အင္တာနက္ေဖ့စ္ဘြတ္လူမႈကြန္ရက္ အသံုးျပဳမႈေတြကို ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ေဖ့စ္ဘြတ္ကုမၸဏီတို႔ ပူးေပါင္းၿပီး ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ သေဘာတူညီခ်က္ ၃ ခ်က္ရရွိထားတယ္လို႔ သမၼတရံုး ညႊန္ၾကားေရးမႉး ဦးေဇာ္ေဌးက ေျပာပါတယ္။
![facebook]()
ေဖ့စ္ဘြတ္ေတြကေန လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး အမုန္းပြားေစေအာင္ ေသြးထိုးလႈံ႔ေဆာ္ေရးသားေနတာေတြကို ထိန္းေပးဖို႔ အပါအ၀င္ အခ်က္ ၃ ခ်က္ သေဘာတူခဲ့ၾကတယ္လို႔ ဦးေဇာ္ေဌးက ဒီဗြီဘီကို ေျပာပါတယ္။
“၁ အခ်က္က ေရတိုေပါ့ေနာ္။ ေရတိုမွာ ေသြးတိုးလႈံ႔ေဆာ္မႈေတြ ထိန္းေပးဖို႔ သူတို႔ ဘက္ကလည္း ေဖ့စ္ဘြတ္ရဲ႕ေပၚလစီနဲ႔ ညီညြတ္တဲ့ဟာကို လုပ္ေပးတယ္။ ေနာက္တခ်က္က က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ ေဖ့စ္ဘြတ္ အသံုးျပဳသူေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ထိန္းခ်ဳပ္တာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ေစာင့္ၾကည့္တာကို သူတို႔နဲ႔ ေဆြးေႏြးတယ္။ သူတို႔ကလည္း နည္းပညာအကူအညီနဲ႔ က်န္တာေတြ ကူညီမယ္။ ေနာက္တခ်က္က သူတို႔ဘက္ အၾကံျပဳတာက ဆိုရွယ္မီဒီယာ အြန္လိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဆိုက္ဘာေလာ လိုအပ္ခ်က္ေပါ့ေနာ္။ ဒါက ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္း လုပ္ဖို႔ေတာ့ ခက္မယ္ေပါ့။”
ျမန္မာအစိုးရသမၼတရံုးက တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု Silicon Valley က အိုင္တီကုမၸဏီ ပညာရွင္နဲ႔ အာရွပစိဖိတ္တာ၀န္ခံ၊ ေဖ့စ္ဘြတ္ကုမၸဏီရံုးခ်ဳပ္ ၀ါရွင္တန္ကတဦး၊ အိုင္ယာလန္ကတဦးနဲ႔ အာရွပစိဖိတ္တာ၀န္ခံတဦးတို႔ ဖုန္းနဲ႔ conference call ပံုစံ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဇူလိုင္လထဲမွာပဲ ေဖ့စ္ဘြတ္ကုမၸဏီ တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ျပည္တြင္းက ေဖ့စ္ဘြတ္သံုးသူ အထူးသျဖင့္ လူငယ္ေတြ ေတြ႔ဆံုၿပီး ပညာေပး အလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပြဲတခု လုပ္ဖို႔ရွိတယ္လို႔လည္း သမၼတရံုးတာ၀န္ရွိသူက ေျပာပါတယ္။
