၁။မႏၲေလးၿမိဳ႕သည္ ရတနာပံု မင္းေနျပည္ေတာ္အျဖစ္ သကၠရာဇ္ (၁၂၂၁)ခုႏွစ္မွာ
စတင္ တည္ေထာင္စဥ္ ကတည္းက ယဥ္ေက်း ဖြယ္ရာေသာ ၿမိဳ႕၊ လူမ်ိဳး ဘာသာမေ႐ြး
လူတန္းစားေပါင္းစံု ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေအးအတူပူအမွ် ညီညီညြတ္ညြတ္ ေနထုိင္ခဲ့ၾကေသာ “မင္းေနျပည္ေတာ္” ၿမိဳ႕ႀကီးတၿမိဳ႕ ျဖစ္ပါသည္။
၂။ၿမိဳ႕တည္နန္းတည္ မင္းတုန္းမင္းၾတားႀကီးကလည္း မႏၲေလးေတာင္ေတာ္ျမတ္ကို ဦးထိပ္ထား၍ ေ႐ႊၿမိဳ႕ေတာ္အတြင္း ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ား စနစ္တက် ၀န္းပတ္တည္ထားကာ ပဥၥမသဂၤါယနာတင္သည္အထိ အေလးအျမတ္ျပဳခဲ့သကဲ့သို႔
ေ႐ႊၿမိဳ႕ေတာ္ အရိပ္ကို ခိုလႈံကာ အစဥ္အဆက္ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည့္ အျခားဘာသာ၀င္မ်ား
ကိုလည္း ၀တ္ျပဳေက်ာင္း၊ ဘုရား႐ွိခုိးေက်ာင္းမ်ား ေဆာက္လုပ္ေနရာေပးျခင္းျဖင့္လည္း ခ်ီးေျမႇာက္အားေပးခဲ့ေသာေၾကာင့္ ဘာသာေရးေၾကာင့္ဖိႏွိပ္ျခင္း၊ အႏုိင္က်င့္ျခင္း၊ ပဋိပကၡ ျဖစ္ျခင္း အလ်ဥ္းမ႐ွိခဲ့ေသာအစဥ္အလာ ေကာင္းခဲ့သည့္ ေ႐ႊၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီး
လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္။
၃။ေမတၱာတရားကို ဦးထိပ္ထားခဲ့သည့္ ဗုဒၶဘာသာရဟန္းေတာ္မ်ားကလည္း မည္သည့္ ဘာသာ၀င္ျဖစ္ေစ ေ႐ႊၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီး အရိပ္ အာ၀ါသေအာက္ အစဥ္အဆက္ညီညြတ္စြာ
ေနထုိင္ခဲ့ၾကသူ ၿမိဳ႕ေတာ္သူၿမိဳ႕ေတာ္သား တိုင္းကိုလည္း ေက်ာသားရင္သားခြဲျခားျခင္း မျပဳဘဲ ေမတၱာဓာတ္ကို ထီးပမာရိပ္မိုး၍ ေစာင့္ေ႐ွာက္ေတာ္မူခဲ့ၾကသည့္ ထူးျမတ္
ဂုဏ္ယူဖြယ္ေကာင္းေသာ ေ႐ႊၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးအျဖစ္ ထင္႐ွားခဲ့ပါသည္။
၄။ကိုယ့္ထီးကိုယ့္နန္း ကိုယ့္ၾကငွာန္းေပ်ာက္၍ တုိင္းတစ္ပါးေအာက္ေရာက္သည့္
ကာလ မတရားကြၽန္ျပဳသူ တုိင္းတပါးကိုသာ အဓိကရန္သူအျဖစ္ ပစ္မွတ္ထားကာ ဆီးပန္းနီဆရာေတာ္ႀကီး၏ “ၿမိဳ႕သုဥ္း ၊ သုည ၊ သုဥ္း သံုး၀ျဖင့္...” ဟူေသာ သံေ၀ဂ
လကၤာကို ဦးထိပ္ထား၍ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္ ေ႐ႊၿမိဳ႕ေတာ္သူ ေ႐ႊၿမိဳ႕ေတာ္သား
