သုိ႔ေသာ္ တန္ဖုိးရွိေသာ သစ္မာပင္မ်ား သည္ အပူပုိင္းႏုိင္ငံ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ သစ္ ထုတ္လုပ္မႈေၾကာင့္ ျပဳန္းတီးေနသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္သာ ႏုိင္ငံထြက္ကုန္ အဖုိးတန္ တမလန္းသစ္မ်ားကုိ လုိခ်င္သူမ်ားက အတင္းအဓမၼေတာင္းဆုိေနသည့္ ဒဏ္ကုိ ခံေနရ သည့္ ေနာက္ဆံုးလက္က်န္ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံျဖစ္သည္။
တမလန္းသစ္သည္ အပူပိုင္းရာသီဥတုတြင္ေပါက္ေသာ သစ္မာမ်ဳိးစိတ္တစ္ခုျဖစ္သည္။ အေရာင္က အနက္ေရာင္သန္းေသာ အနီမ်ဳိးရွိသည့္ အရည္အေသြးေကာင္း သစ္မ်ဳိးျဖစ္သည္။
အဆုိပါ သစ္ အေတာ္မ်ားမ်ားကုိ ျမန္မာက တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသုိ႔တင္ပုိ႔သည္။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံတြင္ ထုိသစ္ မ်ားက ေရွးေခတ္ မင္မင္းဆက္ ႏွင့္ ကြင္မင္းဆက္ ပံုစံ ဇိမ္ခံပရိေဘာဂ အသံုးအေဆာင္ မ်ား ျပဳလုပ္ရာမွာ ေရပန္းစားသည္။ အာရွတုိက္တြင္ သဘာ၀ဇီ၀မ်ဳိး ရင္း အစံုေပါႂကယ္၀ ရာ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္လည္း တ႐ုတ္ပရိေဘာဂလုပ္ငန္းတြင္ ေစ်းႀကီးစြာ ေပး၀ယ္ရေသာ တမလန္း သစ္မ်ဳိးစိတ္မ်ားရွိေနသည္။
ဇီ၀မ်ဳိးျပဳန္းျခင္းေၾကာင့္လည္း သစ္ပင္မ်ား ရွားပါး ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာအတြင္းမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံက သစ္ေတာႏွင့္ သစ္ပင္ အေတာ္မ်ားမ်ား ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ၿပီးခဲ့သည့္ သံုးႏွစ္ အတြင္းမွာ တမလန္းသစ္ ထုတ္ယူျခင္းႏွင့္ ခုိးထုတ္ျခင္းမ်ားက မထင္မွတ္ထားသည့္ အေျခအေနထိသုိ႔ ေရာက္ရွိလာေနျပန္သည္။
၂၀၁၃ ခုႏွစ္ တစ္ခုတည္းတြင္ ပင္ ျမန္မာသည္ တမလန္းသစ္ကုဗမီတာ ၂၃၇၀၀၀ မီတာကုိ တ႐ုတ္သုိ႔ တင္ပုိ႔ခဲ့၏။ ထုိပမာဏသည္ ယခင္ႏွစ္ကထက္ ၃ ဆ ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ ျပင္ ထုိပမာဏ သည္ ျမန္မာတြင္ က်န္ ရွိေနေသးေသာ တမလန္းသစ္မ်ား၏ အေရအတြက္၏ ဆယ့္သံုးပံု တစ္ပံု ခန္႔ရွိသည္။
ယခုကဲ့သုိ႔ သစ္ခုတ္ပံုမ်ဳိးႏွင့္ဆုိ ပါက ၁၃ ႏွစ္အတြင္း တမလန္းသစ္ မ်ားသည္ ျမန္မာ့ သစ္ေတာ မ်ား အတြင္းမွ ေပ်ာက္ကြယ္သြားႏုိင္သည္။ တ႐ုတ္ေတြ အာသာငမ္းငမ္းလုိ ခ်င္ေနသည့္ အတြက္ မဲေခါင္ျမစ္၀န္း က်င္ေဒသ တြင္ ေပါက္ေရာက္ေလ့ရွိ ေသာ အနီနက္ေရာင္ တမလန္း သစ္မ်ားသည္ စီးပြားေရးေၾကာင့္သာ မ ဟုတ္ဘဲ ဇီ၀မ်ဳိးျပဳန္းမႈႏွင့္လည္း ရင္ဆုိင္ေန ရသည္။
