“ဗိုလ္က်စိုးမိုး လူ႔ဂ်ပိုးတို႔ရဲ႕ဘူလီ္ီယဥ္ေက်းမူ”
ျမန္မာျပည္သား မ်က္ႏွာမြဲ နင္းျပားဆင္းရဲသားေတြအတြက္ေတာ့ ဗိုလ္က်ခံရတယ္။ အႏွိမ္ခံရတယ္။ အႏိုင္က်င့္ခံရတယ္ဆို ေတြဟာ ေသရာပါဆိုးေမြႀကီးေတြလိုို ပိုင္ဆိုင္ခဲ့ရတာၾကာၿပီေကာ။တကယ္ေတာ့ဆင္းရဲသားခ်ည္းပဲ ဗိုလ္က်ခံရတာမဟုတ္ဘူး။ ဗမာျပည္တနံတလ်ားမွာရွိရွိသမွ်လူေတြအားလံုး တိုင္းရင္း သားရဟန္းရွင္လူျပည္သူလူထုႀကီးတရပ္လံုးမွာ ဆင့္ကဲဆင့္ကဲဗိုလ္က်အႏုိင္က်င့္မူေတြခံေနရတာ ေန႔တဓူ၀ႀကံဳေတြ႔ခံစား ေနရေတာ့ ဒါေတြဟာထံုးစံပဲလို႔ အမွတ္မွားလာခဲ့ၾကရတယ္ေလ။
ဒုိ႔ႏိုင္ငံရဲ႕အေသးဆံုးလူ႔အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္တဲ့ မိသားစုအဆင့္ကစလို႔ ရပ္ရြာသာေရး နာေရးအဖြဲ႔ေတြ ၿမိဳ႕နယ္အဆင့္လူ႔ အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ ေက်ာင္းသားအဖြဲ႔အစည္း၊ သံဃာအဖြဲ႔အစည္း၊ တုိင္းရင္းသားအသင္းအဖြဲ႔ေတြ၊ အစိုးရ၀န္ထမ္းေလာက၊ ရဲ၊ စစ္တပ္စတဲ့လက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြကေန တိုင္းျပည္ကိုစီမံအုပ္ခ်ဳပ္ရတဲ့ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ အျမင့္ဆံုး အာဏာပိုင္အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္တဲ့အစိုးရထိေအာင္ ဗိုလ္က်စီးပိုးေရး၀ါဒနဲ႔ ဘူလီယဥ္ေက်းမူဟာ နက္နက္႐ိႈင္း႐ိႈင္းအျမစ္တြယ္ ေနခဲ့တာ ႏွစ္ေပါင္း(၆၀)ေက်ာ္ခဲ့ၿပီ။
(၁၉၆၂)ခုႏွစ္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီအာဏာမသိမ္းခင္မွာ ဗိုလ္က်မႈေတြမရွိဘူးလားလို႔ ေစာဒကတက္စရာရွိလိမ့္မယ္။ ဘယ္လူ႔အဖဲြ႔အစည္းမဆို စင္းလုံးေခ်ာေတာ့မရွိဘူး။ နဲတာနဲ႔မ်ားတာပဲကြာလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းေသနတ္ ေဖာက္ၿပီး ဖဲႀကိဳးျဖတ္ဖြင့္လွစ္ေပးခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေတာ္အာဏာကို ဓါးျမတိုက္လုယူမႈဟာ ဗုိလ္က်စီးပိုးေရးအလံကို ဒို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ အိမ္ဦးခန္းမွာ တရား၀င္စိုက္ထူလိုက္တာျဖစ္တယ္။ ေျဗာင္က်က်အႏိုင္က်င့္ခြင့္လိုင္စင္ကို ဆင့္ကဲဆင့္ကဲလက္ေျပာင္းယူ ႏိုင္ဖို႔ အေမြဆိုးကိုထားရစ္ခဲ့တာျဖစ္တယ္။
