ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မွာ တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္အမတ္ ေလးပုံတပုံဟာ ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္စရာမလိုဘဲ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ခန္႔အပ္မႈနဲ႔ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ ေနတာကို ျမန္မာျပည္သူ ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလာက္သာ သိၾကတယ္လို႔ စစ္တမ္း ေကာက္ယူခဲ့တဲ့ အာရွေဖာင္ေဒးရွင္းက ထုတ္ျပန္ပါတယ္။
ဒီလို တပ္ကေနရာ ယူထားတာကို သိသူ နည္းပါးေနတာဟာ ဖြဲ႔စည္းပုံ ျပင္ဆင္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈကို အဓိက အခက္အခဲ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္လို႔ ဒီဇင္ဘာ ၁၂ ရက္ေန႔ထုတ္ အစီရင္ခံစာက ေထာက္ျပပါတယ္။
အေမရိကန္အျခစိုက္ အာရွေဖာင္ေဒးရွင္းက “၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေျပာင္းလဲေနေသာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း အတြင္းရွိ ႏိုင္ငံသားမ်ား၊ အသိပညာႏွင့္ တန္ဖိုးထားမႈမ်ား အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပတာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအစီရင္ခံစာကို ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံျခားေရးနဲ႔ ကုန္သြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာနက ေထာက္ပံ့တဲ့ ရန္ပုံေငြနဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဆန္ဖရန္စစ္စ္ကို အေျခစိုက္ အာရွေဖာင္ေဒးရွင္းက စစ္တမ္းေကာက္ယူျပဳစု ထုတ္ျပန္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေဖာင္ေဒးရွင္းဟာ ေမလနဲ႔ဇြန္လအတြင္း ႏိုင္ငံတ၀န္း တိုင္းနဲ႔ ျပည္နယ္အသီးသီးက အရြယ္ေရာက္ၿပီးသူ လူေပါင္း ၃ ေထာင္ကို ေမးျမန္းစစ္တမ္းေကာက္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ေျဖဆုိသူ အမ်ားစု ၆၈ ရာခိုင္ႏႈန္းကေတာ့ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေနရာေတြရဲ႕ အခ်ဳိးအစားကို မသိရွိေၾကာင္း ေျဖဆိုၾကၿပီး က်န္ ၁၇ ရာခိုင္ႏႈန္းကေတာ့ တပ္မေတာ္သားအမတ္ဦးေရ ေလးပုံတပုံ ရယူထားတာကို မွန္ေအာင္ မေျဖဆိုႏိုင္ၾကဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။
ဥပေဒၾကမ္းေတြကို ဥပေဒအျဖစ္ ျပ႒ာန္းဖို႔ တာ၀န္ရွိအဖြဲ႔အစည္းဟာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ျဖစ္တယ္ဆိုတာကိုလည္း ေျဖၾကားသူရဲ႕ ၁၅ ရာခုိင္ႏႈန္းကသာ ခြဲျခားေျဖဆိုႏိုင္ၾကတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ျပည္နယ္တိုင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ေတြမွာ ေျဖဆိုသူအားလုံးရဲ့ ၄၉ ရာခုိင္ႏႈန္းက တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္ေတြ လႊြတ္ေတာ္အမတ္ေနရာ ယူထားတာကို မသိၾကပဲ၊ ၁၃ ရာခိုင္းႏႈန္းက စစ္သားအမတ္ မရွိဘူးလို႔ ယူဆသလို က်န္ ၃၉ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ သိၾကတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။
ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မွာ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးကို ဖြင့္ထားေပမယ့္ တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္ ေထာက္ခံခ်က္မရွိရင္ ျပင္ဆင္ဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္တဲ့အခ်က္ကုို အစီရင္ခံစာက ေထာက္ျပပါတယ္။
၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအရ ဥပေဒ ျပင္ဆင္လိုတဲ့အခါ တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္တဦးက အနည္းဆုံးေထာက္ခံမွ ျပင္ဆင္ႏို္င္မွာျဖစ္တာေၾကာင့္ ဒီအက်ပ္အတည္းဆုိက္ေရာက္ေနသလို ဒါကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္ဖို႔အတြက္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ေျခာက္ပြင့္ဆိုင္ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးဖို႔ မၾကားေသးခင္ကာလကေတာ့ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ႏွစ္ပြင့္အျဖစ္အဆိုျပဳထားတဲ့ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္နဲ႔ သမၼတဦးသိန္းစိန္တို႔က ေျခာက္ပြင့္ဆိုင္ကို လုိလားပုံမရွိတဲ့ေျပာဆိုမႈေတြ တုန္႔ျပန္ခဲ့ၾကပါတယ္။
လူအမ်ားက တရားဥပေဒအရ တန္းတူအခြင့္အေရး ရွိသင့္တယ္ဆိုတဲ့ အေျခခံမူကို အခုိင္အမာ သေဘာတူၾကၿပီး ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ဘာသာေရးကို သီးျခားခြဲထားသင့္တယ္လို႔ သေဘာတူၾကပါတယ္။
ေျဖၾကားသူအားလုံးရဲ႕ သုံးပုံတပုံနီးပါးက ႏိုင္ငံသားေတြမွာ က်ား၊ မ၊ လူမ်ဳိး သို႔မဟုတ္ ဘာသာေရး ကြဲျပားမႈကို ပဓာန မထားဘဲ ဥပေဒအရ တန္းတူညီမႈ ရွိေစရမယ္ဆိုတဲ့ အေျခခံမူကို သေဘာတူညီ ၾကတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ေခါင္းေဆာင္ေတြမွာ တရားမွ်တမႈနဲ႔ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခိုင္မာမႈကို အဓိက တန္ဖိုးမ်ားအျဖစ္ ေဖာ္ျပၾကၿပီး ေခါင္းေဆာင္တဦးရဲ႕ အရည္အေသြးကိုေတာ့ ၅၄ ရာခိုင္ႏႈန္းက တရားမွ်တမႈ ၄၇ ရာခိုင္ႏႈန္းက သေဘာထားႀကီး စိတ္ေစတနာေကာင္းမႈနဲ႔ ၄၆ ရာခိုင္ႏႈန္းက ရိုးသားမႈေတြကို ေဖာ္ျပသလို ၁၉ ရာခိုင္ႏႈန္းက ဘာသာေရး သက္၀င္ယုံၾကည္မႈလို႔ စစ္တမ္းက ေဖာ္ျပပါတယ္။
က်န္စစ္တမ္းေကာက္ယူခ်က္ေတြအရ တရားစီရင္ေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ဗဟုသုတ အနည္းပါးဆုံးျဖစ္သလို အစိုးရဖြဲ႔စည္းပုံနဲ႔ လုပ္ငန္းတာ၀န္နဲ့ပတ္သက္တဲ့ဗဟုသုတနည္းပါးၾကတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။
ေျဖၾကားသူရဲ႕ ၉ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္သာ ႏိုင္ငံေရးကို စိတ္၀င္စားၾကေပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲေပးလိုသူ ရာခိုင္ႏႈန္း ၉၀ ေက်ာ္တယ္လိုု႔ ဆိုပါတယ္။
ျပည္သူအမ်ားစုဟာ ႏိုင္ငံေရးအျမင္ေတြကို လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုႏိုင္တယ္လို႔ ယူဆၾကေပမယ့္ ျပည္နယ္ေတြမွာေတာ့ အခ်ဳိးအစားနည္းသြားတယ္လို႔ ေထာက္ျပပါတယ္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ လက္ရွိျဖစ္ပြားေနတဲ့ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဗဟုသုတ နည္းပါးေၾကာင္းနဲ႔ ေျဖဆုိသူရဲ႕ ၅၅ ရာခိုင္ႏႈန္းက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡေတြ ဆက္ျဖစ္ေနဆဲလို႔ ေျဖသလို ၃၄ ရာခိုင္ႏႈန္းက လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡ မရွိဘူးလို႔ ေျဖဆိုၾကပါတယ္။
လက္ရွိၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သတိနဲ႔ေမွ်ာ္လင့္ေနတယ္လို႔ အမ်ားက ေျဖဆိုၿပီး ဖက္ဒရယ္စနစ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ နားလည္သေဘာေပါက္မႈ အလြန္နည္းပါးသလို စစ္တမ္းေျဖဆိုသူ ၁၄ ရာခိုင္ႏႈန္းကသာ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို ၾကားဖူးေၾကာင္းနဲ႔ ၾကားဖူးသူေတြရဲ႕ တ၀က္နီးပါး ၄၅ ရာခိုင္ႏႈန္းက အဓိပၸယ္ကို မသိရွိပါလို႔ ေျဖဆိုေၾကာင္း အစီရင္ခံစာက ေဖာ္ျပပါတယ္။
ျပည္သူလူထုရဲ့ ရွဳျမင္သုံးသပ္ခ်က္အခန္းမွာေတာ့ ျပည္သူလူထုဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဦးတည္ေနတဲ့ လမ္းေၾကာင္းကို သတိနဲ႔ယွဥ္ အေကာင္းျမင္ၾကေၾကာင္းနဲ႔ လူအမ်ားစုရဲ႕ စီးပြားေရး အေျခအေနဟာ အေျပာင္းအလဲ မရွိဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။
By ေအးႏိုင္ (ဒီဗြီဘီ)
http://burmese.dvb.no/archives/74200