အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္၊ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ေတြ ေျပာင္းလဲလာသည့္အခါ ထိုစနစ္ေအာက္မွ ပညာေရး၊ စီးပြားေရး၊ က်န္းမာေရးစသည္တို႔လည္း ေျပာင္းလဲလာရသည္။ မေျပာင္းလဲေသာ၊ မေျပာင္းလဲခ်င္ေသာ အစိတ္အပိုင္း တခို့်ကေတာ့ ျပႆနာေတြရိွေနသည္။ သို႔ေသာ္ လူထုတရပ္လံုးကေတာ့ ဗဟု၀ါဒေခၚ လူအမ်ား အကို်းရိွမည့္ စနစ္သို႔ေျပာင္းလဲသည္ကို ေသာင္းေသာင္းျဖျဖႀကိဳဆိုလက္ခံၾကပါသည္။ ထိုေျပာင္းလဲျခင္းနွင့္အတူ အႏုပညာထဲမွာ ပညာတရပ္ျဖစ္ေသာ ႐ုပ္ရွင္အႏုပညာသည္လည္း ေျပာင္းလဲ လာရမည္ျဖစ္သည္။ ႐ုပ္ရွင္မွာအႏုပညာႏွင့္ အတတ္ပညာႏွစ္ရပ္ ေပါင္းစပ္ပါ၀င္သည္။ အနုပညာထဲမွာလည္း ႐ုပ္ရွင္အႏုပညာသည္ ျပည္သူလူထုႏွင့္ အနီးစပ္ဆံုး၊ လူထုကို အထိေရာက္ဆံုးသတင္းႏွင့္အေၾကာင္းအရာကို ေပးပို႔ႏိုင္သည့္ လူထုနားအလည္ဆံုး ဘာသာရပ္တခုျဖစ္သည္။ စာမတတ္သူ၊ နားမၾကားသူပင္ အ႐ုပ္ကို ၾကည့္၍ နားလည္သေဘာေပါက္ႏိုင္သည္။ ဒီေတာ့ အထိေရာက္ဆံုးျဖစ္သည္။
ျမန္မာ့႐ုပ္ရွင္ႏွစ္ ၁၀၀ ျပည့္ေတာ့မည့္အခ်ိန္တြင္ ေပးလာသည့္ အကယ္ဒမီဆုေပးပဲြသည္လည္း အထူးအေလးဂ႐ုျပဳရမည့္ အစီအစဥ္ပါ။
ျမန္မာ့႐ုပ္ရွင္ကို ၁၉၅၂ ခုႏွစ္မွ စတင္ၿပီး ထူးခၽြန္ဆုမ်ား ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့သည္။ ႐ုပ္ရွင္အကယ္ဒမီ ထူးခြ်န္ဆုကို ပထမဆံုး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမမွာ ေပးခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ေရႊတိဂံုဘုရားလမ္းက ဂ်ဴဗလီေဟာ၊ ျမန္မာ့အသံျမက္ခင္းျပင္နွင့္ ယဥ္ေက်းမႈလဟာ ျပင္ဇာတ္ရံု၊ သု၀ဏၰအားကစားခန္းမႀကီးစသျဖင့္ ေနရာအမ်ဳိးမ်ဳိးေရႊ႕၍ က်င္းပေပးခဲ့သည္။ အားလံုးကေတာ့ အဓိကၿမိဳ႕ေတာ္ရန္ကုန္မွာပဲ ေပးခဲ့သည္။
''ကၽြန္ေတာ္နဲ႔ ေနာ္ကူးမ ၁၉၇၄ အတြက္ေပးတာ ၇၅ မွာ မိုးေတြရြာတဲ့အတြက္ ေနရာမရိွလို႔ အင္း ယားလိတ္ဟိုတယ္မွာေပးတာ၊ ကၽြန္ေတာ္တေယာက္တည္းေပးတာ ဦးသိန္းေဖျမင့္ မေသေသးဘူး။ ဆရာ ေရႊဥေဒါင္းမေသေသးဘူး။ ဆရာ ေရႊဒံုးဘီေအာင္ မေသေသးဘူး။ ေရႊဟသၤာ႐ုပ္ရွင္ကေနၿပီးေတာ့ စံေရႊျမင့္ ေရးတဲ့ ေနာ္ကူးမ ကာတြန္းဇာတ္လမ္း၊ အဲဒါကို