ရခိုင္ျပည္ထဲသို႔အလံုးအရင္းျဖင့္၀င္ေရာက္ေနထုိင္သူဘဂၤလီေတြႏွင့္ပါတ္သက္၍ရခိုင္ေတြဘက္ကဘာေတြမ်ားမွားေနခဲ့လို ့လဲေမးစရာျဖစ္ေနသည္။အျခားႏိုင္ငံမ်ားတြင္တရားမ၀င္ခိုး၀င္လာသူေတြကိုေဒသခံေတြကအႏိုင္က်င့္ရခိုင္အေရးႏွင့္ပတ္သက္၍သမၼတႀကီးဦးသိန္းစိန္ႏွင့္VOAအေမရိကန္အသံျမန္မာပိုင္းအစီအစဥ္ေတြ ့ဆံုေမးျမန္းခဏ္းအေပၚေက်နပ္အားရသူမ်ားရိွသကဲ့သို ့အားမရသူမ်ားလည္းရိွေလသည္။
တတ္ၾကသည္မွာသဘာ၀တရားႀကီးျဖစ္ေနသည္။ (ဥပမာထိုင္း၊ မေလးရွားႏိုင္ငံမ်ားေရာက္ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားဘ၀)။
ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္မူဤသဘာ၀ႏွင့္ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ကာေဒသခံေတြက ၀င္လာေနသူေတြကိုေၾကာက္လန္ ့ေနရသည္။
ေက်နပ္အားရသူမ်ားကိုဘာေၾကာင့္ေက်နပ္သည္ကိုစူးစမ္းေနစရာမလိုေခ်။သို႕ေသာ္သမၼတႀကီး၏ေျဖဆိုခ်က္မ်ားအေပၚအားမရျဖစ္ေနသူမ်ားရိွေသာေၾကာင့္ဘာေၾကာင့္အားမရျဖစ္ၾကသည္ကုိစစ္ေဆးၾကည့္လိုပါသည္။
ေရွးဦးစြာအသိအမွတ္ျပဳရမည့္အခ်က္မွာလက္ရိွအေနထက္ပို၍ႀကီးထြားဆိုး၀ါးသြားႏိုင္စရာ အလြန္ရိွေနသည့္ အမ်ိဳးသား လံုျခံဳေရးၿခိမ္းေခ်ာက္မႈတစ္ခုအားယာယီပဲျဖစ္ျဖစ္ထိမ္းခ်ဳပ္ထားႏိုင္ျခင္း(keeps under control, at least for the moment) ျဖစ္သည္။
ထို ့ျပင္သူတို ့ကိုယ္သူတို ့ရိုဟင္ဂ်ာဟုအမည္တပ္ေနၾကသူမ်ားကိုသမၼတႀကီးကိုယ္တိုင္က“ဘဂၤလီမ်ား”ဟုအတိအလင္းအမည္တပ္ေခၚေ၀ၚသြားသည္မွာလည္းသူတို ့၏တကယ့္လူမ်ိဳးရင္းျမစ္ကိုအမွန္အတိုင္းေခၚေ၀ၚရာေရာက္သျဖင့္ေက်နပ္စရာေကာင္းပါသည္။
သို ့ေသာ္ျပႆနာကိုသမၼတႀကီးကလကၡဏာခ်က္အကဲျဖတ္ရာတြင္“လူမ်ိဳးေရးေၾကာင့္ျဖစ္တာမဟုတ္-ဘာသာေရးေၾကာင့္ျဖစ္တာမဟုတ္ရာဇ၀တ္မႈ တစ္ခုမွအစျပဳ” သည္ဟုသံုးသပ္ျပသြားပါသည္။
မမွားေသာ္လည္းအေပၚယံရွပ္၍ေျပာရာက်သည္ဟုခံစားမိပါသည္။အေၾကာင္းမွာဤရာဇ၀တ္မႈမ်ိဳးမ်ား ေပါက္ဖြားေပးရာလူ(ခိုး)၀င္ေနမႈျပႆနာ(immigration issue) ကိုရင္းျမစ္ျပႆနာအျဖစ္ေထာက္ျပမသြားပါ။
ဤသူမ်ားသည္ေဒသခံအမ်ိဳးသမီးေတြကိုသာမကသူတို ့ႏွင့္မ်ိဳးတူ၍သူတို ့ကိုယ္တိုင္ကကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရမည့္မိန္းခေလးမ်ားကိုလည္းေစာ္ကားသည့္ရာဇ၀တ္မႈမ်ားကိုက်ဳးလြန္ေနၾက ေၾကာင္းယခုအခါသိလာၾကၿပီျဖစ္သည္။
ထို ့ေနာက္သမၼတႀကီးကလူ ့အခြင့္အေရး၊‘လူသားအျမင္’‘ကမၻာ့ရြာႀကီး’ဆိုေသာေခတ္ေပၚအသံုးအႏံႈးမ်ားကိုသံုးစြဲသြားသျဖင့္ထုိစကားလံုးမ်ား၏ပူးတြဲပါအဓိပၸါယ္မ်ား(connotations)သည္ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ႀကီးအေပၚတစံုတရာၾသဇာသက္ေရာက္ေနလိမ့္မည္ဟုမွန္းဆမိပါသည္။
ထို ့ေၾကာင့္ပင္“ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားကိုက်ေနာ္တို ့ကစကားဆယ္ခြန္းဆယ့္ငါးခြန္းေျပာတာထက္ခင္ဗ်ားတို ့(ျပည္ပမီဒီယာ)ကတစ္ခြန္းေျပာတာကပိုၿပီးထိေရာက္ပါတယ္သေဘာထားေတြစိတ္ထားေတြအျမင္မွန္ရလာေအာင္၊ေျပာင္းလဲလာေအာင္လုပ္ေပးပါ”ဟုအားကိုးသည့္ေလသံျဖင့္ဗီြအိုေအ၏ေမးခြန္းမ်ားကိုေျဖဆိုရင္းတဆက္တည္းေမတၱာရပ္ခံခဲ့ျခင္းျဖစ္ေပလိမ့္မည္။
ျပည္ပသတင္းဌာနမ်ားကိုအားကိုးလာျခင္း၊အသံုးခ်ရန္စိတ္ကူးလာျခင္းတို ့သည္ယခင္စစ္အစိုးရသေဘာထား၊နည္းပရိယယ္မ်ားႏွင့္ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ သျဖင့္သေဘာထားေကာင္းလာသည္ဟုယူဆႏိုင္မည္ျဖစ္ေသာ္လည္း
“ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေတြစိတ္ထားသေဘာထားေတြအျမင္မွန္ရလာေအာင္”ဆိုသည့္အခ်က္ကိုမူနားလည္ေပး၍မရႏိုင္ပါ။
