(The National မွ 16 Jan 2012 ရက္စြဲပါ “Myanmar’s Lessons for political change” ေခါင္းႀကီးပိုင္းကို yangonchronicleဘာသာျပန္ဆိုသည္)
အာဏာရွင္ကို ဆန္႔က်င္ေသာကာလရွည္ တိုက္ပြဲတြင္ ဇန္နဝါရီ ၁၃ ရက္ ေသာၾကာေန႔က အဓိကမွတ္တိုင္တစ္ခု အထင္ကရထြက္ေပၚလာၿပီး ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား ရာႏွင့္ခ်ီ၍ လြတ္ေျမာက္လာခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ ယင္းႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ားသည္ ေဒသတြင္း တူနီရွား၊ အီဂ်စ္၊ ဆီးရီးယား တို႔မွ လတ္တေလာေတာ္လွန္ေနၾကသူမ်ား မပာုတ္ပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ကာလရွည္ၾကာ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ား ျဖစ္ေပသည္။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ စစ္ဖက္က အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ စစ္မွန္ေသာ အခြင့္အေရးကို ေနာက္ဆံုး၌ ေတြ႕ရွိသြားၿပီ ျဖစ္သည္။
ၿပီးခဲ့ေသာ ရက္ပိုင္းအတြင္း ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား လြတ္ေျမာက္လာျခင္းသည္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲေနာက္ပိုင္း ေနာက္ဆံုး ထြက္ေပၚလာေသာ အျပဳသေဘာေဆာင္ရြက္မႈတစ္ခုျဖစ္သည္။ ၎ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားသည္ ကနဦးတြင္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား အာဏာဆက္လက္ရယူရန္ စစ္ရာထူး စြန္႔လႊတ္ျခင္း(သို႔) တပ္မေတာ္အစိုးရ သစၥာခံမ်ားႏွင့္အစားထိုးျခင္းတို႔ကိုသာ ျဖစ္ေပၚေစမည္ပာု ႐ႈျမင္ျခင္းခံရသည္။
သို႔ေသာ္ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ မီဒီယာတင္းၾကပ္မႈကို ေလွ်ာ့ေပးျခင္း၊ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈအခ်ိဳ႕ ျပဳလုပ္လာျခင္း၊ ႏိုင္ငံေရးပါဝင္လႈပ္ရွားခြင့္ ႀကီးထြားလာျခင္းတို႔ ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလည္း ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပဲြတြင္ ပါဝင္ ယွဥ္ၿပိဳင္ေတာ့မည္ပာု ေၾကညာလိုက္ၿပီျဖစ္သည္။
တန္းတူရည္တူ အေရးႀကီးေသာ္လည္း အလားတူ က်ယ္ေလာင္ျခင္းမရွိပဲ ထြက္ေပၚလာေသာ သတင္းမွာ အစိုးရႏွင့္ ကရင္လက္နက္ကိုင္ အုပ္စုအၾကား ၾကာသပေတးေန႔က အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ေရးထိုးမႈပင္ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံ၏ အေရွ႕ပိုင္းတြင္ အမ်ားစုေနထိုင္ၾကေသာ ကရင္မ်ားသည္ အႀကီးဆံုး တိုင္းရင္းသားအုပ္စုမ်ားထဲမွ တစ္စုျဖစ္၍ ၁၉၄၈ လြတ္လပ္ေရးေနာက္ပိုင္း ကမၻာ့အၾကာဆံုးျပည္တြင္းစစ္ပြဲကို တိုက္ခိုက္ဆင္ႏႊဲေနသည့္ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႕မ်ားကို ပိုင္ဆိုင္ထားသည္။