အဲ့ဒီကထဲကဒို႔ႏိုင္ငံမွာမိသားစုတစ္စုထဲမွာတင္၊လင္ကမယားကိုအႏိုင္က်င့္တာ၊မယားကလင္ကိုအႏိုင္က်င့္တာ၊မိဘကသားသမီးကိုအႏိုင္က်င့္တာ၊သားသမီးကမိအိုဖအိုကိုအႏိုင္က်င့္တာ၊ညီအကိုေမာင္ႏွမသားခ်င္းၾကားအႏိုင္က်င့္တာေတြပိုရွိလာသလို၊၀န္ထမ္းေလာကမွာ၊လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းေတြအထဲမွာအထက္အရာရိွကေအာက္လက္ငယ္သားကိုႏိုင္လိုမင္းထက္ျပဳက်င့္သလိုို၊အဆက္အသြယ္ေကာင္းတဲ့လက္ေအာက္ငယ္သားကလည္း႐ိုးသားတဲ့အထက္အရာရွိကိုအႏိုင္က်င့္တာေတြ၊အုပ္စုဖြဲ႔ဗိုလ္က်တာေတြ ၊
ေက်ာင္းသားအဖြဲ႔အစည္းေတြအၾကားမွာ၊သံဃာအဖဲြ႔အစည္းေတြအထဲမွာလူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးနဲ႔တစ္မ်ဳိး၊ ဘာသာတစ္ခုနဲ႔တစ္ခုအၾကား၊ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ၊လူမႈေရးအသင္းအပင္းေတြအထဲမွာအုပ္စုဖြဲ႔အႏုိင္က်င့္ဗိုလ္က်မႈေတြ တရား၀င္လို၊က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ျဖစ္လာတာေတြ႔ရတယ္။
ဆိုလိုခ်င္တဲ့သေဘာကအုပ္ခ်ဳပ္သူအစိုးရကို ကိုယ္တိုင္ကလက္နက္အားကိုး၊ အာဏာအားကိုးနဲ႔ျပည္သူကို ဗိုလ္က်ခဲ့ေတာ့ ေခါင္ကစလို႔ၾကမ္းျပင္အထိ ပုိင္ရာဆိုင္ရာအလိုက္ ဗုိလ္က်စီးပိုးလိုက္ၾကတာ ဒို႔ႏိုင္ငံလည္းဘူလီတုိင္းျပည္ ႀကီးလံုးလံုးျဖစ္ခဲ့ရတာမဟုတ္လား။
အဂၤလိပ္စကားမွာေတာ့ လူအခ်င္းခ်င္းအႏိုင္က်င့္ဗိုလ္က်တာကို(Bully)လုပ္တယ္လို႔ သံုးႏႈန္းတယ္။ လူတစ္ဦးကအျခား တစ္ဦးကို ဒါမွမဟုတ္ လူတစ္မ်ဳိးကအျခားတစ္မ်ဳိးကို ဘာေၾကာင့္အႏိုင္က်င့္ၾကပါလိမ့္။ ဒီေမးခြန္းကိုေသေသခ်ာခ်ာစဥ္းစား လုိက္ရင္ေအာက္ပါအတိုင္း ႐ိုးရွင္းတဲ့အေျဖကိုေတြ႔ရမွာပါ။
အသိတရားခ်ိဳ႕တဲ့မႈ၊ ကိုယ္က်င့္တရားနဲ႔သိကၡာကင္းမဲ့မႈေတြေၾကာင့္ လူတစ္ဖက္သားရဲ႕တန္ဖိုးကိုမွားယြင္းစြာတြက္ခ်က္မိရာ က ထြက္ေပၚလာတဲ့ျပဳမူတုန္႔ျပန္မႈေတြျဖစ္တယ္။ (Bullying in its simplest form is a reaction to a poor evaluation of a person’s worth with the absence, lack or reduction of self- esteem.)