[စင္စစ္ရခိုင္ဘဂၤလီပဋိပကၡေပါက္ကြဲထြက္မလာမီကပင္ေဒသတြင္းအေျခအေနကိုေသေသခ်ာခ်ာမသိဘဲလူ ့အခြင့္အေရးႏွင့္ကိုင္ေပါက္ေနေသာျပည္ပမီဒီယာကိုတြင္ရခိုင္မ်ားသာမက၊ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုးကစိတ္ပ်က္ေနခဲ့ၾကသည္။
ဥပမာဘီဘီစီအင္နာဂ်ဳံးကိစၥ)။လက္ေတြ ့တြင္ျပည္ပမီဒီယာ၏ၾသဇာကိုျပည္တြင္းမီဒီယာကတျဖည္းျဖည္းဖယ္ရွားလာေနၿပီျဖစ္သည္။]
ရခိုင္ျပည္ထဲသို႔အလံုးအရင္းျဖင့္၀င္ေရာက္ေနထုိင္သူဘဂၤလီေတြႏွင့္ပါတ္သက္၍ရခိုင္ေတြဘက္ကဘာေတြမ်ားမွားေနခဲ့လို ့လဲေမးစရာျဖစ္ေနသည္။အျခားႏိုင္ငံမ်ားတြင္တရားမ၀င္ခိုး၀င္လာသူေတြကိုေဒသခံေတြကအႏိုင္က်င့္
တတ္ၾကသည္မွာသဘာ၀တရားႀကီးျဖစ္ေနသည္။ (ဥပမာထိုင္း၊ မေလးရွားႏိုင္ငံမ်ားေရာက္ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားဘ၀)။
ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္မူဤသဘာ၀ႏွင့္ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ကာေဒသခံေတြက ၀င္လာေနသူေတြကိုေၾကာက္လန္ ့ေနရသည္။
ရခိုင္ေတြသည္သူတို ့ႏွင့္အတူယွဥ္တြဲေရာေႏွာေနထိုင္ခဲ့ဘူးသည္။သူတို ့ဆီကေစ်း၀ယ္စားသည္။သူတို ့ကို ငွားရမ္းခိုင္းေစျခင္းအားျဖင့္အလုပ္အကိုင္ေပးသည္။ျပႆနာျဖစ္ေအာင္ရန္္စလိုက္တာရခိုင္ေတြဘက္ကမဟုတ္။ ယခုသတ္ၾက၊ ေသၾကေတာ့လည္း၊သူသတ္-ကို္ယ္သတ္-သူေသ-ကိုယ္လည္းေသ-တန္းတူရည္တူ ပဲျဖစ္သည္။ တဘက္သတ္ႀကီးမဟုတ္။
ယခုသမၼတႀကီးကရခိုင္ေတြအျမင္မွန္ရလာေအာင္ေျဖာင့္ဖ်နားခ်ေပးရန္ဗီြအိုေအသတင္းဌာနကိုေမတၱာရပ္ခံေနေသာအခါရခိုင္မ်ားသည္ရိုဟင္ဂ်ာအေရးလိမ္ညာ၀ါဒျဖန္လံႈ ့ေဆာ္ေနၾကသလိုျပသနာ၏လက္သည္ တရားခံျဖစ္ေနၾကသည့္ သေဘာသက္ေရာက္ေနသည္။
မည္သို ့ျဖစ္ေစသမၼတႀကီးကပင္ဘဂၤလီျပႆနာကိုဒုကၡသည္မ်ားအျဖစ္သတ္မွတ္မည္။တျခားႏိုင္ငံပို ့မည္ဟုသမၼတႀကီးကကုလသမဂၢဒုကၡသည္ဆိုင္ရာမဟာမင္းႀကီးအန္တိုနီယိုဂူတားရက္စ္(AntonioGuterres)ကိုေျပာလိုက္ေသာအခါရခိုင္ျပည္သူေတြသမၼတႀကီးကိုခ်ီးက်ဴးၾက၊ ေနအိမ္မ်ားေရွ ့တြင္ျပည္ေထာင္စုအလံေတြထူၾကျဖင့္-တကယ္လုပ္ျပႏိုင္တာ
မျပႏိုင္တာထား၊သေဘာထားျပတ္ျပတ္္သားသားရိွေသာ သမၼတႀကီးအစိုးရကို ေထာက္ခံၾကေလသည္။
သို ့ရာတြင္သမၼတႀကီးအစိုးရသည္ျပႆနာပိုႀကီးထြားက်ယ္ျပန္ ့မလာေအာင္ထိမ္းခ်ဳပ္ႏိုင္သည့္တိုင္အျခားေရရွည္ျပႆနာမ်ားကိုကားဆက္လက္၍ရင္ဆိုင္သြားရဦးမည္ျဖစ္သည္။
၄င္းတို ့မွာ-
ျပည္ပကေတာင္းဆိုေနေသာသီးျခားလြပ္လပ္ေသာစံုစမ္းေရးအဖြဲ ့ခြင့္ျပဳေပးေရးကိစၥ-
ေဒသခံရခိုင္မ်ားကစီးပြားေရးအရမဆက္ဆံေတာ့သျဖင့္ဘဂၤလီမ်ားအတြက္အစာေရစာလံုေလာက္ေအာင္ရရိွေရးကိစၥ
အေျခခံပညာကင္းမဲ့ေနသူမ်ားျဖစ္၍ပညာသင္ၾကားေပးရမည့္ကိစၥ
-မယားအမ်ားယူ၊အကန္ ့အသတ္မရိွခေလးေမြးေနေသာလူအုပ္ႀကီး၏လူဦးေရ တိုးႏံႈးေပါက္ကြဲေနမႈအားလူ ့အခြင့္အေရးမထိခိုက္ေစဘဲထိမ္းခ်ဳပ္ရမည့္ကိစၥ -
ဗြီအိုေအကသီးျခားလြပ္လပ္ေသာစံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ကိစၥကိုေမးျမန္းခဲ့သည္။ျပည္ပ(ကုလသမဂၢ၊အီးယူစေသာေခါင္းစဥ္မ်ားေအာက္မွာမူဆလင္ႏိုင္ငံေတြကလူေတြပါလာမည့္)အဖြဲ ့မ်ိဳးကိုဆိုလိုဟန္တူသည္။ယခုအခါအစိုးရကျပည္တြင္းမွ
ပုဂၢိဳလ္ (၂၇) ဦးျဖင့္စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ ဖြဲ႔စည္းေပးလိုက္သည္။ ရလဒ္ကိုသံုးလအတြင္းတင္ျပၾကမည္ဟူ၍သိရသည္။
သံုးလဟူေသာအခ်ိန္သည္ယခုကိစၥအတြက္ရွည္လြန္းပါသည္။ထို ့ျပင္မည္မွ်သမာသမတ္က်ေသာပုဂၢိဳလ္မ်ားျဖင့္ဖြဲ ့စည္းသည္ျဖစ္ေစ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္သည္“ျပည္တြင္းျဖစ္” ျဖစ္ေနသည္။
