ယခုအခ်ိန္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ေနာက္တစ္ႀကိမ္လာေရာက္ရာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ သည္ ယခင္အေခါက္ႏွင့္ မတူဘဲ လံုးဝေျပာင္းလဲသြားသည့္ ႏို္င္ငံတစ္ႏိုင္ငံ အျဖစ္ ျမင္ေတြ႔ရပါသည္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ေလအဟုန္ သည္ လတ္ဆတ္ သည့္ေလမ်ားထက္ မေကာင္းသည့္ အန႔ံအသက္မ်ား ပါေနပါသည္။ မူဆလင္ ဆန္႔က်င္ ေရးေျပာဆိုမႈမ်ားနွင့္ အဓိကရုဏ္းမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အဓိကၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားတြင္ ျပန္႔ႏွ႔ံေနၿပီး ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားသည္ ဘာသာျခားမ်ားႏွင့္လက္ထပ္ျခင္းကို ကန္႔သတ္ထားသည့္ ဥပေဒမူၾကမ္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ တြန္းအားေပးေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္ မိမိတို႔၏ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးေပါင္းစံုျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းထားသည့္ လူအဖြဲ႔အစည္းတြင္ ၾကားဝင္ စြက္ဖက္ မႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ေနပါသည္။ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားက ၎တို႔၏ ဥပေဒမူႀကမ္း ကို အတည္ျပဳေရးအား ဆန္႔က်င္သည့္ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားအား ေနာင္သံုးနွစ္ တြင္ ျပဳလုပ္မည့္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ လက္တုံ႔ျပန္မည္ဟု ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားပင္ ျပဳလုပ္လာခဲ့သည္။ ထုိသို႔ေသာ အေျခအေန တြင္ အစိုးရနွင့္ အတိုက္ အခံႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား နွစ္ဘက္စလံုးသည္ အစြန္းေရာက္အမ်ိဳးသားေရး ဝါဒမ်ား ျမင့္တက္လာျခင္းကို ၄င္းတို႔အကိ်ဳးအတြက္ အျမတ္ထုတ္မည္မွာ သံသယျဖစ္ဖြယ္မရွိေပ။ လက္ရွိ အေျခ အေနတြင္ တိုက္ခိုက္ခံေနရသည္မွာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုနွင့္ ဘာသာေရးလူနည္းစုအုပ္စုမ်ားသာ မဟုတ္သည္ မွာ ထိတ္လန္႔ဖြယ္ျဖစ္ပါသည္။ မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒမူၾကမ္း ေပၚထြက္လာသည့္ အတြက္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္လည္း ဝါဒေရးရာအစြန္းေရာက္မ်ားနွင့္ ႏိုင္ငံေရးအေခ်ာင္သမားမ်ား၏ သားေကာင္ျဖစ္လာပါသည္။
သုိ႔ေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ လတ္တေလာ စိုးရိမ္ပူပန္စရာ အေကာင္း ဆံုး ကိစၥမွာ သမၼတနွင့္ ၾသဇာႀကီးမားသည့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌတို႔ အၾကား သိသိသာသာ သေဘာထားကြဲလြဲမႈျဖစ္ပါသည္။ အဆိုးဆံုးမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ အစိုးရကိုဆန္႔က်င္၍ လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌ ဦးေရႊမန္းဘက္ ပါေနသည့္အတြက္ စိုးရမ္ေၾကာင့္စရာကိစၥမ်ားတြင္ ေဒၚစုၾကည္သည္လည္း တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း တာဝန္ရွိ ေနျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ႏိုင္ငံေရးအရ တံခါးဖြင့္ေပးျခင္းနွင့္ သမၼတဦးသိန္းစိန္နွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္တို႔အၾကား ကနဦး ေဆြးေႏြးမႈမ်ား စတင္ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ၂၀၁၁ ခုနွစ္ မွ၍ ႏိုင္ငံ၏ ဦးေဆာင္သူ သံုးဦးျဖစ္သည့္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၊ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္နွင့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌတို႔အၾကားတြင္ ဆက္ဆံေရး တည္တည္ ၿငိမ္ၿငိမ္ျဖစ္ေနျခင္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္ငန္းစဥ္ေအာင္ျမင္ေရးအတြက္ အေရးပါ သည္ဟု ေလ့လာသူမ်ားက အသိအမွတ္ျပဳပါသည္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ စတင္ လုပ္ေဆာင္ခ်ိန္မွစ၍ သမၼတ နွင့္လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌတို႔အၾကားတြင္ ပုဂၢိဳလ္ေရး အရ (အဖြဲ႔အစည္းပိုင္းအရ အတိုင္းအတာတစ္ခုထိပါသည့္) ယွဥ္ၿပိဳင္မႈမ်ား ေတာက္ေလွ်ာက္ျဖစ္ပြားခဲ့ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ယခင္အခ်ိန္မ်ားတြင္ ၎တို႔ နွစ္ဦး အၾကား ဆက္ဆံေရးသည္ လက္ရွိအခ်ိန္ေလာက္ အရုပ္ဆုိးခဲ့ျခင္း မရွိပါ။
မၾကာေသးေသာ ကာလအတြင္း လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌသည္ အစိုးရ၏ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔မ်ား နွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားနွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ စိန္ေခၚခဲ့ၿပီး ကခ်င္နွင့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲ ေရး ေစ့စပ္ညွိႏိႈင္းမႈမ်ားတြင္ လႊတ္ေတာ္မွ တိုက္ရိုက္ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ "လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အခ်ိဳ႕၏ တင္ျပခ်က္မ်ားနွင့္ ျပည္သူတို႔၏အျမင္အရ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမႈ မ်ားသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး မရရွိႏိုင္ေၾကာင္းကို မိမိအေနုျဖင့္ သိရွိခဲ့သည္ဟု" လႊတ္ေတာ္အစည္း အေဝးတြင္ ဦးေရႊမန္းက ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။
ဦးေရႊမန္းသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥမ်ားနွင့္ပတ္သက္ၿပီးေဆြးေႏြးရန္အတြက္ အမ်ိဳးသားလံုျခံဳေရးနွင့္ ကာကြယ္ေရးေကာင္စီအစည္းအေ၀းေခၚေပးရန္ပင္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ ကာလံုသည္ အဖြဲ႔၀င္ ၁၁ ဦးရွိၿပီး တပ္မေတာ္ မွ အမ်ားစုျဖစ္ကာ အာဏာမ်ားစြာရွိေသာအဖြဲ႔ျဖစ္ပါသည္။ မလုပ္ျဖစ္ သည္ မွာၾကာၿပီျဖစ္ေသာ ကာလံုအစည္းအေ၀းမ်ားကို ျပန္လည္ အသက္သြင္း ရန္ႀကိဳးစားျခင္းသည္ ထူးျခားေနၿပီး ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌအား ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသမားအျဖစ္ တစ္ခ်ိန္က ရႈျမင္ခဲ့ၾကေသာ ေလ့လာသူ အမ်ားအျပား မ်က္ခံုးပင့္စရာျဖစ္သည္။
ဦးေရႊမန္း၏လုပ္ေဆာင္မႈသည္ သမၼတဦးသိန္းစိန္နွင့္သူ၏ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေရး လက္ေထာက္ျဖစ္ေသာ အစိုးရ၏ Think Tank ျဖစ္သည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး စင္တာကို အားနည္းေစရန္ ရည္ရြယ္ထားျခင္းျဖစ္ ေၾကာင္း ယခုအခါ ရွင္းလင္းေနၿပီျဖစ္သည္။ သမၼတဦးသိန္းစိန္သည္ ၄င္း၏ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေရးေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားအတြက္ ယခုနွစ္ကုန္ပုိင္းတြင္ေၾကညာမည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏို္ဘယ္ဆုအတြက္ အမည္စာရင္းတြင္ အေျခအေနေကာင္းေနေၾကာင္းသတင္းမ်ားထြက္ေနၿပီး ဦးသိန္းစိန္၊ ဦးေရႊမန္းႏွင့္ ေဒၚစုၾကည္တို႔အၾကား အာဏာလြန္ဆြဲမႈျပင္းထန္လာၿပီး ဆိုးက်ိဳးတစ္ခုခုျဖစ္လာပါက သမၼတအေပၚ အမ်ား၏ ယံုၾကည္လက္ခံမႈ ကို ထိခိုက္ေစႏိုင္ၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကိုပင္ လမ္းေၾကာင္းလြဲေစႏိုင္သည္။