ယခင္တပ္မေတာ္အစိုးရ၏ မေရတြက္ႏိုင္ေသာ လူ႕အခြင့္အေရး ညႇင္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ားမွာ စစ္ဒဏ္ခံတိုင္းရင္းသားျပည္နယ္မ်ားတြင္ အထိန္းအခ်ဳပ္မဲ့ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး အစုအၿပံဳလိုက္မုဒိန္းက်င့္ျခင္း၊ အဓမၼခိုင္းေစျခင္းမွသည္ ရြာမ်ားကိုအတင္းအၾကပ္ ေရႊ႕ေျပာင္းခိုင္းျခင္း၊ စနစ္တက် သတ္ျဖတ္ျခင္းမ်ားအထိ ပါဝင္သည္။ ၂၀ ရာစု၏ လူသိနည္းအရက္စက္ဆံုး ျဖစ္ရပ္မ်ားပာုပင္ ဆိုရလိမ့္မည္။ ကရင္လက္နက္ကိုင္မ်ားသည္ ျမန္မာအစိုးရ၏ ေခါင္းအမာဆံုးရန္သူမ်ားပာု သတ္မွတ္ခံရေသာ္လည္း ကခ်င္တို႔သည္ ယခုတိုင္အတိအလင္း တိုက္ခိုက္ေနၾကဆဲျဖစ္သလို အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ ေရးထိုးထားၾကသည့္ ခ်င္း၊ ရွမ္း၊ “ဝ” အဖြဲ႕မ်ားကလည္း လက္နက္ကိုင္စစ္တပ္အသြင္ လႈပ္ရွားေနၾကဆဲပင္ျဖစ္သည္။
ေသာၾကာေန႔က လြတ္ေျမာက္လာေသာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားထဲမွ လူသိမ်ားႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားက လက္ရွိအစိုးရ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲပံုမ်ားအေပၚ သံသယမကင္းေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားထားသည္။ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုေခါင္းေဆာင္မ်ားကလည္း အလားတူ သံသယ ရွိေနၾကဆဲပင္ျဖစ္သည္။ ၎တို႔စိုးရိမ္ပူပန္ၾကေသာ အခ်က္မွာ အာဏာခ်ဳပ္ကိုင္ထားဆဲ အႀကီးအကဲေပာာင္းက လက္ရွိ ပာန္ေဆာင္ေျပာင္းလဲျပမႈမ်ားကိုပင္ ျပန္လည္ေခါက္သိမ္းရန္ ႀကိဳးစားႏိုင္ဖြယ္ရွိျခင္း(သို႔) အနည္းဆံုးအားျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးဖြဲ႕စည္းပံုအသစ္တြင္ ၎တို႔အတြက္ အထူးဦးစားေပး အခြင့္အလမ္းမ်ား ရေအာင္ ဖန္တီးအားထုတ္ႏိုင္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္ အာမခံခ်က္ေပးထားၿပီးေသာ ႏိုင္ငံေရးလြတ္လပ္ခြင့္မ်ားကို ျပန္လည္႐ုတ္သိမ္းရန္ ခက္ခဲပါလိမ့္မည္။ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ဖိႏွိပ္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈႏွင့္ တေငြ႕ေငြ႕ျပည္တြင္းစစ္အၿပီးတြင္ ယခုအခါ ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းမႈမ်ား၊ ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားေပးမႈမ်ား၊ ပက္က်ိ အရွိန္ႏႈန္းျဖင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား လက္ေတြ႕ အထေျမာက္ ထြက္ေပၚေနၿပီပာု ယူဆရသည္။ ဆီးရီးယားတို႔က ပဋိပကၡႏြံထဲသို႔ တပာုန္ထိုးဝင္သြားခ်ိန္တြင္ ျမန္မာတို႔ကမူ က်န္းမာ သန္စြမ္းေသာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းဆီသို႔ တစ္လက္မျခင္းတိုးသြားလ်က္ရွိသည္။ တစ္ယူသန္ေမာက္မာလြန္းေသာ တပ္မေတာ္အစိုးရေပာာင္း၏ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ထိန္းေက်ာင္းႏိုင္မည့္ အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းမွာ ၎တို႔ႏွင့္ ဆက္ဆံေတြ႕ထိညႇိႏိႈင္းျခင္းပင္ ျဖစ္ေပသည္။![]()
