ကမၻာေပၚတြင္ အေလးစားရဆံုး အေမရိကန္စစ္တပ္ႏွင့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္တို႔သည္ လူ႔အခြင့္အေရးအတြက္ တာဝန္ယူမႈႏွင့္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးတို႔ႏွင့္ ပတ္သတ္၍ ဆက္ဆံေရးအေၾကာင္း ထက္စာလွ်င္ စစ္တပ္ကုိအရပ္သား ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္းထက္ ေကာင္းမြန္ေသာအရည္အေသြးမ်ားကို မည္ကဲ့သို႔ေသာ ပိုမိုေကာင္းမြန္ေသာ နည္းလမ္းျဖင့္ ျပသႏိုင္ ပါသလဲ။ စစ္တပ္ခ်င္း အသင့္အတင့္အေနအထား၊ ပစ္မွတ္ထားေသာ ဆက္ဆံေရးကို သံတမန္နည္းႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားျဖင့္ နီးကပ္စြာအလုပ္လုပ္ၿပီး ျမန္မာစစ္တပ္အား၄င္းတို႔အေနျဖင့္ အရပ္သားထိ္န္းခ်ဳပ္မႈေအာက္တြင္ေနရျခင္းသည္ တုိင္းျပည္ အတြက္ေကာင္းသည္ဟု ယံုၾကည္လာေစရန္လုက္ေဆာင္လွ်င္ ရႏိုင္သည္ဟု ကၽြႏ္ုပ္ယံုၾကည္ပါသည္။
စစ္တပ္ခ်င္းဆက္ဆံေရးကို စတင္ျခင္းသည္ လက္ေတြ႔က်ေသာ လုပ္ရပ္ဟု ဆုိရေပမည္။ လြတ္လပ္ေရးမတိုင္မီ ကတည္းကပင္ ျမန္မာစစ္တပ္သည္ တို္င္းျပည္တြင္ အေရးပါေသာႏိုင္ငံေရး အင္စတီက်ဴးရွင္းတစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။ တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေျခလွမ္းသည္ တုိင္းျပည္အတြြက္ အေပါင္းလကၡဏာေဆာင္ေသာ တိုးတက္မႈ တစ္ခုဟု ယံုၾကည္မႈ မရွိခဲ့လွ်င္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေရရွည္တည္တံ့မည့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမရရွိႏိုင္။
အေျခခံဥပေဒ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးတြင္ လိုအပ္ေသာ ဒုတိယနယ္ပယ္မွာ ျမန္မာျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ ၄င္းတုိ႔ ျဖစ္ေစလိုေသာ ေခါင္းေဆာင္ကို လြတ္လပ္စြာေရြးခ်ယ္ခြင့္ျပဳရန္ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး ျဖစ္ပါသည္။ ဤသည္မွာ အေျခခံက်ေသာ ဒီမိုကေရစီမူ တစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ လက္ရွိကန္႔သတ္ထားမႈမ်ားတြင္ လိုအပ္ခ်က္အျဖစ္ သမၼတ၏ မိသားစု ဝင္မ်ားတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေမြးဖြားျခင္းမရွိေသာ မိဘမ်ားမွေမြးဖြားေသာသူ မျဖစ္ေစရဟု ထည့္သြင္းထားပါသည္။ ထိုအရာကို စဥ္းစားၾကည့္ပါ။ အျမင္က်ဥ္းေျမာင္းေသာ လိုအပ္ခ်က္တစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာအစိုးရသည္ အဘယ္ေၾကာင့္ ၄င္း၏ျပည္သူမ်ား သူတို႔၏ေခါင္းေဆာင္ကို တာဝန္သိသိႏွင့္ လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္ႏိုင္စြမ္းရည္ကို အယံုအၾကည္ နည္းရ ပါသနည္း။
အဆိုပါ ဥပေဒမ်ားကို မျပင္ဆင္ပဲထားပါက လည္မည့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အရိပ္မည္းထိုးမည့္သဖြယ္ ျဖစ္ပါမည္။ အဆိုပါ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္သူအမ်ားစုက ျမန္မာႏိုင္ငံျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို သိကၡာျမွင့္ေပးမည့္ ေျခလွမ္းအျဖစ္ ရႈျမင္ေနၾကပါသည္။ အကယ္၍သာ ၂၀၁၅ေရြးေကာက္ပြဲကို အမ်ားကတရားမဝင္ ရႈျမင္ခဲ့ပါက၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားရပ္သြားၿပီျဖစ္ၿပီး၊ တိုင္းျပည္၏ ဒီမိုကေရစီအတြက္ ကတိ ကဝတ္မ်ား သည္ အဆံမရွိေသာအေျမာက္သဖြယ္သာ ျဖစ္သည္ဟု သံုးသပ္ၾကလိမ့္မည္ျဖစ္ပါသည္။
