(The Street မွ 16 Ang 2013 ရက္စြဲပါ “U.S, Japan want a piece of China’s Myanmar action”သတင္းေဆာင္းပါး ကို ဘာသာျပန္ဆိုသည္)
အာရွတိုက္တြင္သမိုင္းေၾကာင္းအရ အေနာက္အုပ္စုႏွင့္ဆက္ဆံေရးကို ဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကသည့္ အာဏာရွင္ႏွစ္ႏိုင္ငံ ရွိသည္။ ၎တို႔မွာအေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္ စီးပြားရွာျခင္းမွသည္ အာဖရိကမွသယံဇာတ ထုတ္သည္အထိတစ္ကမၻာ လံုး၌ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံေနေသာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္မႏွစ္က ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ားအား စီးပြားေရးတံခါးဖြင့္ေပးခဲ့ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံတို႔ပင္ ျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္လည္း အြန္လိုင္းသတင္းစာ caijing.com.cn မွ ရွားရွားပါးပါးေဝဖန္ေရး ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္အရ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ သေဘာက်စရာအေကာင္းဆံုး ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူအျဖစ္ ေပၚထြက္လာျခင္းမရွိပာု သိရွိရ သည္။ တ႐ုတ္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ားက သတၱဳတြင္းလုပ္ငန္း၊ အေျခခံအေဆာက္အဦးစနစ္ တည္ေဆာက္ျခင္းလုပ္ငန္းႏွင့္ တယ္လီကြမ္းစီမံကိန္းကဲ့သို႔ေသာ သမ႐ိုးက်ခြင္မ်ားတြင္သာ ပံုေအာရင္းႏွီးေနၾကသည္ပာု ၎သတင္းကဆိုသည္။ ၎ စီမံကိန္းမ်ားသည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ျမန္ဆန္စြာႀကီးထြားေနဆဲ စီးပြားေရးက႑အတြက္ သဘာဝသယံဇာတမ်ားကိုခ်ဳပ္ကိုင္ သိမ္းဆည္းေပးရင္း အိႏၵိယသမုဒၵရာထြက္ေပါက္ရသြားေစမည့္ ခြင္မ်ားျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္လည္း ျမန္မာတို႔က ဆိပ္ကမ္းမ်ား၊ သတၱဳတြင္းမ်ား အလဲအလွယ္လုပ္ရသည့္ခြင္ကို အေမရိကန္ အခ်ိဳ ရည္ပုလင္း သြတ္ျခင္း၊ အေမရိကန္ၾကက္ေၾကာ္စားျခင္း၊ ဂ်ပန္လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းမ်ား ဝယ္ျခင္းတို႔ေလာက္ စိတ္ဝင္စားျခင္း မရွိၾကေပ။ ျမန္မာေစ်းကြက္သည္ အဆိုပါ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ား၏ ေဝစုမ်ားကို အားေပးျမွင့္တင္ႏိုင္စြမ္း မရွိေသး ေသာ္ျငားလည္း တစ္ခ်ိန္က တံခါးလံုးဝပိတ္ထားခဲ့ေသာ လူဦးေရသန္း ၆၀ ႏိုင္ငံသို႔ ေစာေစာစီးစီးလာေရာက္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံ သူမ်ားအတြက္ ဆုလာဘ္မ်ား ရွိရေပလိမ့္မည္။
တ႐ုတ္တို႔သည္ ၎တို႔၏သမား႐ိုးက်ပံုစံကို စြန္႔လႊတ္ျခင္းမရွိပါက ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ရာသီေျပာင္းခ်ိန္တြင္ ယွဥ္ၿပိဳင္ ႏိုင္စြမ္း ရွိလိမ့္မည္မပာုတ္ေပ။