သစ္ေတာမ်ား အလြန္အကၽြံထုတ္ ယူသံုးစြဲျခင္းသည္ သစ္ေတာကုိ မွီခုိ ေနၾကေသာ ေတာ႐ုိင္း တိရစၦာန္မ်ား ကုိလည္း ဆုံး႐ံႈးမႈကုိျဖစ္ေစသည္။ သစ္ပင္နည္းပါးလာသျဖင့္ သစ္ေတာ မ်ား တြင္ ေလထုအတြင္းမွ ကာဗြန္ ဒုိင္ေအာက္ဆုိဒ္စုပ္ယူမႈ က်ဆင္းလာ ၿပီး ေတာမီးေလာင္မႈမ်ား ကုိ ျဖစ္ေပၚ ေစသည္။ သစ္ထုတ္လုပ္ျခင္းေၾကာင့္ အမဲလုိက္မႈမ်ားလည္း တုိးလာၿပီး ေတာျပဳန္း မႈျဖစ္ေစသည္။
အင္အားႀကီး သစ္ခုိးဂိုဏ္းမ်ား
------------------------------------
ျမန္မာတြင္ တရားမ၀င္သစ္ခုိးထုတ္ျခင္းသည္ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး ျပႆနာမ်ားကုိပါ ေဆာင္ၾကဥ္း လာ သည္။ သစ္ခုိးထုတ္သူမ်ားသည္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ၊ ယူနန္ျပည္နယ္ႏွင့္နယ္စပ္ ခ်င္း ဆက္စပ္ေန သည့္ ကခ်င္ျပည္ နယ္ကဲ့သုိ႔ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ ကုိ္င္မ်ားႏွင့္ အစုိးရတပ္မ်ား တုိက္ပြဲ မ်ားျဖစ္ေနသည့္ေနရာမ်ားတြင္ စြန္႔ စားခရီးသြားလာကာ သစ္ခုိးထုတ္ ၾကသည္။
သစ္ခုိးထုတ္သူတုိင္း အိမ္အျပန္လွသည္ေတာ့ မဟုတ္ေပ။ သစ္ခုိးထုတ္ျခင္းက အႏၲရာယ္ အရွိဆံုး အလုပ္ တစ္ခုျဖစ္သကဲ့သုိ႔ သစ္ထုတ္လုပ္မႈ ေၾကာင့္ျဖစ္ရေသာ ပဋိပကၡမ်ားလည္း ထုိေဒသတြင္ ရွိေနသည္။ ထုိ႔အျပင္ သစ္ေမွာင္ခုိသမားမ်ားမွာ မူးယစ္ေဆး ၀ါးအမ်ဳိးမ်ဳိး၏ ဆြဲေဆာင္မႈ အႏၲရာယ္ မ်ားလည္းရွိသည္။
ထုိအတုိင္း ဆုိပါက မည္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ ျမန္မာက တမလန္းသစ္ မ်ားကုိ စီးပြားျဖစ္ မစုိက္ရတာလဲဟု ေမးစရာရွိ၏။ တခ်ဳိ႕အပူပုိင္းသစ္မ်ား သည္ စိုက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္ျခင္းျဖင့္ မွန္ တကယ္ အမ်ားအျပား ထုတ္လုပ္ ႏုိင္မႈမ်ားရွိသည္။ အထူးသျဖင့္ ေရာ္ဘာ၊ ယူကလစ္ႏွင့္ ကၽြန္းသစ္တုိ႔သည္ အလ်င္အျမန္ ႀကီးထြားလြယ္ေသာ အပင္မ်ားျဖစ္သည္။
သုိ႔ေသာ္လည္း အရည္အေသြး ျမင့္ တမလန္းသစ္တုိ႔က စီးပြားေရး အရ ေရာင္းခ်ရသည့္ အရြယ္အစား ေရာက္ရန္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကသည္။ အျဖစ္ အလြန္ေႏွးသည္၊ စီးပြားျဖစ္ ထုတ္လုပ္လုိလွ်င္ သားစဥ္ေျမးဆက္ ေစာင့္ဆုိင္းရမည္ျဖစ္၏။
