ေရးသားသူ- ေအာင္သူရ၊ အိျဖဴလြင္
ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒဆုိတာ လူေတြလုပ္ထားတဲ့ အရာတစ္ခုပါ။ အဲဒါကို ကၽြန္မတုိ႔ကေၾကာက္ၿပီးေတာ့ မကုိင္ရဲဘူး၊ မထိရဲဘူးဆုိလုိ႔ရွိရင္ ကၽြန္မတို႔ အသက္ရွိျပည္သူျပည္သားေတြဟာ သက္မဲ့စာတမ္းတစ္ခုကို ေၾကာက္ေနရာမေရာက္ဘူးလားလုိ႔”
ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးကို အားမလုိအားမရ တြန္းအားေပးသည့္ ထိုစကားကို အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ရွစ္ေလးလုံးေငြရတုအခမ္းအနားတြင္ ေျပာၾကားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
အေျခခံဥပေဒကို အမွန္တကယ္ျပင္ဆင္လုိပါက လသုံးဆယ္ပင္မလုိေၾကာင္းလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က မၾကာေသးမီရက္ပုိင္းက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ထုိ႔အတူ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္တြင္လည္း ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ရန္အတြက္ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ လႊတ္ေတာ္အမတ္ခုနစ္ဦး၊ တျခားေသာပါတီမ်ားမွ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားႏွင့္ တပ္မေတာ္သားလႊတ္ေတာ္အမတ္ ၂၅ ရာခုိင္ႏႈန္း ပါ၀င္သည့္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ေလ့လာသုံးသပ္ေရး ပူးေပါင္းေကာ္မတီကုိလည္း ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။
ထုိကဲ့သုိ႔ လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားက ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ရန္ႀကဳိးစားေနခ်ိန္တြင္ ႏုိင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ တြန္းအားေပးမႈကလည္း ပုိမုိအားေကာင္းလာသည္။
ၿဗိတိသွ်ေအာက္လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒က ၾသဂုတ္ ၁ ရက္တြင္ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္၌ေျပာၾကားေသာ မိန္႔ခြန္းတြင္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအား အေစာတလ်င္ျပင္ဆင္ရန္ တုိက္တြန္းေျပာၾကားခဲ့သည္။ အေမရိကန္အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ မက္ေကာ္နယ္ကလည္း အေျခခံဥပေဒမျပင္သမွ် ျမန္မာ-အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရးပုံမွန္မေရာက္ႏုိင္ဟု တြန္းအားေပး ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ထားသည္။
“ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြက အမွန္တကယ္ ဘယ္သူ႔ကိုမွ ၀ကြက္ခ်န္မထားခဲ့ဘဲ အားလုံးပါ၀င္ေစခ်င္႐ုိးမွန္တယ္၊ တရားလည္း၀င္၊ သဘာ၀လည္းက်႐ုိးမွန္တယ္ဆုိရင္ သမၼတရာထူးအတြက္ ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားရဲ႕အရည္အခ်င္းနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ ျပ႒ာန္းခ်က္ေတြ၊ တုိင္းရင္းသားျပည္နယ္မ်ားအတြက္ အုပ္ခ်ဳပ္ပုံစနစ္နဲ႔ စပ္လ်ဥ္းတဲ့ျပ႒ာန္းခ်က္ေတြ အပါအ၀င္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို အေစာတလ်င္ ျပင္ဆင္ဖုိ႔လုိအပ္ေနပါတယ္”ဟု ၿဗိတိသွ်လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒က တုိက္တြန္းေျပာၾကားခဲ့သည္။
ထုိကဲ့သုိ႔ လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားမွ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး တြန္းအားေပးေနခ်ိန္တြင္ တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႕အစည္းအခ်ဳိ႕၊ ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုအခ်ဳိ႕ႏွင့္ ပညာရွင္အခ်ဳိ႕က ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒသည္ ျပင္ဆင္ရန္ ခက္ခဲသျဖင့္ အသစ္ျပန္လည္ေရးဆြဲေရးလမ္းေၾကာင္းကို ေဇာင္းေပးေျပာဆုိလာၾကျပန္သည္။
တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ ညီၫြတ္ေသာတုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားဖက္ဒရယ္ေကာင္စီ(UNFC)ႏွင့္ ညီၫႊတ္ေသာတုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားမဟာမိတ္အဖြဲ႕ (UNA)က ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒသစ္ကုိ ယခုႏွစ္မကုန္မီ အၿပီးေရးဆြဲရမည္ဟု ေျပာၾကားလာသည္။
“ဖြဲ႕စည္းပုံကုိျပင္တာ အရမ္းခက္ခဲမယ္။ ျပႆနာေတြလည္းရွိႏုိင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္အသစ္ေရးဆြဲဖို႔ အားလုံးသေဘာတူၾကတယ္”ဟု UNA အဖြဲ႕၀င္ ရခုိင္ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဥကၠ႒ ဦးေအးသာေအာင္ကေျပာသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ႏွစ္ေပါင္း (၆၀)အတြင္း ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒ သုံးခုေရးဆြဲၿပီးျဖစ္သည္။ လြတ္လပ္ေရးမရခင္ ၁၉၄၇၊ ၁၉၇၄ ႏွင့္ ၂၀၀၈ တုိ႔တြင္ျဖစ္သည္။ လြတ္လပ္ေရးမရမီ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္က ေရးဆြဲခဲ့ေသာ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒသည္ ရက္ေပါင္းတစ္ရာပင္မျပည့္ဘဲေရးဆြဲႏုိင္ခဲ့ၿပီး ၁၉၄၇ ခုႏွစ္က ေရးဆြဲခဲ့သည့္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကိုမူ တစ္ႏွစ္ႏွင့္ေလးလျဖင့္ အၿပီးေရးဆြဲခဲ့သည္။ ထုိဥပေဒၾကမ္းအား ျပည္သူလူထုသုိ႔ ႏွစ္ႀကိမ္ခ်ျပခဲ့သည္။
“ျပင္လုိ႔မရေအာင္ပိတ္ထားတယ္။ တစ္ႏုိင္ငံလုံးမွာရွိတဲ့ မဲေပးပုိင္ခြင့္ရွိတဲ့ အားလုံးရဲ႕ထက္၀က္က ေထာက္ခံဖုိ႔ဆုိတာ လက္ေတြ႕မွာမျဖစ္ႏုိင္ဘူး”ဟု ျမန္မာႏုိင္ငံေရွ႕ေနမ်ားကြန္ရက္မွ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ေရွ႕ေနႀကီးဦးကိုနီကဆုိသည္။
အေျခခံဥပေဒတြင္ ပုဒ္မေပါင္း ၄၃၆ ရိွသည့္အနက္ ပုဒ္မ ၉၅ ခုကုိ ျပင္ဆင္လုိပါက လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္မ်ားသာမကဘဲ ျပည္လံုးကၽြတ္ဆႏၵခံယူပဲြက်င္းပ၍ ျပည္သူလူထုေထာက္ခံခ်က္ပါမွ ျပင္ဆင္ႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ က်န္ရွိေသာ ၂ ႏွစ္ေက်ာ္ကာလအတြင္း ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ေရးထက္ အသစ္ျပန္လည္ေရးဆြဲျခင္းကသာ ပုိျဖစ္ႏုိင္ေျခရွိသည္ဟု ေရွ႕ေနဦးကုိနီက မွတ္ခ်က္ျပဳသည္။
သုိ႔ေသာ္တပ္မေတာ္မွ ဦးေဆာင္ေရးဆြဲခဲ့သည့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးထက္ အသစ္ျပန္လည္ေရးဆြဲရာတြင္ ျပႆနာမ်ားရွိႏုိင္ေၾကာင္း ေထာက္ျပသူမ်ားရွိသည္။
လက္ရွိျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္နာယက သူရဦးေရႊမန္းက “ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒက မေကာင္းပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အသစ္မ်ားျပန္လည္ေရးဆြဲရင္ ဘာေတြမ်ားျဖစ္သြားမလဲ။ ဒါစဥ္းစားဖုိ႔လုိတယ္”ဟု ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၾသဂုတ္ ၅ ရက္တြင္ ၎၏သေဘာထားကုိ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
လက္ရွိက်င့္သုံးေနေသာ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအသစ္ ျပန္လည္ေရးဆြဲျခင္းသည္ လူႀကဳိက္မ်ားေသာ္လည္း သတိထားရမည့္ကိစၥျဖစ္ေၾကာင္း၊ ယေန႔ေရာက္ရွိေနေသာေနရာမွ ေရွ႕ဆက္သြားရမည့္ခရီးသည္ အလြန္အေရးႀကီးေၾကာင္း သူရဦးေရႊမန္းက ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒသစ္ ေရးဆြဲေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၎၏သေဘာထားကိုေျပာသည္။
“ကၽြန္ေတာ္တုိ႔သေဘာကေတာ့ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒဟာ အားလံုးသေဘာတူညီႏုိင္တဲ့၊ အားလံုးလက္ခံႏုိင္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ျဖစ္ဖု႔ိအတြက္ ပလက္ေဖာင္းတစ္ခုေတာ့ျဖစ္ေနၿပီ။ ဒါေတာ့လက္ခံရမယ္ထင္တယ္။ အဲဒီပလက္ေဖာင္းေပၚမွာ ေဆြးေႏြးၾကရင္ေရာ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးလား။ ဒါေတြကုိ လူမ်ိဳးစုေခါင္းေဆာင္ေတြ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေဆြးေႏြးၾကရင္ အေျဖတစ္ခုမရိွႏုိင္ဘူးလား”ဟု အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ႏုိင္ငံေရး စီးပြားေရးႏွင့္ ဥပေဒေရးရာေကာ္မရွင္အဖဲြ႕၀င္ စာေရးဆရာေက်ာ္၀င္းက အင္တာဗ်ဴးတစ္ခုတြင္ ေျပာၾကားထားသည္။
