ေလယာဥ္ဆိုက္လုဆိုက္ခင္မွာေတာ့ မဂၤလာေစတီပုထိုးေတာ္ရဲ႕ ထိပ္ဖူးနားမွာ မွိန္ေဖ်ာ့ေဖ်ာ့ညေနခင္းေနလံုးႀကီးျဖည္းျဖည္းခ်င္းဆင္းေနၿပီး အနီရင့္နဲ႔ ပုစြန္ဆီေရာင္အေသြးေတြ ျဖာက်ေနတဲ့ေအာက္မွာ ဘုရားပုထိုး ေစတီရာေပါင္းမ်ားစြာကို ပန္းခ်ီကားသဖြယ္ေတြ႕ရတဲ့ ေန၀င္ခါနီး ျမင္ကြင္း ကို ခပ္ျမန္ျမန္ ခံစားလိုက္ရတယ္။
“သိပ္ကိုႀကီးက်ယ္၊ သိပ္ကိုလွပတာပဲ”လို႔ ရည္မြန္ေၾကာ့ရွင္းတဲ့ ျပင္သစ္အမ်ဳိးသမီးတဦးက စတီးလက္ရန္းကို တင္းတင္းဆုပ္ကိုင္ရင္း ျပင္သစ္လို တီးတိုးေျပာလိုက္တယ္။
ပုဂံရဲ႕သိမ္ေမြ႕တဲ့ ေရွးေဟာင္းအႏုလက္ရာအလွအပေတြဟာ တစံုတရာ ခ်ဳိ႕တဲ့အားနည္းမႈေၾကာင့္ စိုးရိမ္ဖြယ္ အေျခအေနေတြေအာက္ကို ၀မ္းနည္းဖြယ္ ေရာက္ရွိေနတာေတြ႕ရတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ အန္ေကာ၀ပ္ကိုဆိုရင္ ယူနက္စကိုကကမၻာ့ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ တည္ရွိရာေနရာတခုအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္သတ္မွတ္ၿပီး ေရွးမူမပ်က္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေပး ေနတာေတြ ရွိတယ္။
ပုဂံမွာေတာ့ ယူနက္စကိုရဲ႕ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ခဲ့မႈေတြဟာ မၾကာေသးမီႏွစ္မ်ားအတြင္းက ရပ္စဲဖို႔ အေၾကာင္းဖန္လာခဲ့တယ္။ ကမၻာေပၚမွာရွိတဲ့ ႀကီးက်ယ္ခမ္းနားတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ေတြထဲက တခုျဖစ္တဲ့ ပုဂံဘုရားပုထိုးေစတီေတြကိုထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ဖို႔အတြက္ ယူနက္စကိုအေနနဲ႔ အေသးစိတ္ အစီအစဥ္တခုကို ေရးဆြဲခဲ့ၿပီးလည္း ျဖစ္တယ္။ ပ်က္စီးယုိယြင္းမႈမရွိဘဲ နဂိုအတိုင္း မြမ္းမံျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းတဲ့ အလုပ္ကို ယူနက္စကိုလို ႏုိင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းလက္ထဲ လႊဲအပ္ဖို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြအေနနဲ႔ စိတ္မပါလက္မပါျဖစ္ေနျခင္းဟာ ေက်ာ္လႊားဖို႔အလြန္ခက္ခဲတဲ့ ဧရာမအတားအဆီးတခုျဖစ္ခဲ့တယ္။