သို႔ေသာ္လည္း အစိုးရ၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကုိ ဦးေရႊမန္းက လူသိရွင္ၾကား ေ၀ဖန္ျခင္း မျပဳမီ ၿပီးခဲ့သည့္မတ္လအတြင္းကပင္ အစိုးရ၏ မၾကာေသးမီႏွစ္မ်ားအတြင္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း တရားဥပေဒစုိးမိုးမႈနွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ျပႏိုင္သည့္ ေျပာင္းလဲမႈမရွိခဲ့ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အစိုးရကို ဆန္႔က်င္ရန္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ဦးေရြႊမန္းတို႔ တရား၀င္မဟုတ္သည့္မဟာမိတ္ဖြဲ႔ျခင္းသည္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ၏ အာဏာအတြက္ အႀကီးမားဆံုး အဟန္႔အတားျဖစ္လာေနပါသည္။
ပညာတတ္အသိုင္းအ၀ို္င္းနွင့္ စီးပြားေရးအသိုင္းအ၀ိုင္းမွ လူမ်ားစုကမူ ေဒၚေဆာင္ဆန္းစုၾကည္ ႏို္င္ငံေရး တြင္ လူေပါင္းမွားေနသည္ကုိ စိတ္ပူေနၾကပါသည္။ လူ႔မလိုင္မ်ားအတြင္း ေဒၚစုၾကည္၏ ႏိုင္ငံေရး လုပ္ရပ္ မ်ားႏွင့္ လူမ်ိဳးေရး-ဘာသာေရးပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ အႀကီးအက်ယ္ ဆင္းရဲမြဲေတမႈမ်ားကို လ်စ္လ်ဴရႈ ထားျခင္းအပါအ၀င္ လူထု၏ လတ္တေလာျပႆနာမ်ားကို လ်စ္လ်ဴရႈထားျခင္းကို အရပ္ဖက္ လူ႔အဖြဲ႔ အစည္းအေရး လႈပ္ရွားတက္ၾကြသူမ်ားက စိတ္ပ်က္ေနၾကသည္။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲနီးလာသည္ႏွင့္ အမွ် ပါ၀ါလြန္ဆြဲပြဲ အားေကာင္းလာၿပီး တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႔မ်ားအပါအ၀င္ သက္ဆုိင္သူအားလံုး ဖိအားေပး ခံရဖြယ္ ရွိသည္။
ယခုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏို္င္ငံ၏ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနသည္ ရႈပ္ေထြးမႈ မ်ားျဖစ္လာရန္ စိုးရိမ္ရသည့္ အေျခအေနျဖစ္လာေနေၾကာင္း ေလ့လာသူ အားလံုးသေဘာညီၾကပါသည္။ ထိုသို႔စိုးရိမ္မႈမ်ားကို ပိုဆိုး ေစသည့္ ေနာက္ဆံုးအခ်က္မွာ တပ္မေတာ္၏ရပ္တည္မႈနွင့္ပတ္သက္၍ ရွင္းရွင္း လင္းလင္း မသိရွိျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ တပ္မေတာ္အႀကီးအကဲ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မႈးႀကီးမင္းေအာင္လႈိင္သည္ အာဏာလြန္ဆြဲပြဲတြင္ မည္သူ႔ ဘက္က ပါမည္နည္း၊ သုိ႔တည္းမဟုတ္ သူကိုယ္တုိင္အာဏာရရန္ႀကိဳးစားမည္ေလာ ဆိုသည္ကို မည္သူမွ မသိၾကပါ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးမင္းေအာင္လႈိင္အေနျဖင့္ အာဏာရရန္ ရည္မွန္းထားသည္ဆိုပါက ျမန္မာ့ ႏုိင္ငံ ေရးအေျပာင္းအလဲ သည္ လံုး၀ရႈပ္ေထြးသြားမည္မွာေသခ်ာၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းစဥ္ ကိုပင္ ထိခိုက္ေကာင္း ထိခိုက္ေစႏိုင္ပါသည္။ မၾကာေသးမီက အီဂ်စ္ႏိုင္ငံ တြင္ျဖစ္သြားခဲ့ေသာအျဖစ္ အပ်က္မ်ားကိုၾကည့္ပါက ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္လည္း စစ္အာဏာသိမ္းမႈအသစ္တစ္ခု ျဖစ္လာႏိုင္ဖြယ္ရွိေၾကာင္း စိုးရိမ္မႈ မ်ားကို အေျခအျမစ္မရွိဟု ေျပာ၍ရမည္မဟုတ္ပါ။
Foreignpolicy Wednesday, July 10, 2013 ပါ Min Zin ၏ A State of Anxiety ကို ျပန္ဆိုသည္