ေရရွည္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈအတြက္ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏုိင္သည္။ သုိ႔ရာတြင္ ဆင္းရဲေသာ ႏုိင္ငံေရးအရ မတည္ ၿငိမ္ေသာ ပဋိပကၡမ်ားျဖစ္ပြားေနသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ မလြယ္ကူေပ။
ခ်က္ခ်င္းရပ္တန္းက ရပ္မွာလား
-------------------------------------
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ယခုလုပ္ေဆာင္ ရမည္မွာ တရားမ၀င္သစ္ခုိးမႈမ်ားႏွင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသုိ႔ တမလန္း သစ္မ်ား တင္ပုိ႔ျခင္းကုိ လံုး၀တားျမစ္ျခင္းျဖစ္ သည္။ သစ္မ်ား ခြဲစိတ္ျဖတ္ေတာက္ ျခင္းမ်ားအားလံုး တ႐ုတ္တြင္သာျပဳ လုပ္ေသာေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ သစ္ေခ်ာျဖတ္ေတာက္ျပဳလုပ္ခြင့္ အက်ဳိးအျမတ္မ်ားလည္း မရေခ်။
အဆုိးဆံုးမွာ ႏုိင္ငံအတြက္ အ ခြန္ဘ႑ာေငြမ်ား မရျခင္းပင္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အတြင္း တရား မ၀င္သစ္ခုိးထုတ္မႈသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေနျဖင့္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ သန္း ေျခာက္ေထာင္ခန္႔ ဆံုး႐ံႈးခဲ့ရသည္။ ထုိေငြမ်ားသည္ တုိင္းျပည္အတြက္ အေရးတႀကီး လုိအပ္ေနသည့္ က်န္း မာေရး၊ ပညာေရး၊ သဘာ၀ထိန္းသိမ္း ေရးတုိ႔အတြက္ သံုးစြဲျခင္း မျပဳႏုိင္ ဘဲ အက်င့္ပ်က္အစုိးရ၀န္ထမ္းမ်ားႏွင့္ စီးပြားေရးသမား ခ႐ိုနီတုိ႔ လက္သုိ႔ သာေရာက္ရွိ သြားခဲ့ၾကသည္။
ယခုႏုိင္ငံတြင္ ျမင္ေနရေသာ တမလန္းသစ္မ်ား က်န္ရွိေစခ်င္ပါက၊ တမလန္းသစ္ျပဳန္းတီးမႈမွ လြတ္ကင္း ေစခ်င္သည္ဆုိပါက တမလန္းသစ္မ်ား မ်ဳိးျပဳန္းေနသည့္ တျခားတုိင္းျပည္မ်ားထံမွ သင္ခန္းစာမ်ားကုိ ျမန္ မာက ေလ့လာသင္ယူရေပမည္။ ယခုႏွစ္ ဧၿပီလတြင္ ျမန္မာအစုိးရ သည္ သစ္မ်ားအား အလံုးလုိက္တင္ပုိ႔ျခင္းကုိ ပိတ္ပင္လုိက္သည္။ သုိ႔ရာတြင္ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း မျပဳလုပ္ပါက အရာထင္မည္မဟုတ္ ေပ။ ျမန္မာအေနျဖင့္ အေလွ်ာ့အတင္း မရွိ ျပတ္ျပတ္သားသား တမလန္း သစ္မ်ားတင္ပုိ႔မႈအေပၚ အၿမဲတမ္းပိတ္ ပင္ျခင္းကုိ ျပသရမည္။
မက္ဒက္စကားကၽြန္း သင္ခန္းစာ
----------------------------------------