အာဏာရွင္ကို ဆန္႔က်င္ေသာကာလရွည္ တိုက္ပြဲတြင္ ဇန္နဝါရီ ၁၃ ရက္ ေသာၾကာေန႔က အဓိကမွတ္တိုင္တစ္ခု အထင္ကရထြက္ေပၚလာၿပီး ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား ရာႏွင့္ခ်ီ၍ လြတ္ေျမာက္လာခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ ယင္းႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ားသည္ ေဒသတြင္း တူနီရွား၊ အီဂ်စ္၊ ဆီးရီးယား တို႔မွ လတ္တေလာေတာ္လွန္ေနၾကသူမ်ား မပာုတ္ပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ကာလရွည္ၾကာ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ား ျဖစ္ေပသည္။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ စစ္ဖက္က အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ စစ္မွန္ေသာ အခြင့္အေရးကို ေနာက္ဆံုး၌ ေတြ႕ရွိသြားၿပီ ျဖစ္သည္။
ၿပီးခဲ့ေသာ ရက္ပိုင္းအတြင္း ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား လြတ္ေျမာက္လာျခင္းသည္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲေနာက္ပိုင္း ေနာက္ဆံုး ထြက္ေပၚလာေသာ အျပဳသေဘာေဆာင္ရြက္မႈတစ္ခုျဖစ္သည္။ ၎ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားသည္ ကနဦးတြင္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား အာဏာဆက္လက္ရယူရန္ စစ္ရာထူး စြန္႔လႊတ္ျခင္း(သို႔) တပ္မေတာ္အစိုးရ သစၥာခံမ်ားႏွင့္အစားထိုးျခင္းတို႔ကိုသာ ျဖစ္ေပၚေစမည္ပာု ႐ႈျမင္ျခင္းခံရသည္။
သို႔ေသာ္ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ မီဒီယာတင္းၾကပ္မႈကို ေလွ်ာ့ေပးျခင္း၊ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈအခ်ိဳ႕ ျပဳလုပ္လာျခင္း၊ ႏိုင္ငံေရးပါဝင္လႈပ္ရွားခြင့္ ႀကီးထြားလာျခင္းတို႔ ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလည္း ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပဲြတြင္ ပါဝင္ ယွဥ္ၿပိဳင္ေတာ့မည္ပာု ေၾကညာလိုက္ၿပီျဖစ္သည္။
တန္းတူရည္တူ အေရးႀကီးေသာ္လည္း အလားတူ က်ယ္ေလာင္ျခင္းမရွိပဲ ထြက္ေပၚလာေသာ သတင္းမွာ အစိုးရႏွင့္ ကရင္လက္နက္ကိုင္ အုပ္စုအၾကား ၾကာသပေတးေန႔က အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ေရးထိုးမႈပင္ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံ၏ အေရွ႕ပိုင္းတြင္ အမ်ားစုေနထိုင္ၾကေသာ ကရင္မ်ားသည္ အႀကီးဆံုး တိုင္းရင္းသားအုပ္စုမ်ားထဲမွ တစ္စုျဖစ္၍ ၁၉၄၈ လြတ္လပ္ေရးေနာက္ပိုင္း ကမၻာ့အၾကာဆံုးျပည္တြင္းစစ္ပြဲကို တိုက္ခိုက္ဆင္ႏႊဲေနသည့္ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႕မ်ားကို ပိုင္ဆိုင္ထားသည္။
