ္မီးသုံးစြဲႏုိင္မူဟာ ပညာေရးအတြက္လည္းေကာင္း၊ က်န္းမာေရးအတြက္လည္းေကာင္း အေရးပါလွျပီး၊ လူမႈေရး လႈပ္ရွားမႈနဲ႕ လူမႈေရးအရ အေထာက္အကူအျဖစ္ အေရးပါလွပါသည္။ ဒါေၾကာင့္ စက္မူသုံး ဒါမွမဟုတ္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းအတြက္ လုိအပ္ခ်က္ထက္ ပုိမုိက်ယ္ျပန္႕ပါတယ္။`` ဟု အာရွဖြံ႕ျဖဳိးေရးဘဏ္ (ADB)မွ ဒုတိယဥကၠဌ Stephen Groff က ေျပာပါသည္။ ၄င္းသည္ ကမၻာ့စီးပြားေရးဖုိရမ္တြင္ ``စြမ္းအင္အသစ္အတြက္ ဗိသုကာပုံစံ`` ဟူေသာ အစီရင္ခံစာသစ္ တင္သြင္းစဥ္ ေျပာၾကားခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
လက္ရွိအားျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လွ်ပ္စစ္မီး၏ ၇၅% ကုိ သစ္ေတာမ်ားမွ သဘာဝသစ္သားကုိ မီးရႈိ႕၍ လည္းေကာင္း၊ ေရအားလွ်ပ္စစ္မွလည္းေကာင္း ထုတ္ယူပါသည္။ ေရအားလွ်ပ္စစ္မွာ ဒီဇင္ဘာလမွ မတ္လ ထိေျခာက္ေသြ႕ ေသာရာသီတြင္ ရပ္နားထားရပါသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ သဘာဝသယံဇာတမ်ား ေပါမ်ားပါသည္။ သုိ႕ေသာ္ ယခုအခ်ိန္အထိ ထုတ္ယူေသာ သဘာဝ ဓါတ္ေငြ႕မ်ားကုိ တရုတ္ႏွင့္ထုိင္းသုိ႔သာ ေရာင္းခ်ေနပါသည္။ အစုိးရကမူ ျပည္တြင္းသုံးရန္ ထိန္းသိမ္းထားမည္ဟု ေျပာခဲ့ပါ သည္။
``အေရးယူပိတ္ဆုိ႕မူေၾကာင့္၊ ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ ဖြံ႕ျဖိဳးတုိးတက္မႈအတြက္ ေငြမာလုိပါတယ္။ မဟုတ္ရင္ တုိင္းျပည္က ေနာက္က် က်န္ခဲ့ႏုိင္ပါတယ္``ဟု စြမ္းအင္ဝန္ၾကီးဌာန ဒုတိယဝန္ၾကီး ဦးထင္ေအာင္က ေျပာပါသည္။
``ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ရဲ႕ မူဝါဒအသစ္အရ ေနာက္ထပ္ေတြ႕ရွိမယ့္ သဘာဝသယံဇာတေတြကုိ ျပည္တြင္းသုံး အတြက္ ဦးစားေပးမွာျဖစ္ျပီး၊ ပုိတာေတြပဲ ေရာင္းပါမယ္။ ပုိတာကုိလည္း တန္ဖုိးျမင့္ ထုတ္ကုန္လုပ္ျပီးမွ တင္ပုိ႕မွာပါ`` ဟု ၄င္းက ေျပာပါသည္။
လက္ရွိစာခ်ဳပ္မ်ားကုိမူ တုိင္းျပည္၏ သိကၡာအတြက္ ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သုိ႕ေသာ္ ျပည္တြင္း သုံး အတြက္ လုံေလာက္သည္အထိ ေနာက္ထပ္တင္ပုိ႕မႈ စာခ်ဳပ္အသစ္ လက္မွတ္ေရးထုိးမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ၄င္းကပင္ ေျပာပါသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အုိမင္းေဟာင္းႏြမ္းေနေသာ လွ်ပ္စစ္မီးကြန္ရက္ကုိ ျပင္ဆင္ရန္မွာ လြယ္ကူေသာ လုပ္ငန္းမဟုတ္ေပ။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ အစုိးရ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားလုိင္းႏွင့္ မခ်ိတ္ဆက္ပဲ အေသးစား ေျဖရွင္းနည္းမ်ားျဖင့္ ေခတ္မီနည္းစနစ္ကုိ အသုံးျပဳရန္ တုိက္တြန္းမူမ်ား ရွိပါသည္။