အာဖရိကတုိက္ မက္ဒက္စကားကၽြန္းႏုိင္ငံ၏ အျဖစ္ကုိ ၾကည့္ၿပီး ရရွိခဲ့ေသာ သင္ခန္းစာမွာ ယာယီႏွင့္ မျပတ္မသားပိတ္ဆုိ႔တားျမစ္ျခင္းက တမလန္းသစ္မ်ားကုိ ျမန္ျမန္မ်ဳိးတံုး ေစကာ သစ္ေမွာင္ခုိေစ်းကြက္သုိ႔ ေရာက္ရွိသြားေစသည္ဆုိျခင္ပင္ျဖစ္ သည္။ ယာယီ ပိတ္ပင္ထားစဥ္ ကာလအတြင္း တမလန္းသစ္မ်ား ခုိးထုတ္ျခင္း ကုိ ဆက္လက္ျပဳလုပ္ေနၾကၿပီး ကုန္သည္မ်ား သည္လည္း တမလန္းေစ်း ကြက္အား ပုိ၍ လုိခ်င္လာၾကသည္။ တစ္ခ်ိန္းတည္းတြင္ တမလန္းသစ္ ေစ်းပုိတက္လာၿပီး ပိတ္ဆုိ႔မႈပယ္ ဖ်က္သည့္အခ်ိန္တြင္ ပုိ၍ သစ္ခုတ္မႈ မ်ားကုိ လုပ္လာေစသည္။
ယခုအခါတြင္ ျမန္မာအစုိးရအ ေနျဖင့္ ႏုိင္ငံတစ္၀န္း သစ္အလံုး လုိက္တင္ပုိ႔မႈ တားဆီးျခင္း က ႏုိင္ငံတြင္းရွိ တမလန္းသစ္မ်ား မ်ဳိးတံုးမႈ ကုိတားဆီးရန္မလံုေလာက္ေပ။ တစ္ခါတစ္ရံတြင္ ထုိကဲ့သုိ႔ တစ္ႏုိင္ငံက ပိတ္လုိက္လွ်င္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက သူ၏ တမလန္းေစ်းအား အျခားတစ္ႏုိင္ငံ သုိ႔ ေျပာင္းတတ္ပါသည္။
သုိ႔ေသာ္ ဗီယက္နမ္ကဲ့သုိ႔ႏုိင္ငံ မ်ဳိးတြင္မူ အလုပ္သမားခ သက္သာ ျခင္းကုိ အခြင့္ေကာင္းယူကာ တ႐ုတ္က တမလန္းသစ္မ်ားအား ဗီယက္ နမ္၌ပင္ ခြဲစိတ္တတ္သည္။ ထုိ႔အ တြက္ ဗီယက္နမ္ က အက်ဳိးအျမတ္ အနည္းငယ္ရွိေသာ္လည္း သစ္ေတာ ျပဳန္းတီးျခင္းအေပၚ မည္သုိ႔မွ မတတ္ ႏုိင္ေခ်။
တ႐ုတ္အႏၲရာယ္ႏွင့္ ျမန္မာ့သစ္ေတာမ်ား
----------------------------------------------
တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက လုိခ်င္ေန သည့္ တမလန္း မ်ဳိးစိတ္ ၃၃ စိတ္အနက္ ၃ ပံု ၁ ပံုမွာ ေပ်ာက္ကြယ္ မည့္ အေျခ အေနႏွင့္ ႀကဳံေနရေသာ သစ္မ်ဳိးစိတ္ မ်ားျဖစ္သည္။ ၆ မ်ဳိးမွာ ကမၻာ႔ရွားပါး မ်ဳိးစိတ္ သတ္မွတ္ၿပီး ထိန္းသိမ္းသည့္ အေျခခံဥပေဒအရ ထိန္းသိမ္းရမည့္ မ်ဳိးမ်ားစာရင္းတြင္ ပါ၀င္သည္။ အဆုိပါဥပေဒကုိ လက္မွတ္ထုိးထားသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားသည္ စာရင္းတြင္ပါ၀င္သည့္ သစ္မ်ဳိးစိတ္မ်ား ေရာင္း၀ယ္ျခင္းကုိ တားဆီးရမည္။ ဥေရာပ၊ အေမရိက ႏွင့္ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံ မ်ားတြင္ တမလန္းသစ္မ်ား တင္ပုိ႔မႈႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး မၾကာခင္က ၎င္းတုိ႔၏ စည္းမ်ဥ္းမ်ားကုိ တင္းက်ပ္ခဲ့သည္။ သုိ႔ရာတြင္ တ ႐ုတ္ႏုိင္ငံ၏ တမလန္းသစ္လုိအပ္ ခ်က္မွာ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွစ၍ သိသိသာ သာတုိးလာေနသည္။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ဘက္မွ တမလန္းသစ္တင္သြင္းမႈ တင္းက်ပ္ႏုိင္မွ သာ ျမန္မာတမလန္း သစ္မ်ား ခ်မ္းသာရာရေပမည္။
လင္းလင္း ဘာသာျပန္ဆုိသည္။
အတြဲ ၂ အမွတ္စဥ္ ၂၅၊ သည္ေလဒီးစ္ နယူးစ္ဂ်ာနယ္။