ဤေကာ္မရွင္ဖြဲ ့ေပးေရးကိုေတာင္းဆိုသည္မွာျပည္ပကျဖစ္သည္။ျပည္တြင္းကမဟုတ္။ျပည္တြင္းကလူေတြကျပႆနာ၏ရင္းျမစ္ကိုသိၿပီးသားျဖစ္သည္။ေတာင္းဆိုခ်က္ကိုလိုက္ေလွ်ာေသာဘက္(အစိုးရ)၏ရည္ရြယ္ခ်က္မွာအစိုးရအေပၚ'သံသယမရိွေအာင္’ဖြဲ ့ေပးျခင္းျဖစ္သည္။ထို ့ေၾကာင့္အျဖစ္မွန္အခ်က္အလက္မွန္မ်ားကိုေဖၚထုတ္ရန္သည္ဒုတိယကိစၥသာျဖစ္သည္။အမွန္တရား ထက္မေက်မနပ္ျဖစ္ေနသူမ်ားေက်နပ္ေအာင္လုပ္ဘို ့ကအဓိကျဖစ္သည္။
သံသယရိွေနသမွ်ဘယ္ေလာက္ေကာင္းေအာင္လုပ္ျပေစကာမူေက်နပ္ၾကလိမ့္မည္မဟုတ္။
ယခုထိုင္းႏွင့္ဂ်ပန္အေျခစိုက္“ရိုဟင္ဂ်ာ”အေရးလုပ္ေနသူေတြကျမန္မာအစိုးရခန္ ့ျပည္တြင္းျဖစ္စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ကုိ discredit လုပ္ရန္အဓိကရထိုင္းတကၠသိုလ္တစ္ခုကိုအသံုးခ်၍ႏိုင္ငံတကာေဆြးေႏြးပြဲတစ္ခုလုပ္မည္ဟုသိရသည္။
ထိုင္းအေျခစိုက္ႏိုင္ငံတကာမီဒီယာကိုပါအသံုးခ်၍လူသားမ်ားအေရး(humanitarianaspects)ကိုအသားေပးကာထိုးႏွက္လာေပေတာ့မည္။
က်ိမ္းေသတားဆီး၍မရျဖစ္မည့္အခ်က္မွာျပႆနာသည္ျပီးဆံုးဘို ့အေ၀းႀကီးလိုေသးေၾကာင္းျဖင့္အခုမွအစျဖစ္ေၾကာင္းျဖင့္ လူသိမ်ားလာေအာင္ publicity လုပ္မည့္အခ်က္ျဖစ္သည္။
ကေမၻာဒီးယားကအလွည့္က်ဥကၠဌအျဖစ္ေဆာင္ရြက္ေနေသာASEANအဖြဲ ့က“ရိုဟင္ဂ်ာ”ကိစၥေဆြးေႏြးရန္ေခါင္းစဥ္တင္သည္ကိုျမန္မာကျပည္တြင္းေရး အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ပယ္ခ်ခဲ့သည္ဟုသိရသည္။ စင္စစ္အိုအုိင္စီ (OIC)၏ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္တူရကီကလာၾကည့္တာ၊ ေနာက္ထပ္လည္းအင္ဒိုနီးရွားဒုသမၼတေဟာင္း)ၾကက္ေျခနီဥကၠဌလာၾကည့္မွာေတြကိုပင္ခြင့္ျပဳႏိုင္လွ်င္ASEAN initiative ကိုလက္မခံႏိုင္စရာမရိွ။
မိမိတို ့ကစတင္ဖိတ္ေခၚမႈျပဳလွ်င္ျပည္တြင္းေရး၀င္မစြက္ေရးမူကိုမထိခိုက္ႏိုင္။
ႏွစ္ဘက္ပဋိပကၡ၏ေနာက္ပိုင္းကာလတြင္စခန္းေရာက္ဘဂၤလီငါးေသာင္းေက်ာ္အားစားနပ္ရိကၡာေထာက္ပံ့ထားေရးႏွင့္က်မၼာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈတာ၀န္မ်ားသည္အစိုးရ၏ေခါင္းေပၚက်ေနသည္။အကယ္၍စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ကိစၥအဖုအထစ္ျဖစ္ေနလွ်င္ထိုဘဂၤလီဒုကၡသည္မ်ားအားကာလအကန္ ့အသတ္မရိွစားနပ္ရိကၡာေထာက္ပ့့ံေရးေဆး၀ါးႏွင့္က်မၼာေရးမ်ား အတြက္ျပည္ပမွေထာက္ပ့့ံေရးအကူအညီမ်ားရရိွေရးကိစၥအေပၚသက္ေရာက္မႈမ်ားရိွလာႏိုင္သည္။
စားနပ္ရိကၡာႏွင့္က်မၼာေရးသည္လူသားခ်င္းစာနာေရးျဖစ္ေနသျဖင့္ခ်က္ခ်င္းကူညီရမည္သာ။သို ့ေသာ္သမၼတႀကီးအေလးထား၍ေျပာသြားသည္မ်ားအနက္သူတို ့အားပညာသင္ေပးေရးကိစၥလည္းပါ၀င္ေနသည္။
ပညာသင္ၾကားေရးသည္ႏိုင္ငံသားမ်ားရပိုင္ခြင့္မ်ား၏တစ္ခုျဖစ္ေနသည္။သူတို ့ကိုဤအခြင့္အေရးမေပးသင့္ဟုမေျပာလို။သို ့ေသာ္ေပးမည္ဆိုလွ်င္သူတို ့၏အဆင့္အတန္း(status)ဘာျဖစ္သည္ဆိုတာကိုတိတိက်က်ကမၻာသိ အလ်င္ သတ္မွတ္သင့္သည္။
ဤသို ့မသတ္မွတ္ေသးဘဲအဆင့္ေက်ာ္၍မဆိုႏိုင္ငံသားမ်ားသာရႏိုင္သည့္ပညာေရး၀န္ေဆာင္မႈမ်ားကိုျမန္မာအစိုးရကသူတို ့အားေပးခဲ့လွ်င္ေနာင္တစ္ခ်ိန္တြင္ဤအခ်က္ကိုေထာက္၍ဒီလူေတြဟာဒီႏိုင္ငံသားေတြျဖစ္ေနလို ့ႏိုင္ငံသား အခြင့္အေရးေတြေပးခဲ့တာေပါ့ဟုေထာက္ျပလာႏိုင္သည္။
ထို ့ေၾကာင့္သူတို ့ကိုပညာသင္ေရးမစမီသူတို ့တစ္ဦးခ်င္းစီ၏အဆင့္အတန္း(status)သည္ဘာလဲ၊တရားမ၀င္ေရာက္လာသူလား(illegalmigrant) ႏိုင္ငံသားေလာင္း(potentialcitizens)ေတြလားကြဲကြဲျပားျပားအလ်င္သတ္မွတ္ရိွထားသင့္ပါသည္။ တရားမ၀င္ခိုး၀င္လာေၾကာင္းထင္ရွားသူမ်ားကိုဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာေနၿပီးျဖစ္ပါေစပညာသင္ေပးစရာမလိုImmigration Detention Campsသို ့ပို ့ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ဥပေဒအတိုင္းျပတ္ျပတ္သားသားဆက္လက္ေဆာင္ရြက္သြားရန္သာရိွသည္။
