၂၀၀၈ ဖဲြ႕စည္းပံုျပင္ေရး လႈပ္ရွားမႈ ကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေခါင္းေဆာင္ေသာ NLD ပါတီက တုိင္းေဒ သႀကီးမ်ား၊ ျပည္နယ္မ်ားတြင္ ခရီးထြက္ကာ လူထု ဆႏၵေထာက္ခံပဲြႀကီး ျပဳလုပ္ေနပါသည္။ လူထု ၉၀ရာခိုင္ ႏႈန္းေက်ာ္က ၂၀၀၈ ဖဲြ႕ စည္းပံုျပင္ဆင္ေရးကို ေထာက္ခံံၾကပါသည္။ ၂၀၀၈ ဖဲြ႕စည္းပံုျပင္ဆင္ေရးႏွင့္ အတူ ေနာင္ႏွစ္ က်င္းပမည္ဆုိေသာ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြတြင္ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္ ဖုိ႔ႏွင့္ လူထုေထာက္ခံမႈ ရရွိေအာင္ ျပင္ဆင္ ပံုလည္းရေလသည္။ NLD အေပၚ ျပည္သူက မည္ကဲ့သို႔ သေဘာထားသလဲ။ လူထုေထာက္ခံမႈ မည္မွ် ရရွိႏိုင္သလဲဆုိ သည္ကို လူထုဆႏၵ ေထာက္ခံပဲြ မ်ား၌ သိႏိုင္ေလသည္။ ခ်င္း၊ ကရင္၊ ရွမ္း စေသာ ျပည္နယ္ မ်ားတြင္ ျပည္သူမ်ားကေသာင္း ေသာင္းျဖျဖ ႀကိဳဆုိၾကေလသည္။ ၂၀၀၈ ဖဲြ႕စည္းပံုသည္ ဒီမုိကေရစီကို ဟန္႔တားထားေသာ ဖဲြ႕စည္းပုံျဖစ္သည္ ဟုလည္း ျပည္သူက နားလည္ထားေလသည္။ စစ္အစိုးရ က မိမိတုိ႔ အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္ မိမိတုိ႔ကို လို လားသူမ်ားႏွင့္ ေရးဆဲြေသာ ထုိ ၂၀၀၈ ဖဲြ႕စည္းပံုကို ယခုျပည္သူအား လံုးနားလည္ေအာင္ ရွင္းျပကာ ျပည္သူကို ဖိႏွိပ္ႏိုင္ ေသာ ဥပေဒျဖစ္ေၾကာင္းကို ယခုအခါ၌ …ထိုက္သင့္ သေလာက္ နားလည္ၾကၿပီျဖစ္ သည္။ ယခင္ကလည္း ထုိ ၂၀၀၈ ဖဲြ႕စည္း ပံုကို လက္ခံၾကသည္မဟုတ္ေပ။ အေရး ႀကီးသည္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ တစ္နံတစ္လ်ား သန္းေပါင္း ၆၀ ေသာ ျပည္သူအားလံုးက ထုိ ဖဲြ႕စည္းပံု အေၾကာင္း၊ တရားမွ်တမႈ ရွိမရွိ၊ စစ္ၾသဇာ ထူေထာင္ထားျခင္း ရွိမရွိနား လည္ သေဘာေပါက္လာသည္ႏွင့္အမွ် ထုိဖဲြ႕စည္းပံုကို ျပင္ဆင္ဖုိ႔ သို႔မဟုတ္ အသစ္ ျပန္လည္ေရးဆဲြဖုိ႔ ျပည္သူကသာ ဆံုးျဖတ္ခြင့္ရွိေလသည္။ စစ္တပ္က ဆံုးျဖတ္ခြင့္မရွိေပ။ အၿငိမ္းစားဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေရႊက ဆံုးျဖတ္ခြင့္မရွိ၊ အၿငိမ္းစား ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးခ င္ၫြန္႔ကလည္း ဆံုးျဖတ္ခြင့္ မရွိေပ။ လူသစ္၊ စိတ္သစ္ျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ သစ္ကို တည္ေထာင္လုိသူမ်ားသည္ ထုိ စစ္အစိုးရေခတ္က ေရးဆဲြခဲ့ေသာ ဖဲြ႕စည္း ပံုကို လက္မခံသင့္ေပ။ ႐ိုး႐ိုးသားသားျဖင့္ ပေယာဂကင္းမကင္းကို စဥ္းစားၾကမည္ဆုိလွ်င္ ထုိဖဲြ႕စည္းပံုသည္ ဒီမုိကေရစီလမ္း ေၾကာင္းကို ပိတ္ပင္ထားေသာ ဖဲြ႕စည္းပံု ျဖစ္ေၾကာင္း သတိ္ၱရွိရွိ ၀န္ခံရေပမည္။