မိသားစုတစ္စု၊ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခု၊ အုပ္ခ်ဳပ္သူအစိုးရတစ္ရပ္အထဲမွာ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာရထားတဲ့သူဟာ သူရထားတဲ့အာ ဏာနဲ႔လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို မွန္မွန္ကန္ကန္အသံုးခ်ဖို႔လည္းလိုပါတယ္။
အဲ့ဒီလုပ္ပိုင္ခြင့္နဲ႔အာဏာကိုမွားယြင္းစြာ႐ႈျမင္မိသူေတြဟာ ကိုယ္က်င့္သိကၡာကိုလည္းတန္ဖိုးမထားေတာ့ပဲ အာဏာကိုအ အလြဲသံုးစားျပဳၿပီး တစ္ျခားသူေတြကိုအႏိုင္က်င့္ဗိုလ္က်ေတာ့တာပါပဲ။
ဒို႔တိုင္းျပည္မွာဗြက္ထေအာင္ျဖစ္ပြားေနတဲ့ အႏိုင္က်င့္ဗိုလ္က်မူေတြကိုၾကည့္လိုက္ရင္ ပံုသ႑ာန္အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ျဖစ္ပြားေနတာ ေတြ႔ရတယ္။
တစ္ခ်ဳိ႕က ကိုယ္ကာယ ဗလအာကိုးနဲ႔အႏိုင္က်င့္ၾကတယ္။
တစ္ခ်ဳိ႕က လက္နက္အားကိုးနဲ႔ဗိုလ္က်တယ္။
တစ္ခ်ဳိ႕က စီးပြားေရးအင္အားနဲ႔အႏိုင္က်င့္ၾကတယ္။
တစ္ခ်ဳိ႕က ဥာဏ္ရည္အားကိုးနဲ႔ဗိုလ္က်တယ္။
တစ္ခ်ဳိ႕က အဆက္အသြယ္အေပါင္းအသင္းအားကိုနဲ႔ အႏိုင္က်င့္တယ္။
တစ္ခ်ဳိ႕ကအေရအတြက္အင္အားနဲ႔ အမ်ားစုကအနဲစုကိုေစာ္ကားအႏိုင္က်င့္ၾကတယ္။
တစ္ခ်ဳိ႕က လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာနဲ႔ အနဲစုကအမ်ားစုကိုဗိုလ္က်ၾကတယ္။
တစ္ခ်ဳိ႕ၾကေတာ့ေမြးကတည္းက သေႏၶဆိုး ဥာဥ္ဆိုးနဲ႔တမင္သက္သက္ဗိုလ္က်ရတာကို ႏွစ္သက္ရင္းစြဲရွိတဲ့ လူ႔ဂ်ပိုးေတြျဖစ္ ေနတတ္သလို တစ္ခ်ဳိ႕ၾကေတာ့ဗိုလ္က်လိုတဲ့စိတ္ မရွိေပမယ့္ အစဥ္အလာအေဟာင္း၊ ဓေလ့အေဟာင္းေတြေၾကာင့္ မရည္ ရြယ္ပဲ ဗိုလ္က်သလိုျဖစ္ေနတတ္တာေတြသတိျပဳမိဖို႔လိုတယ္။
စီစစ္ေ၀ဖန္ခြင့္၊ အျပန္အလွန္ေဆြးေႏြးခြင့္အားနဲေသာ အာရွတန္ဖိုး၊ မိသားစုတန္ဖိုးအားနည္းခ်က္
ဒီေနရာမွာျဖစ္ေျပာခ်င္တာက ၁၉၉၀ ၀န္းက်င္ေလာက္မွာ စတင္လူေျပာမ်ားလာတဲ့အာရွတန္ဖိုး(Asia Value) အေၾကာင္း ပါ။ တကယ္ေတာ့အာဏာရွင္ေတြက အာရွတန္ဖိုးဘိုအသံုးခ်သြားတာပါ။ သူတို႔ဗိုလ္က်အုပ္ခ်ဳပ္ေနတာကို ဖံုးကြယ္ဖို႔ႀကိဳး ပမ္းမႈတစ္ရပ္သာျဖစ္ပါတယ္။
