ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ လာမည့္လတြင္ သန္းေခါင္းစာရင္း ေကာက္ယူရန္ စီစဥ္လ်က္ရွိရာ ျပည္တြင္းႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာမွ ေစာင့္ၾကည့္လ်က္ရွိေသာ အုပ္စုမ်ားက ယင္းသုိ႔ေကာက္ယူျခင္းသည္ တုိင္းရင္းသားႏွင့္ ဘာသာေရး တင္းမာမႈမ်ား ျဖစ္ေစရန္ မီးေမႊးေပးသကဲ့သုိ႔ ရွိမည္ကုိ စုိးရိမ္လ်က္ရွိၾကပါသည္။
သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ယူေရးမွာ အလြန္အေရးႀကီးလွၿပီး ကုလသမဂၢ ေအဂ်င္စီအခ်ိဳ႕ကလည္း အကူ အညီ ေပးလ်က္ရွိပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ႏုိင္ငံလုံးကၽြတ္ သန္းေခါင္းစာရင္း မေကာက္သည္မွာ ႏွစ္ေပါင္း သုံးဆယ္ခန္႔ရွိၿပီ ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ သန္းေခါင္းစာရင္းရွိမွသာလွ်င္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ေမြး/ေသ စာရင္းမွ အစျပဳ၍ အျခားေျပာင္းလဲ သြားသည့္ ကိစၥရပ္မ်ားကုိ သိရွိႏုိင္မည္ျဖစ္ၿပီး၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဖြံၿဖဳိးတုိးတက္မႈ လုိအပ္ခ်က္မ်ား အတြက္ မူဝါဒခ်မည့္သူမ်ား၊ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမည့္သူမ်ားအတြက္ ထုိစာရင္းသည္မ်ားစြာ အသုံးဝင္ပါ သည္။
သုိ႔ေသာ္ သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ယူရာတြင္ တုိင္းရင္းသား (သုိ႔မဟုတ္) မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သတ္မွတ္ခ်က္ေမးခြန္းသည္ ပဋိပကၡပုိမုိျဖစ္စမည့္ မီးပြားျဖစ္ႏုိင္သည္ကုိ ၿခိမ္းေျခာက္လ်က္ရွိပါသည္။ သန္းေခါင္ စာရင္း ပုံစံတြင္ အစုိးရက သတ္မွတ္ထားေသာ တုိင္းရင္းသား (၁၃၅) မ်ဳိးထဲမွ ေရြးခ်ယ္ၾကရန္ ျဖစ္ပါသည္။ အခ်ဳိ႕ပညာရွင္မ်ားအဆုိအရ အဆုိပါ (၁၃၅) မ်ဳိး စာရင္းသည္ ႏွစ္အတန္ၾကာကတည္းက ျပင္ဆင္ရန္သင့္သည္ဟု သိရွိရပါသည္။ အခ်ဳိ႕တုိင္းရင္းသား အုပ္စုမ်ားက ေစာဒကတက္ရာတြင္ လူနည္းစုမ်ားကုိ တစ္မ်ဳိးတည္း ေပါင္းထည့္ ထားျခင္းမ်ား၊ အခ်ဳိ႕က စာရင္းတြင္ ခ်န္လွပ္ထားျခင္း ခံရေၾကာင္းမ်ားကုိ ေျပာဆုိၾကပါသည္။
ဥပမာအားျဖင့္ ပေလာင္(တေအာင္း) လူမ်ဳိးစုက ၎တုိ႔ကုိ ရွမ္းလူမ်ဳိးေအာက္တြင္ ထည့္သြင္းထားသည္ဟု ဆုိပါသည္။
“မိမိတုိ႔တေအာင္း တုိင္းရင္းသားမ်ားသည္ ဤေဒသတြင္း ရွမ္းလူမ်ဳိးမ်ား မေနထုိင္မီကတည္းက အေျခခ်ေန ထုိင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ မိမိတုိ႔သည့္ အျခားတုိင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ မတူပါ။ မိမိတုိ႔သည္ ေတာင္ထူထပ္ေသာ ေနရာမ်ား တြင္ ေနထုိင္ၾကၿပီး၊ မတူကြဲျပားျခားနားေသာ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ဘာသာစကားရွိပါသည္။” ဟု ပေလာင္ အသုိင္းအဝိုင္းမွ တရားဝင္ ထုတ္ျပန္ေက်ညာခ်က္အရ သိရွိရပါသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေနထုိင္သူအမ်ားစုမွာ ဗမာမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။ ေနထုိင္သူလူဦးေရ၏ ၄၀ ရာခုိင္ႏႈန္းမွာ တုိင္းရင္းသားမ်ား ျဖစ္သည္ဟု ခန္႔မွန္းရၿပီး ရွမ္းလူမ်ိဳးသည္ အႀကီးဆုံးတုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိး ျဖစ္သည္ဟု ဆိုႏုိင္ပါ သည္။ အျခား အဓိကအုပ္စု မ်ားတြင္ ကရင္၊ ကရင္နီ၊ ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ မြန္ႏွင့္ ရခုိင္တုိ႔ ပါဝင္ပါသည္။