အခုအခါမွာ အာရွကေရွးေဟာင္းအႏုပညာခ်စ္ျမတ္ႏုိးသူေတြနဲ႔ ကမၻာတ၀န္းက ေရွးေဟာင္းအႏုပညာခ်စ္ျမတ္ႏိုးသူအမ်ားအျပားဟာ ပုဂံရဲ႕ အနာဂတ္အတြက္ အထူးပဲစိုးရိမ္ေသာကေရာက္ေနၾကပါတယ္။ ျမန္မာစစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြဆီမွာ က်ယ္ေျပာတဲ့ ျပင္ပကမၻာနဲ႔ သူတို႔အၾကား ကူးလူး ဆက္ဆံမႈေတြကို ဖြင့္လွစ္ဖို႔စီစဥ္ေနတဲ့ အရိပ္လကၡဏာေတြ မေတြ႕ရဘူး။ အမွန္စင္စစ္ ပုဂံေရွးေဟာင္းသုေတသနနယ္ေျမမွာ ကြ်မ္းက်င္မႈမရွိဘဲ လုပ္ေဆာင္ေနတာေတြဟာ ေရွးလက္ရာေတြ တည္တံ့ခိုင္ၿမဲမႈနဲ႔ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးတံခါးဖြင့္လွစ္မႈကို ထိခိုက္ေစတဲ့အျပင္ ဒီထက္ပိုၿပီး ပုဂံရဲ႕ အနာဂတ္အေရးကိုပါ ၿခိမ္းေျခာက္ႏိုင္တဲ့ အရိပ္လကၡဏာေတြ ထင္ထင္ ရွားရွား ေတြ႕ ခဲ့ရပါတယ္။
ပ်က္စီးယုိယြင္းမႈမရွိဘဲ နဂိုအတိုင္းမြမ္းမံျပင္ဆင္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြကို ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္ တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ႏိုင္တဲ့ အသိအျမင္ ဗဟုသုတနဲ႔ ကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္ေတြမရွိဘဲ အလြဲလြဲအမွားမွား ၫႊန္ၾကားေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းလုပ္ေဆာင္မႈေတြအေပၚ မၾကာေသးမီႏွစ္မ်ားအတြင္း မြမ္းမံထိန္းသိမ္းမႈ ကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္မ်ားက စိတ္ပ်က္ညည္းညဴခဲ့ၾကပါတယ္။
မၾကာေသးမီဆယ္စုႏွစ္မ်ားအတြင္း မြမ္းမံျပင္ဆင္ခဲ့တဲ့ ႀကိဳးပမ္းအား ထုတ္မႈေတြကေတာ့ ေရွးေဟာင္းအုတ္ပံုအၿပိဳအပ်က္ေတြရဲ႕ထိပ္မွာ ဘီစကြတ္ခ်ပ္ေတြ ငယ္စဥ္ႀကီးလိုက္ ဆင့္ထပ္ထားသလို ဒီဇိုင္းသစ္ေတြ ျပဳလုပ္ျခင္း၊ ေရွးေဟာင္းနံရံေဆးေရးပန္းခ်ီပံုေတြေပၚ ထံုးျဖဴသုတ္ျခင္း၊ ျပဳျပင္မြမ္းမံဖို႔အတြက္ ေရခ်ဳိးခန္းသံုးေႂကြျပားေတြနဲ႔ တျခားေဆာက္လုပ္ ေရးပစၥည္းအတုေတြကို အသံုးျပဳျခင္း၊ ဘုရားေစတီေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရဲ႕ ထိပ္မွာဆီေလ်ာ္မႈမရွိတဲ့ ေခတ္သစ္အထြတ္ေတြ၊ အဆင့္ေတြ တပ္ဆင္ျခင္း စတာေတြကို ျပဳလုပ္ခဲ့တာပဲျဖစ္ပါတယ္။ အလွဴရွင္ေတြကို ဘုရားအို ဘုရားပ်က္တခုခ်င္းစီအလုိက္ တာ၀န္ယူေစၿပီး မြမ္းမံျပင္ဆင္မႈေတြ ျပဳလုပ္ခိုင္းတာဟာလည္း စစ္မွန္မႈကို ယုတ္ေလ်ာ့ပ်က္စီးေစခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ လႊမ္းၿခံဳၿပီးျမင္ရတဲ့ ပုဂံဘုရားပုထိုးေတြရဲ႕ လွပမႈကေတာ့ အခုအထိ မ်က္စိပသာဒျဖစ္စရာေကာင္းတုန္းပါပဲ။ ေနာက္ၿပီး ဧည့္သည္ အမ်ားစုက ဘုရားပုထိုးေတြရဲ႕ အျပစ္အနာအဆာေတြနဲ႔ စိုးရိမ္ဖြယ္ အေျခအေနေတြကို လံုး၀သတိမျပဳမိၾကပါဘူး။