ဖဲြ႕စည္းပံုျပင္ဆင္ေရးအတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျပည္နယ္မ်ားသို႔ ေျခမဆန္႔မီ ၄ ပြင့္ဆုိင္ေတြ႕ ဆံုေရးအတြက္ ေလးေလး နက္နက္ ေတာင္း ဆိုခဲ့ပါသည္။ သမၼတ၊ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒၊ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ တုိ႔ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုကာ ၂၀၀၈ ဖဲြ႕ စည္းပံုႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေဆြးေႏြးလွ်င္ အေကာင္း ဆံုးျဖစ္သည္ဟု ယူဆကာ ေတာင္းဆုိခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒မွတစ္ပါး က်န္ ၂ ဦးက ေတြ႕ဆံုစရာမလုိ၊ ေတြ႕ဆံုဖုိ႔ အခ်ိန္လည္း မဟုတ္ေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့သည္။ ဆုိလုိ သည္မွာ ေဒၚစုႏွင့္ ရင္မဆုိင္ခ်င္။ ၂၀၀၈ ဖဲြ႕စည္းပံုျပင္ ဆင္ေရးကို မေဆြးေႏြးခ်င္သည့္ သေဘာျဖစ္သလုိ ဖဲြ႕စည္းပံုျပင္ ဆင္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီးလည္း ထုိ ၂ ဦးက ျပင္သင့္ မျပင္သင့္ သူတုိ႔သေဘာ ကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာျခင္းမရွိေသးေသာ ေၾကာင့္ မျပင္ခ်င္၍လည္း ျဖစ္ႏုိင္ေလ သည္။ သို႔ေသာ္ ၂၀၀၈ ဖဲြ႕စည္းပံုမွာ ျပင္ သင့္ေသာ ဒီမုိကေရစီဆူးေျငႇာင့္ ခလုတ္ ႀကီးျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ စာေပ အႏုပညာရွင္မ်ား၊ႏိုင္ငံေရးသမားအသစ္၊ အေဟာင္းမ်ား၊ ဥပေဒပညာရွင္မ်ား၊ ေက်ာင္းသား သမဂ္ၢမ်ား စသည္တုိ႔က ျပင္ဆင္ေရးကို တစ္ခဲနက္ေတာင္းဆုိ ဆႏၵေပးလာၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ဖဲြ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ ႏိုင္ငံတုိင္း၊ လူမ်ဳိးတုိင္းတြင္ မရွိမျဖစ္ ရွိရမည့္ အေရးႀကီးဆံုးေသာ ဥပေဒျဖစ္ပါ သည္။ ဘယ္ႏိုင္ငံ၌မဆုိ ဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒကို ေရးဆဲြထားၿပီးျဖစ္သည္။ ထုိသို႔ ေရးဆဲြရာတြင္လည္း ျပည္သူက လက္ခံမွ၊ အသိအမွတ္ျပဳမွ ထုိဖဲြ႕စည္းပံုကို ကမ္ၻာသိ ေၾကညာရေလသည္။ တစ္ႏိုင္ငံႏွင့္ တစ္ ႏိုင္ငံမတူႏိုင္ေသာ္လည္း ဖဲြ႕စည္းပံုမွာ မရွိ မျဖစ္ေပ။ တစ္ပါတီအာဏာရွင္စနစ္က်င့္ သံုးေသာ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္လည္း