အာရွတိုက္ရဲ႕သက္ေတာ္ရွည္အာဏာရွင္ႀကီးေတြဟာ ဒီမိုကေရစီမ်က္ႏွာဖုံးကေလးစြပ္ၿပီး ရာဇာပလႅင္ဖင္ၿမဲ ေနလို႔ရ ေအာင္ အာမခံေပးမဲ့ အာရွဒီမိုကေရစီ စည္းကမ္းျပည့္ဝေသာ ဒီမုိကေရစီ က်င့္သံုး ခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။။
ဒါေပမယ့္သူတို႔ဗိုလ္က်တဲ့နည္းက အလြန္သိမ့္ေမြ႔တယ္။ သူတို႔ဟာသူတုိ႔ရဲကတိုင္းသူျပည္သားေတြရဲ႕ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္ ေတြျဖစ္တဲ့
(၁) စား၀တ္ေနေရး နဲ႔ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာလိုအပ္ခ်က္ေတြ (Physiological needs )၊
(၂) အလုပ္အကိုင္နဲ႔ဥစၥာပစၥည္းပိုင္ဆိုင္မႈ ဘ၀လံုၿခံစိတ္ခ်ရမႈ႔ ( Safety needs )
(၃)မိသားစုနဲ႔မိတ္ေဆြခ်စ္ခင္ေပါင္းသင္းဆက္ဆံမႈလူမႈေရးရာကိစၥ (Love/Belonging needs ) စတာေတြအထိ လူတန္းေစ့ေအာင္ျဖည့္ဆီးၾကတယ္။ လြတ္လပ္ခြင့္ေပးထားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏုိင္ငံေတာ္အာဏာကိုေတာ့ ဘယ္သူ႔ကိုမွခြဲေ၀မေပးဘူး။ သူတုိ႔နဲ႔သူတို႔ရဲ႕မ်ဳိးတူအုပ္စု၀င္ေတြကပဲေတာက္ေလွ်ာက္ခ်ယ္လွယ္မင္းမူခဲ့ၾကတာ အာရွတိုက္သမိုင္းမွာအထင္အရွားက်န္ရစ္ခဲ့တယ္။သူတုိ႔ရဲ႕တုိင္းျပည္ကိုလည္းစီးပြားေရးအရေအာင္ျမင္ေအာင္လုပ္ေဆာင္ေပးရင္း၊သူတို႔နဲ႔ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္းေတြေကာင္းစားေရးကိုလည္းလက္ကုန္ႏႈိက္ၿပီးယူၾကတယ္။ တနည္းေျပာရရင္အာရွတိုက္သားလူလည္ႀကီးမ်ားရဲ႕အဆင့္ျမင့္ေခတ္သစ္ဗုိလ္က်စိုးမိုးေရး၀ါဒပဲျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံေတာ္အဆင့္လူလည္က်မႈလုိ႔ေျပာရင္မွားမယ္မထင္ဘူး။ ဒုိ႔တိုင္းျပည္ကစစ္အာဏာရွင္တျဖစ္လည္း ဒီမိုကေရစီလူလည္ႀကီးေတြလည္း အဲ့ဒီလမ္းကိုအားမက်ဖို႔ အားလံုးကတားဆီးၾကရလိမ့္မယ္။
ဒါေပမယ့္ (၁၉၄၃) ခုႏွစ္ေလာက္က စတင္ေပၚထြန္းလာတဲ့ ေအဗရာဟမ္မက္စ္လို႔စ္ (Abraham Maslow) ရဲ႕ လူသားေတြ ရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္နဲ႔လံႈ႕ေဆာ္ႏိုင္မႈ တြန္းအားအဆင့္ဆင့္အေျချပဇယား(Maslow’s hierarchy of needs)နဲ႔ အထက္ကေဖာ္ျပ ခဲ့တဲ့ အာရွသားအာဏာရွင္ေတြက