ေၾကညာခ်က္အတုလုပ္တာကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ ေအာက္တန္းက်တဲ့၊ သူရဲေဘာေၾကာင္တဲ့ လုပ္ရပ္လို႔ သတ္မွတ္ႏိုင္ . . . ဒီခ်ဳပ္ကို ႏိုင္ငံေရး အက်ပ္အတည္းတစ္ခုထဲ ေရာက္ေအာင္ တြန္းပို႔ . . . ဒီခ်ဳပ္နဲ႔ ၿပိဳင္ဘက္ အစုအဖြဲ႔ေတြရဲ႕ လုပ္ရပ္လည္း ျဖစ္ႏုိင္ . . .
မႏၲေလးၿမိဳ႕တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ပဋိပကၡႏွင့္ ပတ္သက္၍ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLDပါတီ)က ဇူလိုင္ ၇ ရက္ ရက္စြဲျဖင့္ ဒုတိယေျမာက္ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ရာ၌ ဇူလိုင္ ၂ ရက္တြင္ ထုတ္ျပန္ ခဲ့ေသာ ေၾကညာခ်က္အား လူမႈကြန္ရက္ Facebook ၌ ““ရဲေသြး”” ဆုိသူက အတုျပဳလုပ္ကာ ထပ္မံမွ် ေ၀မႈအေပၚ အစိုးရအေနျဖင့္ အျမန္ဆံုး ေဖာ္ထုတ္ အေရးယူေပးရန္ တိုက္တြန္း ေၾကညာ ထားသည္။
NLD ၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္၌ ““ရဲေသြး”” အမည္ျဖင့္ ဘာသာေရး၊ လူမ်ဳိးေရး ရန္မီးပြားေအာင္ လႈံ႕ေဆာ္ျခင္း၊ ဘာသာေရးကို ႏုိင္ငံေရးအတြက္ အလြဲသံုးစားလုပ္ျခင္း စသည့္ အခ်က္မ်ား ပါ၀င္သည့္ ေၾကညာခ်က္ တစ္ခုကို အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ေၾကညာခ်က္အျဖစ္ လိမ္လည္ ဖန္တီး၍ ထုတ္လႊင့္ခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္။
အတုထြက္ေပၚခဲ့သည့္ ေၾကညာခ်က္၌ NLD ပါတီ နာမည္တပ္ကာ အထင္မွားေစႏုိင္သည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ား ပါ၀င္ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတ ျဖစ္မွသာလွ်င္ ယခုကိစၥမ်ား ၿငိမ္းႏုိင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပထားခဲ့သည္။
““မႏၲေလးကိစၥမွာလည္း ပဋိပကၡေတြ ေနာက္ထပ္ မျဖစ္ေအာင္လုိ႔ အမ်ားႀကီး အေရးႀကီးတယ္။ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ေၾကညာခ်က္ ထုတ္တယ္။ ထုတ္ထုတ္ခ်င္း အတုထြက္လာတယ္။ အဲဒီကတည္းက ဒါဘာသာေရးကို ႏိုင္ငံေရးမွာ သံုးေနၿပီလားဆိုတာ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္အေနနဲ႔ အရမ္းႀကီး စဥ္းစားရမယ့္ကိစၥ ျဖစ္လာတယ္။ အစတုန္းက လူမ်ားေတြက ဒီလိုေျပာလို႔ရွိရင္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ၀င္မေျပာပါဘူး။ တတ္ႏုိင္သမွ် ဒါေတြ မျဖစ္ေအာင္လုိ႔ေတာ့ ဟိုဘက္ဒီဘက္ မွ်မွ်တတ ျဖစ္ေအာင္လို႔ေတာ့ လုပ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုဟာက အားလံုး အဆင္ေျပဖုိ႔အတြက္ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္တာကို