ဖဲြ႕စည္းပံု ဥပေဒကို ေရးဆဲြရေလသည္။ စစ္အာဏာရွင္ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္မူ ျပည္သူ႕အက်ဳိးစီးပြား ဟု ဖဲြ႕စည္းပံုထဲတြင္ ေရးကာ ျပည္သူ ၏ ေထာက္ခံမႈကို ရယူၾကေလသည္။ သို႔ေသာ္ ျပည္သူ၏ ေထာက္ခံမႈကိုကား အစစ္အမွန္ မရရွိၾကေပ။ လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႕အစည္းမ်ားျဖစ္ေသာ ရဲ၊ ေထာက္လွမ္းေရး၊ စစ္ တပ္ စသည္တုိ႔ကို ေၾကာက္လန္႔၍သာ မဲ ထည့္ရသည္။ ျပည္သူတုိ႔၏ ဆႏ္ၵအစစ္ အမွန္မဟုတ္ေပ။ ထုိသို႔ လုပ္ရပ္မ်ဳိး ဆီးရီးယားတြင္လည္း လုပ္သည္။ အာရပ္ႏိုင္ငံ မ်ားတြင္လည္း ၿခိမ္းေျခာက္ကာ မဲထည့္ ခိုင္းၿပီး လူထုသေဘာထားဟု ေၾကညာ ေလသည္။ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒေရးဆဲြေရးမွာ ျပည္သူတုိ႔၏ ေထာက္ခံမႈရရွိမွသာလွ်င္ ခိုင္မာေသာ ျပည္သူလူထုကို အက်ဳိးျပဳေသာ ဖဲြ႕စည္း ပံုအေျခခံဥပေဒျဖစ္ေပလိမ့္မည္။
ယခုေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အဓိကက်ေသာ တာ၀န္ရွိပုဂိ္ၢဳလ္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုကာ ရွဥ့္လည္းေလွ်ာက္သာ၊ ပ်ား လည္းစဲြသာအေျခအေနမ်ဳိးျဖင့္ ၂၀၀၈ ဖဲြ႕ စည္းပံု ေရးဆဲြဖုိ႔ ေတာင္းဆုိခဲ့ပါသည္။ ထုိသည္ကို အာဏာပိုင္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား က ျငင္းပယ္လုိက္သည္။ ဖဲြ႕စည္းပံုကို ျပင္ခ်င္တိုင္းျပင္၍ မရႏိုင္ေအာင္လည္း အတားအဆီး အကန္႔အသတ္မ်ားႏွင့္ ပိတ္ပင္ထားေလသည္။ ဖဲြ႕စည္းပံုကို လႊတ္ေတာ္က ျပင္သည့္အခါတြင္ ကိုယ္ စားလွယ္ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းက ျပင္သင့္ ေၾကာင္း အဆုိတင္သြင္းရမည္။ ထုိအဆုိ ကို ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္က ေထာက္ခံရ မည္။ ထုိသို႔ ေထာက္ခံရာတြင္ ၇၅ ရာခိုင္ ႏႈန္းေက်ာ္ဆုိေသာ သတ္မွတ္ခ်က္ပါသျဖင့္ တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္ အနည္း ဆံုး ၁ ရာခိုင္ႏႈန္းက ပါ၀င္ေထာက္ခံမွ ရ ေပမည္။ ထုိသုိ႔ ျပင္သင့္သည္ဟု အတည္ ျပဳၿပီးသည့္တိုင္ ျပည္သူမ်ားထံခ်ျပၿပီး ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္က ျပင္သင့္သည္ဟု သေဘာထားေပးမွ သာလွ်င္ ရေပမည္။ လြယ္လွသည္ မဟုတ္ေပ။ တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္က ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ျပည္ခိုင္ ၿဖိဳးပါတီ (စစ္အစိုးရ ၂၀၀၈ ဖဲြ႕စည္းပံု