မွန္သမွ် တစ္စိတ္တစ္၀မ္းတည္းျဖင့္ က်ဴးေက်ာ္သူကိုသာ ခုခံပုန္ကန္ခဲ့ၾကပါသည္။
၅။ထို႔ေနာက္ လြတ္လပ္ေရးတုိက္ပြဲအတြက္ တစ္ျပည္လံုးအ႐ွိန္အဟုန္ျမႇင့္တုိက္ပြဲ၀င္
ၾကမည့္အခ်ိန္ႏွင့္ ကိုက္၍ အုပ္စိုးသူက မလို လားအပ္ေသာ လူမ်ိဳးေရးအဓိက႐ုဏ္း
တစ္ခုကို (၁၉၃၈)ခုက ဖန္တီးစဥ္ကလည္း ေ႐ႊၿမိဳ႕ေတာ္ အရိပ္ေအာက္ အတူတကြ
ခိုလံႈေန ထုိင္ၾကေသာ ၿမိဳ႕ေတာ္သူၿမိဳ႕ေတာ္သားအခ်င္းခ်င္း ရန္မီးပြါးေတာက္ေလာင္၍ အမုန္းမပြားေစရန္ ၿမိဳ႕ခံရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ား ကိုယ္တုိင္ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲ၍ အျခား
ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္အတူ ေစာင့္ေ႐ွာက္ခဲ့ၾကေသာ အစဥ္အလာ႐ွိခဲ့သည့္
ၿမိဳ႕လည္း ျဖစ္ပါသည္။
၆။အုပ္စိုးသူ၏ ပရိယာယ္ျဖင့္ လမ္းလႊဲခဲ့ေသာ လူမ်ိဳးေရးအဓိက႐ုဏ္းကို ေက်ာ္လႊား
ခဲ့ၿပီးေနာက္ ၁၃၀၀ျပည့္ (၁၉၃၉)ခုႏွစ္ အေရး ေတာ္ပံုႀကီးတြင္လည္း မႏၲေလး
ေ႐ႊၿမိဳ႕ေတာ္မွ ေက်ာင္းသား၊ ျပည္သူ၊ ရဟန္း၊ ႐ွင္လူတို႔က ၿငိမ္းခ်မ္းစြာျဖင့္ အုပ္စုိးသူ
၏ မတရားဖိႏွိပ္ မႈကိုပဲ ဦးတည္ဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကရာ၌ ပစ္ခတ္ႏွိမ္ႏွင္းမႈေၾကာင့္ အာဇာနည္
(၁၇)ဦး က်ဆံုးခဲ့ရာတြင္ ရဟန္းသံဃာမ်ားႏွင့္အတူ ဘာသာ ျခားမ်ား၊ ေက်ာင္းသား
ၿပည္သူမ်ားလည္း ပါ႐ွိခဲ့ျခင္းကလည္း မႏၲေလးသည္ ဘာသာေပါင္းစံုလက္တြဲ၍
ႏိုင္ငံႏွင့္လူမ်ိဳးအတြက္ လြတ္ လပ္ေရးတုိက္ပြဲ ၀င္ခဲ့ၾကသည့္ အစဥ္အလာေကာင္း
႐ွိေသာ ၿမိဳ႕အျဖစ္ မွတ္ေက်ာက္တင္ႏုိင္ခဲ့ပါသည္။
၇။ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးသမုိင္း၏ ႀကီးမားေသာ ႏုိင္ငံေရးလႈပ္႐ွားမႈႀကီးျဖစ္သည့္ (၁၉၈၈)
ခုႏွစ္ ႐ွစ္ေလးလံုး အေရးေတာ္ပံုႀကီးကာလတြင္ လည္း အစိုးရ၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ယႏၲယား
တရားစီရင္ေရး ယႏၲရားႀကီး ရပ္ဆုိင္းသြားသည့္ ကာလက လည္းၿမိဳ႕ခံရဟန္း
သံဃာေတာ္မ်ား ႀကီးၾကပ္မႈျဖင့္ ဘာသာေပါင္းစံု အဖြဲ႕အစည္းအသီးသီး ရပ္ကြက္
အသီးသီး၊ စာသင္ေက်ာင္းအသီးသီး ၊ စက္႐ံု ႐ံုးဌာနအသီးသီး၏ တူရာအစုအစည္း