ေရႊဟသၤာ႐ုပ္ရွင္ကေန ႐ိုက္တယ္။ ဇာတ္ညႊန္းနာမည္ခံတာက ဆရာဗိုလ္ကေလးတင့္ေအာင္၊ ေနာက္ၿပီး ဇာတ္ညႊန္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ဒါ႐ိုက္တာဦးထြန္း၀င္း ေရးေပးတယ္။ ေနာက္ၿပီး ဆရာႀကီးခ်စ္ခင္ရဲ႕သား ဒါ႐ိုက္တာလွေ၀က ကင္မရာကိုင္ေပးတယ္။ ကိုၿငိမ္းၿငိမ္းက ဒါ႐ိုက္တာအမည္ခံၿပီး ႐ိုက္ေပးတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ (ဦးေအာင္လြင္)ပါတဲ့ ဇာတ္၀င္ခန္းအကုန္လံုးက ကၽြန္ေတာ့္ကို ေပး႐ိုက္တဲ့အတြက္ ကၽြန္ေတာ္ ကိုယ့္ဘာကိုယ္ ႐ိုက္တယ္။ အဲဒီကားမွာက ၇၄ မွာ ႐ိုက္တဲ့အတြက္ ၇၅ ခုမွာ ကၽြန္ေတာ္က မတ္လမွာ 'ေနျခည္ျဖာမွ ေႏြးေသာေၾကာင့္' ကား၊ ေရခဲေတာင္ မွာ႐ိုက္ၿပီး ျပန္လာေတာ့ မုတ္ဆိတ္ဗရပြနဲ႔ အကယ္ဒမီေပးမွန္းမသိဘဲ တက္ယူရတယ္။ အဲဒါ အင္းယားလိတ္မွာပါ။ ေနာ္ကူးမ ဇာတ္ကားက ဇာတ္ေဆာင္ဆုရတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ (ေအာင္လြင္)က ဇာတ္ပို႔အေနနဲ႔ ရတယ္၊ လူၾကမ္းလုပ္ ၿပီးေတာ့ ရတယ္။ အဲဒီအ႐ုပ္ကို ေရႊတိဂံုဘုရားမွာ လွဴလိုက္တယ္။ ဆရာ ေရႊဒံုးဘီေအာင္တို႔၊ ဆရာသိန္းေဖ ျမင့္တို႔ မကြယ္လြန္ေသးဘူး။ ဦးေအာင္ျမင့္ျမတ္ရယ္၊ ဦးလင္းေအာင္ရယ္၊ ဦးေဇာ္လင္းတို႔ရယ္ ကၽြန္ေတာ့္ကို အေဖာ္လုပ္ၿပီး ဂုဏ္ျပဳၾကတယ္''ဟု အင္းယားလိတ္မွာ အကယ္ဒမီေပးခဲ့ေၾကာင္း၊ အကယ္ဒမီဆု ႏွစ္ဆုသာ ေပးခဲ့ေၾကာင္း အကယ္ဒမီဦးေအာင္လြင္က ေျပာသည္။
၁၉၈၈ ေနာက္ပိုင္း ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ကစၿပီး အစိုးရ႐ံုးစိုက္ရာ ေနျပည္ေတာ္မွာပဲ က်င္းပခဲ့ပါသည္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလမွာေတာ့ သု၀ဏၰအားကစား႐ံုမွာ ျပန္လည္က်င္းပခဲ့ပါသည္။ ႏွစ္စဥ္ စစ္အစိုးရျပန္ၾကားေရးဌာနက ဦးစီးက်င္းပေနခဲ့ရာမွ ျမန္မာ႐ိုင္ငံ႐ုပ္ရွင္ အစည္းအ႐ံုး (အရပ္သားမ်ားဖဲြ႕စည္းထားသည့္အဖဲြ႕)က ဦးစီးက်င္းပ ခဲ့ပါသည္။
၂၀၁၇ မတ္လ ၁၈ ရက္မွာေတာ့ ျပည္သူ႔ရင္ျပင္မွာ က်င္းပျပဳလုပ္ေတာ့မည့္ အကယ္ဒမီပဲြကိုေတာ့ ပရိသတ္ တခ်ဳိ႕ ေစာင့္စားေနၾကသည္။
