ကိုရဲ
![]()
ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတဦးသိန္းစိန္ဦးေဆာင္တဲ့ လက္ရွိအစိုးရအဖြဲ႔ တာ၀န္ယူထားတဲ့ သံုးႏွစ္၀န္းက်င္ကာလအတြင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရမႈေတြဟာ ေလ်ာ့နည္းက်ဆင္းျခင္းမရွိဘဲ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားတဲ့ အစီရင္ခံစာကို လူ႕အခြင့္အေရး မွတ္တမ္းကြန္ရက္ (ျမန္မာ)က ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၁ ရက္က ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။
ဒီအစီရင္ခံစာကို ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လကေန ဒီဇင္ဘာလအထိ ျမန္မာနိုင္ငံ အႏွံ႔အျပားမွာ ေကာက္ယူထားတာျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
၂၀၁၃ ခုႏွစ္ထဲမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရမႈေပါင္း ၂၅၃ မႈ ျဖစ္ေပၚခဲ့တယ္လို႔ အစီရင္ခံစာက ဆိုေပမဲ့ အမွန္ျဖစ္ရပ္ေတြကေတာ့ အဲ့ဒါေတြထက္ ပိုမ်ားနိုင္တယ္လို႔ အစီရင္ခံစာက ဆိုပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရမႈေတြထဲမွာ ေျမယာသိမ္းဆည္းမႈက အမ်ားဆံုးျဖစ္ၿပီး ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈ၊ မတရားဖမ္းဆီးမႈ၊ မတရားသျဖင့္ အခြန္ေကာက္ခံမႈ၊ တရားလက္လြတ္ သတ္ျဖတ္မႈ၊ အတင္းအဓမၼ ခိုင္းေစမႈ၊ လူကုန္ကူးမႈ၊ အတင္းအဓမၼ ေရႊ႕ေျပာင္းမႈ၊ အဓမၼျပဳက်င့္မႈ စတဲ့ ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ေတြ႕ရွိရတယ္လို႕ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
အစီရင္ခံစာထုတ္ျပန္ျပီး ေနာက္တေန႔ျဖစ္တဲ့ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၃ ရက္မွာေတာ့ ကုသမဂၢရဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံလူ႔အခြင့္အေရး အထူးအစီရင္ခံစာတင္သြင္းသူ မစၥတာ ေသာမတ္စ္ အိုေဟးကင္တားနားဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံလူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကို သံုးသပ္ေလ့လာဖို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာနိုင္ငံရဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနေတြအတြက္ အာရံုစိုက္စရာ ဒီလိုအခ်ိန္မ်ိဳးမွာပဲ လူ႕အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကို ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္ေစမယ့္ ျပသနာေတြ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ပံုရိပ္၊ အမ်ဳိးဘာသာ၊ သာသနာရဲ့ ပံုရိပ္ေတြပါ က်ဆင္းသြားႏိုင္မဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။
ျဖစ္စဥ္ေတြကေတာ့ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၂ရက္က ရန္ကုန္၊ ေျမာက္ဥကၠလာပျမိဳ႕နယ္မွာ ျပည္ေထာင္စုေန႔ အထိမ္းအမွတ္ စာေပေဟာေျပာပြဲ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီမွာ ၈၈ ျငိမ္းခ်င္ေရးနဲ႔ ပြင့္လင္းလူ႕အဖြဲ႕အစည္းက ကိုျမေအး၊ တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးကိုနီ၊ စာေရးဆရာသန္းႏိုင္စိုးနဲ႔ ဦးေအာင္သိန္း(ဆင္ျဖဴကၽြန္း)တို႔ ေဟာေျပာဖို႔စီစဥ္ထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပြဲမက်င္းပခင္မွာပဲ မ်ဳိးခ်စ္ျမန္မာရဟန္းေတာ္မ်ား သမဂၢဆိုတဲ့ အဖြဲ႕က ဒိုင္နာကားေတြနဲ႔ေရာက္ရွိလာျပီး အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြျဖစ္တဲ့ ကိုျမေအးနဲ႕ ဦးကိုနီတို႔ကို ေဟာေျပာခြင့္မျပဳႏိုင္ဘူးဆိုျပီး ကန္႔ကြက္ဟန္႔တားခဲ့ၾကတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခါ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၅ရက္ မႏၱေလးျမိဳ႕ မ်က္ပါးရပ္မွာလုပ္တဲ့ စာေပေဟာေျပာပြဲမွာလဲ ရဟန္းေတြဟာ ကားေတြနဲ႕ေရာက္ရွိလာျပီး ကိုျမေအးကို ေဟာေျပာပြဲက ထုတ္ပယ္ေပးဖို႕အက်ပ္ကိုင္ေတာင္းဆိုခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ေတာင္းဆိုရတဲ့အေၾကာင္းအရင္းက ဘာသာျခားျဖစ္လို႔ ေဟာေျပာခြင့္မျပဳတာျဖစ္တယ္လို႔ အေၾကာင္းျပေျပာဆိုၾကတယ္လို႔ သိရျပီး ဒီျဖစ္စဥ္ေတြမွာ တူညီေနတာကေတာ့ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ဖို႔ၾကိဳးစားေနသူ၊ တိုင္ျပည္ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီအေရးကို တစိုက္မတ္မတ္ ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေနသူေတြကို ဘာသာျခားဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႕ သူတို႔ရဲ့ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္ေတြကို ပိတ္ပင္ဟန္႔တားဖို႔ ၾကိဳးစားေနတာျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ေခတ္အဆက္ဆက္ျပဌာန္းခဲ့တဲ့ ၁၉၄၇၊ ၁၉၇၄၊ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေတြမွာ လြတ္လပ္စြာကိုးကြယ္ခြင့္ကိုျပဌာန္းထားတဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုျပဌာန္းထားပါလ်က္ ဘာသာျခားဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ ဘာသာေရးမဟုတ္တဲ့ အသိပညာဗဟုသုတမွ်ေ၀တဲ့ စာေပေဟာေျပာပြဲေတြမွာ ပိတ္ပင္တားဆီးတယ္ဆိုတာဟာ ဗုဒၶဘာသာရဟန္းသံဃာေတြရဲ့ ပံုရိပ္ကိုက်ဆင္းေစမွာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလိုပိတ္ပင္ဟန္႔တားဖို႔ ၾကိဳးစားတဲ့ ကိစၥႏဲ႔ပတ္သက္ျပီး ၈၈ျငိမ္း/ပြင့္က ကိုဂ်င္မီကေတာ့ “ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ဒီျဖစ္တဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြဟာ မ႐ုိးသားဘူးလို႔ ျမင္ တယ္။ ဘာလို႔လည္းဆိုေတာ့ ဒါ ဘာသာေရးဆိုတာ အေၾကာင္းျပ တာေပါ့။ အဓိကကေတာ့ ဘာလည္း ဆိုေတာ့ ဒီလိုေဟာေျပာပဲြေတြကို ပိတ္ပင္ခ်င္တာဟာ အဓိကလို႔ ကြၽန္ေတာ္ျမင္တယ္။ ဒီစာေပေဟာေျပာ ပဲြဆုိတာ ကြၽန္ေတာ္အၿမဲတမ္းေျပာ ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ယဥ္ေက်းမႈ ကိုထိန္းသိမ္းတာ။ ေနာက္ဒါက အမွန္တရားေဖာ္ထုတ္ပဲြ လုပ္တာ။ ၿပီးေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ အသိ၊ အျမင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးလႈပ္ရွားမႈ လုပ္တာ။ အဲဒါကိုအားေပးတဲ့ လုပ္ရပ္မ်ိဳး ဘယ္သူပဲလုပ္လုပ္ ဒါလက္ခံေပးရမယ္။ အဲဒါကို လက္မခံဘူး၊ ပိတ္ပင္တာကိုက ဒီသံုးခုလံုးကို ဆန္႔ က်င္တဲ့သူပဲလုိ႔ကြၽန္ေတာ္ျမင္ပါတယ္”လို႔ ဆိုပါတယ္။
ကုသမဂၢရဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံလူ႔အခြင့္အေရး အထူးအစီရင္ခံစာတင္သြင္းသူ ေရာက္ရွိေနတဲ့ ခုလိုအခ်ိန္ခါမွာျဖစ္တဲ့ ဒီကိစၥေတြဟာ ျမန္မာနိုင္ငံရဲ့ လူ႕အခြင့္အေရး အေျခအေနကိစၥတင္မဟုတ္ေတာ့ဘဲ ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႕ရဲ႕ပံုရိပ္နဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြရဲ့ ပံုရိပ္ကိုလည္း ထိခိုက္နစ္နာေစမယ့္ ကိစၥေတြျဖစ္ေနပါတယ္။ ေနာက္ျပီးေတာ့ လာေရာက္တားဆီးမဲ့ ရဟန္းသံဃာေတြကို ဘယ္သူကခြင့္ျပဳလိုက္တာလဲဆိုတာနဲ႔ ဒီကိစၥကိုကိုင္တြယ္ေျဖ၇ွင္းခဲ့တဲ့ လံုျခံဳေရးတာ၀န္၇ွိသူေတြရဲ့ ကိုင္တြယ္ေျဖ၇ွင္းပံုေတြဟာလည္း ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္ေနပါတယ္။