၄င္းနည္းလမ္းကုိ လူဦးေရေျခာက္သန္းရွိ အိမ္နီးခ်င္း လာအုိႏုိင္ငံတြင္ အသုံးျပဳေနပါသည္။ လာအုိတြင္ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္က လူဦးေရ၏ ၃၀% သာ လွ်ပ္စစ္မီးရရွိခဲ့ရာမွ ယခုအခါ လွ်ပ္စစ္မီး ထုတ္လုပ္မူအမ်ဳိးမ်ဳိးမွ ၇၀%ထိ လွ်ပ္စစ္မီးရရွိ ခဲ့ျပီ ျဖစ္ပါသည္။
Simon Henschel သည္ အစုိးရႏွင့္အတူ လုပ္ကုိင္ေနသည့္ ပုဂၢလိကကုမၸဏီ Sunlabob Renewable Energy မွ ေအာ္ပေရးရွင္းအရာရွိခ်ဳပ္ျဖစ္ပါသည္။ အဆုိပါကုမၸဏီသည္ ၂၀၀၁ ကတည္းက ေက်းလက္သုိ႕ စြမ္းအင္ေပးေရး လုပ္ကုိင္ေန ပါသည္။
``ႏုိင္ငံေျမာက္ပုိင္းမွာ ေဒသဆုိင္ရာ လွ်ပ္စစ္လုိင္းတစ္ခု ထူေထာင္ခဲ့ပါသည္။ ရြာသုံးရြာကုိ ေရအားလွ်ပ္စစ္ တာဘုိင္ တစ္ခုထားရွိၿပီး ေနေရာင္ျခည္စြမ္းအင္နဲ႕ ေပါင္းစပ္ထားတဲ့ လွ်ပ္စစ္လုိင္းနဲ႕ ခ်ိတ္ဆက္ထားပါတယ္။ ေရအားလွ်ပ္စစ္က ၂၄ နာရီ လည္ပတ္ပါတယ္။ အလြန္အားေကာင္းပါတယ္။ ေနေရာင္ျခည္စြမ္းအင္ကေတာ့ အသုံးအမ်ားဆုံး အခ်ိန္ေတြမွာ ပုိျပီးထိေရာက္စြာ လွ်ပ္စစ္မီးျဖန္႔ေဝႏုိင္ဖုိ႕ လုပ္ေဆာင္ထားတာပါ`` ဟု Simon က ေျပာပါသည္။
`ေရအားလွ်ပ္စစ္စက္ရုံတစ္ခုသည္ ရြာႏွစ္ရြာမွ အိမ္ေျခ (၉၀၀) ခန္႕ကုိ လွ်ပ္စစ္မီးေပးႏုိင္ပါသည္။ ယခုအခါ အဓိကအမ်ားသုံး လွ်ပ္စစ္လိုင္းအတြင္းသို႔ ခ်ိတ္ဆက္ထားၿပီး၊ ထည့္ဝင္ေသာ ပမာဏအလိုက္ ႏႈန္းထားတစ္ခု သေဘာတူခဲ ့ၿပီး ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ားအတြက္ ဝင္ေငြ ရရွိႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။
ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမည့္သူမ်ားမွာ မည္သူမ်ားျဖစ္မည္ဆိုသည္မွာမူ အစိုးရမူဝါဒအေပၚ မူတည္ပါသည္။ ျမန္မာ အစိုးရမွာမူ ယခုအထိ မူဝါဒကို ဆံုးျဖတ္ခ်က္မခ်ရေသးေပ။ ေက်းရြာအလိုက္ ကြာျခားမႈရွိႏိုင္ေၾကာင္း၊ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံရန္ ေငြေၾကးရွိသူႏွင့္ ဝင္ေငြျပန္လည္ရရွိမႈအတြက္ မ်ားမ်ားေစာင့္ႏိုင္သူအေပၚတြင္ မူတည္မည္ဟု ထင္ေၾကာင္း Simon ကေျပာပါသည္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တခ်ိဳ႕ရြာေတြ ကၽြန္ေတာ္ၾကည့္ခဲ့ရတာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြက ၾသဇာအေတာ္ရွိတာပဲ။ ကၽြန္ေတာ္ တို႔က အနီးအနားကရြာေတြနဲ႔ လွ်ပ္စစ္လိုင္းသြယ္ဖို႔စနစ္မွာ ေငြေပးဖို႔အသင့္ရွိတဲ့ ျမန္မာဘုန္းႀကီးေတြနဲ႔ အဆက္အသြယ္ ရခဲ့တယ္။ ပိုင္ရွင္အမ်ိဳးမ်ိဳး ပိုင္ဆိုင္မႈရွိမဲ့ စီးပြားေရးပံုစံတစ္ခုျဖစ္ၿပီး အစိုးရကသာ မူဝါဒနဲ႔ တံခါးဖြင့္ေပးဖို႔ လိုတာပါ” ဟု ၎ကေျပာပါသည္။
အကယ္၍ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အလားအလာရွိေသာ စြမ္းအင္အေျဖအတြက္ ႀကိဳးပမ္းေနသည္ ဟု ဆိုလွ်င္ အျခားဆန္႔က်င္ဖက္အစြန္းတြင္ Total၊ Chevron ႏွင့္ တ႐ုတ္၏ CNPC တို႔ရွိေနပါသည္။
