● ဦးမ်ိဳးရန္ေနာင္သိန္း (NLD ပါတီ ဗဟိုသုေတသနလမ္းၫႊန္အဖဲြ႕ အတြင္းေရးမွဴး)
အရင္တုန္းကလို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေ၀ဖန္လို႔ မရေတာ့ဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔သံတမန္ဆက္ဆံေရး တစ္ခု တည္ ေဆာက္ၿပီးၿပီဆိုေတာ့ သူတို႔အေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္အစိုးရကို အဆိုးျမင္ရင္ေတာင္မွ သင့္ တင့္ေလ်ာက္ပတ္ တဲ့ ေ၀ဖန္မႈပဲ ေပးရလိမ့္မယ္။ ျမန္မာအစိုးရကို ဒီေလာက္ပဲေ၀ဖန္တယ္ဆုိရင္ သူ႔ ေ၀ဖန္မႈရဲ႕ ဆိုး၀ါးမႈ ၂ ဆ၊ ၃ ဆ ႀကိဳတြက္မွရမယ္။ သူေျပာတာေတြက ျမန္မာျပည္နဲ႔ အလွမ္းေ၀းေန ေသးတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက တံခါး နည္း နည္းေလးပဲ ဖြင့္ေပးရေသး တယ္။ အေမရိကန္က ထိပ္တန္း ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေတာက္ေလွ်ာက္ ၀င္လာေန တယ္ဆိုတာကို ၾကည့္ ျခင္းအားျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံလိုမ်ိဳး ပထ၀ီႏိုင္ငံေရးအရ အေရးပါတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ အေမရိ ကန္ႏိုင္ငံက ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္ခ်င္တာ ကိုေတြ႕ရတယ္။… အခုမီဒီယာဖိႏွိပ္ မႈေတြ ျပင္းထန္ လာတယ္။ ေတာင္သူ လယ္သမားေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေျဖရွင္းတဲ့အခါမွာ စနစ္တက်ေပၚ လစီခ်မွတ္ေျဖရွင္းတာကို မေတြ႕ရ ဘူး။ အလုပ္သမား ျပႆနာေတြ လည္း ဒီအတိုင္းပဲ။ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ လည္း ေရြး ေကာက္ပြဲ က ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ ဘက္လိုက္မႈ၊ ဖိႏွိပ္မႈေတြ သိသာလာတယ္။ ႏိုင္ငံေရးသံုးသပ္သူ အေနနဲ႔ကေတာ့ လက္ရွိ အစိုးရရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြက ပိုပိုဆိုးရြား လာတယ္။ ဒီမိုကေရစီလမ္း ေၾကာင္းနဲ႔ ေသြဖည္တဲ့ပံုသြားေန တယ္လို႔ ျမင္ေနရတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေမရိကန္က ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ သံ တမန္ဆက္ဆံေရးအရ ဒီေလာက္ ပဲ ေ၀ဖန္ တာ မထူးဆန္းပါဘူး။
● ဦးေစာ၀င္းထြန္း (တုိင္းလိုင္ (ရွမ္းနီ) အမ်ိဳးသားမ်ား ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးပါတီ အတြင္းေရးမွဴး)
ကၽြန္ေတာ္ျမင္တာကေတာ့ ဂၽြန္ကယ္ရီက သံတမန္အရ ေျပာတာေပါ႔။ သူေျပာေနတဲ့အခ်က္ ေတြက လက္ေတြ႕ မွာ လိုအပ္ေနတဲ့ အခ်က္ေတြေပါ႔။ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္၊ ေတာင္သူလယ္သမား ေျမယာကိစၥ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ကိစၥစတဲ့ ကိစၥေတြေပါ႔။ အဲဒီအေပၚမွာ အစိုးရလက္ေတြ႕ေျဖရွင္းအေကာင္ အထည္ေဖာ္ဖို႔ အားနည္းေန တယ္ ေပါ႔။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ အေနနဲ႔ အားလံုးနီးပါးေတာ့ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူး။ အစိုးရသက္တမ္း တစ္ခုအတြင္းေရတိုနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ လို႔မရတဲ့ကိစၥ။ ကၽြန္ေတာ့္အျမင္ေပါ႔ေနာ္။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီး လည္း ေနာက္တက္လာမယ့္ အစိုးရကလည္း ဒီျပႆနာေတြကို ဆက္လက္ေျဖရွင္းရမယ့္ ကိစၥပဲလို႔ ျမင္ပါတယ္။