“ဒီကိစၥရဲ႕ေနာက္ကြယ္မွာ ဘာေတြရွိႏုိင္လဲ။ ခြင့္ျပဳတယ္။ ခြင့္မျပဳဘူးဆိုတာက အုပ္ခ်ဳပ္ေရး တာ၀န္ရွိတဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ အလုပ္ေလ။ အဲဒီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးတာ၀န္ရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မ်ားက သူတုိ႔ရဲ႕ မူေဘာင္ထဲကေန ခြင့္ျပဳထားတဲ့ကိစၥ၊ လံုၿခံဳေရးကအစ သူတို႔တာ၀န္ယူေပးရမွာေပါ့။ အဲဒီေတာ့ဘယ္သူက လာကန္႔ကြက္မွန္းမသိတဲ့ကိစၥမ်ိဳးကို လက္ခံျပီး ခြင့္မျပဳႏုိင္ဘူးဆုိတာကလည္း တစ္ခုခုေတာ့ လဲြေနၿပီထင္တယ္”လို႕ သူကေျပာဆိုျပီး ဒီကိစၥရဲ့ေနာက္ကြယ္မွာ ႏိုင္ငံေရးကိစၥ မရိုးသားမႈရွိေနတယ္လို႔ သံုးသပ္ခဲ့ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ၈၈ျငိမ္း/ပြင့္က ဦးကိုကိုၾကီးကလည္း “အဲဒီဟာကို လူတစ္ခ်ိဳ႕ကဟန္႔တား တယ္။ အၾကမ္းဖက္ဖို႔ ႀကိဳးစားတယ္။ စသည္ျဖစ္ေပါ့။ တစ္ခုခုလုပ္လာၿပီ ဆုိရင္ တရားဥပေဒ႐ႈေထာင့္ကေျပာရင္ ဒါ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရမွာပဲ။ ဒီပြဲေတြဟာ ခြင့္ျပဳမိန္႔ယူၿပီးေတာ့ လုပ္တဲ့ပြဲေတြပါ။ ဆိုေတာ့ကာ တာ၀န္ရွိသူေတြရဲ႕ အပိုင္းကလည္း လံုၿခံဳေရးပိုင္းကို အထိုက္အေလ်ာက္ တာ၀န္ယူရမယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္ျမင္ပါ တယ္”လို႔ ဆိုပါတယ္။
အခုအခ်ိန္မွာ အင္တာနက္ လူမႈကြန္ရက္စာမ်က္ႏွာေပၚမွာ ဒီကိစၥဟာ အမ်ဳိးဘာသာ၊ သာသနာအတြက္ လႈပ္ရွားမႈျဖစ္တယ္လို႔ ရႈျမင္သံုးသပ္သူေတြရွိေနသလို တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးကို ခ်ဳိးေဖာက္ခံရတာျဖစ္တယ္လို႔ ရႈျမင္ျပီး လူအမ်ားစုကေတာ့ ဒီကိစၥကို ဆက္လက္ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကပါတယ္။
အမ်ိဳးဘာသာ၊ သာသနာဆိုတဲ့ကိစၥနဲ႕ပတ္သက္ျပီးေတာ့ “အမ်ိဳးဘာသာသာသနာဆိုတဲ့ ကိစၥက ကြၽန္ေတာ္တို႔ လြတ္လပ္ေရး ကိစၥမွာကတည္းက ကြၽန္ေတာ္တို႔ လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ရင္ထဲမွာ ရွိေနၿပီးသား ကိစၥပါ။ အဲဒါဟာ ေကာင္းမြန္တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္အတြက္ပဲ အသံုးခ်တာမ်ဳိး ျဖစ္သင့္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက တကယ့္ကို အမ်ိဳးဘာသာ၊ သာသနာကို ဘယ္လိုကာကြယ္ေစာင့္ ေရွာက္မလဲဆိုတဲ့ နည္းလမ္းေတြကို မွန္မွန္ကန္ကန္၀ိုင္း၀န္းေဆြးေႏြးၿပီး ေတာ့မွ ခ်ဥ္းကပ္တာမ်ိဳးျဖစ္သင့္ပါ တယ္”ဦးကိုကိုၾကီးကဆိုပါတယ္။
အခုျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြဟာ အရင္စစ္အာဏာရွင္လက္ထက္ကလိုပဲ ၂၀၀၇ ကုန္ေစ်းႏႈးန္ျမင့္တက္လာတာေၾကာင့္ ဆႏၵျပတဲ့ျပည္သူေတြကိုျဖိဳခြင္းဖို႔ “ဆူပူမႈမလိုလားေသာ ျပည္သူမ်ား” ဆိုျပီး ျပည္သူခ်င္းရန္တိုက္ေပးခဲ့တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြလို ျဖစ္ေနျပီး ယခုအခါမွာေတာ့ သံဃာ ေတြပါ၀င္ေနတာေၾကာင့္ သိမ္ေမႊ႕ျငင္သာစြာ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းဖို႔ လိုမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ တားဆီးတဲ့သူေတြထဲမွာ ရိုးရိုးသားသား ဗုဒၶဘာသာကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးတဲ့သူေတြလည္း ပါ၀င္ႏိုင္ျပီး ဘာသာ၊ သာသနာကို ကာကြယ္ဖို႔ ၾကိဳးစားတယ္ဆိုတဲ့ေနရာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ပံုရိပ္၊ ဗုဒၵဘာသာရဲ့ပံုရိပ္ကို ႏိုင္ငံတစ္ကာအလယ္မွာ မထိခိုက္ေစဖို႔အတြက္ အသိဥာဏ္ပညာကို ဦးစီးျပီး လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ၾကဖို႔ လိုတယ္လို႔ ႏိုင္ငံေရးအသိုင္းအ၀ိုင္းက သံုးသပ္ေျပာဆိုပါတယ္။