ထို ့ေၾကာင့္ပညာသင္ၾကားမႈမစတင္ခင္လူအရင္စစ္ထုတ္ပစ္ေရးလုပ္ရပါမည္။ႏိုင္ငံသားအျဖစ္လက္ခံႏိုင္မည့္သူမ်ားကိုရခိုင္မွသည္ျပည္ေထာင္စု၏ေဒသအသီးသီးသို ့ေရႊ႕ေျပာင္းေပးျခင္းျဖင့္လူစုခြဲသင့္သည္။သို႔မွသာ လက္ေတြ ့ပညာသင္ေပးဘို ့
လြယ္ကူလိမ့္မည္။ ႏိုင္ငံတကာလုပ္ထံုးလုပ္နည္းအတိုင္းလည္းျဖစ္ပါသည္။
အေမရိကန္၊ကေနဒါ၊ၾသစေတ်းလ်စေသာmajoracceptingcountriesမ်ားတြင္၀င္ခြင့္ရသူမ်ားကိုတိုင္းျပည္၏ေနရာအႏွံ ့အျပားတြင္ျဖန္ ့၍ ေနရာခ်ထားသည္။ တေနရာတည္းစုမထား။ဤသို ့ေနရာခ် ထားေပးၿပီးမွ English as a Second Language (ESL)ကိုသင္ၾကားေပးသည္။
ထို ့ေၾကာင့္စားနပ္ရိကၡာႏွင့္ေဆး၀ါးက်မၼာေရးကိစၥမ်ားအတြက္ေျပာစရာမရိွေသာ္လည္းပညာသင္ၾကားေရးကိစၥကိုရႈေဒါင့္စံုမွအေသအခ်ာတြက္ခ်က္ၿပီးမွ စီစဥ္သင့္ပါသည္။
ဤသို ့မဟုတ္ဘဲသူတို ့အားလံုးကိုသိုးႏွင့္ဆိပ္မခြဲျခားဘဲပညာသင္ၾကားေရးစတင္မည္ဆိုပါကလက္ေတြ ့သေဘာအရႏိုင္ငံသား (de facto citizenship)အျဖစ္သတ္မွတ္ထားရာ
ေရာက္သြားႏိုင္သည္ဟုၾသစေတ်းလ်အေျခစိုက္ျမန္မာပညာရွင္တစ္ဦးကထင္ျမင္ခ်က္ေပးသည္။
ဘာဘဲျဖစ္ျဖစ္ဒီလူေတြပညာသင္ခြင့္ဆံုးဆံုးရႈံးေနလို ့ဒီေလာက္စရိုက္ၾကမ္းတမ္းေနတာ၊ေဒသခံမ်ားကိုအႏၱရယ္ျပဳေနတာျဖစ္သည္။ထို ့ေၾကာင့္သူတို ့ကိုအေျခခံပညာေတာ့သင္ေပးသင့္သည္ဟုယူဆလွ်င္လည္းလူရွစ္သိန္းအနက္ဘယ္သူေတြကိုေရြးခ်ယ္သင္ေပးမလဲ၊ဘာပညာေတြသင္ေပးမလဲဆိုသည့္ေမးခြန္းေတြဆက္၍ေပၚထြက္လာလိမ့္ဦးမည္။
သမၼတႀကီးေၾကျငာထားၿပီးသားအခ်က္ျဖစ္သည့္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္မတိုင္မီကေရာက္ႏွင့္ေန သူမ်ား၏ေျမးမ်ိဳးဆက္ ကိုလက္ခံမည္ဆိုသည့္အခ်က္အရလူအနည္းဆံုး ၂သိန္းေလာက္ ကိုျမန္မာဘာသာေျပာ-ဖတ္-ေရး(အသံုးလံုး) တတ္ေျမာက္ေစရန္ပင္အနည္းဆံုးတႏွစ္အခ်ိန္ျပည့္အားသြန္ ခြန္စိုက္(intensive education) သင္ေပး/သင္ယူၾကမွျဖစ္မည္။
ထို ့ေၾကာင့္ေဒၚလာေတြသန္းခ်ီ၍ကုန္မည့္ဤအစီအစဥ္ကိုကုလသမဂၢ(UNESCO?)လိုေနရာမွအကူအညီမပါပဲကို္ယ့္အင္အားျဖင့္ကိုယ္လုပ္ႏိုင္ပါ့မလား-စဥ္းစားရေပမည္။ တတ္ႏိုင္၍အကုန္အက်ခံလွ်င္ေကာႏိုင္ငံသားမ်ားအတြက္ျဖစ္ရမည့္ဘ႑ာမ်ားထဲမွဖဲ့ေပးရာက်မေနေပဘူးလားေမးရမည္ျဖစ္သည္။
ေက်ာင္းေနရမည့္အရြယ္မ်ား(၅ ႏွစ္မွအထက္)ကိုမူလတန္းပညာေရးသင္ေပး၍ျဖစ္ႏိုင္သည္။ဒါေတာင္ရခိုင္ေက်ာင္းေတြကိုသူတို ကသြားတက္မွာမဟုတ္သလို ရခိုင္ေတြကလည္းလက္ခံခ်င္မွာမဟုတ္။
ေနာက္ထပ္လက္ေတြ ့ျပႆနာမ်ားရိွေသးသည္။သူတို႔ကိုအႏွစ္ႏွစ္အလလစာသင္ေပးခဲ့သူေက်ာင္းဆရာကိုပင္သတ္ျဖတ္ခဲ့သူမ်ားကိုဘယ္ရခိုင္ဘယ္ဗမာကေနာက္ထပ္သူတို ့အၾကားသြား၍စာသင္ခ်င္မည္နည္း။
ဒုတိယလက္ေတြ ့ျပႆနာမွာမိန္းခေလးမ်ားကိုစာသင္ေရးျဖစ္သည္။ေခတ္ေနာက္က်မူဆလင္မ်ားသည္အမ်ိဳးသမီးမ်ားပညာသင္ျခင္းကိုအျပင္းအထန္ဆန္ ့က်င္ၾကသည္။ အာဖဂန္နစၥတန္တြင္မိန္းခေလးစာသင္ေက်ာင္းမ်ားကို
ရက္ရက္စက္စက္ေဖါက္ခြဲ၊ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္ေနတာမ်က္ျမင္ျဖစ္သည္။ ဤေက်ာင္းမ်ားသည္အမ်ိဳးဘာသာတူအမ်ိဳးသမီးဆရာမမ်ားကသင္ေပးေသာမိန္းခေလးသီးသန္ ့ေက်ာင္းမ်ားျဖစ္သည္။ရခိုင္တြင္ဘဂၤလီေခၚေတာမ်ား၏ဇနီးမ်ား၊ႏွစ္မမ်ား၊သမီးမ်ားကိုလူမ်ိဳးဘာသာမတူသူအမ်ိဳးသားမ်ားကျမန္မာဘာသာစာ
သင္ေပးေရးသည္ေျမြတြင္းထဲလက္ႏိႈက္ရတာေလာက္အႏၱရယ္ႀကီးေပလိမ့္မည္။
ထို ့ေၾကာင့္သူတို ့ကိုပညာသင္ေပးမွျဖစ္မည္ဆိုလွ်င္ျပည္တြင္းေနျမန္မာမူဆလင္ကြန္ျမဴနီတီ
ကိုအကူအညီေတာင္းသင့္သည္။
