အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး John Kerry ရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံခရီးစဥ္အတြင္း အေရးယူ ဒဏ္ခတ္မႈစာရင္းမွာ ပါဝင္ေနသူတဦး ပုိင္ဆုိင္တဲ့ ဟုိတယ္မွာ မလဲႊသာ မေရွာင္သာ တည္းခုိခဲ့ရတာ သာ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ရွင္းလင္းခ်က္ ထပ္မံထုတ္ျပန္ လုိက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ အေမရိကန္ရဲ႕ ဒဏ္ခတ္မႈ စာရင္းမွာ ပါ၀င္ေနသူေတြကုိ အမည္စာရင္း ပယ္ဖ်က္ဖုိ႔ စဥ္းစားေနတဲ့ သတင္းေတြလည္း ထြက္ေပၚေနတာပါ။ အျပည့္အစုံကုိေတာ့ ကုိေအာင္လြင္ဦးက ေျပာျပေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံက အလွည့္က်ဥကၠ႒ အျဖစ္ တာ၀န္ယူထားတဲ့ အေရွ႕ေတာင္ အာရွ ႏုိင္ငံမ်ား အသင္း (Asean) ရဲ႕ ေဒသတြင္း လုံၿခံဳေရး ေဆြးေႏြးပဲြ တက္ေရာက္ဖုိ႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ ေရာက္ေနစဥ္ ဒဏ္ခတ္ထားတဲ့ လုပ္ငန္းရွင္ တဦးရဲ႕ ဟုိတယ္တခုမွာ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး တည္းခုိခဲ့တဲ့ အတြက္ ေဝဖန္စရာေတြ ျဖစ္ခဲ့ရတဲ့အေပၚ အေမရိကန္ တာ၀န္ရွိသူေတြ ထပ္မံရွင္းလင္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ Max ဦးေဇာ္ေဇာ္ ပုိင္ဆုိင္တဲ့ Lake Garden ဟုိတယ္မွာ တည္းခုိဖုိ႔ ျမန္မာတာဝန္ရွိသူေတြ စီစဥ္ထားတာကုိ ျပင္ဆင္ေပးဖုိ႔ ေျပာဆုိခဲ့ေပမဲ့ ေနရာအခက္အခဲေၾကာင့္ ၀န္ႀကီးကယ္ရီ တည္းခုိခဲ့ရတဲ့အေၾကာင္း အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာန ေျပာခြင့္ရသူ Marie Harf က မေန႔က ၀ါရွင္တန္မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြအတြင္း ေျပာဆုိသြားခဲ့တာပါ။
“ဟုိတယ္ေျပာင္းေပးဖုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနကုိ ေမတၱာရပ္ခံခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ မျဖစ္ခဲ့ပါဘူး။ ေနျပည္ေတာ္ ကုိ ေရာက္ဖူးတယ္ ဆုိရင္ သိၾကမွာပါ။ လူေတြအမ်ားႀကီးနဲ႔ ညီလာခံေတြ၊ ကုိယ္စားလွယ္အဖဲြ႔ေတြနဲ႔၊ ေနရာက သိပ္မႀကီးလွပါဘူး။ က်မတုိ႔မွာလည္း အတိအက် လုိက္နာေဆာင္ရြက္ရတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဝန္ႀကီးနဲ႔ ကုိယ္စားလွယ္ အဖဲြ႔မွာ လူေတြ ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား ပါတယ္ဆုိတာ၊ လုိက္သြားဖူးတဲ့သူေတြ သိၾကမွာပါ။ က်မတုိ႔ အေရးယူ ဒဏ္ခတ္မႈေတြ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းမႈေတြ ေမွးမွိန္ သြားစရာ အေၾကာင္းလည္း မရွိဘူးဆုိတာကလည္း ရွင္းပါတယ္။”
မၾကာေသးခင္ႏွစ္ေတြကစလုိ႔ အေျပာင္းအလဲေတြ လုပ္ေဆာင္လာတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံလာေနတဲ့ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက အေရးယူ ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြကုိ ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးထားေပမဲ့ ဒဏ္ခတ္မႈတခ်ဳိ႕ကုိေတာ့ ဆက္လက္ထားရွိဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ဆယ္စုႏွစ္ေတြနဲ႔ခ်ီ ပစ္မွတ္ထား အေရးယူခဲ့တာေတြ၊ အခုအခါ ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးလာေနတာေတြဟာ လက္ေတြ႔က်တဲ့ မူ၀ါဒေတြမွ ဟုတ္ပါရဲ႕လားဆုိၿပီး ေမးခြန္းထုတ္သူေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ေရထြက္ပစၥည္း လုပ္ငန္းရွင္ ဦးႏွင္းဦးကေတာ့ ဒဏ္ခတ္မႈေတြဟာ ပစ္မွတ္ထားသေလာက္ မထိေရာက္တာေတြ ရွိခဲ့တယ္လုိ႔ ျမင္ပါတယ္။