ရန္ကုန္ကေနပ်ံသန္းလာတဲ့ ပုဂံေလေၾကာင္းလိုင္းေလယာဥ္ အေနာက္ဘက္ကိုေစာင္းေကြ႕လိုက္တယ္ဆိုရင္ပဲ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ ပုဂံကို ပထမဆံုးအႀကိမ္ ဖ်တ္ခနဲျမင္လိုက္ရၿပီး ေခ်ာကလက္ေရာင္ထေနတဲ့ ဧရာ၀တီျမစ္ႀကီးက ျမင္ကြင္းထဲကိုေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။
ေရွးအက်ဆံုးဘုရားေစတီေတြဟာ ဧရာ၀တီျမစ္ရဲ႕ အေရွ႕ဘက္ကမ္း နဲ႔ အနီးဆံုးမွာတည္ရွိေနၾကတယ္။ တခါက က်ံဳးပတ္ပတ္လည္၀ိုင္းၿပီး အခုအခါမွာ တစစီက်ဳိးပဲ့ေနတဲ့ အုတ္ၿမိဳ႕႐ိုးႀကီးသာရွိေတာ့တဲ့ ပုဂံၿမိဳ႕ေဟာင္း ဟာ ကမၻာလွည့္ခရီးသည္ ပို႔ေဆာင္တဲ့ ကူးတို႔သေဘၤာေတြနဲ႔ ကုန္တင္သေဘၤာေတြ ဆိုက္ကပ္ရာဆိပ္ကမ္းတခုအျဖစ္ အသံုးေတာ္ခံေနတယ္။ ပုဂံၿမိဳ႕ေဟာင္းမွာတည္းခိုးခေစ်းႀကီးတဲ့ အဆင့္ျမင့္ဟိုတယ္တခ်ဳိ႕နဲ႔ အလယ္အလတ္နဲ႔ အဆင့္နိမ့္ တည္းခိုခန္းေတြ ကြက္တိကြက္က်ား ေတြ႕ရတယ္။ အဆင့္ျမင့္ဟိုတယ္ႀကီးေတြရဲ႕ အနီးနားတ၀ိုက္မွာသာ စားေသာက္ဆိုင္ အခ်ဳိ႕ ရွိတယ္။ ဧည့္သည္အလာနည္းတဲ့ ေႏြရာသီမို႔လို႔ပဲလားမသိ၊ ကမၻာလွည့္ခရီးသည္အုပ္စုေတြ အနည္းငယ္ေလာက္ပဲ ေတြ႕ရတယ္။
ေလဆိပ္မွာ ကၽြန္ေတာ္ငွားစီးတဲ့ တကၠစီကားဒ႐ိုင္ဘာေမာင္စံလွ ဆီကေန ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား သင္ယူလိုက္ရတယ္။ ေလဆိပ္ကေနၿမိဳ႕ထဲကို ကားငွားမယ္ဆိုရင္ (၁၄) ေဒၚလာတဲ့။ ပုဂံေရွးေဟာင္းသုေတသန နယ္ေျမကို လွည့္လည္ၾကည့္႐ႈဖို႔အတြက္ သူ႔ရဲ႕တကၠစီကိုငွားမယ္ဆိုရင္ တေန႔လံုးစာေဒၚလာ (၂၀) နဲ႔ ႀကိဳတင္ငွားလို႔ရတယ္တဲ့။ အျခားေရြးခ်ယ္စရာအေနနဲ႔ စက္ဘီးငွားမယ္ဆိုရင္ တရက္ (၅) ေဒၚလာဒါမွမဟုတ္ ျမင္းလွည္း ငွားစီးမယ္ဆိုရင္ တရက္ (၇) ေဒၚလာတဲ့။ ေအာင္မဂၤလာဟုိတယ္မွာ ေရေႏြးနဲ႔ ေရခ်ဳိးလို႔ရၿပီး ေလေအးေပးစက္နဲ႔ ေရခဲေသတၱာပါတဲ့ ေစ်းသက္သာတဲ့ အခန္းဆိုရင္ တရက္ (၁၅) ေဒၚလာတဲ့။
