(The Japan Times မွ 18 Aug 2013 ရက္စြဲပါ ‘ Myanmar Strategy to get Rethink after failed infrastructure bids သတင္းကုိ ဘာသာျပန္သည္)
အာရွ၏ေနာက္ဆံုးလတ္ဆတ္ေသာ ေစ်းကြက္တစ္ခုျဖစ္သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အေျခခံအေဆာက္အဦးစနစ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးတင္ဒါၿပိဳင္ပြဲတြင္ ဂ်ပန္ကုမၼဏီမ်ားရံႈးနိမ့္ခဲ့ရျခင္းေၾကာင့္ ယင္းႏိုင္ငံတြင္ စီးပြားေရးအခြင့္အလမ္းမ်ား ဖမ္းဆုပ္မည့္ မဟာဗ်ဴဟာကို ဂ်ပန္ႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ျပန္လည္စဥ္းစားေနရၿပီျဖစ္သည္။
ေတာင္ကိုရီးယားႏွင့္တရုတ္ကုမၼဏီမ်ား ပါဝင္ေသာ အျခားႏိုင္ငံျခားကုမၼဏီမ်ားကို ဂ်ပန္တို႔ရံႈးနိမ့္ခဲ့ရေသာ ေသာ့ခ်က္ခြင္မ်ားထဲတြင္ ေလဆိပ္ေဆာက္လုပ္ျခင္း၊ တိုးခ်ဲ႕ျခင္းစီမံကိန္းမ်ား၊ တယ္လီကြန္းေအာ္ပေရတာလိုင္စင္မ်ား ပါဝင္ၿပီး၊ ထို႔အတြက္ေၾကာင့္ အစိုးရအဆင့္နွင့္ပုဂလိကအဆင့္ တင္ဒါေအာင္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားကုိ ထိုးႏွက္ခံရသကဲ့သို႔ ျဖစ္ခဲ့ရသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ေၾကြးၿမီေလွ်ာ္ပစ္ေရးႏွင့္ တရားဝင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအကူအညီမ်ား ကတိကဝတ္ျပဳ ထားေသာ္ျငား လည္း ကန္ထရုိက္ရရွိမႈမွတ္တမ္းမ်ား ဆိုးဝါးေနရျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဂ်ပန္အစိုးရအႀကီးတန္း တာဝန္ရွိသူတစ္ဦးက “ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ကစားပြဲဗ်ဴဟာကို ျပန္သံုးသပ္ဖို႔လိုေနပါၿပီ“ ဟု ေျပာၾကားလိုက္ပါသည္။
ျပည္ပခရီးသြားမ်ားအတြက္ အဓိကဝင္ေပါက္ျဖစ္ေသာ ရန္ကုန္အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာေလဆိပ္ အဆင့္ျမွင့္မည့္ စီမံကိန္းအတြက္ ေနာက္ဆံုးတင္ဒါေခၚရာတြင္ ေနာက္ဆံုးမိနစ္မတိုင္မွီအထိ ကိစၥၿပီးၿပီးသားဟု ဂ်ပန္အစိုးရတာဝန္ရွိ သူမ်ားဖက္မွ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ထားခဲ့ၾကသည္။
သို႔ေသာ္လည္း ၿပီးခဲ့ေသာစေနေန႔က ျမန္မာအစိုးရက ထုတ္ျပန္ေၾကညာေသာအခါ ေလဆိပ္တိုးခ်ဲ႕ေရးစီမံကိန္း တင္ဒါေအာင္သူမွာ တရုတ္ႏွင့္ ျပည္တြင္းကုမၼဏီမ်ားပါဝင္ေသာ ဖက္စပ္ကုမၼဏီျဖစ္ေနသည္။
ထို႔အျပင္ ဟံသာဝတီေလဆိပ္တည္ေဆာက္ရန္အတြက္ ေတာင္ကိုရီးယား Incheon ကုမၼဏီကုိ ကန္ထရုိက္ေပးလိုက္ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ေၾကျငာခ်ိန္တြင္ ဂ်ပန္တို႔၏ New Kansai ေလဆိပ္လုပ္ငန္းပါဝင္ေသာ ကုမၼဏီ ေနာက္ေကာက္က်သြားခဲ့ျပန္သည္။
