ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏုိင္ငံေရး ေျပာင္းလဲႏႈန္း ေႏွးေကြးေနၿပီး အေမရိကန္လႊႊတ္ေတာ္က ေဝဖန္ မႈမ်ား ျပင္းထန္လာေနသျဖင့္ အိုဘားမားအစိုးရ၏ ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒ ေအာင္ျမင္မႈတစ္ခုအေနႏွင့္ ယူဆထားခဲ့ေသာ ဒီမိုကရက္ေရာ ရီပက္ဘေလကန္ကပါ ေထာက္ခံအားေပးထားသည့္ျမန္မာႏုိင္ငံ ဆုိင္ရာမူဝါဒ၏ ေရွ႕ဆက္သြားရမည့္လမ္းက ေခ်ာေမြ႕မည့္ပံု မေတြ႕ရေပ။
အစိုးရအဖြဲ႕က ျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္ ဆက္ဆံရန္ႀကိဳးပမ္းမႈအေပၚ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားက လက္မခံလိုၾကပါ။ အကယ္၍ လာမည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အတုိက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကသမၼတ ေရြးခံခြင့္မရရွိလွ်င္ မႏွစ္ၿမိဳ႕မႈမ်ား က ပို၍ပင္တုိးလာႏုိင္ဖြယ္ရွိေနသည္။
ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ရန္ ေမွ်ာ္လင့္ႏုိင္ေသးေၾကာင္း အေမရိကန္အစိုးရက ေျပာဆုိေနေသာ္လည္း ႏွစ္ ၅၀ စစ္ အာဏာရွင္အုပ္ခ်ဳပ္မႈမွတစ္ေကြ႕ ခ်ဳိးၾကားကာလ၏ အေရးပါသည့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အကုန္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲမတုိင္မီ ယင္းျပင္ဆင္ခ်က္ျဖစ္လာႏုိင္မႈအေပၚ အေမရိကန္အစိုးရအဖြဲ႕က သံသယရွိေနေၾကာင္း အစိုးရအဖြဲ႕အႀကံေပးမ်ားက ေျပာဆိုသည္။
အိုဘားမားအစိုးရအဖြဲ႕ႏွင့္ ဥပေဒျပဳအမတ္မ်ား အမ်ားဆံုး ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုေနသည့္ အဓိ က စိုးရိမ္ပူပန္မႈတစ္ခုမွာ ဗုဒၶဘာ သာႏွင့္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ လူအုပ္စုမ်ားအၾကားက အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားျဖစ္ၿပီး လာမည့္ေရြးေကာက္ပြဲအထိပင္ ဗုဒၶဘာသာအမ်ဳိးသားေရးဝါဒက အရွိန္ျမင့္လာႏုိင္သည့္ အခ်က္ျဖစ္သည္။
ေအာက္လႊတ္ေတာ္ႏိုင္ငံ ျခားေရးရာေကာ္မတီက ၿပီးခဲ့သည့္ သီတင္းပတ္တြင္ ဘဂၤါလီအေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ျပစ္တင္ေဝဖန္လိုက္ၿပီး ယင္းသည္ ယခုအခ်ိန္အထိ ျမန္မာအစိုးရသစ္ အေပၚ ေဝဖန္ခ်က္မ်ားထဲ၌ အျပင္းထန္ဆံုးျဖစ္သည္။ ျမန္မာ ႏုိင္ငံတြင္ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနဆိုးရြားေနခ်ိန္၌ အေမရိကန္အေနႏွင့္ သံတမန္ဆက္ဆံေရး ျပန္လုပ္သင့္၊ မသင့္ဆိုသည္ကို ေကာ္မတီ၏ ရီပက္ဘေလကန္ ဥကၠ႒အဒ္႐ိြဳက္စ္က ေမးခြန္းထုတ္လုိက္သည္။
ႏုိင္ငံျခားဝန္ႀကီးဌာနေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ မာရီယာဟာ့ဖ္ကလည္း လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈကပ္ဆိုးႀကီးအေပၚ အလြန္ စိုးရိမ္ေၾကာင္း ဧၿပီ ၂ ရက္က ေျပာဆိုလုိက္သည္။