“ႏုိင္ငံတကာ အလည္မွာ ကိုယ့္ႏုိင္ငံရဲ႕ပံုရိပ္ကို ထိခိုက္ေအာင္လုပ္သလုိျဖစ္ေနတယ္။ သိကၡာက်ေအာင္ လုပ္သလိုျဖစ္ေနတယ္။ အဲသလို လုပ္ခ်လုိက္ျခင္းေၾကာင့္လည္း တကယ့္တကယ္ကာကြယ္ ႏုိင္သလား၊ ရလဒ္က ဘာထြက္သလဲဆိုတာကို မွန္မွန္ကန္ကန္စဥ္း စားႏုိင္ဖို႔လိုပါတယ္”လို႔ ဦးကိုကိုၾကီးက ဆိုပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ အခုလိုႏိုင္ငံေရးရႈပ္ေထြးေနခ်ိန္မွာ သံဃာထုအေနနဲ႔ စဥ္းစားခ်င့္ခ်ိန္ကာ လုပ္ကိုင္သင့္ျပီး လက္ရွိျဖစ္ေနတဲ့ အေနအထားေတြက ႏိုင္ငံေရးကစားကြက္၊ ႏိုင္ငံေရးလွည့္ကြက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ေရႊ၀ါေရာင္သံဃာတပ္ေပါင္းစုက ဆရာေတာ္ဦးဓမၼသီရိက အသံလႊင့္ဌာနတစ္ခုနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးမွာ မိန္႔ၾကားခဲ့ျပီး ဒါဟာ သံဃာအစစ္အမွန္ေတြရဲ့ လုပ္ရပ္မဟုတ္ဘူးလို႕လည္း သံုးသပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဆရာေတာ္က ဆက္လက္မိန္႔ၾကားရာမွာ တားဆီးဟန္႔တားရာမွာပါ၀င္တဲ့ ရဟန္းသံဃာအစစ္ေတြအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး အသံုးခ်မႈထဲကို မပါ၀င္ေစခ်င္ဘူးလို႔လည္း မိန္႔ၾကားခဲ့ပါတယ္။
အဲ့ဒီလိုပဲ ဆရာေတာ္ ဦးပ႑၀ံသကလည္း ဆူပူမႈျဖစ္တယ္ဆိုရင္ ျပည္သူေတြပဲ ခံရမွာျဖစ္တာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးအျမတ္ထုတ္မႈေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးလွည့္ကြက္ထဲကို အားေပးအားေျမွာက္နဲ႔ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က်၀င္မပါသင့္ဘူးလို႔ မိန္႔ၾကားပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ အခုလတ္တေလာျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတစ္ကာအလည္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ပံုရိပ္၊ ဗုဒၶဘာသာရဲ့ ပံုရိပ္ဟာ က်ဆင္းေစေတာ့မွာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ၈၈ ျငိမ္း/ပြင့္က ဦးကိုကိုၾကီးက“လူ႔အခြင့္အေရးကိုယ္စားလွယ္ ေရာက္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီလိုအလုပ္မ်ိဳးကို လုပ္တယ္။ အစီရင္ခံစာထဲမွာ ပါသြားေတာ့မယ္။ ေသခ်ာတာကေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အမ်ိဳးခ်စ္တယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံတကာအလယ္မွာ ကိုယ့္အမ်ိဳးကိုယ္ ႏွစ္ေနတဲ့ရလာဒ္မ်ိဳးေတာ့ ျဖစ္သြားေစႏိုင္ပါတယ္”လို႔ သံုးသပ္ေျပာဆိုပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ လက္၇ွိအခ်ိန္မွာ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီစနစ္ကို ေလွ်ာက္လွမ္းေနတဲ့ အခ်ိန္အခါျဖစ္ျပီး ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြယွဥ္ျပိဳင္ရာမွာ ျပည္သူလူထုအက်ိဳးကိုေရွးရႈျပီး တရားသျဖင့္ရိုးသားစြာ ယွဥ္ျပိဳင္ၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံေရးရည္ရြယ္ခ်က္ရိွရွိနဲ႔ အမ်ိဳးဘာသာ၊ သာသနာကို အမွန္တကယ္ ခ်စ္ျမတ္ႏိုးသူေတြကို ခုတံုးလုပ္ျပီး ဘာသာ၊ သာသနာ ညႈိးႏြမ္းေအာင္ေတာ့ မလုပ္သင့္ဘူးလို႔ လတ္တေလာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ဒီျဖစ္ရပ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ႏိုင္ငံေရးအသိုင္းအ၀ိုင္းက သံုးသပ္ေနၾကပါတယ္။
“ႏုိင္ငံေရးရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိနဲ႔ ႐ုိးသားတဲ့ အမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ သာသနာ ခ်စ္ သူေတြကို အသံုးခ်ၿပီး လုပ္တယ္ဆို ရင္ေတာ့ အဲဒီကိစၥက ေတာ့ေတာ့ကို အဆင့္အတန္းနိမ့္တဲ့ ႏုိင္ငံေရး ပဲလို႔ ေျပာရပါလိမ့္မယ္။ ကြၽန္ေတာ္ တို႔က ႏုိင္ငံေရးကို အဆင့္အတန္း ျမင့္ေအာင္၊ ႏုိင္ငံကို အဆင့္အတန္း ျမင့္ေအာင္လုပ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီလို ေအာက္လမ္းနည္းေတြ၊ အဆင့္အ တန္းနိမ့္တဲ့ ႏုိင္ငံေရးနည္းမ်ိဳးေတြ ေတာ့ မလုပ္သင့္ဘူးလို႔ ေျပာခ်င္ တယ္။ အဲဒီလို လုပ္ေနတာကိုယ္၌က ကုိယ့္ႏုိင္ငံရဲ႕ အရည္အေသြးကို၊ ကိုယ့္ႏုိင္ငံရဲ႕ ဂုဏ္၊ ကိုယ့္ႏုိင္ငံရဲ႕ ပံုရိပ္ပ်က္စီးေအာင္ လုပ္ေန သူေတြလို႔ပဲ ကြၽန္ေတာ္ျမင္ပါတယ္”လို႔ ဦးကိုကိုၾကီးက ဆိုပါတယ္။