ဂ်ပန္တုိ႔အတြက္ အားလုံးသတင္းဆုိးခ်ည္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။ ဂ်ပန္ Mitusubishi ႏွင့္ JALUX တုိ႔ပါဝင္ေသာ ဖက္စပ္ကုမၼဏီက မႏၱေလးတံတားဦးေလဆိပ္ မြမ္းမံလုပ္ကုိင္ခြင့္ ႏွစ္သုံးဆယ္ကန္ထရုိက္ရရွိခဲ့ပါသည္။
စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအလြန္ ကမၻာကုိ တံခါးဖြင့္ေပးေနေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ၂၀၂၀ ခုနစ္အရာက္တြင္ ခရီးသြား ဧည့္သည္ ၇သန္းေက်ာ္ကို ဆဲြေဆာင္ရန္ ေမွ်ာ္လင့္ေနသည္။
ျမန္မာအစုိးရသည္ တင္ဒါေရြးခ်ယ္ေရးစည္းကမ္းမ်ားကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိျခင္းမျပဳပါ။ သုိ႔ေသာ္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ နီးစပ္ေသာ ၾသဇာႀကီးပုဂဳိလ္မ်ားႏွင့္ အဆက္သြယ္ရွိျခင္းမွာ အဆုံးအျဖတ္ေပးေသာ အခ်က္ျဖစ္ေၾကာင္း ကုန္သြယ္ေရးဌာန တာဝန္ရွိသူတစ္ဦးက ေျပာၾကားသည္။
ျမန္မာအစုိးရသည္ တင္ဒါေရြးခ်ယ္ရာတြင္္ ပါဝင္ယွဥ္ၿပဳိင္ေသာ ႏုိင္ငံမ်ားအၾကား ဟန္ခ်က္ထိန္းရန္ ၾကဳိးစား ေနေၾကာင္း အဆုိပါတာဝန္ရွိသူက ဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။
ဂ်ပန္တုိ႔သည္ အလားအလာေကာင္းေသာ လူဦးေရသန္းေျခာက္ဆယ္ေစ်းကြက္ရရွိမည့္ တယ္လီဖုန္း ေအာ္ပေရတာလုိင္စင္ တင္ဒါၿပိဳင္ရာတြင္လည္း ေအာင္ျမင္မႈမရရွိခဲ့ပါ။
အဆုိပါ တယ္လီကြန္းလုိင္စင္အတြက္ ဂ်ပန္ KDDIႏွင့္ sumitomoအပါအဝင္ ဆန္ကာတင္စာရင္းဝင္သူ ၁၂ ဦး အနက္မွ ေနာ္ေဝ Telenorႏွင့္ ကာတာ Ooredoo တုိ႔ကို ဇြန္လတြင္ ျမန္မာအစုိးရက ေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္။
ပုံမွန္မဟုတ္ေသာ ရငး္ႏွီးျမွပ္ႏွံမႈပမာဏကို ကမ္းလွမ္းျခင္းျဖင့္ ကာတာကုမၼဏီ တင္ဒါေအာင္သြားေသာေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ထင္ေၾကးေပးမႈမ်ားစြာထြက္ေပၚခဲ့သည္။
ဂ်ပန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ရွင္ဇုိအာေဘးသည္ စီးပြားေရးက႑ကိုယ္စားလွယ္ ၁၀၀ ေက်ာ္ကို ဦးေဆာင္ကာ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ ေမလက သြားေရာက္ခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈကို ပံ့ပိုးရန္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံက လုိလားေနေၾကာင္း ျပသခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။
သမၼတဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ေတြ႔ဆုုံစဥ္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ေၾကြးေဟာင္း ယမ္းေငြ ၁၉၀ ဘီလီယံကို ေလွ်ာ္ေပးၿပီး ေခ်းေငြအသစ္ ယမ္းေငြ ၉၁ ဘီလီယံကို ကူညီရန္ ဂ်ပန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က ကတိျပဳခဲ့သည္။ ထုိအျပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ထူေထာင္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ဂ်ပန္အစုိးရပုိင္းႏွင့္ ပုဂၢလိကပိုင္တို႔ကို အတူတကြ ကူညီပံ့ပိုးေပးသြားမည္ဟု ေျပာၾကား ခဲ့သည္။
ဂ်ပန္ႏုိင္ငံသည္ ႏုိင္ငံတကာတင္ဒါၿပဳိင္ရာတြင္ အေမရိကန္ႏွင့္ ဥေရာပၿပဳိင္ဘက္မ်ားကို္ိသာ အာရုံစုိက္ေန ေသာ္လည္း အျခားအာရွၿပိဳင္ဘက္မ်ားႏွင့္ ၿပဳိင္ဆုိင္မႈမွာလည္း အရွိန္ျမင့္လာေနသည္။
“ႏုိင္ငံတကာ တင္ဒါၿပိဳင္ရာတြင္ ေတာင္ကိုရီးယားႏွင့္ တရုတ္တုိ႔သည္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံ၏ ေအာက္စည္းသုိ႔ ေရာက္စရာေၾကာင္းမရွိေၾကာင္း ဂ်ပန္ႏုိင္ငံ၏ေၾကးြၿမီေလွ်ာ္ပစ္မႈႏွင့္ ဖြ႔ံၿဖဳိးေရးအကူညီတုိ႔သည္ တင္ဒါေရြးခ်ယ္ရာတြင္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားထဲမွ တစ္ခုမွ်သာျဖစ္ေၾကာင္း” ျမန္မာအစုိးရတာဝန္ရွိသူက မွတ္ခ်က္ေပး ေျပာၾကားသည္။
Yangon chronicle
အာရွ၏ေနာက္ဆံုးလတ္ဆတ္ေသာ ေစ်းကြက္တစ္ခုျဖစ္သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အေျခခံအေဆာက္အဦးစနစ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးတင္ဒါၿပိဳင္ပြဲတြင္ ဂ်ပန္ကုမၼဏီမ်ားရံႈးနိမ့္ခဲ့ရျခင္းေၾကာင့္ ယင္းႏိုင္ငံတြင္ စီးပြားေရးအခြင့္အလမ္းမ်ား ဖမ္းဆုပ္မည့္ မဟာဗ်ဴဟာကို ဂ်ပန္ႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ျပန္လည္စဥ္းစားေနရၿပီျဖစ္သည္။
ေတာင္ကိုရီးယားႏွင့္တရုတ္ကုမၼဏီမ်ား ပါဝင္ေသာ အျခားႏိုင္ငံျခားကုမၼဏီမ်ားကို ဂ်ပန္တို႔ရံႈးနိမ့္ခဲ့ရေသာ ေသာ့ခ်က္ခြင္မ်ားထဲတြင္ ေလဆိပ္ေဆာက္လုပ္ျခင္း၊ တိုးခ်ဲ႕ျခင္းစီမံကိန္းမ်ား၊ တယ္လီကြန္းေအာ္ပေရတာလိုင္စင္မ်ား ပါဝင္ၿပီး၊ ထို႔အတြက္ေၾကာင့္ အစိုးရအဆင့္နွင့္ပုဂလိကအဆင့္ တင္ဒါေအာင္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားကုိ ထိုးႏွက္ခံရသကဲ့သို႔ ျဖစ္ခဲ့ရသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ေၾကြးၿမီေလွ်ာ္ပစ္ေရးႏွင့္ တရားဝင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအကူအညီမ်ား ကတိကဝတ္ျပဳ ထားေသာ္ျငား လည္း ကန္ထရုိက္ရရွိမႈမွတ္တမ္းမ်ား ဆိုးဝါးေနရျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဂ်ပန္အစိုးရအႀကီးတန္း တာဝန္ရွိသူတစ္ဦးက “ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ကစားပြဲဗ်ဴဟာကို ျပန္သံုးသပ္ဖို႔လိုေနပါၿပီ“ ဟု ေျပာၾကားလိုက္ပါသည္။