အကယ္၍ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲကသာ အားနည္းခ်က္မ်ား၊ အျပစ္အနာအဆာမ်ားရွိခဲ့ပါက လက္ရွိေခါင္း ေဆာင္မႈ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအေမြအေပၚ အရိမ္မည္းထိုးလိမ့္မည္ဟု ကၽြႏု္ပ္ထင္ပါသည္။
ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္ လိုအပ္ေသာ တတိယနယ္ပယ္မွာ တရားစီရင္မႈလြတ္လပ္မႈ ရွိေရးျဖစ္ပါသည္။ လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ တရားသူႀကီးမ်ားသည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္း၏ ၾသဇာႏွင့္ကင္း၍ လြတ္လပ္မႈမရွိေသးေပ။ အေမရိကန္၏ အေတြ႔ အႀကံဳအရ ကၽြႏ္ုပ္တို႔မွတ္သားရသည္မွာ အျခားအစိတ္အပိုင္းမ်ား၏ ၾသဇာေအာက္တြင္မရွိေသာ တရားသူႀကီးမ်ားသည္ အစိုးရ၏အျခား အဂၤါအစိတ္အပိုင္းမ်ားအေပၚ အေရးပါေသာ ေစာင့္ၾကည့္မႈျဖစ္ရံုမက တစ္ဦးခ်င္း ရပိုင္ခြင့္မ်ားကို မခ်ိဳး ေဖာက္ႏိုင္ေအာင္ အကာအကြယ္ေပးပါသည္။
ေနာက္ဆံုး ျပဳျပင္ရမည့္ကိစၥမွာ တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုမ်ားအတြက္ အေျခခံဥပေဒအရ အာမခံခ်က္ေပးရန္ လိုအပ္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာတိုင္းရင္းသားမ်ား ၿငိမ္းခ်မ္းစြာစုစည္းရန္ စိန္ေခၚမႈထက္ ႀကီးမား ေသာ စိန္ေခၚမႈမရွိေပ။ အဆုိပါအုပ္စုမ်ားသည္ ကာလရွည္ၾကာကပင္ ဗဟိုအစိုးရႏွင့္ တပ္မေတာ္အေပၚ မယံုၾကည္မႈမွာ အျမစ္တြယ္လ်က္ ရွိပါသည္။ တိုင္းရင္းသား အုပ္စုမ်ားက အစိုးရသစ္အေပၚ ပိုမိုလက္ခံလာေစရန္ အေျခခံဥပေဒျဖင့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားအေပၚ အကာအကြယ္ေပးမႈ တည္ေဆာက္ရန္ ခရီးေဝးဦးမည္ဟု ကၽြႏု္ပ္သံသယရွိပါသည္။ လြတ္လပ္ ေသာ တရားစီးရင္မႈကလည္း ထိုကာကြယ္မႈမ်ားမွာ အသက္ဝင္မႈအတြက္ အေထာက္အကူျပဳရာတြင္ အထက္ပါ ဥပေဒ မ်ား၏ အေရးပါမႈကို ျပဆိုရပါလိမ့္မည္။
ကၽြႏု္ပ္တို႔ အေမရိကန္မ်ားအေနျဖင့္ သိရွိသည္မွာ သမၼတႀကီး အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ျခင္းသည္ မလြယ္ကူဟု သိရွိပါသည္။ ကၽြႏ္ုပ္တုိ႔ႏိုင္ငံတြင္မူ ပို၍ဒီမိုကေရစီက်ရန္ႏွင့္ တစ္ဦးခ်င္းရပိုင္ခြင့္မ်ားကို အကာအကြယ္ေပးရန္ အျခေခံ ဥပေဒကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာအတြင္း ျပင္ဆင္ခဲ့ပါသည္။
ကၽြႏု္ပ္တင္ျပေသာ နယ္ပယ္ေလးခုႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အေျခခံဥပေဒတြင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ား လုပ္ေဆာင္ရန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာ အမ်ိဳးသားျပန္လည္ ေပါင္းစည္းေရးအတြက္ လိုအပ္ေသာ ေနာက္ထပ္ေျခလွမ္းျဖစ္ပါသည္။
ထိုျပႆနာမ်ားကိုျပင္ဆင္ရန္ ၂၀၁၅ မတိုင္မီ အခ်ိန္ရွိပါေသးသည္။ တိုင္းျပည္ေခါင္းေဆာင္မႈမ်ားကို ကၽြႏု္ပ္ တိုက္တြန္းလိုသည္မွာ အေျခအေနကို အမိအရဖမ္းဆုတ္ရန္ ျဖစ္ပါသည္။ ဤအေရးပါေသာ ေျခလွမ္းကိုႀကိဳးပမ္း လွမ္း တက္ရန္ႏွင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအေမြခိုင္မာေစရန္ ျဖစ္ပါသည္။
yangon chronicle
Photo..www.npr.org