ယခင္တပ္မေတာ္အစိုးရ၏ မေရတြက္ႏိုင္ေသာ လူ႕အခြင့္အေရး ညႇင္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ားမွာ စစ္ဒဏ္ခံတိုင္းရင္းသားျပည္နယ္မ်ားတြင္ အထိန္းအခ်ဳပ္မဲ့ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး အစုအၿပံဳလိုက္မုဒိန္းက်င့္ျခင္း၊ အဓမၼခိုင္းေစျခင္းမွသည္ ရြာမ်ားကိုအတင္းအၾကပ္ ေရႊ႕ေျပာင္းခိုင္းျခင္း၊ စနစ္တက် သတ္ျဖတ္ျခင္းမ်ားအထိ ပါဝင္သည္။ ၂၀ ရာစု၏ လူသိနည္းအရက္စက္ဆံုး ျဖစ္ရပ္မ်ားပာုပင္ ဆိုရလိမ့္မည္။ ကရင္လက္နက္ကိုင္မ်ားသည္ ျမန္မာအစိုးရ၏ ေခါင္းအမာဆံုးရန္သူမ်ားပာု သတ္မွတ္ခံရေသာ္လည္း ကခ်င္တို႔သည္ ယခုတိုင္အတိအလင္း တိုက္ခိုက္ေနၾကဆဲျဖစ္သလို အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ ေရးထိုးထားၾကသည့္ ခ်င္း၊ ရွမ္း၊ “ဝ” အဖြဲ႕မ်ားကလည္း လက္နက္ကိုင္စစ္တပ္အသြင္ လႈပ္ရွားေနၾကဆဲပင္ျဖစ္သည္။
ေသာၾကာေန႔က လြတ္ေျမာက္လာေသာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားထဲမွ လူသိမ်ားႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားက လက္ရွိအစိုးရ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲပံုမ်ားအေပၚ သံသယမကင္းေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားထားသည္။ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုေခါင္းေဆာင္မ်ားကလည္း အလားတူ သံသယ ရွိေနၾကဆဲပင္ျဖစ္သည္။ ၎တို႔စိုးရိမ္ပူပန္ၾကေသာ အခ်က္မွာ အာဏာခ်ဳပ္ကိုင္ထားဆဲ အႀကီးအကဲေပာာင္းက လက္ရွိ ပာန္ေဆာင္ေျပာင္းလဲျပမႈမ်ားကိုပင္ ျပန္လည္ေခါက္သိမ္းရန္ ႀကိဳးစားႏိုင္ဖြယ္ရွိျခင္း(သို႔) အနည္းဆံုးအားျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးဖြဲ႕စည္းပံုအသစ္တြင္ ၎တို႔အတြက္ အထူးဦးစားေပး အခြင့္အလမ္းမ်ား ရေအာင္ ဖန္တီးအားထုတ္ႏိုင္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္ အာမခံခ်က္ေပးထားၿပီးေသာ ႏိုင္ငံေရးလြတ္လပ္ခြင့္မ်ားကို ျပန္လည္႐ုတ္သိမ္းရန္ ခက္ခဲပါလိမ့္မည္။ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ဖိႏွိပ္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈႏွင့္ တေငြ႕ေငြ႕ျပည္တြင္းစစ္အၿပီးတြင္ ယခုအခါ ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းမႈမ်ား၊ ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားေပးမႈမ်ား၊ ပက္က်ိ အရွိန္ႏႈန္းျဖင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား လက္ေတြ႕ အထေျမာက္ ထြက္ေပၚေနၿပီပာု ယူဆရသည္။ ဆီးရီးယားတို႔က ပဋိပကၡႏြံထဲသို႔ တပာုန္ထိုးဝင္သြားခ်ိန္တြင္ ျမန္မာတို႔ကမူ က်န္းမာ သန္စြမ္းေသာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းဆီသို႔ တစ္လက္မျခင္းတိုးသြားလ်က္ရွိသည္။ တစ္ယူသန္ေမာက္မာလြန္းေသာ တပ္မေတာ္အစိုးရေပာာင္း၏ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ထိန္းေက်ာင္းႏိုင္မည့္ အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းမွာ ၎တို႔ႏွင့္ ဆက္ဆံေတြ႕ထိညႇိႏိႈင္းျခင္းပင္ ျဖစ္ေပသည္။