သူတုိ႔ရဲ႕ျပည္သူကိုခြင့္ျပဳျဖည့္ဆီးေပးထားတဲ့လိုအပ္ခ်က္ေတြကုိ ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္လိုက္ရင္ ေနာက္ဆံုးလိုအပ္ခ်က္ႏွစ္ခု ခ်ိနဲ႔ေနတာအထင္အရွားေတြ႔ရပါတယ္။အ့ဲဒါေတြကေတာ့လူ႔သိကၡာနဲ႔လူ႔တန္ဖိုးေလးစားမႈ မိမိကုိယ္ကိုယ္ယံုၾကည္မႈ (Self-Esteem, confidence, achievement, respect of others, respect by others) နဲ႔ လြတ္လပ္စြာဖန္တီး ခြင့္၊ ဘက္မလိုက္မႈ၊ မွ်တမႈ၊ ကိုယ္က်င့္သီလ (Seff-actualization- morality, creativity, lack of prejudice & acceptance of facts) စတာေတြျဖစ္တယ္။
အဲ့ဒီအျမင့္ဆံုးလိုအပ္ခ်က္(၂)ခုဟာ အာဏာရွင္ေတြရဲ႕ရာဇပလႅင္ကိုဆြဲလႈပ္ခါရမ္းပစ္မယ့္ လိုအပ္ခ်က္ေတြျဖစ္ၾကတယ္။
အခ်ဳပ္အေနနဲ႔ေျပာရရင္ ဒို႔တိုင္းျပည္မွာက်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ဗိုလ္က်အႏိုင္က်င့္မူေတြ ေအာက္ေျခကစလို႔ ႏိုင္ငံ ေတာ္အဆင့္ထိရွိေနတာကို အားလံုးကအျမစ္လွန္ပစ္ဖို႔လိုတယ္။ ကိုယ္နဲ႔ကိုယ့္ပတ္၀န္းက်င္မွာ ဗိုလ္က်မႈေတြႀကံဳလာရရင္ ဥပမာ-လက္မွတ္တန္းစီေနတာကို ၾကားျဖတ္တိုး၀င္ဗိုလ္က်ရင္ အားလံုးကေခါင္းငံုမခံပဲ ၀ိုင္း၀န္းဆန္႔က်င္ရမယ္။ မသိတဲ့သူ ေတြကို သိတဲ့သူေတြက အႏိုင္က်င့္မႈမွန္ရင္ျမင္တတ္လာေအာင္၊ သိလာရင္လည္း ဆန္႔က်င္ရဲတဲ့သတၱိေတြရွိလာေအာင္ ပ ညေပးလႈံ႕ေဆာ္မႈေတြကိုလုပ္ၾကရမယ္။
ဒုိ႔တိုင္းျပည္မွာလူတိုင္းသိတဲ့ ႏုိင္ငံေတာ္အဆင့္ဗိုလ္က်မႈကေတာ့(၂၀၀၈)ခုႏွစ္ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျဖစ္တယ္။ နာဂစ္ ေၾကာင့္ တႏိုင္ငံလံုးအသုဘ႐ႈေနရတဲ့အခ်ိန္မွာ၊ ေအာက္လမ္းနည္းသံုးၿပီး မသာအိမ္ဖဲလိမ္႐ိုက္ ေဆးလိပ္ခဲရင္းဇြတ္အတည္ ျပဳထားတဲ့ အေျခခံဥပေဒျဖစ္တယ္။ လက္နက္အားကိုး၊ အာဏာအားကိုးနဲ႔ဗိုလ္က်အႏိုင္က်င့္မႈျပယုဂ္တစ္ခုျဖစ္လို႔ ႏိုင္ငံ သားတိုင္းက ဆန္႔က်င္ရမွာျဖစ္သလို ဒီမိုကေရစိကိုအာမခံမယ့္ အေျခခံဥပေဒျဖစ္ေအာင္ျပင္ဆင္ၾကရမွာ ဒို႔အားလံုးရဲ႕ သမိုင္းေပးတာ၀န္ျဖစ္တယ္ဆိုတာအသိေပးလိုက္ပါတယ္။
ေလးစားစြာျဖင့္- မင္းေကာင္းခ်စ္(မႏၱေလး)