Ko Ye
ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတဦးသိန္းစိန္ဦးေဆာင္တဲ့ လက္ရွိအစိုးရအဖြဲ႔ တာ၀န္ယူထားတဲ့ သံုးႏွစ္၀န္းက်င္ကာလအတြင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရမႈေတြဟာ ေလ်ာ့နည္းက်ဆင္းျခင္းမရွိဘဲ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားတဲ့ အစီရင္ခံစာကို လူ႕အခြင့္အေရး မွတ္တမ္းကြန္ရက္ (ျမန္မာ)က ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၁ ရက္က ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။
ဒီအစီရင္ခံစာကို ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လကေန ဒီဇင္ဘာလအထိ ျမန္မာနိုင္ငံ အႏွံ႔အျပားမွာ ေကာက္ယူထားတာျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
၂၀၁၃ ခုႏွစ္ထဲမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရမႈေပါင္း ၂၅၃ မႈ ျဖစ္ေပၚခဲ့တယ္လို႔ အစီရင္ခံစာက ဆိုေပမဲ့ အမွန္ျဖစ္ရပ္ေတြကေတာ့ အဲ့ဒါေတြထက္ ပိုမ်ားနိုင္တယ္လို႔ အစီရင္ခံစာက ဆိုပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရမႈေတြထဲမွာ ေျမယာသိမ္းဆည္းမႈက အမ်ားဆံုးျဖစ္ၿပီး ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈ၊ မတရားဖမ္းဆီးမႈ၊ မတရားသျဖင့္ အခြန္ေကာက္ခံမႈ၊ တရားလက္လြတ္ သတ္ျဖတ္မႈ၊ အတင္းအဓမၼ ခိုင္းေစမႈ၊ လူကုန္ကူးမႈ၊ အတင္းအဓမၼ ေရႊ႕ေျပာင္းမႈ၊ အဓမၼျပဳက်င့္မႈ စတဲ့ ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ေတြ႕ရွိရတယ္လို႕ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
အစီရင္ခံစာထုတ္ျပန္ျပီး ေနာက္တေန႔ျဖစ္တဲ့ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၃ ရက္မွာေတာ့ ကုသမဂၢရဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံလူ႔အခြင့္အေရး အထူးအစီရင္ခံစာတင္သြင္းသူ မစၥတာ ေသာမတ္စ္ အိုေဟးကင္တားနားဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံလူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကို သံုးသပ္ေလ့လာဖို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာနိုင္ငံရဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနေတြအတြက္ အာရံုစိုက္စရာ ဒီလိုအခ်ိန္မ်ိဳးမွာပဲ လူ႕အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကို ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္ေစမယ့္ ျပသနာေတြ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ပံုရိပ္၊ အမ်ဳိးဘာသာ၊ သာသနာရဲ့ ပံုရိပ္ေတြပါ က်ဆင္းသြားႏိုင္မဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။
ျဖစ္စဥ္ေတြကေတာ့ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၂ရက္က ရန္ကုန္၊ ေျမာက္ဥကၠလာပျမိဳ႕နယ္မွာ ျပည္ေထာင္စုေန႔ အထိမ္းအမွတ္ စာေပေဟာေျပာပြဲ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီမွာ ၈၈ ျငိမ္းခ်င္ေရးနဲ႔ ပြင့္လင္းလူ႕အဖြဲ႕အစည္းက ကိုျမေအး၊ တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးကိုနီ၊ စာေရးဆရာသန္းႏိုင္စိုးနဲ႔ ဦးေအာင္သိန္း(ဆင္ျဖဴကၽြန္း)တို႔ ေဟာေျပာဖို႔စီစဥ္ထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပြဲမက်င္းပခင္မွာပဲ မ်ဳိးခ်စ္ျမန္မာရဟန္းေတာ္မ်ား သမဂၢဆိုတဲ့ အဖြဲ႕က ဒိုင္နာကားေတြနဲ႔ေရာက္ရွိလာျပီး အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြျဖစ္တဲ့ ကိုျမေအးနဲ႕ ဦးကိုနီတို႔ကို ေဟာေျပာခြင့္မျပဳႏိုင္ဘူးဆိုျပီး ကန္႔ကြက္ဟန္႔တားခဲ့ၾကတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခါ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၅ရက္ မႏၱေလးျမိဳ႕ မ်က္ပါးရပ္မွာလုပ္တဲ့ စာေပေဟာေျပာပြဲမွာလဲ ရဟန္းေတြဟာ ကားေတြနဲ႕ေရာက္ရွိလာျပီး ကိုျမေအးကို ေဟာေျပာပြဲက ထုတ္ပယ္ေပးဖို႕အက်ပ္ကိုင္ေတာင္းဆိုခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ေတာင္းဆိုရတဲ့အေၾကာင္းအရင္းက ဘာသာျခားျဖစ္လို႔ ေဟာေျပာခြင့္မျပဳတာျဖစ္တယ္လို႔ အေၾကာင္းျပေျပာဆိုၾကတယ္လို႔ သိရျပီး ဒီျဖစ္စဥ္ေတြမွာ တူညီေနတာကေတာ့ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ဖို႔ၾကိဳးစားေနသူ၊ တိုင္ျပည္ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီအေရးကို တစိုက္မတ္မတ္ ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေနသူေတြကို ဘာသာျခားဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႕ သူတို႔ရဲ့ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္ေတြကို ပိတ္ပင္ဟန္႔တားဖို႔ ၾကိဳးစားေနတာျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ေခတ္အဆက္ဆက္ျပဌာန္းခဲ့တဲ့ ၁၉၄၇၊ ၁၉၇၄၊ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေတြမွာ လြတ္လပ္စြာကိုးကြယ္ခြင့္ကိုျပဌာန္းထားတဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုျပဌာန္းထားပါလ်က္ ဘာသာျခားဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ ဘာသာေရးမဟုတ္တဲ့ အသိပညာဗဟုသုတမွ်ေ၀တဲ့ စာေပေဟာေျပာပြဲေတြမွာ ပိတ္ပင္တားဆီးတယ္ဆိုတာဟာ ဗုဒၶဘာသာရဟန္းသံဃာေတြရဲ့ ပံုရိပ္ကိုက်ဆင္းေစမွာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလိုပိတ္ပင္ဟန္႔တားဖို႔ ၾကိဳးစားတဲ့ ကိစၥႏဲ႔ပတ္သက္ျပီး ၈၈ျငိမ္း/ပြင့္က ကိုဂ်င္မီကေတာ့ “ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ဒီျဖစ္တဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြဟာ မ႐ုိးသားဘူးလို႔ ျမင္ တယ္။ ဘာလို႔လည္းဆိုေတာ့ ဒါ ဘာသာေရးဆိုတာ အေၾကာင္းျပ တာေပါ့။ အဓိကကေတာ့ ဘာလည္း ဆိုေတာ့ ဒီလိုေဟာေျပာပဲြေတြကို ပိတ္ပင္ခ်င္တာဟာ အဓိကလို႔ ကြၽန္ေတာ္ျမင္တယ္။ ဒီစာေပေဟာေျပာ ပဲြဆုိတာ ကြၽန္ေတာ္အၿမဲတမ္းေျပာ ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ယဥ္ေက်းမႈ ကိုထိန္းသိမ္းတာ။ ေနာက္ဒါက အမွန္တရားေဖာ္ထုတ္ပဲြ လုပ္တာ။ ၿပီးေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ အသိ၊ အျမင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးလႈပ္ရွားမႈ လုပ္တာ။ အဲဒါကိုအားေပးတဲ့ လုပ္ရပ္မ်ိဳး ဘယ္သူပဲလုပ္လုပ္ ဒါလက္ခံေပးရမယ္။ အဲဒါကို လက္မခံဘူး၊ ပိတ္ပင္တာကိုက ဒီသံုးခုလံုးကို ဆန္႔ က်င္တဲ့သူပဲလုိ႔ကြၽန္ေတာ္ျမင္ပါတယ္”လို႔ ဆိုပါတယ္။
ကုသမဂၢရဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံလူ႔အခြင့္အေရး အထူးအစီရင္ခံစာတင္သြင္းသူ ေရာက္ရွိေနတဲ့ ခုလိုအခ်ိန္ခါမွာျဖစ္တဲ့ ဒီကိစၥေတြဟာ ျမန္မာနိုင္ငံရဲ့ လူ႕အခြင့္အေရး အေျခအေနကိစၥတင္မဟုတ္ေတာ့ဘဲ ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႕ရဲ႕ပံုရိပ္နဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြရဲ့ ပံုရိပ္ကိုလည္း ထိခိုက္နစ္နာေစမယ့္ ကိစၥေတြျဖစ္ေနပါတယ္။ ေနာက္ျပီးေတာ့ လာေရာက္တားဆီးမဲ့ ရဟန္းသံဃာေတြကို ဘယ္သူကခြင့္ျပဳလိုက္တာလဲဆိုတာနဲ႔ ဒီကိစၥကိုကိုင္တြယ္ေျဖ၇ွင္းခဲ့တဲ့ လံုျခံဳေရးတာ၀န္၇ွိသူေတြရဲ့ ကိုင္တြယ္ေျဖ၇ွင္းပံုေတြဟာလည္း ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္ေနပါတယ္။