မြန္းမလြဲခင္ အခ်ိန္ေလးမွာေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ဖုန္တေထာင္း ေထာင္းထေနတဲ့ လွည္းလမ္းေၾကာင္းတေလွ်ာက္ ေျမာက္ႂကြေျမာက္ႂကြ ျဖစ္ေနၾကၿပီး လမ္းဟုိဘက္ဒီဘက္ကိုလြန္းထိုးေနတယ္။ လမ္းတေလွ်ာက္မွာ ေဒသခံေတာင္သူ (အမ်ဳိးသမီးအမ်ားစု) စိုက္ပ်ဳိးၿပီး ေအာင္ျမင္ျဖစ္ထြန္း ေနတဲ့ ၀ါခင္း၊ ႏွမ္းခင္း၊ ေျပာင္းဖူးခင္းစိမ္းစိမ္းေတြကို ျဖတ္လာခဲ့ရတယ္။
ဂူဘုရားငယ္ေလးေတြ ရာေပါင္းမ်ားစြာ ၀န္းရံေနတဲ့ ဂူဘုရားႀကီး အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ေျမျပန္႔လြင္ျပင္ေပၚမွာတရိပ္ရိပ္နဲ႔ ဘြားကနဲဘြားကနဲ ေပၚေပၚလာတယ္။ ၇၀ ျပည့္လြန္ေႏွာင္းပိုင္းႏွစ္ေတြမွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ေနာက္ဆံုး စစ္တမ္းေကာက္ယူမႈအရ မတူးေဖာ္ရေသးတဲ့ေနရာေပါင္း (၂၂၃၀) ကို ရွင္းလင္းလိုက္တဲ့အခါ အဲဒီေနရာေတြမွာ ဂူူဘုရား (၉၁၁) ဆူ ေတြ႕ရ တယ္။ အဲဒီဂူဘုရားေတြထဲက (၃၄၇) ဆူမွာနံရံေဆးေရးပန္းခ်ီ ကားခ်ပ္ေတြကို အေျခအေနအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ေတြ႕ရတယ္။ ပုထိုးဘုရား (၅၂၄) ဆူ၊ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း (၄၁၅) ေက်ာင္းနဲ႔ အိမ္ပံုစံေတြ၊ စာၾကည့္တိုက္ေတြ၊ သိမ္ေတြ၊ ၿပိဳလဲၿပီး ေျမေတြဖံုးလႊမ္းေနတဲ့ အေဆာက္အဦေတြ အပါအ၀င္ အျခားအေဆာက္အဦ (၃၁) ခုကိုလည္း ေတြ႕ရတယ္။
ပိုႀကီးတဲ့ ဂူဘုရားအစုအေ၀းေတြအားလံုးမွာ ကမၻာလွည့္ခရီးသည္ေတြ ေလွ်ာက္ၾကည့္ဖို႔ပန္းခ်ီကားေတြ၊ ယြန္းထည္ေတြ၊ ဘုရားဆင္းတုေတြ၊ ပုဂံရဲ႕ေနရာစံုက ေစတီပုထိုးဂူဘုရားေတြရဲ့ ဓာတ္ပံုပို႔စကတ္ေတြကိုေရာင္းတဲ့ ပ်ံက်ေစ်းတန္းတခုစီရွိတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာအလုပ္အကိုင္အလြန္ရွားပါးၿပီး ေခါင္းရြက္ဗ်ပ္ထိုးေစ်းသည္ေတြ၊ လက္ေပြ႕ေရာင္းတဲ့ ကေလးေစ်းသည္ ေတြဟာ ခက္ခက္ခဲခဲအသက္ေမြးေနၾကတာ ေတြ႕ရတယ္။
ပုဂံရဲ႕ေစတီပုထိုးဂူဘုရားေတြအႏွံ႔ ကမၻာလွည့္ခရီးသည္ေတြကို လမ္းျပပို႔ေဆာင္ေပးတဲ့ တကၠစီဒ႐ိုင္ဘာေတြနဲ႔ ျမင္းလွည္းေမာင္းသူေတြဟာ ကမၻာလွည့္ခရီးသည္ေတြဆီက ၀င္ေငြေတြရၾကလို႔ အလြန္အမင္း ေက်းဇူးတင္တဲ့ အေၾကာင္းေျပာျပၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ဟာ ဘုရားေစတီေတြနဲ႔ တိုက္႐ိုက္မသက္ဆိုင္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကိုေတာ့ သတိထားၿပီး ေျပာၾကဆိုၾကတယ္။