‘‘လတ္တေလာမွာ လူအေတာ္မ်ားမ်ားက က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ၊ ေရ၊ မိလႅာ၊ အစားအစာေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လံုေလာက္တဲ့ပံ့ပိုးမႈေတြမရၾကဘူး။ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈအတြက္ အကူအညီေပးေနတဲ့ လုပ္သားေတြ သူတို႔ရဲ႕အသက္ကယ္တဲ့အလုပ္ေတြ ျပန္လုပ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ အစိုးရကလည္း အခုအခ်ိန္ထိ လံုေလာက္တဲ့လံုၿခံဳေရးနဲ႔ ခရီးသြားလာခြင့္ေတြကို ေပးဖို႔ပ်က္ကြက္ေနပါတယ္’’ဟု ေျပာဆိုလုိက္သည္။
ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးေဟာင္း ဟီလာရီကလင္တန္က ျမန္မာ ႏိုင္ငံဆုိင္ရာ သံအမတ္ကိုခန္႔အပ္လိုက္ၿပီး ႏွစ္ ၂၀ ၾကာ ျမန္မာႏုိင္ငံအား ဖယ္ၾကဥ္ထားမႈကို ရပ္တန္႔လိုက္ေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့ၿပီး ၂ ႏွစ္အၾကာတြင္ ဤသို႔ ျပင္းထန္ေသာ ေဝဖန္ေျပာၾကားမႈထြက္ေပၚလာျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုစဥ္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ပါလီမန္လႊတ္ေတာ္တြင္ အမတ္ေနရာ ရရွိေစခဲ့သည့္ မွ်တေသာ အထူးေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ေျဖေလွ်ာ့ ေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာတြင္ အေမရိကန္က ကူညီပံ့ပိုးမႈ၊ ကုန္သြယ္မႈႏွင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈအေပၚ ပိတ္ပင္မႈအမ်ားစုကို ဖယ္ရွားေပးခဲ့ၿပီး သမၼတအိုဘားမားမွာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံသို႔ ပထမဆံုးသြားေရာက္လည္ပတ္သည့္ အေမရိကန္သမၼတျဖစ္ခဲ့သည္။
အလ်င္အျမန္ေျပာင္းလဲလာေနေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ ဆက္ဆံေရးတြင္ သမၼတအိုဘားမား၏ လာေရာက္လည္ပတ္မႈက သရဖူေဆာင္းေပးလုိက္ၿပီး အေမရိကန္အရာရွိမ်ားက ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ အေကာင္းျမင္ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားရွိေနေသးေၾကာင္း ေျပာဆိုၾကသည္။ ရာႏွင့္ခ်ီေသာ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား လႊတ္ေပးခဲ့ျခင္း၊ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းႏွင့္ မီဒီယာႏွင့္ အလုပ္သမားသမဂၢမ်ားအေပၚ ကန္႔သတ္မႈေလွ်ာ့ခ်ခဲ့ျခင္းတုိ႔ကို ေထာက္ျပခဲ့ၾကသည္။ လြတ္လပ္ေရးရခ်ိန္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ကတည္းက ဗဟိုအစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္မႈကို ေတာ္လွန္ေနၾကသည့္ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားႏွင့္လည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရေအာင္ အစိုးရက ႀကိဳးစားေနသည္။
အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ႏုိင္ငံတကာ ရီပက္ဘေလကန္အဖြဲ႕က ကမကထျပဳလုပ္ကာ ျမန္မာႏုိင္ငံတစ္ဝန္းေကာက္ခံခဲ့ၿပီး ဧၿပီ ၃ရက္က ထုတ္ျပန္လုိက္သည့္ စစ္တမ္းတစ္ခုအရ ေျဖၾကားသူ ၈၈ ရာခုိင္ ႏႈန္းက ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းျဖစ္ေပၚ ေနမႈမ်ားသည္ မွန္ကန္သည့္လမ္းကို ဦးတည္သြားေနသည္ဟု ယူဆၾကသည္။ ၅၇ ရာခုိင္ႏႈန္းက လာမည့္ႏွစ္အနည္းငယ္တြင္ ၎တို႔၏ စီးပြားေရးအေျခအေန ပိုမိုေကာင္းမြန္လာမည္ဟု ယူဆၾကသည္။ ယင္းစစ္တမ္းတြင္ အမွားအယြင္းက အတုိးအေလွ်ာ့ ၂ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ် ရွိႏုိင္သည္။