နားလည္မႈ လြဲျခင္းမ်ားကုိ ေရွာင္ရွားႏုိင္ရန္၊ တုိင္းရင္းသား အသုိင္းအဝုိင္းမ်ားႏွင့္ ဒီမုိကေရစီနည္းက်က် တိုင္ပင္ညွိႏႈိင္း မႈမ်ားအေပၚ အေျခခံ၍ စာရင္းျပန္လည္ သတ္မွတ္ရန္ အစုိးရကုိ တုိက္တြန္းခဲ့ပါသည္။ အစုိးရအေနျဖင့္ ထုိသုိ႔လုပ္ေဆာင္ပါက၊ သန္ေခါင္စာရင္းေကာက္မႈကုိ ခဏေရြ႕ဆုိင္းထားရန္ အုပ္စုအခ်ိဳ႕က လုိလားေနပါသည္။ အခ်ိဳ႕ ေနရာမ်ားတြင္ အစုိးရ ႏွင့္္ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္မ်ားၾကား အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီမႈ မရရွိေသး သျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ ေရွးရႈ ၍ ေရြ႕ဆုိင္းရန္ လုိအပ္သည္ဟု ထင္ပါသည္။
တုိင္းရင္းသားအုပ္စုမ်ား၏ စုိးရိမ္မႈကုိ နားလည္ေပး၍ရပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ အစုိးရ၏ စာရင္းအေပၚသာ သန္းေခါင္စာရင္းက အေျချပဳခြင့္ ဆုံးရႈံးသြားႏုိင္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ျပည္နယ္ႏွင့္ တုိင္းေဒသႀကီး အစုိးရမ်ားတြင္ ထုိေဒသ၌ လူဦးေရ၏ ၀.၁ ရာခုိင္ႏႈန္း ေက်ာ္ေသာ တုိင္းရင္းသားအုပ္မ်ားအတြက္ တုိင္းရင္းသားဝန္ႀကီး ခန္႔အပ္ခြင့္ ရွိပါသည္။
ရုိဟင္ဂ်ာ ကိစၥတြင္မႈ အစုိးရသည္ ၎တုိ႔အား ႏုိင္ငံသားရပုိင္ခြင့္မ်ား မေပးဘဲ တရားမဝင္ ဝင္ေရာက္လာ သူမ်ား အျဖစ္သာ သတ္မွတ္ျပဳမႈလ်က္ရွိပါသည္။ ဒီမုိကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးပါတီမွ ဦးေက်ာ္မင္းကမႈ မြတ္ဆလင္ အမ်ားစုျဖစ္ေသာ ရုိဟင္ဂ်ာ မ်ားကုိ အသိအမွတ္ျပဳရန္ ေတာင္းဆုိလ်က္ရွိပါသည္။
“လူသားတုိင္းမွာ သူရဲ႕ကုိယ္စီ အမွတ္သရုပ္လကၡဏာ (identity) ရွိပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာလည္း သရုပ္လကၡဏာ နဂုိကတည္းက ရွိခဲ့တာပါ။ အခုမွမဟုတ္ပါဘူး။ အခုေတာ့ တုိင္းျပည္မွာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကုိ ခြဲျခားဆက္ဆံတာ ခံေနရပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ (identity) ကုိ အသိအမွတ္ျပဳဖုိ႔ ေတာင္းဆုိေနတာကုိ လ်စ္လ်ဴရႈ လ်က္ရွိပါတယ္” ဟု ၎ကဆုိပါသည္။
သန္းေခါင္စာရင္းမွာ ဘာသာေရးထည့္သြင္းထားျခင္းဟာလည္း မတည္ၿငိမ္မႈျဖစ္လာႏုိင္သည္ဟု စိုးရိမ္ရပါ သည္။ တိတိပပ ဆုိရေသာ္ သန္းေခါင္းစာရင္းအရ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ မြတ္ဆလင္အေရအတြက္ တုိးလာသည္ဟု အတည္ျပဳႏုိင္ခဲ့ပါက ဗုဒၶဘာသာ အစြန္းေရာက္မ်ားက မြတ္ဆလင္မ်ားအေပၚ အမုန္းပြားမႈမ်ားႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ျပဳလာႏုိင္ပါသည္။