ပုဂံကိုလွည့္လည္ၾကည့္႐ႈတာ ႏွစ္ရက္ျပည့္တဲ့အဆံုးမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔နဲ႔ အကၽြမ္းတ၀င္ျဖစ္လာတဲ့ ကားဒါ႐ိုက္ဘာစံလွက “စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ဟိုတယ္ေတြအားလံုးကိုစစ္တပ္ကထိန္းခ်ဳပ္ထားတာပဲ”လို႔ ေျပာတယ္။ ရတဲ့ ပိုက္ဆံအမ်ားစုက ျပန္ကုန္တာပါပဲ။ စုမိတယ္လို႔ မရွိပါဘူး။ ေနာက္ၿပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ စစ္တပ္မေကာင္းတဲ့အေၾကာင္း တစံုတရာေျပာဆိုမိရင္ အင္မတန္အႏၱရာယ္ႀကီးပါတယ္။ အရာရာဆံုး႐ံႈး သြားႏိုင္ပါတယ္လို႔ သူကဆက္ေျပာတယ္။
ျမန္မာျပည္က ဆင္းရဲသားအမ်ားစုလိုပဲ စံလွဟာ တေနကုန္ ကြမ္းေသြးေတြ တပ်စ္ပ်စ္ေထြးေနတာေတြ႕ရတယ္။ သူကားေမာင္းေနခ်ိန္မွာ အိပ္မငိုက္ေအာင္လို႔ ပါးစပ္ထဲကိုကြမ္းတရာၿပီး တရာထည့္ၿပီး ၀ါးေနေတာ့ သူေျပာတဲ့ အဂၤလိပ္စကားကို နားလည္ဖို႔ပိုခက္လာတယ္။
ေနာက္ဆံုးေန႔က်ေတာ့ သူက “ခင္ဗ်ား ကြန္ပ်ဴတာေတြအေၾကာင္း နားလည္လား”လို႔ ေမးတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ျပႆနာအႀကီးအက်ယ္ တက္ေနလို႔တဲ့။
စံလွက ကၽြန္ေတာ့္ကိုသူ႔အိမ္လိုက္လည္ဖို႔ဖိတ္တယ္။ အဲဒီအိမ္မွာ သူဟာ သူ႔အေဖနဲ႔ အေမ၊ ညီႏွစ္ေယာက္၊ ညီမတေယာက္အျပင္ ကေလး (၆) ေယာက္ (၇) ေယာက္ေလာက္နဲ႔အတူေနတာေတြ႕ရတယ္။ သူက သူဂုဏ္အယူဆံုးပစၥည္းျဖစ္တဲ့ လက္ပ္ေတာ့ကြန္ပ်ဴတာတလံုးကိုတခ်က္ ေလာက္ၾကည့္ေပးဖို႔ေျပာတယ္။ သူ႔ကိုက်ိက်ိတက္ခ်မ္းသာပံုေပၚတဲ့ ဂ်ာမန္ဧည့္သည္တဦးက မၾကာေသးခင္ကဘဲ ေပးခဲ့တာလို႔ ေျပာတယ္။
ဒါေပမဲ့ ကံဆိုးခ်င္ေတာ့ အဲဒီဂ်ာမန္က စံလွကို ကြန္ပ်ဴတာဖြင့္ဖို႔လိုအပ္တဲ့ စကား ၀ွက္ (password) ေပးဖို႔ေမ့ခဲ့တယ္။ စကား၀ွက္မသိေတာ့ ကြန္ပ်ဴတာက ကနဦးစ၀င္ဖို႔ကို တခ်ိန္လံုး ျငင္းဆန္ေနေတာ့တာေပါ့။
သူ႔အိမ္က (၅) ေပေလာက္ျမင့္တဲ့ ေျခတံတိုသစ္သားအိမ္ကေလးပါ။ အလယ္မွာအခန္းက်ယ္ႀကီးတခန္းနဲ႔ အခန္းငယ္ေလးႏွစ္ခန္းရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ တံခါးေတြ၊ ျပတင္းေပါက္ေတြမွာခန္းဆီးေတြ လိုက္ကာေတြ မရွိဘူး။ လွ်ပ္စစ္မီးကို အိမ္နီးနားခ်င္းအိမ္တအိမ္ကေန ၀ိုင္ယာႀကိဳးတေခ်ာင္းနဲ႔ သြယ္ထားတယ္။ အိမ္နံရံမွာသံမိႈေတြ ဗရပြေတြ႕ရၿပီး နံရံမွာခ်ိတ္ထားတဲ့ ကုတ္အက်ႌေတြဟာ တအိမ္သားလံုးပိုင္ဆိုင္တဲ့ အ၀တ္အစားေတြကို ခင္းက်င္းျပသထားသလုိပါပဲ။