“အားလုံးပါတဲ့ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေဆာင္ရြက္မယ္လုိ႔ အစုိးရကေျပာထားတာရွိတယ္။ ဒီလုိအခ်ိန္မ်ဳိးမွာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ဥပေဒကိုျပင္တာက ပုိေကာင္းပါတယ္”ဟု ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ၏ လူမႈစီးပြားအႀကံေပးအဖြဲ႕၀င္ ဦးလွေမာင္ေရႊကေျပာသည္။
အေျခခံဥပေဒတစ္ခုလံုးကုိဖ်က္ရန္ အသစ္ျပန္လည္ေရးဆဲြျခင္းသည္ ေဘးထြက္ဆုိးက်ိဳးမ်ားႏုိင္ၿပီး အဆင္မသင့္ပါက လက္ရိွအေနအထားတစ္ခုလံုး ကတိမ္းကပါးျဖစ္သြားမည္ကုိ စုိးရိမ္မိသည္ဟုလည္း ဦးေက်ာ္၀င္းက ၎၏ယူဆခ်က္ကုိ ေျပာၾကားထားသည္။
အထူးသျဖင့္ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးအခန္းက႑တြင္ အေရးပါေသာ အခန္းက႑ကရွိခဲ့သည့္ တပ္မေတာ္သည္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒသစ္တစ္ခုအား ျပန္လည္ေရးဆြဲမည့္ အစီအစဥ္ကို လက္ခံႏုိင္ဖြယ္မရွိႏုိင္ေၾကာင္း ႏုိင္ငံေရးေလ့လာသုံးသပ္သူအခ်ဳိ႕က သုံးသပ္သည္။
ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးသည္ပင္ လက္ရွိလႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားထဲတြင္ ၂၅ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိေနေသာ တပ္မေတာ္သားလႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ အနည္းဆုံးတစ္ဦး ေထာက္ခံဖုိ႔လုိေပလိမ့္သည္။
ျပင္ဆင္ေရးအတြက္ လႊတ္ေတာ္အတြင္း၊ အျပင္ ႏုိင္ငံေရးအင္အားစုမ်ားၾကား အသံထြက္ၿပီး အလုပ္မတြင္ေသးခ်ိန္တြင္ အသစ္ျပန္ေရးဆြဲေရးလမ္းေၾကာင္းမွာ အဟန္႔အတားတစ္ခု ျဖစ္လာႏုိင္ေၾကာင္း သုံးသပ္သူတုိ႔ကဆုိသည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ မတူညီေသာ အျမင္သေဘာမ်ားႏွင့္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးသည္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မတုိင္မီ ၿပီးစီးႏုိင္မလားဆုိသည္မွာ ေျပာရန္ခက္ခဲေၾကာင္း လက္ရွိအာဏာရျပည္ခုိင္ၿဖဳိးပါတီ ထိပ္ပုိင္းေခါင္းေဆာင္ ဦးေအာင္ေသာင္းက မွတ္ခ်က္ေပးသည္။
လက္ရွိအစုိးရႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲထားေသာ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေနျဖင့္လည္း ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို လက္မခံၾကေပ။
အႀကီးမားဆံုးအတုိက္အခံပါတီျဖစ္ေသာ္လည္း လႊတ္ေတာ္တြင္ အင္အားနည္းပါးေနေသးသည့္ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီက အေျခခံဥပေဒတြင္ သမၼတ၏အရည္အခ်င္းႏွင့္ အေရးေပၚကာလျပ႒ာန္းျခင္းဆုိင္ရာအခ်က္မ်ားကုိ ဦးစားေပးျပင္ဆင္မည္ဟုဆိုထားၿပီး တုိင္းရင္းသားႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားက ဇယား ၂ အရ အာဏာခဲြေ၀မႈကို ေထာက္ျပထားၾကသည္။
ယခုအခ်ိန္အထိ ဖြဲ႕စည္းပံုဥပေဒလက္မခံႏုိင္၍ ေရြးေကာက္ပဲြ၀င္ရန္ မဆံုးျဖတ္ႏုိင္ေသးသည့္ ၉၀ ေရြးေကာက္ပဲြ၀င္ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားႏွင့္ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္အဖဲြ႕မ်ားကမူ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ တည္ေဆာက္ေရးမူကုိ ဆုပ္ကုိင္ထားသည္။
အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးလမ္းေၾကာင္းေပၚတြင္ တစ္ညီတည္းရွိသည့္တုိင္ ဦးစားေပးျပင္ဆင္လိုသည့္ အခ်က္မ်ားက အင္အားစု အဖဲြ႕အစည္းအလုိက္ ကဲြျပားေနသည္။
အသစ္ျပန္ေရးလိုသူမ်ားႏွင့္ ျပင္႐ုံသာျပင္မည္ဆုိသူတို႔ၾကား ေဆြးေႏြးျငင္းခုံမႈမ်ားကို ျပည္သူမ်ားၾကားရဦးမည္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ အားလုံးအတြက္ အခ်ိန္က လ ၃၀ ပင္ မက်န္ေတာ့ပါ။ ။
ဓာတ္ပုံ- ေဂ်ေမာင္ေမာင္ (အမရပူရ)
7Day News Journal