သမၼတ ျဖစ္လိုသူ သုံးဦးမွာ လက္ရွိ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ ေနေသာ ဦးသိန္းစိန္၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ သူရဦးေရႊမန္းႏွင့္ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီ (NLD) ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ပင္ ျဖစ္သည္။
“ႏိုင္ငံေရးသမားဆိုတာ ေနာင္လာမယ့္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲကိုပဲ စဥ္းစားတယ္။ လူထုေခါင္းေဆာင္ဆိုတာ ေနာင္လာမယ့္ မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြ စဥ္းစားမယ္”ဆိုေသာ စကားမွာ ၿဗိတိန္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဝင္စတန္ခ်ာခ်ီ၏ သမိုင္းဝင္စကား ျဖစ္သည္။
“အမွန္ေတာ့ ႏိုင္ငံေရးသမား တစ္ေယာက္က ႏိုင္ငံေရးအာဏာ ရယူလိုတာ သဘာဝက်တယ္။ ႏိုင္ငံေရးမွာ အာဏာရွိမွ မိမိယုံၾကည္ရာ မူဝါဒမ်ားျဖင့္ တိုင္းျပည္ ေကာင္းက်ဳိးအတြက္ အေကာင္းဆုံး လုပ္ႏိုင္မယ္၊ သမၼတအျဖစ္ တာဝန္ယူလိုတယ္လို႔ ေျပာၾကတာ တိုင္းျပည္ကို အေကာင္းဆုံး အလုပ္အေကြၽး ျပဳလိုတယ္လို႔ ေျပာတာနဲ႔အတူတူပဲ”ဟု ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ေလ့လာသုံးသပ္သူ စာေရးဆရာ ေက်ာ္ဝင္းက ဆိုသည္။
“ျပည္သူက တာဝန္ေပးမယ္ဆိုရင္ ၂၀၁၅ မွာ သမၼတ ဒုတိယသက္တမ္းကို တာဝန္ယူပါမယ္” ဟု ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလက ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက အေမရိကန္ ခရီးစဥ္တြင္ စတင္ေျပာဆို ခဲ့သည္။
အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီ (NLD) ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလည္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ခရီးစဥ္၌ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ သမၼတ လုပ္လိုသည္ဟု ေျပာဆိုခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္း၌လည္း မၾကာခဏ ယင္းစကားကို ဆိုခဲ့သည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ ရက္ပိုင္းအတြင္းက ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ သူရဦးေရႊမန္းသည္လည္း အေမရိကန္ ေရာက္ရွိစဥ္ သမၼတ လုပ္လိုသည္ဟု ဆိုျပန္သည္။ ထိုသုံးဦးစလုံးသည္ ကမာၻ႔ ဆူပါပါဝါ အေမရိကန္သို႔ ေရာက္ရွိစဥ္တြင္ ႏိုင္ငံတကာ အလယ္တြင္ သမၼတ လုပ္လိုသည္ဟု တူညီစြာ ေျပာဆိုခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ျဖစ္ရန္မွာမူ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ရမည္ ျဖစ္သည္။ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးအတြက္ အတားအဆီး ျဖစ္ေနသည့္ အခ်က္မ်ားကို ဦးစြာျပင္ရမည္ ျဖစ္ၿပီး အဆိုပါ အခ်က္မ်ားကို ျပင္ဆင္ၿပီးမွသာလွ်င္ အေျခခံဥပေဒ၏ အဓိက ျပင္ဆင္ရန္ လိုအပ္သည့္ ေနရာမ်ားကို ျပင္ဆင္ႏိုင္ခြင့္ရွိမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ NLD ပါတီ ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဆိုသည္။
“အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၅၉ မွာပါတဲ့ သမၼတနဲ႔ ဒုတိယသမၼတ အရည္အခ်င္းမ်ား ပုဒ္မခြဲ (စ) မွာ တစ္စုံတစ္ေယာက္ အတြက္ ကန္႔ထားတဲ့ အခ်က္မ်ဳိးကို ျပန္စဥ္းစားဖို႔ လိုတယ္” ဟုလည္း ဆရာေက်ာ္ဝင္း အႀကံျပဳ ေျပာၾကားသည္။