စံလွရဲ႕အိပ္မက္က တနည္းနည္းနဲ႔အင္တာနက္ခ်ိတ္ၿပီး ထူးေထြ ဆန္းျပားတဲ့ ျပင္ပကမၻာအေၾကာင္းကို ပိုသိခ်င္တာပါ။ သူ႔မွာကိုယ္ပိုင္ ကားမရွိဘူး။ သူကလူႀကီးတေယာက္ရဲ႕ကားကို ေမာင္းေပးတဲ့ ဒ႐ိုင္ဘာသာ ျဖစ္တယ္။ နက္ေမွာင္ေနတဲ့ ေရေႏြးၾကမ္းတခြက္ေသာက္ၿပီး ေဘးဘီကိုၾကည့္လိုက္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္ဆီကလက္ေဆာင္ရႏိုင္တဲ့ ပစၥည္းေတြအေပၚ ကေလးေတြ အာ႐ံုေရာက္ေနတာ ေတြ႕ရတယ္။ အထူးသျဖင့္ ကၽြန္ေတာ့္ ရွပ္အက်ႌအိတ္ကပ္ထဲက ေစ်းေပါတဲ့ ေဘာပင္ႏွစ္ေခ်ာင္းဆီကို ေပါ့။ ျမန္မာျပည္မွာ ႏိုင္ငံျခားသားတေယာက္ကိုဘယ္ေတာ့ ေတြ႕ေတြ႕ မၾကာခဏထပ္ထပ္ၿပီး သံၿပိဳင္ေအာ္ဟစ္ၾကတာဟာ လူႀကီးေတြနဲ႔ ကေလး ငယ္ေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားအတြက္ ဂါထာမႏၱန္တခု ရြတ္ေနၾကသလိုပါပဲ။ ကံမေကာင္းအေၾကာင္းမလွၾကလို႔သာ သူတို႔ ဒီလိုေအာ္ဟစ္ေတာင္းရမ္းေန ၾကတာပါ။ သူတို႔မွာေစာင့္ထိန္းရမယ့္ က်င့္၀တ္တခ်ဳိ႕ရွိတယ္ဆိုတာ သူတို႔ သိၾကပါတယ္။
လူဦးေရရဲ႕ အမ်ားရာစုႀကီးဟာ အလုပ္အကိုင္နည္းနည္းပဲရွိၾကၿပီး နပ္မွန္ ႐ံုေလာက္သာစားၾကရတယ္။ တေန႔တေဒၚလာဆိုတာ မေသထမင္းမေသ ဟင္းနီးနီးစားေနရတဲ့ လူအမ်ားစုရဲ႕ဘ၀ေတြကို သက္ေတာင့္သက္သာျဖစ္ေစတဲ့အထိ အႀကီးအက်ယ္ေျပာင္းလဲေစႏိုင္တယ္။ သူတို႔နဲ႔ ေပါ့ေပါ့ပါးပါး ေတြ႕ဆံုၿပီးတဲ့ေနာက္ ကၽြန္ေတာ္က စံလွရဲ႕မိသားစုကိုအခ်ိန္တိုအတြင္းမွာ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ ဘ၀တခုနဲ႔ အလွ်ံအပယ္ စားေသာက္ႏိုင္တဲ့ အေျခအေနေတြ ျဖစ္ေပၚလာမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္တဲ့အေၾကာင္း၊ တေန႔ေန႔မွာ စံလွဟာ အင္တာနက္ကိုေတာင္ ခ်ိတ္ဆက္ႏိုင္ၿပီး ျခားနားတဲ့ဘ၀တခုကို ဖန္တီးႏိုင္ပါေစေၾကာင္း စကားလက္ေဆာင္ေတြပါးခဲ့တယ္။
