စစ္ကိုင္းတုိင္းအတြင္းက လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီ စီမံကိန္းအေရး ေဒသခံ ျပည္သူနဲ႔ ရဲလံုၿခံဳေရး ေတြၾကား ပဋိပကၡအတြင္း ေသနတ္ဒဏ္ရာနဲ႔ ေသဆံုး ခဲ့ရတဲ့ ေဒၚခင္ဝင္းအမႈကို ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ရဲ႕ ကြင္းဆင္းစံုစမ္းမႈ အဆံုးသတ္ၿပီျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတကို တင္ျပေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ေသဆံုးသူ ေဒၚခင္ဝင္းအမႈ မွ်တတဲ့ တရားစီရင္မႈ ရေစဖို႔ ရဲစခန္းမွာ အမႈဖြင့္ထားသလို ပုဒ္မ ၁၄၄ ခ်ိဳးေဖာက္မႈ ၿခံစည္း႐ိုး ဖ်က္မႈအပါအဝင္ ပုဒ္မမ်ိဳးစံုနဲ႔ တရားစြဲခံေနရတဲ့ လက္ပံေတာင္း ေတာင္သူခ်ိဳ႕ရဲ႕အမႈေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံေရွ႕ေနမ်ား ကြန္ယက္အဖြဲ႔ကလည္း ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ လက္ပံေတာင္းေတာင္အေရး ဆႏၵျပသူအခ်ိဳ႕လည္း ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခံေနရတဲ့ အေျခအေနအေသးစိတ္ကို ဆက္သြယ္စံုစမ္းထားတဲ့ မဆုမြန္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ ၂၂ ရက္ေန႔က လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္းနယ္ေျမအတြင္း ေလ်ာ္ေၾကးမယူထားတဲ့ ေတာင္သူ လယ္သမားေတြရဲ႕ လယ္ေျမကို ၿခံစည္းရိုးခတ္တဲ့အေပၚ ေဒသခံျပည္သူေတြက တားဆီးၾကရင္းရဲလံုၿခံဳေရးေတြနဲ႔ အၾကမ္းဖက္ ပဋိပကၡေတြနဲ႔ တင္းမာမႈေတြျဖစ္ခ်ိန္ ဦးေခါင္းမွာ ေသနတ္ဒဏ္ရာရၿပီးေတာ့ မိုးႀကိဳးျပင္ရြာသူ ေတာင္သူေဒၚခင္ဝင္းေသဆံုးခဲ့ရတာပါ။ ဒီအမႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ခံရျခင္း ရွိ-မရွိ အထူးစံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ဖြဲ႔ၿပီး ကြင္းဆင္းသက္ေသစစ္ေဆးခ်က္ ယူခဲ့တာ ဇန္နဝါရီလ (၃) ရက္ေန႔မွာ အဆံုးသတ္ၿပီလို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ ဒုဥကၠ႒ ဦးစစ္ၿမိဳင္ကေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ေကာ္မရွင္ကေတာ့ အဖဲြ႔တဖဲြ႔လႊတ္ၿပီး စံုစမ္းစစ္ေဆးတာေပါ့ဗ်ာ။ စံုစမ္းစစ္ေဆးတဲ့အဖဲြ႔ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔သိသေလာက္ ၃ ရက္ေန႔မွာၿပီးသြားၿပီေလ။ စစ္တာကေတာ့ ဦးေဇာ္ဝင္း၊ ေနာက္ ေဒါက္တာဉာဏ္ေဇာ္၊ ဦးစိုးဖုန္းျမင့္တို႔ သံုးဦး၊ က်ေနာ္တို႔ ေကာ္မရွင္လူႀကီးသံုးဦး။ သူတို႔ဖဲြ႔ၿပီးေတာ့သြားစစ္တာပါ။ အဓိကကေတာ့ ေဒၚခင္ဝင္းေသဆံုးမႈနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဘယ္လိုျဖစ္ပြားသလဲ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ထိခုိက္နစ္နာမႈ ရွိသလားဆိုတဲ့အခ်က္ကို စစ္ေဆးတာပါ။”
လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ရဲ႕ စံုစမ္းစစ္ေဆးခ်က္ေတြကို ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတထံ သမၼတရံုးကတဆင့္ တင္ျပအစီရင္ခံမွာျဖစ္ၿပီး အမ်ားျပည္သူ သိရွိႏိုင္ေအာင္ သတင္းထုတ္ျပန္မွာျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ဒုဥကၠ႒က ေျပာပါတယ္။
“ကြင္းဆင္းစစ္ေဆးတာေတြကိုေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ႐ံုးကို တင္ျပပါမယ္။ ၿပီးရင္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕အင္တာနက္ကေနၿပီးေတာ့ ျပည္သူကိုလည္း က်ေနာ္တုိ႔ သတင္းထုတ္ျပန္ပါမယ္။”
ဒီလိုလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္က စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈအဆံုးသတ္တဲ့ေန႔ဇန္နဝါရီ (၃)ရက္ေန႔မွာ ေဒၚခင္ဝင္းအမႈကို ဆားလင္းႀကီးရဲစခန္းမွာ သက္ဆိုင္ရာ မိသားစုက အမႈဖြင့္တိုင္ၾကားလိုက္ပါတယ္။ ဒီအမႈကို ဥပေဒအၾကံေပးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေပးေနတဲ့ ျမန္္မာႏိုင္ငံ ေရွ႕ေနမ်ားကြန္ရက္အဖြဲ႔က ေရွ႕ေနႀကီး ဦးသိန္းသန္းဦးက တိုင္ၾကားမႈရဲ႕ေနာက္ဆံုးအေျခအေန အခုလိုရွင္းျပပါတယ္။
“ေနာက္ဆံုးအေျခအေနထိကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကို အေၾကာင္းမၾကားေသးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အေျဖေပးရမွာပါ။ မေပးလို႔မရဘူးေလ။ ေဒၚခင္မာေအးက တရားလိုလုပ္ပီးေတာ့ ဖြင့္တာေပါ့။ လူသတ္မႈနဲ႔ဖြင့္တာ။ က်ေနာ္တို႔က ေသမႈေသခင္းလို႔ ေျပာရေအာင္က ဘယ္သူသတ္လို႔သတ္မွန္းမသိတဲ့ အေနအထားမ်ဳိး မဟုတ္ဘူးေလ။ ….. အခုဟာက ေသနတ္နဲ႔ပစ္သတ္တာ ျမင္ေနရတာကို။ ဘယ္သူေတြပစ္တယ္ဆိုတာလည္း ရြာသားေတြ ျမင္တဲ့ သက္ေသအေထာက္အထားေတြရွိေတာ့ ဒါေတြ စံုစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ တာဝန္ရွိတာေပါ့။ ျပည္သူတေယာက္ကပထမသတင္းတရပ္ ဖြင့္လွစ္တယ္ဆိုရင္ အဲဒီ --- ကို ဖြင့္ေပးရမွာပဲ။ ဒီတိုင္ခ်က္အတုိင္း စံုစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ လုိတယ္၊ မလုိဘူးဆိုတာက ေနာက္တပိုင္းေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ရြာသားေတြဆီက ထြက္ခ်က္ေတြကို စုစည္းၿပီးေတာ့ သူတို႔ျဖစ္ခ်င္တဲ့ သူတို႔ဆႏၵအတုိင္း က်ေနာ္တို႔က တင္ေပးလိုက္တာပဲ။ သူ႔ေခၚစစ္ရင္လည္း အမွန္တိုင္း အကုန္ေျပာႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒိအမႀကီးက။”
ျမန္မာႏုိင္ငံေရွ႕ေနမ်ားကြန္ယက္က ဥပေဒအက်ိဳးေဆာင္ေရွ႕ေနေတြဟာ ဇန္နဝါရီလ ၃ ရက္ေန႔က လက္ပံေတာင္းေတာင္ေၾကးနီ စီမံကိန္းနယ္ေျမ အနီးက မိုးႀကိဳးျပင္ရြာနဲ႔ ဆည္တဲရြာနဲ႔ အနီးနားကရြာေတြကသူေတြဆီ သြားေရာက္ခဲ့ၿပီး ပစ္ခတ္မႈအတြင္း ဒဏ္ရာရသူေတြ ကို စံုစမ္းေမးျမန္းခဲ့ၿပီး မ်က္ျမင္ သက္ေသေတြ အေပၚစစ္ေဆးခ်က္ေတြနဲ႔ လံုေလာက္တဲ့ သက္ေသခံပစၥည္းေတြကိုလည္း စုေဆာင္းထားရွိတယ္လို႔ ဦးသိန္းသန္းဦးက ရွင္းျပပါတယ္။