“ဒီကိစၥရဲ႕ေနာက္ကြယ္မွာ ဘာေတြရွိႏုိင္လဲ။ ခြင့္ျပဳတယ္။ ခြင့္မျပဳဘူးဆိုတာက အုပ္ခ်ဳပ္ေရး တာ၀န္ရွိတဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ အလုပ္ေလ။ အဲဒီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးတာ၀န္ရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မ်ားက သူတုိ႔ရဲ႕ မူေဘာင္ထဲကေန ခြင့္ျပဳထားတဲ့ကိစၥ၊ လံုၿခံဳေရးကအစ သူတို႔တာ၀န္ယူေပးရမွာေပါ့။ အဲဒီေတာ့ဘယ္သူက လာကန္႔ကြက္မွန္းမသိတဲ့ကိစၥမ်ိဳးကို လက္ခံျပီး ခြင့္မျပဳႏုိင္ဘူးဆုိတာကလည္း တစ္ခုခုေတာ့ လဲြေနၿပီထင္တယ္”လို႕ သူကေျပာဆိုျပီး ဒီကိစၥရဲ့ေနာက္ကြယ္မွာ ႏိုင္ငံေရးကိစၥ မရိုးသားမႈရွိေနတယ္လို႔ သံုးသပ္ခဲ့ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ၈၈ျငိမ္း/ပြင့္က ဦးကိုကိုၾကီးကလည္း “အဲဒီဟာကို လူတစ္ခ်ိဳ႕ကဟန္႔တား တယ္။ အၾကမ္းဖက္ဖို႔ ႀကိဳးစားတယ္။ စသည္ျဖစ္ေပါ့။ တစ္ခုခုလုပ္လာၿပီ ဆုိရင္ တရားဥပေဒ႐ႈေထာင့္ကေျပာရင္ ဒါ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရမွာပဲ။ ဒီပြဲေတြဟာ ခြင့္ျပဳမိန္႔ယူၿပီးေတာ့ လုပ္တဲ့ပြဲေတြပါ။ ဆိုေတာ့ကာ တာ၀န္ရွိသူေတြရဲ႕ အပိုင္းကလည္း လံုၿခံဳေရးပိုင္းကို အထိုက္အေလ်ာက္ တာ၀န္ယူရမယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္ျမင္ပါ တယ္”လို႔ ဆိုပါတယ္။
အခုအခ်ိန္မွာ အင္တာနက္ လူမႈကြန္ရက္စာမ်က္ႏွာေပၚမွာ ဒီကိစၥဟာ အမ်ဳိးဘာသာ၊ သာသနာအတြက္ လႈပ္ရွားမႈျဖစ္တယ္လို႔ ရႈျမင္သံုးသပ္သူေတြရွိေနသလို တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးကို ခ်ဳိးေဖာက္ခံရတာျဖစ္တယ္လို႔ ရႈျမင္ျပီး လူအမ်ားစုကေတာ့ ဒီကိစၥကို ဆက္လက္ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကပါတယ္။
အမ်ိဳးဘာသာ၊ သာသနာဆိုတဲ့ကိစၥနဲ႕ပတ္သက္ျပီးေတာ့ “အမ်ိဳးဘာသာသာသနာဆိုတဲ့ ကိစၥက ကြၽန္ေတာ္တို႔ လြတ္လပ္ေရး ကိစၥမွာကတည္းက ကြၽန္ေတာ္တို႔ လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ရင္ထဲမွာ ရွိေနၿပီးသား ကိစၥပါ။ အဲဒါဟာ ေကာင္းမြန္တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္အတြက္ပဲ အသံုးခ်တာမ်ဳိး ျဖစ္သင့္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက တကယ့္ကို အမ်ိဳးဘာသာ၊ သာသနာကို ဘယ္လိုကာကြယ္ေစာင့္ ေရွာက္မလဲဆိုတဲ့ နည္းလမ္းေတြကို မွန္မွန္ကန္ကန္၀ိုင္း၀န္းေဆြးေႏြးၿပီး ေတာ့မွ ခ်ဥ္းကပ္တာမ်ိဳးျဖစ္သင့္ပါ တယ္”ဦးကိုကိုၾကီးကဆိုပါတယ္။
အခုျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြဟာ အရင္စစ္အာဏာရွင္လက္ထက္ကလိုပဲ ၂၀၀၇ ကုန္ေစ်းႏႈးန္ျမင့္တက္လာတာေၾကာင့္ ဆႏၵျပတဲ့ျပည္သူေတြကိုျဖိဳခြင္းဖို႔ “ဆူပူမႈမလိုလားေသာ ျပည္သူမ်ား” ဆိုျပီး ျပည္သူခ်င္းရန္တိုက္ေပးခဲ့တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြလို ျဖစ္ေနျပီး ယခုအခါမွာေတာ့ သံဃာ ေတြပါ၀င္ေနတာေၾကာင့္ သိမ္ေမႊ႕ျငင္သာစြာ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းဖို႔ လိုမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ တားဆီးတဲ့သူေတြထဲမွာ ရိုးရိုးသားသား ဗုဒၶဘာသာကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးတဲ့သူေတြလည္း ပါ၀င္ႏိုင္ျပီး ဘာသာ၊ သာသနာကို ကာကြယ္ဖို႔ ၾကိဳးစားတယ္ဆိုတဲ့ေနရာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ပံုရိပ္၊ ဗုဒၵဘာသာရဲ့ပံုရိပ္ကို ႏိုင္ငံတစ္ကာအလယ္မွာ မထိခိုက္ေစဖို႔အတြက္ အသိဥာဏ္ပညာကို ဦးစီးျပီး လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ၾကဖို႔ လိုတယ္လို႔ ႏိုင္ငံေရးအသိုင္းအ၀ိုင္းက သံုးသပ္ေျပာဆိုပါတယ္။