အကယ္၍ဤအလုပ္ကိုအစိုးရကကိုယ္တိုင္မလုပ္၊ျပည္တြင္းျမန္မာမူဆလင္ကြန္ျမဴနီတီကိုလည္းမသံုးခ်င္၍INGO မ်ားထံလႊဲေပးမည္ဆိုလွ်င္၄င္းတို ့ကျမန္မာႏိုင္ငံ၏အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြား(national interest)ႏွင့္ဆန္ ့က်င္မည့္သင္ၾကားမႈမ်ိဳးမ်ားမလုပ္ၾကဟုမေျပာႏိုင္ပါ။
ေနာက္ဆံုးေဆြးေႏြးစရာအခ်က္မွာဘဂၤလီလူဦးေရအဆမတန္တိုးေနတာကိုထိမ္းခ်ဳပ္ေရးျဖစ္သည္။ဘဂၤလီမ်ားအတြင္းလူဦးေရေပါက္ကြဲမႈကိုသမတႀကီးကထုတ္ေဖၚေျပာဆိုသြားေသာ္လည္းမည္သို ့ေျဖရွင္းမည္ကိုေျပာမသြားပါ။
ေမးသူကမေမးလို ့လည္းျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။
ဘဂၤလီတို႔၏လူဦးေရတိုးႏႈန္းသည္တႏိုင္ငံလံုး၏လူဦးေရတိုးႏႈန္းထက္မေက်ာ္လြန္သင့္ပါ။(တႏိုင္ငံလံုးပွ်မ္းမွ် တိုးႏႈန္းသည္ ၂.၂ % ဟုထင္ ပါသည္)။ ထို ့ေၾကာင့္လူဦးေရမ်ားေသာမိသားစုမ်ားတြင္ကာယကံရွင္မ်ားကမိမိတို ့အသိျဖင့္မကန္ ့သတ္လွ်င္အစိုးရကျဖစ္သည့္နည္းျဖင့္ကန္ ့သတ္ေပးဘို ့ျဖစ္သည္။ (Eugenic/ forced neutering)
ဘဂၤလီမ်ားျမန္မာႏိုင္ငံထဲစိမ့္၀င္လာျခင္းသည္တစ္ဘက္ႏိုင္ငံမွလူဦးေရ ေပါက္ကြဲမႈ၏အက်ိဳးဆက္ျဖစ္ရာျမန္မာႏိုင္ငံထည္းတြင္ဆက္လက္ေပါက္ကြဲမႈအျဖစ္မခံႏိုင္ပါ။ အမ်ိဳးသားလံုျခံဳေရးကိုျခိမ္းေျခာက္မႈ (national security threat) ဆိုေနသည္မွာ ဤအခ်က္ကိုဆိုလိုပါသည္။ ဤသို ့ကိုင္တြယ္ရာ၌လူ ့အခြင့္အေရးစံတစ္ခုခုႏွင့္ ျငိ
ဖြယ္ရိွေကာင္းရိွမည္။ အတတ္ႏိုင္ဆံုးေတာ့ၾကိဳးစား၍လိုက္နာသင့္ပါသည္။
သို႔ေသာ္မလႊဲမေရွာင္သာေသာအေျခအေနတြင္အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြားကိုဦးစားေပးရလိမ့္မည္။သူေတာ္စင္မ်ားအဖို ့သီလစင္ၾကယ္ဖို႔ကအဓိကျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မည္၊
ႏိုင္ငံကိုေခါင္းေဆာင္ေနသူမ်ားကေတာ့မိမိတို ့တာ၀န္ေၾကပြန္ရမည္။
(Saints can be pure but statesmen must be responsible.)
ရခုိင္အေရးသည္ျမန္မာအစိုးရသစ္၏ႏိုင္ငံေရးခြန္အား(politicalstrength)ကိုျပည္တြင္းျပည္ပမ်က္ႏွာစာႏွစ္ခုစလံုးမွာစာေမးပြဲစစ္လို္သလိုျဖစ္ခဲ့သည္။ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရေခါင္းေဆာင္ေသာဒီမိုကေရစီျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္သစ္သည္ ပထမကမၻာစစ္အၿပီးစစ္ရႈံးဂ်ာမဏီတြင္ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာေ၀မာသမတႏိုင္ငံ(Weimer Republic, 1919-1933) ရင္ဆိုင္ခဲ့ရေသာအေျခအေနမ်ိဳးႏွင့္ဆင္ ဆင္တူေသာအေနအထားမ်ိဳးႏွင့္ရင္ဆိုင္ေနရသည္ဟုဆိုခ်င္ပါသည္။
ဂ်ာမန္ေ၀မာသမၼတႏိုင္ငံ၏ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္အရည္အခ်င္းအထိုက္အေလွ်ာက္ရိွၾကသူမ်ားျဖစ္ၾကသည္။တိုင္းျပည္အေပၚေစတနာမွန္၍ဂ်ာမန္ျပည္သူမ်ား၏ အခြင့္အေရးမ်ားကိုအစြမ္းကုန္အေကာင္အထည္ေဖၚေပးရန္စိတ္ပိုင္းျဖတ္မႈ (commitment) ရိွခဲ့ၾကသည္။
သို႔ေသာ္စစ္ရႈံးဂ်ာမဏီ၏ႏိုင္ငံတကာသို ့ျပဳရမည္၀တၱရားမ်ား(internationalobligations)မ်ားကမခ်ိမဆန္ ့ႀကီးမားခဲ့သည္။ အထူးသျဖင့္ဗာဆိုင္းစာခ်ဳပ္ေရစစ္ႏိုင္သူမ်ားသို ့ေပးဆပ္ရမည္စစ္ေလွ်ာ္ေၾကးမ်ားကအလြန္တရာေလးလံလွၿပီးျပည္တြင္းတြင္လည္း၀ဲယာအစြန္းေရာက္ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုမ်ားကလည္းမျဖစ္ႏိုင္ေသာေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားေၾကြးေက်ာ္သံမ်ားျဖင့္အစိုးရကိုေဘး ၾကပ္နံၾကပ္ျဖစ္ေအာင္လုပ္ခဲ့ၾကသည္။ ရလာဒ္မွာအေျပာအေဟာေကာင္းေသာအစြန္းေရာက္ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီဟစ္တလာေနာက္သို ့လူထုကစုျပံဳလိုက္သြားၾကျခင္းျဖစ္သည္။
