(Associated Press မွ 23 April 2012 ရက္စြဲပါ Go slow on lifting sanctions: Myanmar activists ကို yangonchronicle ဘာသာ ျပန္ဆိုသည္)
အီးယူက ျမန္မာအေပၚ ခ်မွတ္ထားေသာ စီးပြားေရးဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို ရပ္ဆိုင္းထားလိုက္ျခင္းသည္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက ထိုလမ္း အတိုင္း မလိုက္မီ တပ္မေတာ္အစိုးရ ပိုမိုေျပာင္းလဲလာေအာင္ ဖိအားေပးရန္ တိုက္တြန္းေနေသာ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားသူမ်ားကို စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေစခဲ့သည္။
ျပည္ပေရာက္ ႏိုင္ငံေရးသမားတို႔၏ ကန္႔ကြက္မႈသည္ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ေရွ႕တန္း ေရာက္လာေစခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၂ဝ အတြင္း ယင္းတို႔ ေထာက္ခံ အားေပးခဲ့သည့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ အျမင္ကြဲလြဲမႈမ်ား ကိုလည္း ထင္ဟပ္ ျပသေနသည္။
ၿဗိတိန္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒးဗစ္ ကင္မရြန္း၏ ယခုလ ျမန္မာခရီးစဥ္တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အီးယူ၏ လုပ္ေဆာင္မႈကို အားေပး ေထာက္ခံခဲ့ေသာ္လည္း ျပည္ပေရာက္ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားကမူ အကယ္၍သာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ေနာက္ျပန္ ဆုတ္သြားပါက ပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈမ်ား ျပန္လည္ ခ်မွတ္ဖြယ္ ရွိသည္ဟု သံသယ ရွိေနသည္။
ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အႏိုင္ရရွိသြားသကဲ့သို႔ အစိုးရကလည္း တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အုပ္စုမ်ားစြာႏွင့္ အပစ္ရပ္ သေဘာတူညီမႈမ်ား ရရွိထားေသာ္လည္း ထိုအေျပာင္းအလဲမ်ားက ျမန္မာႏိုင္ငံသားတို႔၏ ခက္ခဲေသာ ဘဝမ်ားႏွင့္ ႀကီးမားေသာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ ညႇင္းပန္းမႈမ်ား ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားေနျခင္းတို႔အေပၚ ယခုတိုင္ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ မရွိေသးပါဟု ယင္းတို႔က ဆိုသည္။
"အီးယူဟာ သူတို႔ရဲ႕ 'မွန္းခ်က္'ျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အားလံုး ႁခြင္းခ်က္မရွိ လႊတ္ေပးေရးနဲ႔ တိုင္းရင္းသား အုပ္စုမ်ားအေပၚ တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္ဆိုင္းေရး ကိစၥေတြမွာ 'ႏွမ္းထြက္' မကိုက္ေသးဘူးဆိုတာ သိရက္နဲ႔ ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈေတြကို ရပ္ဆိုင္းလိုက္တာပါ" ဟု ထိုင္းအေျခစိုက္ Forum for Democracy in Burma မွ ဦးစိုးေအာင္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ျမန္မာအစိုးရ၏ "ဝါးတားတား ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈ" ကို အီးယူက အေျပးအလႊား ခ်ီးေျမႇာက္ တုန္႔ျပန္ေနသည္လည္း ဦးစိုးေအာင္က ေဝဖန္ ေျပာဆိုလိုက္သည္။ "ဒါဟာ က်ိဳးေၾကာင္း မဆီေလွ်ာ္ဘဲ နည္းနည္ေလး အကဲပိုေနတယ္" ဟု ယင္းက မွတ္ခ်က္ေပးသည္။
၁၉၈၈ အေရးေတာ္ပံုအၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္လာေသာ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံေရး သမားမ်ား၏ ဩဇာလႊမ္းမိုးမႈသည္ ေနျပည္ေတာ္က တံခါးဖြင့္လိုက္ျခင္းေၾကာင့္ ယခင္ကထက္ ေမွးမွိန္ က်ဆင္းသြားေသာ္လည္း အျငင္းအခုန္ကိစၥမ်ားတြင္ ပါဝင္သူမ်ား ျဖစ္ေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ၿပီးခဲ့ေသာ သီတင္းပတ္အတြင္း အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနႏွင့္ ကမၻာ့ဘဏ္ အပါအဝင္ ဝါရွင္တန္မွ မူဝါဒ သံုးသပ္သူမ်ားကို ယင္းတို႔ အုပ္စုက ေဆြးေႏြး ေျပာဆိုမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ဟုလည္း သိရသည္။
ဆင္းရဲမြဲေတေသာ ႏိုင္ငံတြင္ တရားေသာ ဥပေဒ မစိုးမိုးမီ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ ေကာင္းက်ိဳးထက္ ဆိုးက်ိဳးက ပိုမ်ား၍ အျမတ္အစြန္း မ်ားေသာ သယံဇာတမ်ားကို လက္ဝါးႀကီး အုပ္ထားၾကသည့္ တပ္မေတာ္ႏွင့္ အေပါင္းပါ စီးပြားေရးသမားမ်ားကိုသာ အက်ိဳး ျဖစ္ထြန္း ေစလိမ့္မည္ဟု ယင္းတို႔က ေျပာဆိုထားသည္။ အထူးသျဖင့္ ယင္းသယံဇာတမ်ားသည္ စစ္ပြဲႏွင့္ တပ္မေတာ္၏ ညႇင္းပန္း ႏွိပ္စက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ေဒသခံ ျပည္သူမ်ား စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးေနရေသာ စစ္ေဘးသင့္ နယ္ေျမမ်ားမွ ထုတ္ယူကာ ျဖတ္သန္း သယ္ေဆာင္ရျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။