ကားကို ျပန္ေမာင္းလာတဲ့အခါ ေပ (၂၀၀) အျမင့္ရွိၿပီးဖန္ထည္ေတြ၊ ကြန္ကရစ္ေတြနဲ႔ ေဆာက္လုပ္ထားတဲ့ နန္းျမင့္ေမွ်ာ္စင္ကို ဘုရားေတြ ၾကားမွာ ေတြ႕ရတယ္။ နန္းျမင့္ေမွ်ာ္စင္ဟာ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္မွာ ဖြင့္လွစ္ခဲ့ တာျဖစ္ၿပီး ေဆာက္လုပ္ဆဲ အပန္းေျဖဟိုတယ္ အစုအေ၀းေတြနားမွာ ကပ္လ်က္ရွိေနတယ္။ စစ္အုပ္စုရဲ႕ စီမံကိန္းတခုျဖစ္တဲ့ အဲဒီေမွ်ာ္စင္ဟာ ထူးဆန္းၿပီး သီးျခားကမၻာဆန္တဲ့ ျမင္ကြင္းတခုအျဖစ္ သိသာေပၚလြင္ ေနတယ္။ ၿမိဳ႕ျပေလဆိပ္ႀကီးတခုက ေလေၾကာင္းထိန္းသိမ္းေရး ေမွ်ာ္စင္တခုနဲ႔ တူေနတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ လမ္းကေနေကြ႕ၿပီး ဆင္းသြားရတဲ့ မနီးမေ၀းက (၁၈) က်င္းရွိတဲ့ ပုဂံအပန္းေျဖေဂါက္ကြင္းကို ျဖတ္ေက်ာ္ ခဲ့တယ္။ အဲဒီေဂါက္ကြင္းကို ၁၉၉၉ ခုႏွစ္က ကမၻာ့လွည့္ခရီးသည္ေတြအတြက္ ရည္ရြယ္ဖြင့္လွစ္ခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။ အေစာပိုင္း ႏွစ္တခ်ဳိ႕မွာ ေရွးေဟာင္းသုေတသန နယ္ေျမကိုျဖတ္ၿပီး အေ၀းေျပးလမ္းမတခု ေဖာက္ လုပ္ခဲ့တယ္။
ကၽြန္ေတာ္ ပုဂံကေန ျပန္လာတဲ့အခါ ပုဂံရဲ႕အနာဂတ္ဟာလမ္းဆံု လမ္းခြတခုမွာ ေရာက္ေနတယ္ဆိုတဲ့ ခံစားမႈတခုပါလာခဲ့တယ္။ အ့ံဘနန္း ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္မႈတခု ေပၚေပါက္မလာခဲ့ရင္ သို႔တည္းမဟုတ္ ယူနက္ စကိုအရာရွိေတြအေနနဲ႔ စစ္အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔အတူတကြ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ သေဘာတူညီမႈ တစံုတရာမရရွိခဲ့ရင္ ပုဂံရဲ႕အနာဂတ္ဟာ အႀကီးအက်ယ္ စိုးရိမ္ရတဲ့ အေနအထားေတြ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကယူနက္စကိုရဲ႕ ေဒသဆိုင္ရာယဥ္ေက်းမႈအႀကံေပး အရာရွိတဦးျဖစ္တဲ့ ဘန္ေကာက္႐ံုးခြဲက ရစ္ခ်တ္အိန္ဂ်ယ္ဟတ္ကေတာ့ ဘီဘီစီကို အခုလိုေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ပုဂံဟာသူ႔ရဲ႕အတိတ္က ခမ္းနား ထည္၀ါတဲ့ အႏုလက္ရာမွတ္တမ္းစစ္စစ္ေတြ နည္းသထက္ နည္းနည္း လာၿပီး ေပါက္တတ္ကရေတြ ေရးထားတဲ့ နားမလည္ႏိုင္ဖြယ္ရာ စာအုပ္ႀကီးတအုပ္ ဖတ္ရသလုိအေနအထားမ်ဳိးကို ပိုမိုဆိုက္ေရာက္လာမယ့္ အႏၱရာယ္ ရွိေနတယ္”လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ေဒါက္တာလြဏ္းေဆြ
(Roy Hamric - Future of Myanmar temples worries Asian art conservationists ကိုဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျမန္မာျပန္ဆိုပါသည္)
News Watch(ေစာင့္ၾကည့္သတင္းဂ်ာနယ္)