လက္ရွိ အေျခအေနမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ လႊတ္ေတာ္သမၼတ ျဖစ္ရန္အတြက္ အေ႐ြးခံလွ်င္ အေျခခံဥပေဒတြင္ ကန္႔သတ္ထားခ်က္ မ်ားအရ လႊတ္ေတာ္ အမတ္မ်ား၏ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ေထာက္ခံမႈ ရသည့္တိုင္ တပ္မေတာ္သား တစ္ဦး၏ ေထာက္ခံမႈကို လိုအပ္ေနဦးမည္ ျဖစ္သည္။
အရပ္သားအစိုးရ လက္ထက္တြင္ က်န္းမာေရးေၾကာင့္ ရာထူးမွ ႏုတ္ထြက္ခဲ့ရေသာ ဒုတိယသမၼတ သီဟသူရ ဦးတင္ေအာင္ျမင့္ဦး ေနရာတြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေရႊ၏ လူယံုဟု ထင္ေၾကး ေပးခံရသူ အၿငိမ္းစား ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ျမင့္ေဆြကို တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက အဆုိျပဳခဲ့ေသာ္လည္း အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၅၉ ျဖင့္ ၿငိစြန္းခဲ့ေသာေၾကာင့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း ဦးဉာဏ္ထြန္းကို ေျပာင္းလဲ အဆုိျပဳခဲ့ရေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ သားႏွစ္ဦးမွာလည္း ႏုိင္ငံသား မဟုတ္သျဖင့္ တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၏ သေဘာတူညီမႈ ရရွိရန္မွာ ခက္ခဲႏုိင္ေၾကာင္း ႏုိင္ငံေရး ေလ့လာသူမ်ားက သံုးသပ္ ေျပာၾကားသည္။
“သမၼတကို တိုက္႐ိုက္ ေ႐ြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္တဲ့စနစ္ မဟုတ္တဲ့အတြက္ ကြၽန္မ သမၼတ အရည္အခ်င္း ျပည့္မီဖို႔ဆိုရင္ အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ကို ျပင္ရပါလိမ့္မယ္” ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဆိုသည္။
သို႔ေသာ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္မည္ဟု လႊတ္ေတာ္ျပင္ပတြင္ ေျပာဆိုေနျခင္းကို အမွန္တကယ္ လႊတ္ေတာ္အတြင္း ျပင္ဆင္ႏိုင္မည္ေလာဟု ေမးခြန္ထုတ္စရာ ျဖစ္ ေနသည္။
ျပည္ေတာ္စုလႊတ္ေတာ္တြင္ ကိုယ္စားလွယ္ အားလုံးမွာ ၆၆၄ ဦး ရွိသည့္အနက္ တိုင္းရင္းသားပါတီ အားလုံးႏွင့္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ကဲ့သို႔ေသာ အတိုက္ခံ ပါတီမ်ား၏ ကိုယ္စားလွယ္ ၁၀၁ ဦးသာရွိကာ က်န္သည့္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားမွာ ျပည္ေထာင္စု ႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖဳိးေရးပါတီႏွင့္ တပ္မေတာ္တို႔မွ ျဖစ္သည္။
အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီ ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ လႊတ္ေတာ္သို႔ ေရာက္ရွိေနသည္မွာ တစ္ႏွစ္ သက္တမ္းရွိခ်ိန္ထိ အဆိုတင္သြင္းျခင္း မရွိေသးေပ။ ဝင္ေရာက္ ေဆြးေႏြးမႈသာ ရွိခဲ့သည္။
သူရဦးေရႊမန္းသည္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၁ ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပမည့္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တြင္ နာယက အျဖစ္ တာဝန္ယူရသည့္ အတြက္ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ရာ အခ်က္မ်ားကို ျပင္ဆင္ ရန္တြက္ ႐ိုးသားစြာ လုပ္ေဆာင္ရမည္ ျဖစ္ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ယွဥ္ၿပဳိင္ခြင့္ေပးကာ တရားမွ်တဖို႔ လုပ္ေဆာင္သင့္သည္ ဟုလည္း ႏိုင္ငံေရး ေလ့လာသုံးသပ္သူတို႔က မွတ္ခ်က္ ေပးၾကသည္။
ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ပါတီဥကၠ႒ ဦးခြန္ထြန္းဦးက သမၼတျဖစ္ရန္ အခ်က္တစ္ခ်က္တည္းျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခဥပေဒကို ျပင္ျခင္းထက္ ျပင္သင့္သည့္ အခ်က္မ်ားကို ျပင္ရမည္ ျဖစ္ၿပီး တိုင္းရင္းသားမ်ား အားလုံး၏ ရပိုင္ခြင့္ႏွင့္ ျပည္သူလူထု ယုံၾကည္ အားကိုးရေသာ အေျခခံဥပေဒ ျဖစ္ေအာင္ ျပင္ဆင္ျခင္းသည္ ႏိုင္ငံ၏ေက်ာ႐ိုး ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