ေနာက္ဆံုး သံတမန္တုိးတက္မႈတစ္ခုက ယခုသီတင္းပတ္အတြင္း ကန္ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး ေဟဂယ္က ျမန္မာႏိုင္ငံကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးကို အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးမ်ား ေတြ႕ဆံုသည့္ ဟာဝိုင္အီတြင္ ႀကိဳ ဆိုဧည့္ခံျခင္းျဖစ္သည္။
အစိုးရပိုင္းအျမင္အရ စစ္ေရးဆက္ဆံမႈအားျဖင့္ ျမန္မာစစ္တပ္အား ႏုိင္ငံတကာစံႏႈန္းကုိ လက္ခံက်င့္သံုးလာရန္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖစ္သည္။ ကာကြယ္ေရးမူဝါဒမ်ားကို ႀကီးၾကပ္ေသာ လႊႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားအၾကားတြင္လည္း ယင္းသို႔ ခ်ဥ္းကပ္မႈ အေပၚ ေထာက္ခံအားေပးမႈမ်ားရွိ ေနရာ ျမန္မာစစ္တပ္ကို လူ႔အခြင့္ အေရး၊ ဥပေဒစိုးမိုးေရးႏွင့္ အေရး ေပၚကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား အတြက္ ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပး ျခင္းတုိ႔ပါဝင္သည္။
သို႔ေသာ္လည္း ယင္းလုပ္ရပ္တို႔မွာ ႏုိင္ငံျခားေရးရာမူဝါဒကို ႀကီးၾကပ္ေသာ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားေၾကာင့္ အဟန္႔အတားျဖစ္ေနသည္။ သတ္မွတ္ထားသည့္ လုိအပ္ေသာအဆင့္တစ္ခုေရာက္aအာင္ ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္က ျပဳျပင္ႏုိင္ျခင္းမရွိေသးဘဲ တရားဝင္သင္တန္းမ်ားေပးမည္ဆိုလွ်င္ စစ္တပ္ခ်င္းဆက္ဆံမႈကို တျဖည္းျဖည္းတုိးခ်ဲ႕သကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ႏုိင္ၿပီး မုဒိမ္းမႈမ်ားႏွင့္ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ား စသည့္ ဖိႏွိပ္မႈမ်ားက်ဴးလြန္ရာတြင္ ပါဝင္ေနဆဲျဖစ္သည့္ ျမန္မာစစ္တပ္ကို ဂုဏ္ျမႇင့္ေပးရာေရာက္မည္ကို စိုးရိမ္ေနၾကသည္။
စစ္အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္က အခ်ိန္ႏွင့္ႏႈိင္းယွဥ္လွ်င္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံက မ်ားစြာပြင့္လင္းလာေနaသာ္လည္း သမၼတအိုဘားမား လာေရာက္ခဲ့သည့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာက ကတိျပဳခဲ့သလို ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆုိင္ရာ မဟာမင္းႀကီး႐ံုးကို ဖြင့္လွစ္ခြင့္မျပဳေသးပါ။ ယင္းအတြက္ေၾကာင့္္ အီရန္ ႏွင့္ ေျမာက္ကိုရီးယားကို ေစာင့္ၾကည့္ေနသလုိပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ေစာင့္ၾကည့္ရန္ အထူးကိုယ္စားလွယ္တစ္ဦး ခန္႔အပ္ရန္အတြက္ ကုလသမဂၢကလည္း ၿပီးခဲ့သည့္ သီတင္းပတ္ကပင္မဲေပးဆံုးျဖတ္ လိုက္ၾကသည္။
ကိုးကား-ေအပီ
ဘာသာျပန္..Sitt Paing