“သူတို႔ လက္ခံသည္ျဖစ္ေစ၊ လက္မခံသည္ျဖစ္ေစ ဥပေဒေၾကာင္းအရ ဆက္သြားစရာေတြ ျပင္ၿပီးသားပါ။ က်ေနာ္တို႔မွာ အေထာက္အထားေတြ ရွိပါတယ္။ ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ မ်က္ျမင္သက္ေသေတြ ရွိပါတယ္။ ဆရာဝန္ေဆးစစ္ခ်က္ေတြရွိတယ္။ ဒဏ္ရာရတာကို ပစ္ထားတာ၊ ဘယ္လို လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္တာ လက္ကိုင္ဖုန္းနဲ႔႐ိုက္ထားတဲ့ ဗီြဒီယိုမွတ္တမ္းေတြ ရွိတယ္၊ ဓာတ္ပံုေတြရွိတယ္။”
ေဒၚခင္ဝင္းအမႈအျပင္ လက္ပံေတာင္းေတာင္ေၾကးနီစီမံကိန္းနယ္ေျမ ၿခံစည္း႐ိုးခတ္ထားတာကို ဖ်က္ဆီးမႈအပါအဝင္ ပုဒ္မ ၁၄၄ ခ်ိဳးေဖာက္မႈစတဲ့ အမႈေပါင္းစံုနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ေဒသခံျပည္သူေတြရဲ႕ အမႈေတြကိုလည္း လုိက္လံေဆာင္ရြက္ေပးမွာျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံေရွ႕ေနမ်ား ကြန္ရက္က ေျပာပါတယ္။
“တ႐ုတ္ကုမၸဏီကေနၿပီး ရြာသားေတြ သံဆူးႀကိဳးခိုးတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ တရားစဲြထားတာ ၇၀ ေက်ာ္ ရွိတယ္။ အဲဒါလည္း ျပည္သူလူထုဘက္က ကာကြယ္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔လုိက္မွာပါ။ ေနာက္ထပ္ သူတို႔ မတရားစဲြအံုးမွာေတြ အမ်ားႀကီးပဲ။ အဲဒါေတြအတြက္လုိက္မယ္။ တဘက္က ခုနက လူသတ္မႈနဲ႔ပတ္သက္တဲ့အပိုင္းကို က်ေနာ္တို႔ ပံ့ပိုးမယ္။ ၿပီးေတာ့ ျပည္သူေတြရဲ႕နစ္နာမႈအတြက္ ကုစားႏုိင္တာေတြ ရသမွ် နစ္နာေၾကးေတာင္းတာတို႔၊ ေနာက္ ပုဒ္မ ၁၄၄ ထုတ္ျပန္ထားတာဟာ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနဲ႔ ကိုက္ညီမႈ မရွိဘူးဗ်။ အဲဒါကို ျပည္ေထာင္စု တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ကို ဆက္တက္မလို႔။”
အခုလို လက္ပံေတာင္းေတာင္အေရး ေဒသခံျပည္သူေတြနဲ႔ ရဲလံုၿခံဳေရးၾကား တင္းမာမႈေတြျဖစ္ေနခ်ိန္မွာပဲ ေဒသခံျပည္သူေတြနဲ႔အတူ ဆႏၵတူ တက္ႂကြ လႈပ္ရွားသူေတြက ရန္ကုန္၊ မႏၱေလးနဲ႔ အျခားၿမိဳ႕ႀကီးေတြမွာလည္း ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပပြဲေတြျပဳလုပ္ေနခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္ ဒီဆႏၵျပပြဲေတြကို ဦးေဆာင္တဲ့ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူအခ်ိဳ႕လည္း ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခံေနရသလို အာဏာပိုင္ေတြဘက္က လိုက္လံဖမ္းဆီးမႈရွိလို႔ တိမ္းေရွာင္ေနရသူေတြလည္း ရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
မဆုမြန္ / ဗီြအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com/content/lappadaung-daw-khin-win-murder-case-/2587054.html