ဘာသာေရး အသြင္ေဆာင္တဲ့ အတုေပါ့ေနာ္။ ေၾကညာခ်က္အတု ထုတ္တယ္ ဆုိေတာ့ ဒါဘယ္သူ ထုတ္တာလဲ မသိဘူး။ ဒါကေတာ့ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ႕ေၾကညာခ်က္ကို အတုလုပ္တယ္ဆိုေတာ့ ဒါႏုိင္ငံေရး တိုက္ခိုက္မႈတစ္ခုပဲ”” ဟု ေၾကညာခ်က္အတု ထြက္ေပၚၿပီးေနာက္ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဇူလိုင္ ၄ ရက္တြင္ သတင္းမီဒီယာမ်ားသို႔ ေျပာၾကားသည္။
ထိုသို႔ ေၾကညာခ်က္အတု ျပဳလုပ္ျခင္းမွာ ျပစ္မႈဆုိင္ရာ ဥပေဒ ပုဒ္မ ၄၁၇၊ အီလက္ထရြန္နစ္ ဆက္သြယ္ ေဆာင္ရြက္ေရး ဥပေဒပုဒ္မ ၃၄ (က) တို႔ႏွင့္ ၿငိစြန္းေနျခင္း၊ ျပည္သူလူထု ထင္ေယာင္ထင္မွား ျဖစ္ေစရန္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းသည္ ဥပေဒႏွင့္ ၿငိစြန္းသည္မွာ ထင္ရွားသည့္အတြက္ အာဏာပိုင္မ်ားက လ်င္ျမန္စြာ စံုစမ္း ေဖာ္ထုတ္၍ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူရန္ တာ၀န္ရွိေၾကာင္း NLD ၏ ဇူလိုင္ ၇ ရက္ ထုတ္ျပန္ခ်က္၌ ပါရွိသည္။
ယခုျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ မႏၲေလး ပဋိပကၡျဖစ္မႈ၌ လံုၿခံဳေရးအဖြဲ႕၀င္မ်ား ရွိေသာ္လည္း ျပႆနာမ်ား မျဖစ္ပြားေအာင္ ထိန္းသိမ္းႏုိင္ျခင္း မရွိေၾကာင္း၊ ေဒသခံ မဟုတ္ေသာ မည္သူမည္၀ါမွန္း မသိသည့္ လူမ်ား ေမာ္ေတာ္ဆုိင္ကယ္ မ်ားျဖင့္ ေရာက္လာျခင္း၊ ပဋိပကၡအမ်ားစုမွာ ေန႔အခ်ိန္ထက္ ညအခ်ိန္မ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားေနျခင္း မွာလည္း ေသြး႐ိုး သား႐ိုး မဟုတ္သည္မွာ ထင္ရွားေၾကာင္းလည္း ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ပါရွိသည္။ ယခုျဖစ္စဥ္မ်ားမွာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ မိတၳီလာၿမိဳ႕တြင္ ျဖစ္ပြား ခဲ့ေသာ ျဖစ္စဥ္မ်ားႏွင့္ ဆင္တူ ယိုးမွား ရွိေနေၾကာင္းလည္း ထုတ္ျပန္ခ်က္၌ ေဖာ္ျပ ထားသည္။
မႏၲေလးပဋိပကၡ ျဖစ္စဥ္အတြင္း တာ၀န္ရွိသူမ်ားက မထိန္းသိမ္းျခင္းအေပၚ ပုဒ္မ ၄၃၆ ျပင္ဆင္ေရးအတြက္ မႏၲေလးတိုင္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕မွ NLD တိုင္းစည္း႐ံုးေရး အဖြဲ႕အား ေခၚယူသတိေပးျခင္း၊ ““ပန္းရဲ႕လမ္း”” ဂီတ ေဖ်ာ္ေျဖေရးမ်ားကို ဟန္႔တားျခင္း ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ္လည္း ဇူလိုင္ ၁ ရက္မွစ၍ လမ္းမေပၚတြင္ လူစုလူေ၀းႏွင့္ အၾကမ္းဖက္အုပ္စု၏ လႈပ္ရွားမႈမ်ားကိုမူ ထိေရာက္စြာ ထိန္းသိမ္းျခင္း မရွိေၾကာင္း ႏႈိင္းယွဥ္ ေဖာ္ျပထားသည္။
အဆိုပါ ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ သံသယရွိသူ ၁၆ ဦးႏွင့္ ညမထြက္ရ အမိန္႔ မလိုက္နာသူ ၃၄၆ ဦးကို ဖမ္းဆီး အေရးယူထားေၾကာင္း အစိုးရက ထုတ္ျပန္ ထားေသာ္လည္း ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားေစရန္အတြက္ လူမႈ ကြန္ရက္မ်ားတြင္ လႈံ႕ေဆာ္ေနသူမ်ားကိုမူ ဖမ္းဆီးအေရးယူျခင္း မရွိေသးေပ။ ပုဒ္မ ၁၄၄ မလိုက္နာသူ ၃၄၆ အနက္ ၁၄၅ ဦးကိုမူ ပညာေပး ကိုယ္တုိင္ ခံ၀န္ခ်က္ျဖင့္ လႊတ္ေပးခဲ့ၿပီးျဖစ္ကာ ၁၈၈ ဦးကိုမူ ဆက္လက္ အေရးယူူထားဆဲ ျဖစ္သည္။
ယခုကဲ့သို႔ ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ေပၚလာျခင္းမွာ ျပည္သူလူထုအား အာ႐ံုလႊဲေစရန္အတြက္ လုပ္ေဆာင္ေနျခင္း ျဖစ္ၿပီး NLD ႏွင့္ ၈၈ မ်ဳိးဆက္(ၿငိမ္း/ပြင့္)တုိ႔ ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္ေနသည့္ ပုဒ္မ ၄၃၆ ျပင္ဆင္ေရး လႈပ္ရွားမႈအား တန္ျပန္ တိုက္ခိုက္ေနျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သံုးသပ္မႈမ်ား ရွိသည္။
ဩ““ပဋိပကၡ ဖန္တီးၿပီး ျပည္သူလူထုကို အာ႐ုံေျပာင္းေအာင္ လုပ္တတ္တဲ့ ဆိုက္၀ါး အသြင္လႈပ္ရွားမႈ ျဖစ္ႏိုင္ ပါတယ္။ ဒီခ်ဳပ္ရဲ႕ ၄၃၆ ျပင္ဆင္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို အဟန္႔အတား ျဖစ္ေအာင္ လုပ္တဲ့သေဘာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ရွိပါတယ္”” ဟု ႏုိင္ငံေရး ေလ့လာသံုးသပ္သူ ေဒါက္တာရန္မ်ဳိးသိမ္းက ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္သို႔ သံုးသပ္ ေျပာဆိုသည္။
ပဋိပကၡျဖစ္စဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အခ်ဳိ႕ေသာသူမ်ားမွာ လူမ်ဳိးေရးႏွင့္ ဘာသာေရး အဓိက႐ုဏ္း ပိုမို ျပင္းထန္ လာေစႏုိင္သည့္ လြန္လြန္က်ဴးက်ဴး ေရးသားခ်က္မ်ားအား လူမႈကြန္ရက္ေပၚ၌ မိမိ၏႐ုပ္ပံု အမွန္ျဖင့္ ေပၚေပၚ ထင္ထင္ ေရးသားမႈမ်ား ရွိသလို အေကာင့္အတုမ်ားျဖင့္ ဘာသာေရး၊ လူမ်ဳိးေရး မုန္းတီးမႈမ်ား ပိုမိုဆိုးရြားေစရန္ ေရးသားမႈမ်ားလည္း ရွိသည္။
သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကလည္း ဇူလုိင္ ၇ ရက္တြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည့့္ မိန္႔ခြန္း၌ ““မီဒီယာလြတ္လပ္မႈကို တိုင္းျပည္ အက်ဳိး ျဖစ္ေစမယ့္ ေရးသားေျပာဆုိ မႈအစား ႏုိင္ငံေတာ္ လံုၿခံဳေရးအတြက္ အႏၲရာယ္ ေပးလာပါက တည္ဆဲ ဥပေဒမ်ားႏွင့္အညီ ထိေရာက္စြာ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း”” သတိေပး ေျပာၾကား ထားသည္။