“ႏုိင္ငံတကာ အလည္မွာ ကိုယ့္ႏုိင္ငံရဲ႕ပံုရိပ္ကို ထိခိုက္ေအာင္လုပ္သလုိျဖစ္ေနတယ္။ သိကၡာက်ေအာင္ လုပ္သလိုျဖစ္ေနတယ္။ အဲသလို လုပ္ခ်လုိက္ျခင္းေၾကာင့္လည္း တကယ့္တကယ္ကာကြယ္ ႏုိင္သလား၊ ရလဒ္က ဘာထြက္သလဲဆိုတာကို မွန္မွန္ကန္ကန္စဥ္း စားႏုိင္ဖို႔လိုပါတယ္”လို႔ ဦးကိုကိုၾကီးက ဆိုပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ အခုလိုႏိုင္ငံေရးရႈပ္ေထြးေနခ်ိန္မွာ သံဃာထုအေနနဲ႔ စဥ္းစားခ်င့္ခ်ိန္ကာ လုပ္ကိုင္သင့္ျပီး လက္ရွိျဖစ္ေနတဲ့ အေနအထားေတြက ႏိုင္ငံေရးကစားကြက္၊ ႏိုင္ငံေရးလွည့္ကြက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ေရႊ၀ါေရာင္သံဃာတပ္ေပါင္းစုက ဆရာေတာ္ဦးဓမၼသီရိက အသံလႊင့္ဌာနတစ္ခုနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးမွာ မိန္႔ၾကားခဲ့ျပီး ဒါဟာ သံဃာအစစ္အမွန္ေတြရဲ့ လုပ္ရပ္မဟုတ္ဘူးလို႕လည္း သံုးသပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဆရာေတာ္က ဆက္လက္မိန္႔ၾကားရာမွာ တားဆီးဟန္႔တားရာမွာပါ၀င္တဲ့ ရဟန္းသံဃာအစစ္ေတြအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး အသံုးခ်မႈထဲကို မပါ၀င္ေစခ်င္ဘူးလို႔လည္း မိန္႔ၾကားခဲ့ပါတယ္။
အဲ့ဒီလိုပဲ ဆရာေတာ္ ဦးပ႑၀ံသကလည္း ဆူပူမႈျဖစ္တယ္ဆိုရင္ ျပည္သူေတြပဲ ခံရမွာျဖစ္တာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးအျမတ္ထုတ္မႈေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးလွည့္ကြက္ထဲကို အားေပးအားေျမွာက္နဲ႔ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က်၀င္မပါသင့္ဘူးလို႔ မိန္႔ၾကားပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ အခုလတ္တေလာျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတစ္ကာအလည္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ပံုရိပ္၊ ဗုဒၶဘာသာရဲ့ ပံုရိပ္ဟာ က်ဆင္းေစေတာ့မွာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ၈၈ ျငိမ္း/ပြင့္က ဦးကိုကိုၾကီးက“လူ႔အခြင့္အေရးကိုယ္စားလွယ္ ေရာက္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီလိုအလုပ္မ်ိဳးကို လုပ္တယ္။ အစီရင္ခံစာထဲမွာ ပါသြားေတာ့မယ္။ ေသခ်ာတာကေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အမ်ိဳးခ်စ္တယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံတကာအလယ္မွာ ကိုယ့္အမ်ိဳးကိုယ္ ႏွစ္ေနတဲ့ရလာဒ္မ်ိဳးေတာ့ ျဖစ္သြားေစႏိုင္ပါတယ္”လို႔ သံုးသပ္ေျပာဆိုပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ လက္၇ွိအခ်ိန္မွာ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီစနစ္ကို ေလွ်ာက္လွမ္းေနတဲ့ အခ်ိန္အခါျဖစ္ျပီး ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြယွဥ္ျပိဳင္ရာမွာ ျပည္သူလူထုအက်ိဳးကိုေရွးရႈျပီး တရားသျဖင့္ရိုးသားစြာ ယွဥ္ျပိဳင္ၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံေရးရည္ရြယ္ခ်က္ရိွရွိနဲ႔ အမ်ိဳးဘာသာ၊ သာသနာကို အမွန္တကယ္ ခ်စ္ျမတ္ႏိုးသူေတြကို ခုတံုးလုပ္ျပီး ဘာသာ၊ သာသနာ ညႈိးႏြမ္းေအာင္ေတာ့ မလုပ္သင့္ဘူးလို႔ လတ္တေလာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ဒီျဖစ္ရပ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ႏိုင္ငံေရးအသိုင္းအ၀ိုင္းက သံုးသပ္ေနၾကပါတယ္။
“ႏုိင္ငံေရးရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိနဲ႔ ႐ုိးသားတဲ့ အမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ သာသနာ ခ်စ္ သူေတြကို အသံုးခ်ၿပီး လုပ္တယ္ဆို ရင္ေတာ့ အဲဒီကိစၥက ေတာ့ေတာ့ကို အဆင့္အတန္းနိမ့္တဲ့ ႏုိင္ငံေရး ပဲလို႔ ေျပာရပါလိမ့္မယ္။ ကြၽန္ေတာ္ တို႔က ႏုိင္ငံေရးကို အဆင့္အတန္း ျမင့္ေအာင္၊ ႏုိင္ငံကို အဆင့္အတန္း ျမင့္ေအာင္လုပ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီလို ေအာက္လမ္းနည္းေတြ၊ အဆင့္အ တန္းနိမ့္တဲ့ ႏုိင္ငံေရးနည္းမ်ိဳးေတြ ေတာ့ မလုပ္သင့္ဘူးလို႔ ေျပာခ်င္ တယ္။ အဲဒီလို လုပ္ေနတာကိုယ္၌က ကုိယ့္ႏုိင္ငံရဲ႕ အရည္အေသြးကို၊ ကိုယ့္ႏုိင္ငံရဲ႕ ဂုဏ္၊ ကိုယ့္ႏုိင္ငံရဲ႕ ပံုရိပ္ပ်က္စီးေအာင္ လုပ္ေန သူေတြလို႔ပဲ ကြၽန္ေတာ္ျမင္ပါတယ္”လို႔ ဦးကိုကိုၾကီးက ဆိုပါတယ္။
Ko Ye