ျပည္ပခရီးသြားမ်ားအတြက္ အဓိကဝင္ေပါက္ျဖစ္ေသာ ရန္ကုန္အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာေလဆိပ္ အဆင့္ျမွင့္မည့္ စီမံကိန္းအတြက္ ေနာက္ဆံုးတင္ဒါေခၚရာတြင္ ေနာက္ဆံုးမိနစ္မတိုင္မွီအထိ ကိစၥၿပီးၿပီးသားဟု ဂ်ပန္အစိုးရတာဝန္ရွိ သူမ်ားဖက္မွ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ထားခဲ့ၾကသည္။
သို႔ေသာ္လည္း ၿပီးခဲ့ေသာစေနေန႔က ျမန္မာအစိုးရက ထုတ္ျပန္ေၾကညာေသာအခါ ေလဆိပ္တိုးခ်ဲ႕ေရးစီမံကိန္း တင္ဒါေအာင္သူမွာ တရုတ္ႏွင့္ ျပည္တြင္းကုမၼဏီမ်ားပါဝင္ေသာ ဖက္စပ္ကုမၼဏီျဖစ္ေနသည္။
ထို႔အျပင္ ဟံသာဝတီေလဆိပ္တည္ေဆာက္ရန္အတြက္ ေတာင္ကိုရီးယား Incheon ကုမၼဏီကုိ ကန္ထရုိက္ေပးလိုက္ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ေၾကျငာခ်ိန္တြင္ ဂ်ပန္တို႔၏ New Kansai ေလဆိပ္လုပ္ငန္းပါဝင္ေသာ ကုမၼဏီ ေနာက္ေကာက္က်သြားခဲ့ျပန္သည္။
ဂ်ပန္တုိ႔အတြက္ အားလုံးသတင္းဆုိးခ်ည္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။ ဂ်ပန္ Mitusubishi ႏွင့္ JALUX တုိ႔ပါဝင္ေသာ ဖက္စပ္ကုမၼဏီက မႏၱေလးတံတားဦးေလဆိပ္ မြမ္းမံလုပ္ကုိင္ခြင့္ ႏွစ္သုံးဆယ္ကန္ထရုိက္ရရွိခဲ့ပါသည္။
စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအလြန္ ကမၻာကုိ တံခါးဖြင့္ေပးေနေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ၂၀၂၀ ခုနစ္အရာက္တြင္ ခရီးသြား ဧည့္သည္ ၇သန္းေက်ာ္ကို ဆဲြေဆာင္ရန္ ေမွ်ာ္လင့္ေနသည္။
ျမန္မာအစုိးရသည္ တင္ဒါေရြးခ်ယ္ေရးစည္းကမ္းမ်ားကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိျခင္းမျပဳပါ။ သုိ႔ေသာ္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ နီးစပ္ေသာ ၾသဇာႀကီးပုဂဳိလ္မ်ားႏွင့္ အဆက္သြယ္ရွိျခင္းမွာ အဆုံးအျဖတ္ေပးေသာ အခ်က္ျဖစ္ေၾကာင္း ကုန္သြယ္ေရးဌာန တာဝန္ရွိသူတစ္ဦးက ေျပာၾကားသည္။
ျမန္မာအစုိးရသည္ တင္ဒါေရြးခ်ယ္ရာတြင္္ ပါဝင္ယွဥ္ၿပဳိင္ေသာ ႏုိင္ငံမ်ားအၾကား ဟန္ခ်က္ထိန္းရန္ ၾကဳိးစား ေနေၾကာင္း အဆုိပါတာဝန္ရွိသူက ဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။