“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ခြင္ေကာင္း၊ အခြင့္အလမ္းေကာင္းေတြကို အေပၚစီးရယူခဲ့ရတာကို အသားက်ေနတဲ့ တ႐ုတ္ ကုမၸဏီေတြပာာ အေမရိကန္၊ ဂ်ပန္နဲ႔ တျခားႏိုင္ငံေတြရဲ႕ အားတက္သေရာျဖစ္မႈနဲ႔ ကြဲျပားျခားနားေနၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စန္းထလာတဲ့ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈခြင္အသစ္မွာ ပြဲၾကည့္ပရိသတ္ေတြျဖစ္သြားမယ့္ သေဘာရွိပါတယ္”ပာု အြန္လိုင္းသတင္းစာ က သံုးသပ္ထားသည္။
ေတာင္ဖက္မွ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားသည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံထက္ ပိုမိုေသးငယ္၍ ပိုမိုဆင္းရဲေသာေၾကာင့္ ပါးစပ္ထဲ အေရာက္ ဇြန္းျဖင့္ခြံ႕ျခင္းကိုေစာင့္ေနၾကသည္ပာူေသာ အျမင္ေပာာင္းကို ကိုင္စြဲထား၍ မရႏိုင္ေတာ့ပာူေသာ အခ်က္ကို တ႐ုတ္တို႔ နားလည္သေဘာေပါက္သင့္ေပၿပီ။
ေတာင္ဖက္အိမ္နီးခ်င္းမ်ားထဲမွ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံသည္ ၁၉၇၉ ခုႏွစ္စစ္ပြဲတြင္ တ႐ုတ္တို႔အေပၚ အသာစီးရခဲ့ျခင္း အေပၚ ရင္ခုန္လႈပ္ရွားေနဆဲပင္ျဖစ္သည္။ ခပ္လွမ္းလွမ္းက အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံတြင္လည္း ဆူပာာတိုေခတ္က ရက္စက္ ေသာ ႏွိပ္ကြပ္မႈမ်ားကို ၁၅ ႏွစ္ေက်ာ္လြန္လာခဲ့သည္တိုင္ေအာင္ တ႐ုတ္စီးပြားေရးသမားမ်ားအေပၚ မေက်နပ္မႈမ်ား ေပ်ာက္ကြယ္သြားျခင္းမရွိေသးေပ။ မဲေခါင္ျမစ္ေအာက္ပိုင္းမွ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားကလည္း မဲေခါင္ျမစ္အေပၚပိုင္း တြင္ တမံတည္ေဆာက္မႈအတြက္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကို ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္လ်က္ရွိသည္။
တပ္မေတာ္အစိုးရလက္ထက္ အာဏာရွင္စနစ္ ရွင္သန္ေရးအတြက္ သယံဇာတနဲ႔ အလဲအလွယ္လုပ္ခဲ့ေသာ ျမန္မႏိုင္ငံ၌လည္း ယခုအခါ ျမစ္ဆံုတမံ စီမံကိန္း၊ လက္ပံေတာင္း ေၾကးနီစီမံကိန္းတို႔ႏွင့္ ပတ္သက္၍ တ႐ုတ္ကုမၸဏီ မ်ားကို ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ေနၾကၿပီ။
“အေရးႀကီးဆံုးအခ်က္ကေတာ့တ႐ုတ္ကုမၸဏီေတြပာာ သယံဇာတထုတ္လုပ္ငန္းမပာုတ္တဲ့ အျခားက႑ေတြမွာ ပိုမိုပါဝင္ပတ္သက္လာၾကမွာလားဆိုတဲ့အခ်က္ပါပဲ။ အယူအဆေတြကေတာ့ေျပာင္းလာတဲ့ သေဘာရွိပါတယ္။ ေလာေလာ ဆယ္ အေျခအေနမွာ စီးပြားေရးက႑မွန္သမွ်ရဲ႕ စီမံကိန္းတိုင္းမွာ ပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔လူမႈဆိုင္ရာ ထိခိုက္မႈေတြအေပၚ သတိထားမႈေတြပာာလည္း အေထာက္အကူျဖစ္လာပါတယ္”ပာု Cascade Asia Advisors သုေတသနလုပ္ငန္းမွ ျမန္မာ ႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ဌာေနဒါ႐ိုက္တာ ႐ိုက္ကာလက္ဘီက မွတ္ခ်က္ေပးပါသည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ အကဲခတ္အခ်ိဳ႕ကမူ တ႐ုတ္တို႔သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ရာသီေျပာင္းခ်ိန္မတိုင္မွီကပင္ ႀကိဳတင္၍ ၿမဲၿမဲ ျမန္ျမန္ ေျခကုတ္ယူထားၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း သံုးသပ္ေျပာဆိုသည္။