“ Sanctions ပိတ္ဆို႔တယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ့ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ က်ေနာ္တို႔ စီးပြားေရးေတြလည္း အေမရိကန္ Sanctions ေၾကာင့္လည္း က်ေနာ္ တို႔ ဒုကၡေရာက္ခဲ့တာပဲ။ က်ေနာ္တို႔ အားလံုး Industry တခုလံုးက ယိုင္လဲၿပီးေတာ့ ဘာမွလုပ္လို႔မရဘူးေလ။ တကယ္လုပ္တဲ့သူက သူ႔ဘာသာသူ ခ်မ္းသာသြားၾကတယ္။ Sanction လုပ္တာက တကယ္ဆင္းရဲတဲ့သူေတြ၊ မွန္မွန္ကန္ကန္လုပ္တဲ့သူေတြပဲ ထပ္မြဲသြားတယ္။ ဒါက လက္ေတြ႔အေျဖတခုကို ေျပာျပတာ။ က်ေနာ္က ဘာမွ အားေပးျခင္း၊ ကန္႔ကြက္ျခင္း မရွိပါဘူး။ ဘာမွလည္း မသံုးသပ္လိုဘူး။ ဒါေပမဲ့ အေျဖက အဲ့သလိုထြက္တယ္။
Sanctions ထပ္လုပ္ျခင္း၊ မလုပ္ျခင္းက သူ႔သေဘာပဲ။ မူလထုတ္တဲ့သူရဲ႕ သေဘာထားပဲ။ သူေက်နပ္ရင္ ေပးလိုက္။ မေက်နပ္ရင္ မေပးနဲ႔ ဒါပဲ ရွိတာပဲ။ က်ေနာ္တို႔ အရပ္ဖက္မွာေတာ့ ျမင္ရတာေတာ့ ဘာမွ က်ေနာ္တို႔ဘက္မွာ Inpact မလာဘူး။ ဒီလူေတြ လုပ္ထားတာ အရင္လုပ္ထားတာေတြရွိတယ္။ အခုသူတို႔က တုိင္းျပည္အေျပာင္းအလဲနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ Constitution ရွိလည္း သူတို႔သံုးသပ္လိုက္မယ္။ သူတို႔ေပတံနဲ႔တုိင္းၿပီး ေပးသင့္၊ မေပးသင့္ သူတို႔ပဲ ဆံုးျဖတ္ရမွာေလ။”
ဒဏ္ခတ္မႈေတြရဲ႕ တစိတ္တပုိင္းအျဖစ္ ျမန္မာစစ္တပ္ အရာရွိေတြ၊ စီးပြားေရး သမားေတြ အပါအ၀င္ လူတခ်ဳိ႕ကုိ ျပည္၀င္ခြင့္ဗီဇာ မေပးဖုိ႔၊ စီးပြားေရးအရ ဆက္ဆံမႈေတြ မလုပ္ဖုိ႔လည္း အေမရိကန္က ဆက္လက္ တားျမစ္ထားတာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံက အေျပာင္းအလဲေတြနဲ႔အတူ တားျမစ္ခံ ထားရသူေတြထဲက တခ်ဳိ႕ကုိ ပယ္ဖ်က္ဖုိ႔၊ ဒါမွမဟုတ္ စာရင္းထပ္သြင္းဖို႔ အေမရိကန္ က ေလ့လာေနတယ္လုိ႔လည္း သတင္းေတြ ထြက္ေပၚေနတာပါ။
နာမည္ေက်ာ္ စီးပြားေရးစာေစာင္ တခုျဖစ္တဲ့ Wall Street Journal ကေတာ့ ဒဏ္ခတ္ခံထားရတဲ့သူေတြ အေနနဲ႔ အေမရိကန္ရဲ႕ စံသတ္မွတ္ခ်က္ေတြနဲ႔အညီ လုိက္နာက်င့္ႀကံၿပီး နာမည္ပ်က္ စာရင္းထဲမွာ မပါေအာင္ ႀကိဳးစားၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္းထားတဲ့အေၾကာင္း ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာန တာ၀န္ရွိသူတဦးကုိ ကုိးကား ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။
ဇြန္လေႏွာင္းပုိင္းမွာတုန္းကလည္း နာမည္ပ်က္စာရင္း၀င္ စီးပြားေရး သမားေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာန တာ၀န္ရွိသူေတြ ရန္ကုန္မွာ ေတြ႔ဆုံခဲ့သလုိ၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းဆုိင္ရာ ဒုတိယ လက္ေထာက္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Charles Rivkin ဟာလည္း ေရွ႕လထဲ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ သြားတဲ့အခါ ဒီကိစၥကုိ ေဆြးေႏြးဖုိ႔ စီစဥ္ထားတယ္လုိ႔ သတင္းမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
VOA