ထိုင္းႏိုင္ငံမွ ျမန္မာဒုကၡသည္မ်ားအား လတ္တေလာျပဳလုပ္ေနသည့္ ဆာေဗးစစ္တမ္းသည္ အေရအတြက္ မ်ားစြာ ျပန္ပို႔ေရးကိစၥတြင္ အေရးႀကီးေသာက႑မွ ပါဝင္ေနသည္။
“အဓိကကေတာ့ ဒုကၡသည္စခန္းမွာေနထိုင္ၿပီး ေနာက္ပိုင္း အနာဂါတ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ သေဘာထားကို သိရွိႏိုင္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္”ဟု UNHCR ၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ Viven Tan က IRIN သတင္းဌာနသို႔ ေျပာၾကား သည္။
ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္တစ္ေလွ်ာက္တြင္ လုက္ကိုင္ေနေသာ NGO အုပ္စုမ်ား ညြန္႔ေပါင္းအဖြဲ႔ TBC ၏ အစိုးရနယ္စပ္ တစ္ေလွ်ာက္ ထိုင္းအစိုးရဖြင့္လွစ္ထားေသာ ဒုကၡသည္စခန္း ၉ ခုတြင္ခိုလႈံေနေသာ ဒုကၡသည္ ၁၃၀၀၀၀ နီးပါးရွိေနၿပီဟု သိရသည္။
ဇြန္လလယ္မွစတင္ကာ ဇူလိုင္လအလယ္တြင္ ၿပီးစီးခဲ့ေသာဆာေဗး၌ ပါဝင္သည့္ မဲေဆာက္အနီးမွ မယ္လစခန္း တြင္ ဒုကၡသည္ အိမ္ေထာင္စုေပါင္း ၆၀၀၀ ေက်ာ္ ေနထိုင္သည္ဟုဆိုသည္။
ဆာေဗးျပဳလုပ္ရာတြင္ ဆႏၵအေလ်ာက္ ျပန္မလား၊ တတိယႏိုင္ငံတြင္ အေျခစိုက္မလား၊ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ေနခ်င္သ လား စသည္တို႔ကို ေမးျမန္းခဲ့ၿပီး၊ ဒုကၡသည္မ်ား၏ ဇာတိ၊ မိသားစုဦးေရ၊ ပညာေရးအဆင့္၊ တတ္ေျမာက္ထားေသာ အလုပ္ အကိုင္ကၽြမ္းက်င္မႈ စသည့္အခ်က္အလက္မ်ားလည္း ပါဝင္သည္။
UNHCR က ရန္ပံုေငြ ထုတ္ေပးကာ ထိုင္း NGO မယ္ဖာလန္ ေဖာင္ေဒးရွင္းဝန္ထမ္း ၁၀၀ ျဖင့္ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ဆာေဗး၏ ေနာက္ဆံုးရလဒ္ အစီရင္ခံစာမ်ားကို လာမည့္သတင္းပတ္မ်ားအတြင္း ထုတ္ျပန္ႏိုင္မည္ဟု သိရသည္။
ကရင္ဒုကၡသည္ ေကာ္မတီ ဒုတိယဥကၠ႒ ေစာေဂ်ာ့က “ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ အေျခအေနက ႐ႈပ္ေထြးေနတုန္း ပါ။ လူေတြက ျပန္ရမွာကို စိုးရိမ္ေနၾကတယ္။ အမ်ားစုက မျပန္ခ်င္ၾကေသးဘူး” ဟုရွင္းလင္းေျပာၾကားသည္။
UNHCR ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ Viven Tan က ဒုကၡသည္မ်ားကို ျပန္ပို႔ရန္ ခိုင္ခိုင္မာမာ အစီအစဥ္မရွိေသးေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ ဆာေဗးရလဒ္မ်ားက ကယ္ဆယ္ေရး ေအဂ်င္စီမ်ား ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈ ကို ေထာက္အကူျပဳေၾကာင္း ေျပာၾကား ပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပမည့္ ၂၀၁၅ တြင္ ဒုကၡသည္မ်ားျပန္ပို႔သည့္ အစီအစဥ္ အေကာင္အ ထည္ေပၚႏိုင္ သည္ဟု ျပည္တြင္းမီဒီယာမ်ားက ခန္႔မွန္းၾကသည္။
ဒုကၡသည္မ်ားက မလိုလားၾက