Yangon chronicle
အာရွတိုက္တြင္သမိုင္းေၾကာင္းအရ အေနာက္အုပ္စုႏွင့္ဆက္ဆံေရးကို ဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကသည့္ အာဏာရွင္ႏွစ္ႏိုင္ငံ ရွိသည္။ ၎တို႔မွာအေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္ စီးပြားရွာျခင္းမွသည္ အာဖရိကမွသယံဇာတ ထုတ္သည္အထိတစ္ကမၻာ လံုး၌ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံေနေသာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္မႏွစ္က ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ားအား စီးပြားေရးတံခါးဖြင့္ေပးခဲ့ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံတို႔ပင္ ျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္လည္း အြန္လိုင္းသတင္းစာ caijing.com.cn မွ ရွားရွားပါးပါးေဝဖန္ေရး ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္အရ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ သေဘာက်စရာအေကာင္းဆံုး ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူအျဖစ္ ေပၚထြက္လာျခင္းမရွိပာု သိရွိရ သည္။ တ႐ုတ္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ားက သတၱဳတြင္းလုပ္ငန္း၊ အေျခခံအေဆာက္အဦးစနစ္ တည္ေဆာက္ျခင္းလုပ္ငန္းႏွင့္ တယ္လီကြမ္းစီမံကိန္းကဲ့သို႔ေသာ သမ႐ိုးက်ခြင္မ်ားတြင္သာ ပံုေအာရင္းႏွီးေနၾကသည္ပာု ၎သတင္းကဆိုသည္။ ၎ စီမံကိန္းမ်ားသည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ျမန္ဆန္စြာႀကီးထြားေနဆဲ စီးပြားေရးက႑အတြက္ သဘာဝသယံဇာတမ်ားကိုခ်ဳပ္ကိုင္ သိမ္းဆည္းေပးရင္း အိႏၵိယသမုဒၵရာထြက္ေပါက္ရသြားေစမည့္ ခြင္မ်ားျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္လည္း ျမန္မာတို႔က ဆိပ္ကမ္းမ်ား၊ သတၱဳတြင္းမ်ား အလဲအလွယ္လုပ္ရသည့္ခြင္ကို အေမရိကန္ အခ်ိဳ ရည္ပုလင္း သြတ္ျခင္း၊ အေမရိကန္ၾကက္ေၾကာ္စားျခင္း၊ ဂ်ပန္လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းမ်ား ဝယ္ျခင္းတို႔ေလာက္ စိတ္ဝင္စားျခင္း မရွိၾကေပ။ ျမန္မာေစ်းကြက္သည္ အဆိုပါ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ား၏ ေဝစုမ်ားကို အားေပးျမွင့္တင္ႏိုင္စြမ္း မရွိေသး ေသာ္ျငားလည္း တစ္ခ်ိန္က တံခါးလံုးဝပိတ္ထားခဲ့ေသာ လူဦးေရသန္း ၆၀ ႏိုင္ငံသို႔ ေစာေစာစီးစီးလာေရာက္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံ သူမ်ားအတြက္ ဆုလာဘ္မ်ား ရွိရေပလိမ့္မည္။
တ႐ုတ္တို႔သည္ ၎တို႔၏သမား႐ိုးက်ပံုစံကို စြန္႔လႊတ္ျခင္းမရွိပါက ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ရာသီေျပာင္းခ်ိန္တြင္ ယွဥ္ၿပိဳင္ ႏိုင္စြမ္း ရွိလိမ့္မည္မပာုတ္ေပ။