အလားတူ စာေရးဆရာေတြနဲ႔ဖြဲ႔ထားတဲ့ ျမန္မာကေလာင္ရွင္မ်ားအဖြဲ႔ Pen Myanmar ကလဲ အြန္လိုင္း၊ ပံုႏွိပ္ နဲ႔ အသံလႊင့္ မီဒီယာေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ေနတယ္လို႔ အဖြဲ႔၀င္ ဦးမ်ိဳးျမင့္ညိမ္းက ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ လက္လွမ္းမီသေလာက္ မီဒီယာေတြ အားလံုးေပါ့ေနာ္။ ပံုႏွိပ္မီဒီယာေတြ အားလံုးကို လိုက္ဖတ္တယ္။ ေနာက္အြန္လိုင္းမွာ ရွိတဲ့ မီဒီယာေတြ လိုက္ရွာၾကည့္တယ္။ ေနာက္ တီဗီြရုပ္သံလိုင္းေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ၿပီးနားေထာင္ေနပါတယ္။”
ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ပိုင္းက အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာေတြနဲ႔ ေဖ့စ္ဘြတ္လူမႈကြန္ရက္ေတြကေန ပ်ံ႕ႏွံ႔ခဲ့တဲ့ သတင္းေတြကို အေၾကာင္းျပဳလို႔ မႏၱေလးမွာ ရုန္းရင္းဆန္ခတ္မႈျုဖစ္ပြားခဲ့တာလို႔ သတင္းေတြ ထြက္ေပၚလာၿပီးတဲ့ေနာက္ ဇူလိုင္လ ၃ ရက္ေန႔က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာ ေဖ့စ္ဘြတ္သံုးစြဲမရေအာင္ နာရီပိုင္းေလာက္ အစိုးရက ပိတ္ပင္ထားခဲ့ပါတယ္။
ရုန္းရင္းဆန္ခတ္မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ဒုတိယေန႔ကစၿပီး အစိုးရနဲ႔ ေဖ့စ္ဘြတ္တို႔ အဆက္အသြယ္ရၿပီး အမုန္းစကားေရးသားျဖန္႔ေ၀ခဲ့တဲ့ အေကာင့္အေတာ္မ်ားမ်ားကို ပိတ္သိမ္းခဲ့တယ္လို႔ သမၼတရံုး တာ၀န္ရွိသူက ေျပာပါတယ္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က တရားရံုးခ်ဳပ္ေရွ႕ေနႀကီး ဦးကိုနီက ေဖ့စ္ဘြတ္မွာ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး အမုန္းပြားေစမယ့္ ေရးသားတင္ဆက္ေနသူေတြ ဘယ္သူေတြဆိုတာ ထင္ထင္ရွားရွားသိရင္ အေရးယူလို႔ ရတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“တည္ဆဲဥပေဒနဲ႔ အမ်ားႀကီး အေရးယူလုိ႔ ရတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ဆီမွာ ျဖစ္ေနတာက အေရးမယူလုိ႔ ျဖစ္ေနတာ။ အေရးယူလုိ႔ရတဲ့သူေတြကုိ အေရးမယူတာ။ တခ်ဳိ႕ဆုိ အေကာင့္မွာ ေျပာရုံတင္မကဘူး၊ လမ္းေပၚမွာကုိ ထြက္ၿပီး ထင္ထင္ရွားရွား ေျပာေနတယ္။ ပန္းဖလက္ေတြ ရုိက္ၿပီးေ၀ေနတဲ့အဆင့္ထိလုပ္တယ္။ အဲဒါကုိ မေန႔ကအထိ အေရးမယူေသးဘူး။ အခုေတာ့ ေခၚစစ္ေဆးေနၿပီလုိ႔ ၾကားတာေပ့ါ။”
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အင္တာနက္အသံုးျပဳသူ ၂ သန္းခြဲေက်ာ္ရွိၿပီး လာမယ့္ႏွစ္မွာ ၃ သန္းေလာက္ထိ ရွိလာမယ္လို႔ ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရးရဲ႕ တရား၀င္ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္အရ သိရပါတယ္။