ေရးဆဲြစဥ္က ဦးေဆာင္ေရးဆဲြခဲ့ေသာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားသည္ ယခုျပည္ခိုင္ၿဖိဳး ပါတီ ေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္သည္။) က အနည္းဆုံး ၇၀၊ ၇၃ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိေနေသာ ေၾကာင့္ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးႏွင့္ တပ္မေတာ္က လက္မခံလွ်င္ ျပင္ေရးမွာ မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ေပ။ ျပည္သူလူထုက ထုိ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္း ပုံမွာ ျပင္မွျဖစ္မည္ဟု တစ္ခဲနက္ေတာင္း ဆုိေနေပသည္။ မျပင္လွ်င္ ၂၀၁၅ သည္ လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ ပြဲမျဖစ္ႏုိင္။ တုိင္းျပည္တုိးတက္ေရးမွာလည္း ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံေၾကာင့္ ေရွ႕ဆက္ မလွမ္းႏုိင္ပါဟု လူထုေထာက္ခံမႈ အမ်ားဆုံး ရရွိထားေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္NLD ပါတီက ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာဆုိ ထားပါသည္။ ဤသုိ႔ဆုိလွ်င္ ဖြဲ႕စည္းပုံကုိ မည္ကဲ့သုိ႔ ျပင္မည္နည္း။ အစုိးရကလည္း ျပင္ဖုိ႔သေဘာမတူ၊ စစ္တပ္ ကလည္း ျပင္ ဖုိ႔သေဘာမတူဘူးဆုိလွ်င္ NLD အဖုိ႔ မည္ ကဲ့သုိ႔ ျပင္ပါမည္နည္း။ ထုိသို႔ျပင္ရန္မွာ တစ္လမ္း တည္း သာရွိ၏။ အမ်ားတကာ့ အမ်ားစု ျပည္သူထူလုႀကီး၏ အင္အားကုိယူကာ ဒီမုိကေရစီကုိ ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ ခ်ယ္ထားေသာ ဥပေဒမ်ားကုိ ျပင္ဆင္ရ ေပမည္။ ဖြဲ႕စည္းပုံေရးဆြဲစဥ္ကလည္း ႏုိင္ငံအတြက္ ျပည္သူအတြက္ ဖြဲ႕စည္းပုံျဖစ္ရ မည္ဆုိေသာေၾကာင့္ မိမိတို႔သေဘာ မိမိ တုိ႔ေရးဆြဲသည့္ ဖြဲ႕စည္းပုံအျဖစ္ ေျပာင္းလဲ ရေပေတာ့ မည္။
ဖြဲ႕စည္းပုံျပင္ဆင္ေရးကုိ အာဏာပုိင္ မ်ားက လက္မခံႏုိင္လွ်င္ မည္ကဲ့သုိ႔ လုပ္ မည္နည္းဟူေသာ အေမးကုိ ေဒၚစုက ျပည္သူလူထုအားျဖင့္ ျပင္မည္ဟု ေျဖၾကားခဲ့သည္။ ထုိအခါ တခ်ဳိ႕က ေဒၚစု ကုိပင္ အျပစ္ပုံၾကေလ သည္။ ဆူပူေအာင္ လႈံ႔ေဆာ္သေယာင္၊ လူထုကုိ လမ္းေပၚ ထြက္ၿပီး ဆႏၵျပခုိင္းသေယာင္ အမနာပ စြပ္စြဲၾက ပါသည္။ ဖြဲ႕စည္းပုံမွာ ႏုိင္ငံအ တြက္ ျပည္သူအတြက္ ျပည္သူက ေရးဆြဲေသာ ဥပေဒစည္းကမ္း မ်ားျဖစ္သည္ ဆုိလွ်င္ ထုိဖြဲ႕စည္းပုံေရးဆြဲေရးအတြက္ ျပည္သူတြင္သာ တာ၀န္ရွိသည္။ ျပည္သူကုိ ႀကံ႕ဖြံ႕လည္း မပုိင္၊ ႀကံ႕ဖြံ႕ အစုိးရကလည္း