မ်ားကို စစ္ေၾကာင္းႀကီးမ်ားဖြဲ႕ကာ ထိန္းသိမ္း၍ ဒီမိုကေရစီေရးတုိက္ပြဲ၀င္ခဲ့
ၾကေသာေၾကာင့္ ထိုစဥ္ကာလက မႏၲေလးေ႐ႊၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးတြင္ ႀကီးမားေသာ မႈခင္းမ်ားမ႐ွိဘဲ ေ႐ႊၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးကို မွည့္တစ္ေပါက္မွ် စြန္းထင္းျခင္းမ႐ွိခဲ့သည့္
သာဓက လည္း ဂုဏ္ယူဖြယ္ အထင္အ႐ွားျဖစ္ခဲ့ပါသည္။
၈။ယခုအခါ ျမန္မာတုိင္းရင္းသား ျပည္သူလူထုအေပါင္းသည္ အႏွစ္ႏွစ္အလလ အသက္ေသြးေခြၽးေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာ အရင္းအႏွီး ျပဳၿပီး ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ၾကေသာ ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံေတာ္သစ္ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ အေရးႀကီးေသာ ကာလသို႔
ေရာက္႐ွိေနသည့္ (အေရးတႀကီး)ႏွစ္ကာလ ျဖစ္ပါသည္။ ဤအခ်ိန္တြင္ မႏၲေလး
ေ႐ႊၿမိဳ႕ေတာ္သူ ၿမိဳ႕ေတာ္သားမ်ား အပါအ၀င္ ျမန္မာတုိင္းရင္းသား ျပည္သူတစ္ရပ္လံုး
ေမွ်ာ္လင့္ႀကိဳးစားေနၾကသည့္ ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံေတာ္သစ္ တည္ေဆာက္ေရး
လုပ္ငန္းစဥ္ကို ပ်က္ျပားေစေသာ အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေစေသာ လမ္းလြဲေစေသာ တံု႔ေႏွးေစေသာ ဆုိင္းငံ့ေစေသာ မည္သည့္ပဋိပကၡကိုမဆို သေဘာထားႀကီးစြာျဖင့္ ညိႇႏႈိင္းေျဖ႐ွင္း၍ ဦးတည္ခ်က္ မေပ်ာက္ေရးေဆာင္႐ြက္ရမည့္ ကာလျဖစ္ပါသည္။
၉။၂၀၁၄ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ (၁)ရက္ေန႔ညက မႏၲေလးၿမိဳ႕တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ပဋိပကၡ
ၿဖစ္စဥ္သည္ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈကို အေျခခံကာ ဥပေဒေဘာင္အတြင္းမွ ေျဖ႐ွင္း
ရမည့္ျဖစ္စဥ္ဟု ယံုၾကည္ပါသည္။ မည္သည့္ဘာသာ၀င္ဟူေသာ စြပ္စြဲခ်က္မ်ိဳး
မဟုတ္ဘဲ ဥပေဒကို ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္မႈ ႐ွိမ႐ွိဟူသည့္ တရားဥပေဒ၏
အဆံုးအျဖတ္ကိုသာ နာခံရမည့္ကိစၥ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ပါေသာ္လည္း အမိႈက္ကစ