“ေပါင္းကူး” လူထုအေျချပဳအဖြဲ႔ကုိ ဦးေဆာင္သူ ေက်ာ္သူကမူ သန္းေခါင္းစာရင္းတြင္ တုိင္းရင္းသားႏွင့္ ဘာသာေရး ေမးခြန္းကုိ ခ်န္လွပ္ထားသင့္သည္ဟု ထင္ေၾကာင္း၊ ယခုသန္းေခါင္းစာရင္း၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ဖြံၿဖိဳးတိုးတက္ေရးႏွင့္ စီးပြားေရး စီမံကိန္းမ်ားအတြက္သာ အာရုံျပဳထားျခင္းျဖစ္၍ ထုိႏွစ္ခုမလုိဟုမထင္ေၾကာင္း ဆုိပါ သည္။ ဥေရာပသမဂၢမွ ရန္ပုံေငြ ေထာက္ပံေသာ တရားဥပေဒစိုးမုိးေရး ပေရာ့ခ်က္အတြက္ မြန္ျပည္နယ္မွ ေဒသခံ ညွိႏႈိင္းေရးမွဴး ထြန္းေအာင္ေက်ာ္ ကလည္း အထက္ပါအေၾကာင္းျပခ်က္ကုိ ေထာက္ခံေျပာဆုိခဲ့ပါသည္။ အစုိးရ အေနျဖင့္ အေစာပုိင္းက အမ်ဳိးသားမွတ္ပုံတင္ ကဒ္ျပားတြင္ တုိင္းရင္းသားႏွင့္ ကိုးကြယ္သည့္ ဘာသာေဖာ္ျပခ်က္ကုိ ဖယ္ရွားရန္ အတိျပဳခဲ့သည္ကုိ ညႊန္းဆုိ၍ ေျပာဆုိခဲ့သည္။
ဘရပ္ဆဲ အေျခစုိက္ International Crisis Group ကလည္း သန္းေခါင္စာရင္း ေမြးခြန္းတြင္ အသက္၊ က်ား/မ ႏွင့္ အိမ္ေထာင္ရွိမရွိကုိသာ ကန္႔သတ္ေမးျမန္းရန္ အႀကံျပဳထားပါသည္။ ၎တုိ႔က လူမ်ဳိးေရးအရ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားသည္ ယခုကဲ့သုိ႔ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလတြင္ လမ္းေခ်ာ္သြားႏုိင္ေၾကာင္း သတိေပး ခဲ့ပါသည္။
“ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ေဒသတြင္းတြင္ ကြဲျပားျခားနားမႈအမ်ားဆုံးရွိသည့္ တုိင္းျပည္မ်ား၌ ပါဝင္ၿပီး၊ တုိင္ရင္းသား အမ်ဳိးအစားမ်ားမွာ ရႈတ္ေထြးေနပါသည္။ ၿပိဳင္ဆုိင္မႈႀကီးၿပီး၊ ႏုိင္ငံေရးအရလည္း အထိမခံသည့္ ကိစၥရပ္ျဖစ္ပါသည္။
အစုိးရသည္ တုိင္းရင္းသားအမ်ဳိးအစားသတ္မွတ္မႈ၌ ႏုိင္ငံေရးအရ တမင္ရည္ရြယ္၍ လုိသလုိ ခ်ဳပ္ကုိင္ခဲ့ သည္ဟု တုိင္းရင္းသား အသုိင္းအဝုိင္းက ယုံၾကည္လ်က္ရွိပါသည္။ အခ်ိန္မလုံေလာက္ျဖင့္ လုပ္ေဆာင္မည့္ သန္းေခါင္းစာရင္း ေကာက္ယူမႈတြင္ တုိင္းရင္းသားႏွင့္ ဘာသာေရးကဲ့သုိ႔ေသာ အျငင္းပြားဖြယ္ကိစၥမ်ား မရုိးမေျဖာင့္ ေသာ သေဘာျဖင့္ ထည့္သြင္းထားပါက အေျခအေနမ်ားေနာက္ထပ္ရႈပ္ေထြး လာႏုိင္ပါသည္” ဟု ေဖာ္ျပထားပါသည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ အမ်ားစု၏ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားမွာ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ၌ စုပုံလ်က္ရွိၿပီး၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အသြင္ကူးေျပာင္း ေရး ကာလေအာင္ျမင္မႈ ရွိမရွိမွာလည္း ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကသာ အဆုံးအျဖတ္ ျပဳမည္ဟု ယုံၾကည္ေနၾက ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း လာမည့္လသန္းေခါင္စာရင္းေၾကာင့္ မဲဆႏၵေပးႏုိင္သည့္ နယ္ေျမမ်ားႏွင့္ တုိင္းရင္းသား ကုိယ္စားျပဳမႈမ်ား သည္ လက္ရွိႏုိင္ငံေရးအရ အျမတ္ထုတ္လုိမႈကုိ မ်က္ႏွာသာေပးျခင္းေၾကာင့္ အဓိက အေျပာင္း အလဲမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ပါက ေရြးေကာက္ပြဲ၏ တရားဝင္မႈတြင္ အႏၱရာယ္ရွိပါသည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနျဖင့္ လာမည့္သန္းေခါင္စာရင္းတြင္ ပါဝင္ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားႏွင့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကုိ အေလးအနက္ျပန္လည္ စဥ္းစားရန္ အခ်ိန္ရပါေသးသည္။
Yangon chronicle