သို႔ေသာ္လည္း အြန္လိုင္း စာမ်က္ႏွာမ်ား၌ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး ပဋိပကၡမ်ား ပုိမို ျပင္းထန္လာေစရန္ လႈံ႕ေဆာ္ ေရးသားေနမႈမ်ားကိုမူ အစိုးရ အေနျဖင့္ ေဖာ္ထုတ္အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ျခင္း မရွိသည့္ အေပၚ၌လည္း ေ၀ဖန္မႈမ်ားရွိသည္။
လူမႈကြန္ရက္ ေဖ့စ္ဘုတ္မွ တစ္ဆင့္ လႈံ႕ေဆာ္မႈမ်ား၊ ေသြးထုိးမႈမ်ား မျဖစ္ေစရန္အတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ ေဖ့စ္ဘုတ္ ကြန္ရက္ကို ေခတၱခဏ ပိတ္ထားခဲ့ျခင္းမ်ား ရွိခဲ့ၿပီး ““လံႈ႕ေဆာ္မႈေတြကို ပိတ္ခ်င္တာေပါ့ဗ်ာ။ လံႈ႕ေဆာ္မႈေတြ၊ ေသြးထိုးမႈေတြ၊ နားစြန္နားဖ်ားၾကားမႈေတြ အကုန္လံုးကို လုပ္ေနတဲ့အခါက်ေတာ့ လူအုပ္စု အခ်င္းခ်င္း ၾကားထဲမွာ၊ မိမိတို႔ရဲ႕ အဖြဲ႕အစည္းၾကားထဲမွာ အမုန္းဓာတ္ခံေတြကို လႈံ႕ေဆာ္ေပးေနသလိုမ်ဳိး ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ မိမိရဲ႕စာတစ္ေၾကာင္း၊ ေပတစ္ေၾကာင္းသည္ ဒါဟာ ႀကီးမားတဲ့ ပဋိပကၡႀကီးတစ္ခုကို ဦးတည္ ေစတယ္”” ဟုလည္း ရဲမွဴးခ်ဳပ္၀င္းေခါင္က ထိုင္းႏုိင္ငံအေျခစိုက္ ဧရာ၀တီ သတင္းဌာနသို႔ ေျဖၾကားခဲ့ဖူးသည္။
သို႔ေသာ္ ယခုကဲ့သို႔ လူမႈကြန္ရက္အား ပိတ္ပစ္ျခင္းမွာ အနာႏွင့္ေဆး မတည့္ျဖစ္သည့္ လုပ္ရပ္ဟု ျပည္သူမ်ား အၾကား ေ၀ဖန္လ်က္ရွိၿပီး ထိုကဲ့သို႔ လႈံ႕ေဆာ္ေရးသားမႈမ်ား၊ ေရးသားသူမ်ားကို ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ အေရးယူရန္ သာ အဓိကျဖစ္သည္ဟု သံုးသပ္လ်က္ ရွိသည္။
““ဒီျဖစ္စဥ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ အဓိက တာ၀န္ရွိတာက သမၼတနဲ႔ အစုိးရအဖြဲ႕ပါ။ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေအာင္၊ တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းေအာင္၊ ပဋိပကၡကို ေျပၿငိမ္းေအာင္ မလုပ္ႏိုင္ရင္ သမၼတနဲ႔ အစုိးရအဖြဲ႕၊ အစိုးရကို ဖြဲ႕စည္းတဲ့ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး ပါတီတို႔မွာ တာ၀န္ရွိမွာပါ။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ထဲမွာ အေျခအေနေတြ ႐ႈပ္ေထြးႏိုင္ ေျခရွိေပမယ့္ မျဖစ္ေအာင္ ထိန္းႏိုင္ဖို႔က အစိုးရနဲ႔ အာဏာရ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး ပါတီမွာ အဓိက တာ၀န္ရွိပါတယ္”” ဟု ႏိုင္ငံေရး ေလ့လာ သံုးသပ္သူ ေဒါက္တာရန္မ်ဳိးသိမ္းက ေျပာသည္။
ယခင္ကလည္း အစိုးရအား အြန္လုိင္းမွတစ္ဆင့္ ထိုးႏွက္ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားအား လႊတ္ေတာ္၌ပင္လွ်င္ ေကာ္မတီဖြဲ႕ရန္ အဆိုတင္သြင္းကာ အေရးယူရန္ ျပဳလုပ္ခဲ့ဖူးသည္။