● ေဒၚခြန္ဂ်ာ (ကခ်င္ၿငိမ္းခ်မ္း ေရးကြန္ရက္)
ကၽြန္မအေနနဲ႔ကေတာ့ နံပါတ္တစ္က ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ တကယ္ပဲ ဒီမိုကရက္တစ္တိုင္းျပည္ေပါ့ေနာ္။ ျပည္သူ လူထုက ေရြးခ်ယ္တင္ ေျမႇာက္တဲ့ အစုိးရနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ထားတဲ့ တိုင္းျပည္စစ္မွန္တယ္ဆိုရင္ ေတာ့ ဂၽြန္ကယ္ရီ ေျပာသြားတဲ့အရာ ေတြေကာ၊ မႏွစ္တုန္းက အုိဘားမားေျပာ သြားတာေတြနဲ႔ အတူတူ ေလာက္ပဲရွိပါတယ္။ ျပည္ သူလူထု လုိလားတဲ့အခ်က္နဲ႔ အတူတူပဲ။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ ယခုလက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕အေျခအေနက လက္ ေတြ႕မွာက်ေတာ့ စာေတြ႕နဲ႔ေတာ္ ေတာ္ကြာေနတယ္။ ေလာေလာ ဆယ္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲထားတဲ့ဥပေဒ ေတြ ေကာ၊ အသစ္ဖန္တီးထားတဲ့ ဥပေဒေတြေကာ ဒါေတြကို ၾကည့္ လုိက္ရင္ တခ်ဳိ႕ဟာေတြက မူလနဲ႔ ဘာမွ မကြာ ဘူး။ အေျပာေတာ့ရွိတယ္။ အမွန္တကယ္လုိက္လုပ္ ျခင္းေတာ့ မရွိဘူးတဲ့။ ဒီလိုျဖစ္ေန တယ္။ နည္းနည္းေတာ့ ယံုၾကည္ရ ခက္တယ္။ သူတို႔ေျပာထားတဲ့ အတုိင္း လိုက္နာပါမယ္ လို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံက ကတိက ၀တ္ေပးတာ လည္း မရွိဘူး။ အကယ္၍ ကတိက၀တ္ ေပးၿပီး ေဖာက္ဖ်က္ တယ္ဆုိရင္ ေတာင္ အေရးယူဖို႔နည္းလမ္းမရွိ ဘူး ေလ။ ဒီလိုေျပာထားေသာ္လည္းပဲ လုိက္လုပ္ဖို႔ေတာ့ သိပ္မျမင္ ေယာင္ဘူး။ တကယ္လုိ႔ လုပ္တယ္ ဆိုရင္ ေတာင္ အေပၚယံပဲလုပ္တာ ျဖစ္ေနတယ္။
● ေဒၚခင္ေလး (Triangle Women Support Group Founder)
ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ကေတာ့ ဒီအတုိင္းပဲ ေျပာသြားတာပဲတဲ့။ ဒီအ ေပၚမွာ လုိုက္လုပ္တာ မလုပ္တာကေတာ့ နံပါတ္ ၁ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ အဖြဲ႕မွာ တကယ္စိတ္ေကာင္းေစ တနာေကာင္းရွိတယ္ ဆိုရင္ ေတာ့ သူတို႔တတ္ႏုိင္သေလာက္ ႀကိဳးစားမယ္။ အခက္အခဲေတြေတာ့ရွိမယ္။ ႏွစ္ ၅၀ ေလာက္ အာဏာရွင္ ေအာက္မွာ ေနခဲ့ရၿပီးေတာ့ အခုမွ ျပန္စၿပီးလုပ္ရတဲ့ ကာလျဖစ္တဲ့အ တြက္အရမ္းခက္ခဲမယ္ဆုိတာ နား လည္ တယ္။ ဒါေပမဲ့ တုိင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ေခါင္းေဆာင္ေတြအေန နဲ႔ တကယ္စိတ္ရင္းေစတနာအမွန္ နဲ႔လုပ္မယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ျဖစ္ေပၚ တိုးတက္မႈရွိမယ္လုိ႔ ယံုၾကည္တယ္။ ေစတနာမေကာင္းဘဲနဲ႔ တျခားရည္ ရြယ္ခ်က္ေတြ ရွိေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အခ်ိန္ဆြဲတာေတြ မလိုုလား အပ္တဲ့ကိစ္ၥေတြ ေပၚလာေအာင္ လုပ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဂၽြန္ကယ္ရီ ေျပာတဲ့ကိစၥေတြျဖစ္ဖို႔ ေတာ္ေတာ္ ခက္ခဲမယ္။ ကၽြန္မအျမင္ေျပာရရင္ အေမရိကန္အစုိးရက ျမန္မာ အစိုးရ အေပၚ လုိတာထက္ပိုၿပီး အမွတ္ ေတြေပးထားတယ္။ ပိုၿပီးလိုက္ ေလ်ာထားတယ္။ တကယ္တမ္း လုပ္တဲ့ လုပ္ရပ္က တစ္မတ္ဖိုးရွိေပမယ့္ အေမရိကန္အစုိးရေပးထားတဲ့ favour က တစ္က်ပ္ဖိုးေလာက္ျဖစ္ ေနတယ္။ အေလွ်ာ့အတင္းနဲ႔ဆက္ ဆံတတ္တာသူတို႔ရဲ႕ေပၚလစီပဲေလ။
● ေဒါက္တာညိဳညိဳသင္း (ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္)
ဒါကေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ တစ္ေယာက္တည္း လုပ္လို႔ရတဲ့ ကိစၥမဟုတ္ဘူး။ ပြင့္ပြင့္လင္း လင္းေျပာရရင္ တရားဥပေဒ စိုးမိုး ေရးကိုအေျခခံရမွာ ဆိုတဲ့အခါက် ေတာ့ လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ အခန္းက႑ က အမ်ားႀကီး ပါေန တယ္။ လႊတ္ ေတာ္က တကယ္ကို လူကိုအေျခ မခံတဲ့၊ မူကိုပဲအေျခခံတဲ့ စနစ္ တစ္ခုျဖစ္ေအာင္ လုိအပ္တဲ့ ဥပေဒေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္နဲ႔ အျမန္ဆံုး ျပ႒ာန္းဖို႔လိုတာေပါ႔။ ဥပေဒရဲ႕ အားနည္းခ်က္ေတြကို အေျခခံၿပီး အာဏာပိုင္ေတြက အခြင့္အေရး ယူတာေတြလည္း ရွိတယ္။ အခုထက္ထိကို ႏိုင္ငံအတြင္းမွာက မူကိုအေျခ မခံ တဲ့ လူကိုအေျခခံတဲ့ ဥပေဒေတြ အမ်ားႀကီးရွိေန တယ္။ ဥပမာ ဥပေဒေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား၊ ဖိႏွိပ္တဲ့ ဥပေဒ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား၊ ဥပေဒေဟာင္းေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဥပမာ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္အရ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က အခါအားေလ်ာ္စြာ ထင္ျမင္ယူဆသည့္အတိုင္း အဲဒီလိုေပါ႔ သမၼတေတြ၊ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေတြ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာပိုင္ေတြကို အႂကြင္းမဲ့အာဏာေပးထားတဲ့ ဥပေဒေတြကို အျမန္ဆံုး လႊတ္ေတာ္ ေတြ က ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေပးရမယ္။ ဖ်က္သိမ္းပစ္ရမယ္။ အဲဒါမွသာလွ်င္ ဂၽြန္ကယ္ရီလိုလားတဲ့ တကယ့္ ကိုဒီမို ကေရစီ ႏိုင္ငံကို သြားေနတဲ့ စစ္မွန္တဲ့ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး ျဖစ္လာမွာ။ မဟုတ္လို႔ရွိရင္ အေယာင္ေဆာင္ ႏိုင္ငံတကာ ရဲ႕ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈကို လိုခ်င္လို႔ ဟန္ေဆာင္ေျပာင္းလဲမႈပဲ ျဖစ္လိမ့္မယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အစိုးရက သူ႔ရဲ႕ က်န္တဲ့လ ၂၀ အတြင္းမွာ သက္ေသျပရမယ္။
တင္ဇာေအာင္
ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္သတင္းဌာန