စစ္အာဏာရွင္ေနာက္ခံရိွေနေသာျမန္မာအုပ္စိုးသူမ်ား၏ႏိုင္ငံတကာသို ့တင္ရိွေနေသာ၀တၱရားမွာေ၀မာသမတႏိုင္ငံလိုႏိုင္ငံျခားေၾကြးၿမီမ်ားေတာ့မဟုတ္။ မိမိ၏အတိတ္အာဏာရွင္စနစ္အရိပ္မည္းႀကီးေၾကာင့္အလြန္မယံုသကၤာျဖစ္ေနေသာႏိုင္ငံတကာမိသားစုႀကီးက
ယံုၾကည္လာေအာင္လူ ့အခြင့္အေရးမ်ားကုိအထူးပိုပိုသာသာေလးစားလိုက္နာျပရျခင္းျဖစ္သည္။
ရခိုင္ဘဂၤလီပဋိပကၡတြင္ႏိုင္ငံတကာ၏ယံုၾကည္မႈရေအာင္တန္ဘိုးေပးခဲ့ရသည္မ်ားရိွသည္ဟုဤသံုးသပ္ခ်က္ျပဳသူကယံုၾကည္ပါသည္။သို ့ေသာ္ဤေပးဆပ္မႈေၾကာင့္ပင္ဤျပႆနာတြင္လူမ်ိဳးသန္ ့စင္ေရး (ethnic cleansing) မပါရိွပါဟူေသာ၀ါရွင္တန္၏ေထာက္ခံခ်က္ကိုရႏိုင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
Jihad ျဖင့္ခ်ိမ္းေခ်ာက္မႈလည္း(ေလာေလာဆယ္ေတာ့) ဆက္လက္၍ အသံမျမည္ဘဲရပ္သြားေစသည္။
ထို ့ေၾကာင့္ So far, so good ဟုမွတ္ခ်က္ျပဳ ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
သို ့ရာတြင္အာဏာရွင္စနစ္ႀကီးေၾကာင့္အမ်ိဳးသားညီညြတ္ေရးမၿပိဳကြဲယံုတမယ္ယိုယြင္းေနၿပီးလက္နက္ကိုင္အင္အားစုမ်ားသည္ ကိုယ့္နယ္ႏွင့္ကိုယ္ဗဟိုအစိုးရႏွင့္စင္ၿပိဳင္ရိွေနၾကတံုးျဖစ္သည္။
ႏွစ္ရွည္စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈဒဏ္ခံခဲ့ရေသာေၾကာင့္လည္းတိုင္းျပည္လူထုသည္မြဲျပာက်ေနသည္။ တဘက္တြင္ေျမမရိွေသာဘဂၤလီမ်ားကျမန္မာျပည္ထည္းစိမ့္၀င္ေနသကဲ့သို ့အျခားတဘက္တြင္အလုပ္လက္မဲ့ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားကတိုင္းျပည္ကိုစြန္ ့ခြာ၍အလုပ္အကိုင္ရွိရာမ်ားသို ့ထြက္ ခြာသြားေနၾကသည္။
သမၼတႀကီးဦးသိန္းစိန္အစိုးရသည္ဤက်ဆင္းလာေနေသာႏိုင္ငံေတာ္(Failing state) ကို အခ်ိန္မွီရံုေလးလႊဲေျပာင္းယူရျခင္းျဖစ္သည္။ ဤခ်ိနဲ ့မႈသည္လွ်ိဳ ့၀ွက္ခ်က္ မဟုတ္ပဲလူတိုင္းျမင္ႏိုင္သျဖင့္ “ရိုဟင္ဂ်ာသမၼတႏိုင္ငံ”ထူေထာင္လိုသူမ်ားကအခြင့္ေကာင္းယူ တာျဖစ္သည္။ ထို ့ေၾကာင့္ေက်ာက္နီေမာ္ကိစၥေပၚသည္ျဖစ္ေစမေပၚသည္ျဖစ္ေစတနည္းနည္းျဖင့္လုပ္ၾကံလာလိမ့္မည္ဟုရခိုင္အေရးတြင္‘အေၾကာင္းသိသူ’တိုင္းကေျပာခဲ့ၾကသည္။
ထို ့ေၾကာင့္ဗြီအိုေအႏွင့္အင္တာဗ်ဴးတြင္သမၼတႀကီးက“အခုလိုဒီမိုကေရစီပန္းတိုင္ကိုခ်ီတက္ေနတဲ့ခရီးမွာ“မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ”ၾကံဳေတြ ့လာတဲ့အခက္အခဲတစ္ခု” ဟုသရုပ္ေဖၚေျပာဆိုျခင္းသည္နားေထာင္ရသူေတြစိတ္ေအးေအာင္တမင္ေလွ်ာ့
ေပါ့၍ေျပာခဲ့သည္ဟုသာဆိုခ်င္ပါသည္။
ထို ့ေၾကာင့္ဤ“ရိုဟင္ဂ်ာျပႆနာ”ကိုအခ်ိန္ွမွီအၿပီးသပ္မေျဖရွင္းႏိိုင္လွ်င္တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္တြင္ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံႏွင့္ထိပ္တိုက္ေတြ ့ရဘို ့ျဖစ္လာႏိုင္သည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ရိုဟင္ဂ်ာဆိုသည္မွာဘဂၤလီေတြဘဲဆိုတာသက္ေသ
ျပစရာမလိုေအာင္ရွင္းေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္သူ႔တိုင္းျပည္ကလူသံုးသိန္းကိုျမန္မာႏိုင္ငံကလူေတြအျဖစ္လက္ခံဘို ့ေတာင္းဆိုေနသည္။ထိုလူေတြကို အစာေရစာျပတ္ေစလွ်က္ျမန္မာျပည္ထဲျပန္သြားေအာင္ဖိအားေပးေနသည္။
ဘဂၤလီမ်ားသည္ျမန္မာႏိုင္ငံထဲသို႔သာမကအိႏိၵယ(အာသံျပည္နယ္)ထဲသို႔လည္း။အိႏၵိယသည္အင္အားႀကီးႏိုင္ငံျဖစ္သျဖင့္သူႀကိဳက္သည့္နည္းျဖင့္အေရးယူေနႏိုင္((Intrudersareshotdead) ေသာ္လည္း ျမန္မာကအိႏိၵယကိုတုပနိုင္သည့္အေျခအေနမရိွေပ။
မၾကာေသးမီကပင္ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရအသိုင္းအ၀ိုင္း၌ျမန္မာႏွင့္ေရျပင္ပိုင္နက္အျငင္းပြားမႈ၌အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာခံုရံုးဆံုးျဖတ္ခ်က္သည္သူတို႔ဘက္ကိုအသာစီးေပးသည္ဟု ယူဆကာဒါကာတြင္ေအာင္ပြဲခံ အခမ္းအနားကေလးတစ္ခုက်င္းပခဲ့သည္။
