အခုလို ယူနတီ ဂ်ာနယ္က အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္နဲ႔ သတင္းေထာက္ေလးဦး အလုပ္ၾကမ္းနဲ႔ ေထာင္ဒဏ္ ၁၀ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခံရတဲ့ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံ အေျခစိုက္ နယ္စည္းမထား သတင္းေထာက္မ်ားအဖြဲ႔ RSF က ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ ေဝဖန္လိုက္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သတင္းေထာက္ေတြ အေပၚ ဖိႏွိပ္မႈေတြ ပိုၿပီး ဆိုးရြားလာေနသလို၊ လြတ္လပ္စြာ သတင္းေရးသားခြင့္ အေျခအေန ေနာက္ျပန္ဆြဲေနတာကို ေပၚလြင္ေစတယ္လို႔ နယ္စည္းမထား သတင္းေထာက္မ်ားအဖြဲ႔က ေျပာဆုိလုိက္တာပါ။ ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းထားတဲ့ မခင္ျဖဴေထြးက ေျပာျပေပးပါမယ္။
ယူနတီ ဂ်ာနယ္ အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္ ဦးတင့္ဆန္း နဲ႔ သတင္းေထာက္ေလးဦးကို ဒီကေန႔ ျပစ္ဒဏ္ ခ်မွတ္လိုက္တာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ RSF နယ္စည္းမထား သတင္းေထာက္မ်ား အဖြဲ႔ကေတာ့ ဒါဟာ ဘယ္လိုမွ လက္ခံႏုိင္စရာမရွိဘူးလို႔ ဆိုၿပီး ဒီကိစၥကို အျပင္းအထန္ ႐ႈတ္ခ်တဲ့အေၾကာင္း RSF ရဲ႕ အာရွေရးရာ တာ၀န္ခံ Benjamin Ismail က ဗြီအိုေအ ကို ေျပာပါတယ္။
"တရားလြန္ လြန္လြန္က်ဴးက်ဴး ျပစ္ဒဏ္ ခ်မွတ္လိုက္တာပါ။ ဒါဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ အႀကီးအက်ယ္ ဆုတ္ယုတ္မႈလို႔ က်ေနာ္တုိ႔ RSF က ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဒီျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္မႈကို က်ေနာ္တို႔ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ႐ႈတ္ခ်ပါတယ္။ ျပစ္ဒဏ္ေတြကို ခ်က္ခ်င္း ျပန္႐ုပ္သိမ္းေပးဖို႔လည္း ေတာင္းဆို ပါတယ္။ သတင္းေထာက္ေတြကို ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်တာ၊ သတင္းမီဒီယာေတြအေပၚ ကန္႔သတ္ ပိတ္ပင္မႈေတြ ပိုၿပီးေတာ့ လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ ျပန္ျဖစ္လာေနတဲ့ အေပၚမွာလည္း က်ေနာ္တုိ႔ အထူးစိုးရိမ္ပါတယ္။"
အခု ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အမႈသည္ေတြရဲ႕ ေရွ႕ေနေတြက အယူခံ၀င္ဖို႔ ျပင္ဆင္ေနတဲ့ အေပၚမွာ RSF အဖြဲ႔က အားေပး ကူညီသြားမယ္လို႔လည္း မစၥတာ အစၥေမးလ္က ေျပာပါတယ္။
"သတင္းေထာက္ေတြအေပၚ တရားလြန္ ျပစ္ဒဏ္ ခ်မွတ္တဲ့ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ က်ေနာ္တုိ႔ တရား၀င္ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ ႐ႈတ္ခ်သြားဖို႔ ျပင္ဆင္ေနပါတယ္။ အခုကိစၥ ေရွ႕ေနေတြက အယူခံ၀င္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတာကိုလည္း က်ေနာ္တုိ႔ အားေပး ကူညီသြားပါမယ္။ အခု ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္မႈကို ဆန္႔က်င္ ကန္႔ကြက္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ၊ သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ ေတာင္းဆို လႈပ္ရွားေနၾကတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြ ကိုလည္း က်ေနာ္တုိ႔ တတ္ႏိုင္တဲ့ဘက္က အားေပး ကူညီသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။"
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြ စတင္ခဲ့ၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္း သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ အေျခအေန သိသိသာသာ ေျပာင္းလဲ တိုးတက္လာတာ မရွိလွဘူးလို႔ လည္း မစၥတာ အစၥေမးလ္ က ေ၀ဖန္ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၂ နဲ႔ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ေတြ အတြင္း အာဏာပိုင္ေတြ ဘက္က သတင္းသမားေတြ အေပၚ ကန္႔သတ္ တားျမစ္မႈေတြ၊ ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြ နဲ႔ ဖမ္းဆီး အေရးယူမႈေတြ ပိုၿပီးေတာ့ မ်ားလာခဲ့တာကို RSF အဖြဲ႔က ေလ့လာ ေတြ႔ရွိခဲ့ရတယ္လို႔လည္း သူက ေျပာပါတယ္။
ယူနတီဂ်ာနယ္ သတင္းေထာက္ေတြ အဖမ္းခံရခ်ိန္က ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရာက္ရွိေနတဲ့ အေမရိကန္ ျပည္သူ႔သံတမန္ေရးရာ လက္ေထာက္ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Richard Stengel ကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အဲဒီအခ်ိန္က အခုလို ေျပာသြားခဲ့ဖူးပါတယ္။
"ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သတင္းေထာက္ေတြ ဖမ္းဆီး ေထာင္ခ်ခံေနရတာေတြ၊ သတင္းေထာက္ေတြကို ပစ္မွတ္ထားေနတဲ့ ကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ က်ေနာ္ အထူး စိုးရိမ္ပါတယ္။ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔မွ ဒီလို အေျခအေနေတြကို လက္မခံႏုိင္ပါဘူး။ သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ဆိုင္ရာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြ၊ မီဒီယာ ဥပေဒ ဆိုင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ဆက္ၿပီး လုပ္လာတာကို က်ေနာ္တုိ႔ ျမင္ခ်င္ပါတယ္။ သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ ပိုၿပီး ခြင့္ျပဳရမယ့္ တခ်ိန္တည္းမွာ၊ သတင္းသမားေတြအေပၚ ဖိႏွိပ္မႈေတြကိုလည္း တၿပိဳင္တည္း အဆံုးသတ္ ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။"
မေကြးတိုင္း ေပါက္ၿမိဳ႕နယ္က ကာကြယ္ေရးပစၥည္း စက္႐ံုတခုကို လွ်ိဳ႕၀ွက္ ဓာတုလက္နက္စက္႐ံု အျဖစ္ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့အတြက္ ယူနတီဂ်ာနယ္ အမႈေဆာင္ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္နဲ႔ သတင္းေထာက္ ေလးဦးကို ႏုိင္ငံေတာ္ လွ်ိဳ႕၀ွက္ ခ်က္ေပါက္ၾကားမႈ နဲ႔ ဒီႏွစ္အေစာပိုင္းက အာဏာပိုင္ေတြက ဖမ္းဆီးခဲ့တာပါ။
သူတို႔ကို ဖမ္းဆီးခဲ့ခ်ိန္ ကတည္းက ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြက ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ ေဝဖန္မႈေတြ နဲ႔ သတိေပး ေစာင့္ၾကည့္မႈေတြ လုပ္လာခဲ့တဲ့ၾကားကပဲ အခုေနာက္ဆံုး သူတို႔ကို အလုပ္ၾကမ္းနဲ႔ ေထာင္ဒဏ္ ၁၀ ႏွစ္စီ ျပစ္ဒဏ္ စီရင္လိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
VOA