ျပႆာ ဒ္မီးေလာင္ဟူေသာ စကားအတုိင္း ဇူလိုင္လ (၂)ရက္ေန႔ညႏွင့္ ဇူလိုင္လ (၃)ရက္ေန႔ ေန႔ခင္းအေျခအေနမ်ားသည္ ႏွစ္ေပါင္း(၁၅၀)လံုးလံုး ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ လက္တြဲ၍ ေ႐ႊၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးအရိပ္ကို ခုိလံႈၾကသည့္ မႏၲေလးေ႐ႊၿမိဳ႕ေတာ္သူ ေ႐ႊၿမိဳ႕ေတာ္ သားမ်ားအားလံုး စိတ္မခ်မ္းမသာစြာျဖင့္ အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္ ပ်က္ယြင္းကာ
ၿပာႆ ဒ္ သာမက တစ္ၿမိဳ႕လံုး မီးဟုန္းဟုန္း ေတာက္ေလာင္ေလမလားဟု စိုးရိမ္ဖြယ္
အေျခအေနသို႔ ေရာက္႐ွိခဲ့ၾကရပါသည္။
၁၀။ထို႔ေၾကာင့္(က) ရတနာပံုေ႐ႊၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးတည္သည္မွစ၍ ေ႐ႊၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီး၏
က်ဳံးၿမိဳ႕႐ိုးႏွင့္ ၄၈ရပ္ေသာျပႆာ ဒ္မ်ား အရိပ္တြင္ ခိုလံႈခဲ့ၾကေသာ မႏၲေလးသူ မႏၲေလးသားမ်ားသည္ ကမၻာေက်ာ္ေအာင္ ယဥ္ေက်းဖြယ္ရာျဖစ္ၾကျခင္း၊ ဘာသာ
ေပါင္းစံု ညီညြတ္စြာ ၿငိမ္းၿငိမ္း ခ်မ္းခ်မ္း ေနထုိင္ၾကျခင္းဟူေသာ အစဥ္အလာ
ေကာင္းမ်ားကို ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းၾကပါ။(ခ) သက္ဆုိင္ရာအာဏာပိုင္အဖြဲက
အစည္း၊ လံုၿခံဳေရးဆုိင္ရာ တပ္ဖြဲ႕အသီးသီးကလည္း တည္ၿငိမ္မႈကို ပ်က္ျပားေစေသာ၊
အုပ္စုဖြဲ႕ အၾကမ္းဖက္မႈကို ျဖစ္ပြားေစမည့္ မည္သည့္ကိစၥရပ္မဆို ဥပေဒႏွင့္အညီ ခ်က္ခ်င္းအေရးယူ ေဆာင္႐ြက္ေပးပါ။
(ဂ) မႏၲေလးၿမိဳ႕တည္နန္းတည္ ႏွစ္(၁၅၀)ကာလတစ္ေလွ်ာက္လံုး ေရေဘး မီးေဘးမွ
အစ မတရားဖိႏွိပ္မႈဟူေသာ အဓမၼမႈမ်ားအလယ္၊ ႏုိင္ငံလြတ္လပ္ေရးတုိက္ပြဲအဆံုး
ေ႐ွ႕တန္းမွ ဦးေဆာင္၍လူမ်ိဳးဘာသာမေ႐ြး ေ႐ႊၿမိဳ႕ေတာ္သူ ေ႐ႊၿမိဳ႕ေတာ္သားမ်ားကို
ေမတၱာျဖင့္ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ၾကသည့္ အစဥ္အလာေကာင္းမ်ား႐ွိေသာ ရဟန္းသံဃာေတာ္ အ႐ွင္သူျမတ္မ်ားကလည္း ပဋိပကၡျဖစ္စဥ္မ်ား ႀကီးထြားၿပီး ေ႐ႊၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီး မီးဟုန္းဟုန္း
ေတာက္မည့္ေဘးမွကင္းေ၀းေစေရး ႏွစ္ဖက္ညိႇႏႈိင္းေဆာင္႐ြက္ေပးေတာ္မူၾကပါရန္
ေလွ်ာက္ထားအပ္ပါသည္ဘုရား။
မႏၲေလးစာေပအႏုပညာ႐ွင္မ်ား
Kyaw Swar Myint