ေဒါက္တာဆိတ္ဖြားဆုိသူ၏ ဘေလာ့ဂ္စာမ်က္ႏွာ၌ ““ဥပေဒ အထက္တြင္ လႊတ္ေတာ္ရွိသည္”” ဟုေရးသား ခဲ့မႈအား လႊတ္ေတာ္တြင္ ေကာ္မရွင္ ဖြဲ႕အေရးယူရန္ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ ေဒါက္တာစုိးရင္က ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီ ၁၇ ရက္တြင္ ျပဳလုပ္သည့္ လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀း၌ အေရးႀကီး အဆုိအျဖစ္ တင္သြင္း ခဲ့ဖူးသည္။ ယင္းသို႔ ေကာ္မရွင္ဖြဲ႕ အေရးယူရန္ လႊတ္ေတာ္တြင္း မဲခြဲဆံုးျဖတ္ရာ၌ ေထာက္ခံမဲ ၃၄၇ မဲ၊ ကန္႔ကြက္မဲ ၁၅၇ မဲျဖင့္ အတည္ျပဳ ေပးခဲ့သည္။
ယင္း ေဒါက္တာဆိတ္ဖြား ဆိုသူမွာ အစိုးရ၏ ျပန္ၾကားေရး ဒု၀န္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္ဟု သတင္းမ်ား ထြက္ေပၚခဲ့ၿပီး ျပည္တြင္း မီဒီယာသမား အခ်ဳိ႕ကိုလည္း စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္က ေခၚယူ စစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ေသးသည္။ ေဒါက္တာ ဆိတ္ဖြားဆုိသူမွာ မိမိ မဟုတ္ေၾကာင္း ဦးရဲထြဋ္က မီဒီယာမ်ားသို႔ ျငင္းခ်က္ ထုတ္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္း တရားခံ မေပၚဘဲ အဆုိပါကိစၥ ေမွးမွိန္ခဲ့သည္။
ယခုအခ်ိန္တြင္လည္း လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ေပၚေစရန္အတြက္ လူမႈကြန္ရက္မ်ားအတြင္း လႈံ႕ေဆာ္ ေရးသားေနမႈမ်ားမွာ အႏၲရာယ္ႀကီးေသာ လုပ္ရပ္ျဖစ္ေၾကာင္းကို ““ဘာသာေရးကို သံုးၿပီး ႏိုင္ငံေရး လုပ္ေနတာကေတာ့ ဒါ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒနဲ႔လည္း မကိုက္ညီဘူး။ လုပ္လည္း မလုပ္အပ္တဲ့ ကိစၥလည္း ျဖစ္တယ္။ ေနာင္အႏၲရာယ္ေတြလည္း အမ်ားႀကီးျဖစ္ႏုိင္တယ္”” ဟု အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဇူလိုင္ ၄ ရက္တြင္ သတင္းမီဒီယာမ်ားသို႔ ေျပာၾကားသည္။
သို႔ေသာ္ လက္ရွိ ျဖစ္ပ်က္ေနသည့္ ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ NLD ေၾကညာခ်က္ အတုမ်ား ျဖန္႔ေ၀မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ““ေၾကညာခ်က္အတု လုပ္တာကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ ေအာက္တန္းက်တဲ့၊ သူရဲေဘာေၾကာင္တဲ့ လုပ္ရပ္လို႔ သတ္မွတ္ ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီခ်ဳပ္ကို ႏိုင္ငံေရး အက်ပ္အတည္းတစ္ခုထဲ ေရာက္ေအာင္ တြန္းပို႔တာပါ။ ဒီခ်ဳပ္နဲ႔ ၿပိဳင္ဘက္ အစုအဖြဲ႕ေတြရဲ႕ လုပ္ရပ္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္””ဟု ေဒါက္တာ ရန္မ်ဳိးသိမ္းက သံုးသပ္သည္။
ေအာင္ထြန္းလင္း