မပုိင္။ စစ္တပ္ကလည္းမပိုင္ေပ။ ျပည္သူ ကို အမည္ခံကာ အာဏာရွင္မ်ားက သူတုိ႔ အက်ဳိး စီးပြားအတြက္ ေရးဆြဲလွ်င္ ျပည္သူ၏ ဖြဲ႕စည္းပုံမျဖစ္ႏုိင္ေပ။ ထုိ႔ ေၾကာင့္ အာဏာပုိင္မ်ားက လက္ခံခံ၊ မခံခံ ျပည္သူကသာ ေရးဆြဲလွ်င္ ျပည္သူ႔ ဖြဲ႕စည္းပုံစစ္စစ္ျဖစ္ေပမည္။ တုိင္းျပည္ အတြက္၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရး အတြက္၊ ဒီမုိကေရစီအတြက္၊ အမ်ဳိးသားစည္းလုံး ညီညြတ္ေရးအတြက္ ႐ုိး႐ုိးသားသားလုပ္ ေဆာင္ၾကရေပ မည္။ ထုိသုိ႔မဟုတ္ပါက ျပည္သူကုိ ဆန္႔က်င္ေသာ၊ ျပည္သူ႔အက်ဳိး စီးပြားကုိ မၾကည့္ေသာအုပ္စုိးသူအာဏာ ပုိင္မ်ားျဖစ္သြား ေပေတာ့မည္။
ဖြဲ႕စည္းပုံကုိ ျပည္သူလူထု အင္အား ျဖင့္၊ ျပည္သူလူထုဆႏ္ၵျဖင့္ ေရးဆြဲရမည္ ဆုိေသာ စကားမွာ ေသြးထြက္ ေအာင္မွန္ ေသာစကားျဖစ္ပါသည္။ ထုိစကားတြင္ အမွားမပါ။ ေသြးထုိးလႈံ႔ေဆာ္ေသာ အ ေၾကာင္းလည္း မပါေသာ စကားျဖစ္ပါ သည္။ ထုိစကားကုိ ကုိယ္လုိရာဆြဲၿပီး ေနာက္ေၾကာင္းျပန္သြားမည္ဟု ေျပာသူက ေျပာ၊ ထိပ္တုိက္ ရင္ဆိုင္သည္ဟု ဆုိသူ ဆုိႏွင့္ စိတ္ပ်က္စရာမ်ားျဖစ္ပါသည္။ ထုိသုိ႔ ေျပာဆုိသူမ်ားသည္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္း ပုံမျပင္လုိသူမ်ားျဖစ္သည္။ စစ္တပ္ထဲတြင္ ဖြဲ႕စည္းပုံမျပင္ဖုိ႔၊ ယခင္အတုိင္းရွိဖို႔ေျပာဆုိ ေနသူမ်ားရွိ လွ်င္လည္း ထုိပုဂ္ၢိဳလ္မ်ားမွာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကုိ မေျပာင္းလဲလုိသူ မ်ားျဖစ္ေလသည္။ ယခုအခ်ိန္၌ ျပည္သူ လူထု၏အားျဖင့္ ၂၀၀၈ ဆြဲမည္ဆုိသည္ ႏွင့္ ဆတ္ဆတ္ထိမခံ သံေသးသံေၾကာင္ ႏွင့္ေအာ္ဟစ္လာသူမ်ားမွာ ယခင္စစ္ အာဏာရွင္ေခတ္က စစ္အာဏာရွင္တုိ႔အလို က်ေျပာဆိုလႈံ႔ေဆာ္သူ အလုိေတာ္ရိမ်ား သာျဖစ္ပါ သည္။ သူတုိ႔သည္ စစ္အစုိးရ၏ အၿငိဳအျငင္ကုိ မခံလုိၾကေပ။ စစ္အစုိးရ ကလည္းထုိသုိ႔ေနာက္ေတာ္ပါမ်ားကုိ ေငြ ေၾကးရာထူးမ်ားေပးၾက၏။ ထုိအလုိေတာ္ရိ မ်ားမွာ ယခုထက္တုိင္ အာဏာရွိဆဲ၊ လုပ္ပုိင္ခြင့္ရွိဆဲ၊ အကာ အကြယ္ ေပးဆဲ ရွိ ပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အေျပာင္းအလဲ အမွန္ျဖစ္လုိလွ်င္၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးလမ္း ေၾကာင္း ကုိ ေလွ်ာက္လုိလွ်င္၊ ႏုိင္ငံႏွင့္ ျပည္သူ၏ အက်ဳိးစီးပြားကုိ ေဆာင္ရြက္လုိ လွ်င္ ျပည္သူလူထု၏ အားႏွင့္ ၂၀၀၈ဖြဲ႕ စည္းပုံကုိ မျဖစ္မေနျပင္ဆင္ ရေပလိမ့္မည္။ ။
ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္