အဆိုပါ ျပႆနာကို စိုးရိမ္ပူပန္ေနေသာ အိုဘားမား အစိုးရက အေရးယူမႈမ်ား ရုတ္သိမ္းေရး ကိစၥကို အီးယူထက္ ေႏွးေကြးစြာ ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိရာ ျမန္မာႏွင့္ သံတမန္ ဆက္ဆံေရးကို အဆင့္ျမႇင့္ကာ အခ်ိဳ႕က႑မ်ားတြင္ အေမရိကန္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားကို ခြင့္ျပဳေနေသာ္လည္း ျပည္သူ အမ်ားစု အက်ိဳးရွိမည့္ က႑မ်ားကိုသာ ဆံုးျဖတ္ခြင့္ ျပဳထားျခင္း ျဖစ္သည္။
အာရွေရးရာ မူဝါဒကို ႀကီးၾကပ္ေသာ လႊတ္ေတာ္ ေကာ္မတီမ်ားက ယခု သီတင္းပတ္တြင္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန၊ ႏိုင္ငံတကာ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဌာန၊ ဘ႑ာေရး ဌာန တို႔မွ အႀကီးတန္းအရာရွိမ်ား၏ ထြက္ဆိုမႈကို ၾကားနာ စစ္ေဆးမည္ ျဖစ္သည္။
အာရွႏိုင္ငံမ်ားစြာတြင္ အေျခစိုက္ထားေသာ Burma Partnership မွ ညႇိႏႈိင္းေရး တာဝန္ခံ ေဒၚခင္ဥမၼာက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မီဒီယာဆင္ဆာ ေလွ်ာ့ေပါ့ကာ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပခြင့္ ျပဳထားေသာ္လည္း တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ ေဘးကင္း ရန္ကင္း ထင္တိုင္းႀကဲႏိုင္ဆဲ ျဖစ္သည္ဟု မွတ္ခ်က္ ေပးသည္။
"လူေတြက ဦးသိန္းစိန္ဟာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသမားလို႔ ေျပာတာဟာ မွန္ကန္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တစ္ဦးခ်င္း အေျခခံ ေျပာင္းလဲမႈ ေတြထက္ အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ပိုမိုလိုအပ္ပါတယ္" ဟု ေဒၚခင္ဥမၼာက ဝါရွင္တန္တြင္ ေျပာသည္။
လႊတ္ေတာ္အေပၚ တပ္မေတာ္ ထိန္းခ်ဳပ္မႈကို စိန္ေခၚမည့္ ၂ဝ၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ ႏိုင္ငံေရး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈကို အကဲျဖတ္ စမ္းသပ္လိမ့္မည္ ဟုလည္း သူမက ဆိုသည္။
အေနာက္ႏိုင္ငံ အစိုးရမ်ားအေနျဖင့္ အေျပာင္းအလဲကို ဆန္႔က်င္ ေနာက္ျပန္ဆြဲလိုသူမ်ား အားနည္းသြားေစရန္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရကို အားေပးျခင္းျဖင့္ ယင္းတို႔၏ အေရးပါမႈကို ထိန္းသိမ္းလ်က္ ရွိသည္။ အီးယူက အကဲျဖတ္ကာလ တစ္ႏွစ္အတြင္း လက္နက္ ေရာင္းဝယ္မႈ တားျမစ္ခ်က္ မွအပ အျခားပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို ဆိုင္းငံ့ထားမည္ဟု တနလၤာေန႔တြင္ ထုတ္ျပန္ ေၾကညာသည္။ ဂ်ပန္ကလည္း ေႂကြးၿမီေဒၚလာ ၃.၇ ဘီလ်ံ ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးကာ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး အကူအညီ အျပည့္အဝ ျပန္ေပးေတာ့မည္ဟု ေၾကညာခဲ့သည္။
ယခုတစ္ပတ္ ကြန္ဂရက္ ၾကားနာပြဲသို႔ တက္ေရာက္ နားေထာင္မည့္ US Campaign for Burma မွ ဦးေအာင္ဒင္က "အေနာက္ကုမၸဏီမ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ဝင္လိုက္သည္ႏွင့္ တၿပိဳင္နက္ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ျပန္လည္ ခ်မွတ္ရန္ ခက္ခဲသြားမည္ ျဖစ္ၿပီး ဒီမိုကေရစီ လိုလားသူမ်ား အေနျဖင့္ တပ္မေတာ္ အစိုးရ အေပၚ ဖိအားေပးႏိုင္ေတာ့မည္ မဟုတ္" ဟု သံုးသပ္ ေျပာဆိုခဲ့သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ NLD ပါတီသည္ အီးယူ၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ကို မေထာက္ခံမီ အႏၱရာယ္မ်ားကို တိက်စြာ သိရွိထားပါရဲ႕လားဟုလည္း ဦးေအာင္ဒင္က ေမးခြန္းထုတ္သည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ အေမရိကန္သံရံုး ယာယီ တာဝန္ခံ ျဖစ္ခဲ့ဖူးသူ ပရီဆိုင္လာ ကလပ္ (Priseilla Clapp) က "ဒီအခ်ိန္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ အျပင္ဖက္က အကဲခတ္သမား အမ်ားစုအတြက္ ျပည္တြင္းက အသြင္ေျပာင္းလဲမႈနဲ႔ ေစ့စပ္ ညႇိႏႈိင္းရမယ့္ အခ်ိန္ေကာင္းပါပဲ။ မညႇိဘူးဆိုၿပီး ေခါင္းမာေနဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး" ဟု သံုးသပ္ ေျပာၾကားသြားသည္။