ဒုကၡသည္ အမ်ားစုက ဆာေဗးကို ေျဖၾကားရန္ မလိုလားၾကေပ။ ၎တို႔က မူလေရြးခ်ယ္ထားသည့္ အတိုင္း ဖက္တြယ္ ထားသင့္သည္ဟု ယံုၾကည္ေနၾကသည္။
“သူတို႔ရဲ႕အေျဖေတြနဲ႔ သူတို႔ကိုျပန္ၿပီး မခ်ည္တုတ္ဘူးဆိုတာကို အသိေပးဖို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႀကိဳးစားရပါတယ္။ ဒီလိုပဲ သူတို႔ ေရြးခ်ယ္တဲ့အတိုင္း ျဖစ္ရမယ္လို႔လည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကတိမေပးႏိုင္ပါဘူး”ဟု Viven Tan ကဆိုပါသည္။
ဒုကၡသည္ ၄၆၀၀၀ ေနထိုင္ေသာ အႀကီးဆံုး မယ္လစခန္းအျပင္ ေနာက္ထပ္ ဆာေဗးျပဳလုပ္ရန္ ဆံုးျဖတ္ထားျခင္း မရွိေသးဟု UNHCR ကေျပာၾကားသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၂၀၁၁ ေနာက္ပိုင္းျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားႏွင့္ အပစ္ရပ္စဲမႈမ်ားေၾကာင့္ ဒုကၡသည္မ်ား ျပန္ပို႔ေရး အစီအစဥ္မ်ား အစပ်ိဳးလာခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ဒုကၡသည္မ်ား တစ္ခ်ိန္က ေနထိုင္ခဲ့ေသာ ဇာတိရပ္ရြာမ်ားတြင္ လံုျခံဳေရးႏွင့္ အေျခခံအေဆာက္အဦး ျပႆနာမ်ား ရွိေနသည္။ အိမ္အျပန္လမ္းတြင္ ေျမျမွဳပ္မိုင္းမ်ား၊ ေျမအျငင္းပြားမႈမ်ား၊ အစိုးရ၏ အာမခံခ်က္မေပးႏိုင္မႈမ်ားက အတားအဆီးျဖစ္ေနသည္ဟု Tan ကဆိုပါသည္။
ဒုကၡသည္မ်ား ျပန္ပို႔ေရးကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ျမန္မာအစိုးရတာဝန္ရွိသူမ်ား၊ ကရင္ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ သက္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား ယခုႏွစ္အတြင္း ကနဦးေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ္လည္း တိက်ေသာ အေသးစိတ္ အစီအစဥ္မ်ား ထြက္ေပၚလာျခင္းမရွိဟု ေစာေဂ်ာ့က ေျပာၾကားသည္။
“ကၽြန္ေတာ္တို႔ အတူတကြ မလုပ္ကိုင္ခင္မွာ အျပန္အလွန္ေလးစားမႈ၊ နားလည္မႈေတြ ရွိဖို႔လိုပါတယ္”ဟု ၎ကဆိုသည္။
ထိုအေတာအတြင္း ထိုင္းအစိုးရ တာဝန္ရွိသူမ်ားက ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားကို ပိတ္ရန္အလ်င္လို ေလာေဆာ္ျခင္း မရွိပါဟု မၾကာခဏ ကတိေပး အာမခံထားၾကသည္။ မည္သို႔ပင္ ကတိေပးေစကာမူ နယ္စပ္ျဖတ္၍ ေနာက္ထပ္ မထိန္းႏိုင္ မသိမ္းႏိုင္ ဝင္မလာေအာင္ တားဆီးရာတြင္ အဆက္မျပတ္ ျပန္ပို႔ျခင္းသည္သာ အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္း ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။
“သေဘာတရားအရဆိုရင္ေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ ဆႏၵအေပၚမွာ လံုးဝမူတည္သင့္တာေပါ့”ဟု UNHCR တာဝန္ရွိ သူက ဆိုပါသည္။
Yangon chronicle