“သမၼတ ျဖစ္ခ်င္တာကိုေတာ့ အျပစ္ မေျပာလိုဘူး” ဟုလည္း ၎ကဆိုသည္။
ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီ အေျပာင္းအလဲ ႏွစ္ႏွစ္တာ ကာလအတြင္း ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပမွ လက္ခံလာေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္သုံးဦး ျဖစ္သည့္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတဦးသိန္းစိန္၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ သူရဦးေ႐ႊမန္း၊ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ သုံးဦးစလုံးသည္ လာမည့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ သမၼတအျဖစ္ တာဝန္ယူလိုသည္ဟု ထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကားလာျခင္းေၾကာင့္ လာမည့္ ၂၀၁၅ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ပိုမိုၿမဳိင္ဆိုင္ သြက္လက္၊ ရင့္က်က္ လာလိမ့္မည္ဟု စာေရးဆရာ ေက်ာ္ဝင္းက မွတ္ခ်က္ေပးသည္။
၂၀၁၅ ခုႏွစ္ အေထြေထြ ေ႐ြးေကာက္ပြဲတြင္ ျပည္ေထာင္စု ႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖဳိးေရးပါတီက မဲဆႏၵနယ္ အမ်ားစု အႏိုင္ရပါက ပါတီဥကၠ႒ ျဖစ္သူ သူရဦးေရႊမန္းကို ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတအျဖစ္ ေ႐ြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီ ဒုတိယဥကၠ႒ ဦးေဌးဦးက ေျပာဆိုထားသည္။ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ သူရဦးေရႊမန္းအတြက္ အႏိုင္ရပါတီ ျဖစ္ေသာ ျပည္ေထာင္စု ႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ ၿဖဳိးေရးပါတီက ေထာက္ခံထားၿပီး ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ယင္း၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ အက်ဳိးစီးပြားဆိုင္ရာ အျငင္းပြားဖြယ္ရာမ်ား ရွိလာႏိုင္သေလာဟု ျငင္းခ်က္မ်ားလည္း ရွိသည္။
လက္ရွိ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတအျဖစ္ တာဝန္ယူထားေသာ ဦးသိန္းစိန္သည္ ႏိုင္ငံတကာ အလယ္တြင္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲ၏ မွတ္တိုင္အျဖစ္ အသိအမွတ္ ျပဳထားသည့္အျပင္ ျမန္မာလူထု၏ ေထာက္ခံမႈကို ရရွိထားသည္။ သို႔ေသာ္ လက္ရွိ ျဖစ္ပြားေနေသာ ပဋိပကၡမ်ားကို အဆုံးမသတ္ႏိုင္သည့္ အခ်က္ကလည္း ရွိေနဆဲ ျဖစ္သည္။
လူထုေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ႏွစ္ရွည္ ရပ္တည္လာခဲ့ေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေပၚ လူထုေထာက္ခံမႈမွာ သံသယ မရွိႏိုင္ေသာ္လည္း လူ႔အခြင့္အေရး ႐ႈေထာင့္မွ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာတတ္မႈ၊ လူႀကဳိက္ မမ်ားေသာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ အခ်ဳိ႕ေၾကာင့္ လူအခ်ဳိ႕၏ ေဝဖန္ခံခဲ့ရ ဖူးသည္။
ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ေတာ္ ၃၁ လမ္းထိပ္တြင္ ကြမ္းယာေရာင္းသူ ၅၆ ႏွစ္အ႐ြယ္ရွိ ဦးဂါလူး အတြက္မူ ဘယ္သူတက္တက္ အေရးမႀကီး။
“ဘယ္သူတက္တက္ ေကာင္းတဲ့သူတက္ဖို႔ အေရးႀကီးတယ္။ လူသစ္ ဆိုရင္ေတာ့ ပိုေမွ်ာ္လင့္လို႔ ရတာေပါ့”ဟု သူကဆိုသည္။
Written by မင္းထက္စံ၊ ေအာင္ဘုိဘုိရွိန္
The voice weekly