ဂ်ပန္တုိ႔သည္ အလားအလာေကာင္းေသာ လူဦးေရသန္းေျခာက္ဆယ္ေစ်းကြက္ရရွိမည့္ တယ္လီဖုန္း ေအာ္ပေရတာလုိင္စင္ တင္ဒါၿပိဳင္ရာတြင္လည္း ေအာင္ျမင္မႈမရရွိခဲ့ပါ။
အဆုိပါ တယ္လီကြန္းလုိင္စင္အတြက္ ဂ်ပန္ KDDIႏွင့္ sumitomoအပါအဝင္ ဆန္ကာတင္စာရင္းဝင္သူ ၁၂ ဦး အနက္မွ ေနာ္ေဝ Telenorႏွင့္ ကာတာ Ooredoo တုိ႔ကို ဇြန္လတြင္ ျမန္မာအစုိးရက ေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္။
ပုံမွန္မဟုတ္ေသာ ရငး္ႏွီးျမွပ္ႏွံမႈပမာဏကို ကမ္းလွမ္းျခင္းျဖင့္ ကာတာကုမၼဏီ တင္ဒါေအာင္သြားေသာေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ထင္ေၾကးေပးမႈမ်ားစြာထြက္ေပၚခဲ့သည္။
ဂ်ပန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ရွင္ဇုိအာေဘးသည္ စီးပြားေရးက႑ကိုယ္စားလွယ္ ၁၀၀ ေက်ာ္ကို ဦးေဆာင္ကာ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ ေမလက သြားေရာက္ခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈကို ပံ့ပိုးရန္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံက လုိလားေနေၾကာင္း ျပသခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။
သမၼတဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ေတြ႔ဆုုံစဥ္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ေၾကြးေဟာင္း ယမ္းေငြ ၁၉၀ ဘီလီယံကို ေလွ်ာ္ေပးၿပီး ေခ်းေငြအသစ္ ယမ္းေငြ ၉၁ ဘီလီယံကို ကူညီရန္ ဂ်ပန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က ကတိျပဳခဲ့သည္။ ထုိအျပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ထူေထာင္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ဂ်ပန္အစုိးရပုိင္းႏွင့္ ပုဂၢလိကပိုင္တို႔ကို အတူတကြ ကူညီပံ့ပိုးေပးသြားမည္ဟု ေျပာၾကား ခဲ့သည္။
ဂ်ပန္ႏုိင္ငံသည္ ႏုိင္ငံတကာတင္ဒါၿပဳိင္ရာတြင္ အေမရိကန္ႏွင့္ ဥေရာပၿပဳိင္ဘက္မ်ားကို္ိသာ အာရုံစုိက္ေန ေသာ္လည္း အျခားအာရွၿပိဳင္ဘက္မ်ားႏွင့္ ၿပဳိင္ဆုိင္မႈမွာလည္း အရွိန္ျမင့္လာေနသည္။
“ႏုိင္ငံတကာ တင္ဒါၿပိဳင္ရာတြင္ ေတာင္ကိုရီးယားႏွင့္ တရုတ္တုိ႔သည္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံ၏ ေအာက္စည္းသုိ႔ ေရာက္စရာေၾကာင္းမရွိေၾကာင္း ဂ်ပန္ႏုိင္ငံ၏ေၾကးြၿမီေလွ်ာ္ပစ္မႈႏွင့္ ဖြ႔ံၿဖဳိးေရးအကူညီတုိ႔သည္ တင္ဒါေရြးခ်ယ္ရာတြင္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားထဲမွ တစ္ခုမွ်သာျဖစ္ေၾကာင္း” ျမန္မာအစုိးရတာဝန္ရွိသူက မွတ္ခ်က္ေပး ေျပာၾကားသည္။
Yangon chronicle