“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ခြင္ေကာင္း၊ အခြင့္အလမ္းေကာင္းေတြကို အေပၚစီးရယူခဲ့ရတာကို အသားက်ေနတဲ့ တ႐ုတ္ ကုမၸဏီေတြပာာ အေမရိကန္၊ ဂ်ပန္နဲ႔ တျခားႏိုင္ငံေတြရဲ႕ အားတက္သေရာျဖစ္မႈနဲ႔ ကြဲျပားျခားနားေနၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စန္းထလာတဲ့ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈခြင္အသစ္မွာ ပြဲၾကည့္ပရိသတ္ေတြျဖစ္သြားမယ့္ သေဘာရွိပါတယ္”ပာု အြန္လိုင္းသတင္းစာ က သံုးသပ္ထားသည္။
ေတာင္ဖက္မွ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားသည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံထက္ ပိုမိုေသးငယ္၍ ပိုမိုဆင္းရဲေသာေၾကာင့္ ပါးစပ္ထဲ အေရာက္ ဇြန္းျဖင့္ခြံ႕ျခင္းကိုေစာင့္ေနၾကသည္ပာူေသာ အျမင္ေပာာင္းကို ကိုင္စြဲထား၍ မရႏိုင္ေတာ့ပာူေသာ အခ်က္ကို တ႐ုတ္တို႔ နားလည္သေဘာေပါက္သင့္ေပၿပီ။
ေတာင္ဖက္အိမ္နီးခ်င္းမ်ားထဲမွ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံသည္ ၁၉၇၉ ခုႏွစ္စစ္ပြဲတြင္ တ႐ုတ္တို႔အေပၚ အသာစီးရခဲ့ျခင္း အေပၚ ရင္ခုန္လႈပ္ရွားေနဆဲပင္ျဖစ္သည္။ ခပ္လွမ္းလွမ္းက အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံတြင္လည္း ဆူပာာတိုေခတ္က ရက္စက္ ေသာ ႏွိပ္ကြပ္မႈမ်ားကို ၁၅ ႏွစ္ေက်ာ္လြန္လာခဲ့သည္တိုင္ေအာင္ တ႐ုတ္စီးပြားေရးသမားမ်ားအေပၚ မေက်နပ္မႈမ်ား ေပ်ာက္ကြယ္သြားျခင္းမရွိေသးေပ။ မဲေခါင္ျမစ္ေအာက္ပိုင္းမွ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားကလည္း မဲေခါင္ျမစ္အေပၚပိုင္း တြင္ တမံတည္ေဆာက္မႈအတြက္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကို ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္လ်က္ရွိသည္။
တပ္မေတာ္အစိုးရလက္ထက္ အာဏာရွင္စနစ္ ရွင္သန္ေရးအတြက္ သယံဇာတနဲ႔ အလဲအလွယ္လုပ္ခဲ့ေသာ ျမန္မႏိုင္ငံ၌လည္း ယခုအခါ ျမစ္ဆံုတမံ စီမံကိန္း၊ လက္ပံေတာင္း ေၾကးနီစီမံကိန္းတို႔ႏွင့္ ပတ္သက္၍ တ႐ုတ္ကုမၸဏီ မ်ားကို ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ေနၾကၿပီ။
“အေရးႀကီးဆံုးအခ်က္ကေတာ့တ႐ုတ္ကုမၸဏီေတြပာာ သယံဇာတထုတ္လုပ္ငန္းမပာုတ္တဲ့ အျခားက႑ေတြမွာ ပိုမိုပါဝင္ပတ္သက္လာၾကမွာလားဆိုတဲ့အခ်က္ပါပဲ။ အယူအဆေတြကေတာ့ေျပာင္းလာတဲ့ သေဘာရွိပါတယ္။ ေလာေလာ ဆယ္ အေျခအေနမွာ စီးပြားေရးက႑မွန္သမွ်ရဲ႕ စီမံကိန္းတိုင္းမွာ ပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔လူမႈဆိုင္ရာ ထိခိုက္မႈေတြအေပၚ သတိထားမႈေတြပာာလည္း အေထာက္အကူျဖစ္လာပါတယ္”ပာု Cascade Asia Advisors သုေတသနလုပ္ငန္းမွ ျမန္မာ ႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ဌာေနဒါ႐ိုက္တာ ႐ိုက္ကာလက္ဘီက မွတ္ခ်က္ေပးပါသည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ အကဲခတ္အခ်ိဳ႕ကမူ တ႐ုတ္တို႔သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ရာသီေျပာင္းခ်ိန္မတိုင္မွီကပင္ ႀကိဳတင္၍ ၿမဲၿမဲ ျမန္ျမန္ ေျခကုတ္ယူထားၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း သံုးသပ္ေျပာဆိုသည္။
Yangon chronicle