သူ႕ႏိုင္ငံတြင္းရိွရိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံသံုးသိန္းကိုျမန္မာကလက္ခံေပးရန္ေတာင္းဆိုထားျခင္းကိုၾကည့္လွ်င္ျမန္မာႏွင့္ဆက္ဆံရာတြင္ေျပာ့ေျပာင္းလိမ့္မည္ဟုမေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္။ အကယ္၍ျမန္မာႏွင့္ဆက္ဆံေရးသိသိသာသာတင္းမာလာလွ်င္ မူဆလင္ကမၻာကဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကအခိုင္အမာရပ္တည္ကူညီၾကလိမ့္မည္ကိုသံသယရိွစရာမလို။
ထို ့ေၾကာင့္ “ရိုဟင္ဂ်ာ” အေရးသည္အမ်ိဳးသားလံုျခံဳေရးကိုျခိမ္းေျခာက္မႈဟုဆိုရျခင္းျဖစ္သည္။ အမ်ိဳးသားလံုျခံဳေရးကို ျခိမ္းေျခာက္ေနေသာကိစၥတစ္ခုသည္ျပည္တြင္းေရးသက္သက္မဟုတ္ေပ။
သမၼတႀကီးေျပာေနေသာကမၻာ့ရြာႀကီးေခတ္တြင္ႏိုင္ငံတိုင္းသည္လူ၀င္မႈျပႆနာ၊မူးယစ္ေဆး၀ါးျပႆနာ၊AIDS ျပႆနာ၊အၾကမ္းဖက္၀ါဒႏွင့္ဆိုက္ဘာရာဇ၀တ္မႈ(Illegal migration, narcotics, AIDS, terrorism, Cybercrime) စသည့္ျပႆနာမ်ားကိုျပည္တြင္းေရးဟုသတ္မွတ္ကာႏိုင္ငံတကာႏွင့္-အထူးသျဖင့္အိမ္နီးနားခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္-ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္မျငင္းဆန္ၾကေတာ့ေပ။ေျပာင္းျပန္အားျဖင့္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈရရန္ကိုပင္ေတာင္းဆိုေနၾကၿပီျဖစ္သည္။
အကယ္၍သမၼတႀကီးအစိုးရသတ္မွတ္သလို“ရိုဟင္ဂ်ာ”အေရးသည္ျပည္တြင္းေရးကိစၥသက္သက္ျဖစ္လွ်င္ယခုသူတို ့ကိုယ္သူတို ့“ရိုဟင္ဂ်ာ”အမည္တပ္ေနသူမ်ားအားတိုင္းရင္းသားမ်ားျဖစ္သည္ဟုသြယ္၀ိုက္၍အတည္ျပဳေပးေနသလိုျဖစ္ေနလိမ့္မည္။
သမတႀကီးကသူတို ့ကိုဘဂၤလီမ်ား (ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွလာေသာႏိုင္ငံျခားသားမ်ား)ဟုေခၚေနၿပီးသူတို႔ဖန္တီးေသာျပႆနာကိုေတာ့“ျပည္တြင္းေရး”ဟုသတ္မွတ္ေနလွ်င္ေရွ႕ေနာက္ညီညြတ္မႈရိွမည္မဟုတ္ပါ။ (inconsistent)
အျခားတဘက္တြင္လည္းျပည္တြင္းေရးျဖစ္သည္ဟုသတ္မွတ္ထားသည့္ကိစၥတစ္ခုကိုအမ်ိဳးသားလံုျခံဳေရး ျခိမ္းေျခာက္မႈဟုထပ္၍ေခါင္းစဥ္တပ္ရခက္ေပလိမ့္မည္။အမ်ိဳးသားလံုျခံဳေရးကို ျခိမ္းေျခာက္ျခင္းမဟုတ္ေသာ(ဟုတ္/မဟုတ္မေသခ်ာေသာ) ကိစၥတစ္ခုအားျဖင့္ႏိုင္ငံသားအားလုံး၏ စည္းလံုးညီညြတ္ေသာ ေထာက္ခံမႈရႏိုင္ရန္ခက္ခဲေနလိမ့္မည္။
အထူးသျဖင့္ျမန္မာမူဆလင္မ်ား၏သစၥာရိွ၍လိႈက္လွဲေသာေထာက္ခံမႈ(sincere and resolute support) ကိုရယူရန္ခက္ေပလိမ့္မည္။
ထို ့ေၾကာင့္ဤျပႆနာတြင္ျပည္တြင္းေရးျဖစ္သည္ဟူေသာရပ္တည္ခ်က္သည္မိမိကိုယ္ကိုမိမိျပန္ေခ်မႈန္းေသာရပ္တည္ခ်က္ (a self-defeating attitude) ျဖစ္ေနသည္။
ေျပာရလွ်င္ကမၻာရြာႀကီးေခတ္မွာျပည္တြင္းေရးဆင္ေျခသည္ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ားတြင္အက်ိဳးထက္အျပစ္ကပိုမ်ားကာသံုးမ၀င္ေတာ့သေလာက္နီးနီး (almost irrelevant) ျဖစ္ေနၿပီ။
ထို ့ေၾကာင့္၄င္းအစားကိုယ့္စီရင္ပိုင္ခြင့္(ourjurisdiction)ဆိုတာေလာက္ပဲေျပာလာၾကသည္။ျမန္မာႏိုင္ငံအဖို ့လည္း၁၉၈၉ခုႏွစ္ကစတင္၍ေျပာင္းလဲခ်မွတ္ခဲ့ေသာopendoorေပၚလစီကိုစီးပြားေရးမ်က္ႏွာစာတစ္ခုတည္းအတြက္ကန္႔သတ္ထား၍မရႏိုင္ပါ။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္း ၅၀ (၁၉၆၂၂၀၁၂)အတြင္းပထမ၂၆ ႏွစ္သည္မိမိဖာသာအထီးက်န္လမ္းေၾကာင္း (selfisolation) ေလွ်ာက္လွမ္းခဲ့၍ေနာက္၂၄ ႏွစ္မွာအေနာက္တိုင္းဆန္ရွင္ပိတ္ဆို ့ေရးေအာက္မွာေနခဲ့ရကာအားကိုးရေလာက္သည့္အင္အားႀကီးႏိုင္ငံတစ္ခုခုႏွင့္မဟာမိတ္ျပဳထားေသာလံုျခံဳေရးစာခ်ဳပ္(Security Pact) တစ္ခုခုမရိွခဲ့