ဒီထဲမွာ ေဖ့စ္ဘြတ္သံုးသူ အေရအတြက္ ဘယ္ေလာက္ရွိမယ္ အတိအက် မသိရေပမယ့္ ၁ သန္းေက်ာ္ ရွိႏိုင္တယ္လို႔ ခန္႔မွန္းေနၾကၿပီး ေအာ္ရီဒူးနဲ႔ တယ္လီေနာ္တို႔လို ဆက္သြယ္ေရး ကုမၸဏီေတြ ၀င္ေရာက္လာတာေၾကာင့္လည္း မၾကာခင္မွာ ေဖ့စ္ဘြတ္သံုးစြဲသူ အေရအတြက္ ပိုမ်ားလာႏိုင္ဖြယ္ရွိေနပါတယ္။
ဒီဗြီဘီ
ေဖ့စ္ဘြတ္ေတြကေန လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး အမုန္းပြားေစေအာင္ ေသြးထိုးလႈံ႔ေဆာ္ေရးသားေနတာေတြကို ထိန္းေပးဖို႔ အပါအ၀င္ အခ်က္ ၃ ခ်က္ သေဘာတူခဲ့ၾကတယ္လို႔ ဦးေဇာ္ေဌးက ဒီဗြီဘီကို ေျပာပါတယ္။
“၁ အခ်က္က ေရတိုေပါ့ေနာ္။ ေရတိုမွာ ေသြးတိုးလႈံ႔ေဆာ္မႈေတြ ထိန္းေပးဖို႔ သူတို႔ ဘက္ကလည္း ေဖ့စ္ဘြတ္ရဲ႕ေပၚလစီနဲ႔ ညီညြတ္တဲ့ဟာကို လုပ္ေပးတယ္။ ေနာက္တခ်က္က က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ ေဖ့စ္ဘြတ္ အသံုးျပဳသူေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ထိန္းခ်ဳပ္တာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ေစာင့္ၾကည့္တာကို သူတို႔နဲ႔ ေဆြးေႏြးတယ္။ သူတို႔ကလည္း နည္းပညာအကူအညီနဲ႔ က်န္တာေတြ ကူညီမယ္။ ေနာက္တခ်က္က သူတို႔ဘက္ အၾကံျပဳတာက ဆိုရွယ္မီဒီယာ အြန္လိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဆိုက္ဘာေလာ လိုအပ္ခ်က္ေပါ့ေနာ္။ ဒါက ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္း လုပ္ဖို႔ေတာ့ ခက္မယ္ေပါ့။”
ျမန္မာအစိုးရသမၼတရံုးက တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု Silicon Valley က အိုင္တီကုမၸဏီ ပညာရွင္နဲ႔ အာရွပစိဖိတ္တာ၀န္ခံ၊ ေဖ့စ္ဘြတ္ကုမၸဏီရံုးခ်ဳပ္ ၀ါရွင္တန္ကတဦး၊ အိုင္ယာလန္ကတဦးနဲ႔ အာရွပစိဖိတ္တာ၀န္ခံတဦးတို႔ ဖုန္းနဲ႔ conference call ပံုစံ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဇူလိုင္လထဲမွာပဲ ေဖ့စ္ဘြတ္ကုမၸဏီ တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ျပည္တြင္းက ေဖ့စ္ဘြတ္သံုးသူ အထူးသျဖင့္ လူငယ္ေတြ ေတြ႔ဆံုၿပီး ပညာေပး အလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပြဲတခု လုပ္ဖို႔ရွိတယ္လို႔လည္း သမၼတရံုးတာ၀န္ရွိသူက ေျပာပါတယ္။
အလားတူ စာေရးဆရာေတြနဲ႔ဖြဲ႔ထားတဲ့ ျမန္မာကေလာင္ရွင္မ်ားအဖြဲ႔ Pen Myanmar ကလဲ အြန္လိုင္း၊ ပံုႏွိပ္ နဲ႔ အသံလႊင့္ မီဒီယာေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ေနတယ္လို႔ အဖြဲ႔၀င္ ဦးမ်ိဳးျမင့္ညိမ္းက ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ လက္လွမ္းမီသေလာက္ မီဒီယာေတြ အားလံုးေပါ့ေနာ္။ ပံုႏွိပ္မီဒီယာေတြ အားလံုးကို လိုက္ဖတ္တယ္။ ေနာက္အြန္လိုင္းမွာ ရွိတဲ့ မီဒီယာေတြ လိုက္ရွာၾကည့္တယ္။ ေနာက္ တီဗီြရုပ္သံလိုင္းေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ၿပီးနားေထာင္ေနပါတယ္။”
ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ပိုင္းက အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာေတြနဲ႔ ေဖ့စ္ဘြတ္လူမႈကြန္ရက္ေတြကေန ပ်ံ႕ႏွံ႔ခဲ့တဲ့ သတင္းေတြကို အေၾကာင္းျပဳလို႔ မႏၱေလးမွာ ရုန္းရင္းဆန္ခတ္မႈျုဖစ္ပြားခဲ့တာလို႔ သတင္းေတြ ထြက္ေပၚလာၿပီးတဲ့ေနာက္ ဇူလိုင္လ ၃ ရက္ေန႔က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာ ေဖ့စ္ဘြတ္သံုးစြဲမရေအာင္ နာရီပိုင္းေလာက္ အစိုးရက ပိတ္ပင္ထားခဲ့ပါတယ္။
ရုန္းရင္းဆန္ခတ္မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ဒုတိယေန႔ကစၿပီး အစိုးရနဲ႔ ေဖ့စ္ဘြတ္တို႔ အဆက္အသြယ္ရၿပီး အမုန္းစကားေရးသားျဖန္႔ေ၀ခဲ့တဲ့ အေကာင့္အေတာ္မ်ားမ်ားကို ပိတ္သိမ္းခဲ့တယ္လို႔ သမၼတရံုး တာ၀န္ရွိသူက ေျပာပါတယ္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က တရားရံုးခ်ဳပ္ေရွ႕ေနႀကီး ဦးကိုနီက ေဖ့စ္ဘြတ္မွာ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး အမုန္းပြားေစမယ့္ ေရးသားတင္ဆက္ေနသူေတြ ဘယ္သူေတြဆိုတာ ထင္ထင္ရွားရွားသိရင္ အေရးယူလို႔ ရတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“တည္ဆဲဥပေဒနဲ႔ အမ်ားႀကီး အေရးယူလုိ႔ ရတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ဆီမွာ ျဖစ္ေနတာက အေရးမယူလုိ႔ ျဖစ္ေနတာ။ အေရးယူလုိ႔ရတဲ့သူေတြကုိ အေရးမယူတာ။ တခ်ဳိ႕ဆုိ အေကာင့္မွာ ေျပာရုံတင္မကဘူး၊ လမ္းေပၚမွာကုိ ထြက္ၿပီး ထင္ထင္ရွားရွား ေျပာေနတယ္။ ပန္းဖလက္ေတြ ရုိက္ၿပီးေ၀ေနတဲ့အဆင့္ထိလုပ္တယ္။ အဲဒါကုိ မေန႔ကအထိ အေရးမယူေသးဘူး။ အခုေတာ့ ေခၚစစ္ေဆးေနၿပီလုိ႔ ၾကားတာေပ့ါ။”
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အင္တာနက္အသံုးျပဳသူ ၂ သန္းခြဲေက်ာ္ရွိၿပီး လာမယ့္ႏွစ္မွာ ၃ သန္းေလာက္ထိ ရွိလာမယ္လို႔ ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရးရဲ႕ တရား၀င္ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္အရ သိရပါတယ္။
ဒီထဲမွာ ေဖ့စ္ဘြတ္သံုးသူ အေရအတြက္ ဘယ္ေလာက္ရွိမယ္ အတိအက် မသိရေပမယ့္ ၁ သန္းေက်ာ္ ရွိႏိုင္တယ္လို႔ ခန္႔မွန္းေနၾကၿပီး ေအာ္ရီဒူးနဲ႔ တယ္လီေနာ္တို႔လို ဆက္သြယ္ေရး ကုမၸဏီေတြ ၀င္ေရာက္လာတာေၾကာင့္လည္း မၾကာခင္မွာ ေဖ့စ္ဘြတ္သံုးစြဲသူ အေရအတြက္ ပိုမ်ားလာႏိုင္ဖြယ္ရွိေနပါတယ္။
ဒီဗြီဘီ