ျမန္မာအစိုးရသည္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ အာဏာရၿပီးကတည္းက ကုန္းတြင္းႏွင့္ ကမ္းလြန္ဒါဇင္မ်ားစြာ တင္ဒါေခၚယူခဲ့ၿပီး၊ ယခုႏွစ္ကုန္တြင္ ကမ္းလြန္လုပ္ကြက္ ေနာက္ထပ္ (၂၀) ခန္႔ထပ္မံေဖာ္ထုတ္လိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ ရပါသည္။
ေလာေလာဆယ္အားျဖင့္ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီ (၁၆) ခုသည္ ကုန္းတြင္းေရနံလုပ္ကြက္ (၁၇) ခုတြင္ လုပ္ကိုင္ေနၿပီး၊ အျခားကမၸဏီ (၁၅) ခုသည္ ကမ္းလြန္ေရနံလုပ္ကြက္ (၂၀) ခုတြင္ ရွာေဖြေရး သို႔မဟုတ္ ထုတ္လုပ္ေရးတြင္ ပါဝင္လုပ္ကိုင္ ေနေၾကာင္း အစီရင္ခံစာအရ သိရွိရပါသည္။
၂၀၁၄ တြင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ CNPC မွာ ေဆာက္လုပ္ေနေသာ အဓိကပိုက္လိုင္းႏွစ္ခု ၿပီးစီးမည္ဟု ခန္႔မွန္းရပါသည္။ CNPC သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ပို႔ေဆာင္မည့္ ၇၇၁ ကီလိုမွတာ (၄၇၉ မိုင္) ရွည္ေသာ ေရနံပိုက္လိုင္းကို တည္ေဆာက္လ်က္ ရွိပါသည္။
ေနာက္ထပ္ကီလိုမီတာ ၈၇၀ (မိုင္ ၅၄၀) ရွည္ေသာ ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္းသည္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေရႊ သဘာဝဓါတ္ေငြ႔ မ်ားကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ ပို႔လႊတ္ရန္တည္ေဆာက္ေနပါသည္။
ေရႊသဘာဝဓါတ္ေငြ႔ စီမံကိန္းသည္ ယခုႏွစ္ကုန္တြင္ ဖြင့္လွစ္မည့္ ဓါတ္ေငြ႔စီမံကိန္းႏွစ္ခု အနက္မွ တစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ တ႐ုတ္ႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ တင္ပို႔မႈတိုးျမွင့္ႏိုင္ေရးအတြက္ လက္ရွိထုတ္လုပ္မႈကို ႏွစ္ဆတိုးျမွင့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမီးလင္းေရးစီမံခ်က္မ်ား သေဘာတူခ်မွတ္ခဲ့ၿပီးပါက အေရးပါေသာ အခ်ိန္ႏွင့္ေငြကို အသံုးျပဳရလိမ့္ မည္ဟု ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ အစိုးရက သတိေပးပါသည္။
“ယေန႔လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား အသံုးျပဳႏိုင္မႈ ၂၆% ရွိေနရာကေန ၂၀၂၀ မွ ၆၀% ထိ အသံုးျပဳႏိုင္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ၿပီး ေျပာင္းလဲမႈေတြ ျပဳလုပ္ဖို႔ဆိုရင္ လုပ္စရာေတြ အမ်ားႀကီး လိုအပ္ပါတယ္” Groff က ေျပာပါသည္။
“ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ မေဝးေတာ့တဲ့ အနာဂါတ္မွာ လွ်ပ္စစ္မီးမျပတ္ရရွိေရးအတြက္ အလြန္ႀကိဳးစား အားထုတ္ေန ပါတယ္။ ေရရွည္မွာလည္း တစ္ႏိုင္ငံလံုး စြမ္းအင္မျပတ္လပ္ေစေရး အတြက္ အစီအစဥ္ေတြ အမ်ားႀကီး လုပ္ေနပါတယ္” ဝန္ႀကီးက ျဖည့္စြက္ေျပာပါသည္။
ျပည္သူအမ်ားစုကမူ မိနစ္မဆိုင္း အလိုရွိေနၾကၿပီျဖစ္ပါသည္။
Yangon chronicle