လြတ္လပ္၍တက္ၾကြေသာႏိုင္ငံျခားေရး၀ါဒကိုက်င့္သံုးေနသည္ဟူေသာအမိ်ဳးသားေရးမာန(national pride) ကလည္းဤအထီးက်န္ျဖစ္မႈကိုဖံုးကြယ္ေပးထားခဲ့သည္။သို ့ေသာ္ထိုကာလမ်ားအတြင္းႏိုင္ငံတကာမီဒီယာကျမန္မာႏိုင္ငံကို
(Pariah state) ဟုသာအမွန္အတိုင္းသာေခၚေ၀ၚခဲ့သည္။
၁၉၈၉ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းတရုတ္ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံကအေရးေပၚမိတ္ေဆြ(Afriendinneed)အျဖစ္ရပ္တည္ေပးခဲ့ေသာ္လည္းအခမဲ့မဟုတ္ဘဲ တန္ဘိုးေပးရသည္မ်ားရိွသည္မွာအားလံုးအသိျဖစ္သည္။
တရုပ္ႏိုင္ငံ၏ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားကိုလက္ခံထားေသာေၾကာင့္အထူးသျဖင့္ေက်ာက္ျဖဴဆိပ္ကမ္းႏွင့္ဓါတ္ေငြ ့ပိုက္လိုင္းေၾကာင့္တရုတ္ကျမန္မာႏိုင္ငံကိုအထိုက္အေလွ်ာက္(ကုလလံုျခံဳေရးေကာင္စီတြင္)ေဖးမမည္ဟုေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္ေသာ္လည္းတိတိက်က်ေျပာၾကၿပီဆိုလွ်င္ တရုတ္သည္ျမန္မာ၏လံုျခံဳေရးကိုအေမရိကန္ကထိုင္း၊ ေတာင္ကိုးရီးယားႏွင့္
ဂ်ပန္တို႔ကိုအာမခံသလိုအာမခံသူ (security guarantor) မဟုတ္ေပ။
ထို႔ျပင္ျမစ္ဆံုဆည္ကိစၥသည္ျမန္မာကတရုတ္ကိုနားရြက္တံေတြးဆြတ္လိုက္သလိုျဖစ္ခဲ့သည္။ (ဤကိစၥေၾကာင့္အာဏာရပါတီအတြင္းတင္းမာသူအုပ္စုလႈပ္လႈပ္ရြရြျဖစ္သြားေသးသည္။)
ထိုကာလမ်ားအတြင္းျမန္မာ-တရုတ္ဆက္ဆံေရးသည္စီးပြားေရးဆက္ဆံမႈက အဓိကျဖစ္ေသာ္လည္းျမန္မာႏွင့္ ASEAN ႏိုင္ငံမ်ားဆက္ဆံေရးသည္ဘက္ေပါင္းစံုျဖစ္သည္သာမက ရြယ္တူႏိုင္ငံေတြခ်င္းျဖစ္သျဖင့္ပို၍ရင္းႏွီးၾကသည္။
အထီးက်န္ ၂၄ ႏွစ္တာကာလတေလွ်ာက္ASEANကအေနာက္ဒီမိုကေရစီမီဒီယာမ်ား၏ေလွာင္ေျပာင္မႈကိုခံလွ်က္ျမန္မာႏွင့္ Constructive engagement policy က်င့္သံုးေပးခဲ့သျဖင့္ျမန္မာအဖို ့အသက္ရႈေပါက္ရခဲ့ျခင္းျဖစ္ရာေက်းဇူးရိွသည္
ဟုပင္ေျပာႏိုင္သည္။ ASEAN ေခါင္းေဆာင္မ်ားအနက္ဆူရင္ပစ္ဆူ၀မ္(Surin Pitsuwan) သည္ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚအထူးေစတနာထားသူတစ္ဦးျဖစ္သည္။
ASEAN အုပ္စုတြင္လူဦးေရသန္း ၅၀၀ ရိွသည့္အနက္မူဆလင္ကတ၀က္ေက်ာ္သျဖင့္ျမန္မာျပည္တြင္ “ရိုဟင္ဂ်ာ” ဆိုတာကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ဘာသာေရးပဋိကၡျဖစ္မွာမလိုလားေခ်။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ဤကဲ့သို႔ေသာေပါက္ကြဲမႈတစ္ခုျဖစ္လာ၍သက္တမ္းၾကာသြားလွ်င္အလားတူပဋိပကၡမ်ိဳးရိွၿပီးသားထိုင္းႏိုင္ငံအျပင္မေလးရွား၊အင္ဒိုနီးရွားတို႔အထိကူးစက္က်ယ္ျပန္႔လာကာအဖြဲ ့၏စည္းလံုးညီညြတ္ေရးကိုထိခိုက္မွာကိုစိုးရိမ္ဟန္ရိွသည္။
ထို ့ေၾကာင့္“ရိုဟင္ဂ်ာ”ဟူေသာေခါင္းစဥ္ျဖင့္ေဆြးေႏြးမည္ကိုကန္ ့ကြက္လိုကကန္ ့ကြက္ႏိုင္ေသာ္လည္းျပည္တြင္းေရးျဖစ္သည္ (ASEAN ပဋိဥာဥ္ကိုခ်ိဳးေဖါက္ရာက်သည္) ဟူေသာျငင္းပယ္မႈသည္ေတြးေခၚပံုလြဲေနသည္(wrong-headed) ဟုထင္ပါသည္။
ေသခ်ာသည္မွာဘဂၤလီမ်ားစိမ့္၀င္လာျခင္းလူ၀င္မႈျပႆနာ(immigrationissue)သည္အခ်ိန္မွီမေျဖရွင္းႏိုင္၍သက္တမ္းရင့္သြားလွ်င္မူလရင္းျမစ္ေပ်ာက္ကာလူ႔အခြင့္အေရး၊လူသားခ်င္စာနာေရးျပႆနာ (humanitarian issue) မ်ားအျဖစ္တျဖည္းျဖည္းေျပာင္းလဲသြားလိမ့္မည္။ ဤသို ့ဆိုလွ်င္လူသား
အေရး၀င္ေရာက္စြက္ဖက္မႈ (humanitarian intervention) လုပ္ရန္ေတာင္းဆိုမႈေတြအသံက်ယ္ေလာင္ဖြယ္ရာရိွသည္။
ထိုအခါ မိမိဘက္က တပန္းရံႈးၿပီးၾကာေလေျဖရွင္းရခက္ေလ ျဖစ္လာႏိုင္သည္။
ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္