၂၀၁၆ ဇန္န၀ါရီမွ ဒီဇင္ဘာထိ ႐ံုတင္ျပသသည့္ ဇာတ္ကား ၃၃ ကားရိွခဲ့သည္။ ျမန္မာ့႐ုပ္ရွင္အကယ္ဒမီ စိစစ္ေရးအဖဲြ႕၀င္မ်ား ၾကည့္႐ႈစိစစ္ခဲ့ၾကေသာ ႐ုပ္ရွင္ကားမ်ားကေတာ့ အႏူးဘစ္၊ စားတယ္။ ခ်စ္လွစြာေသာ အမုန္း၊ ေဖ့စ္ဘုတ္ရြာ၊ ခိုးဆိုးလုႏိႈက္၊ ႐ံုးပတီသီးေလးမ်ား၊ မေနာေျမမွ ေက်ာက္စိမ္းကမာၻ၊ အီေဖကိုယ္တို႔ ေရြးေကာက္ပဲြ၊ မေအးပြင့္ျမင့္ျမင့္စန္းလမ္းသံုးဆယ္၊ ကၽြန္ေတာ္ကၽြန္မေယာက်္ားဗိုက္ႀကီးသည္၊ အုတ္ၾကား ျမက္ေပါက္၊ ရပ္ကြက္ဘုရင္မ၊ ေမွာ္ေက်ာက္စာ၊ ႐ိုက္လိုက္ပါဦး ဒုန္းဒုန္းဒုန္း၊ ကာလာစံုလက္ဆင္၊ လူးရတနာ သိုက္၊ ေအဒင္ရဲ႕နတ္သမီး၊ ေဘာစိ၊ သႀကၤန္ျပတိုက္၊ ရပ္ကြက္ဘုရင္မ-၂၊ ဘန္ေကာက္မွ မႏၲေလးသို႔၊ ေရႊဒဂၤါးကို ေထြခင္းကစားမယ္၊ ႏွစ္ေယာက္တဘ၀၊ ဘြေႏၲာၾကက္သူခိုး၊ မင္းလည္းဘိုေက ငါလည္း ဘိုေက၊ ငဘ၊ ပေရာ္ဖက္ဆာေဒါက္တာဆိတ္ဖြား၊ ေမထုန္ရာသီဖြား၊ ႏွင္းဆီပန္သူ၊ မယံုရင္ပံုျပင္မွတ္ စသည့္ကားမ်ား ျဖစ္သည္။
ယင္းအထဲမွ ၁၂ ကားအား ထူးခၽြန္ဆု ၁၂ ဆုကို ခီ်းျမႇင့္ပါေတာ့မည္။ တစ္ေျပးေနေသာ ဆုရမည္ဟု နာမည္ ထြက္ေနေသာကားမ်ားကေတာ့ ခ်စ္လွစြာေသာအမုန္း၊ ခိုးဆိုးလုႏိႈက္၊ မေနာေျမမွ ေက်ာက္စိမ္းကမာၻ၊ ငဘ၊ ေမထုန္ရာသီဖြား၊ ဘန္ေကာက္မွ မႏၲေလးသို႔ စသည့္ကားေတြပဲျဖစ္ပါသည္။ တစ္ေျပးေနေသာ ဇာတ္ေဆာင္ဆု၊ ဒါ႐ိုက္တာဆုမ်ားကေတာ့ -
အမ်ဳိးသားဇာတ္ေဆာင္ဆု ခန္႔မွန္းခ်က္
အုတ္ၾကားျမက္ေပါက္ဇာတ္ကားထဲက သ႐ုပ္ေဆာင္ထြန္းထြန္း၊ ခိုးဆိုးလုႏိႈက္ကားထဲက သ႐ုပ္ေဆာင္ျမင့္ျမတ္၊ ေအဒင္ရဲ႕နတ္သမီးထဲက စိုင္းစိုင္းခမ္းလိႈင္၊ ငဘဇာတ္ကားထဲက ၀ါရင့္သ႐ုပ္ေဆာင္ တေက်ာ့ျပန္ေက်ာ္သူ။
အမ်ဳိးသမီးဇာတ္ေဆာင္ဆု ခန္႔မွန္းခ်က္
ခ်စ္လွစြာေသာအမုန္းဇာတ္ကားမွ သက္မြန္ျမင့္ သို႔မဟုတ္ ၀တ္မႈန္ေရႊရည္။
အမ်ဳိးသားဇာတ္ပို႔ဆု ခန္႔မွန္းခ်က္
ခ်စ္လွစြာေသာအမုန္းဇာတ္ကားမွ ဇင္၀ိုင္း၊ ပေရာ္ဖက္ဆာေဒါက္တာဆိတ္ဖြားမွ အကယ္ဒမီ လူမင္း။
ဒါ႐ိုက္တာဆု ခန္႔မွန္းခ်က္
ခ်စ္လွစြာေသာအမုန္းဇာတ္ကား ဒါ႐ိုက္တာ၀ိုင္း၊ အႏူးဘစ္ဇာတ္ကားမွ ဒါ႐ိုက္တာလူမင္း၊ ငဘဇာတ္ကား ဒါ႐ိုက္တာခင္ေစာမ်ဳိး။
႐ုပ္ရွင္ဓာတ္ပံုဆု ခန္႔မွန္းခ်က္
မေနာေျမမွေက်ာက္စိမ္းကမာၻဇာတ္ကားမွ ဓာတ္ပံုပညာရွင္ေအာင္ႏိုင္၊ အႏူးဘစ္ဇာတ္ကား၏ ဓာတ္ပံုပညာရွင္ ဦးေဇာ္ျမင့္၊ ေမွာ္ေက်ာက္စာဇာတ္ကား၏ ဓာတ္ပံုပညာရွင္ထြန္းထြန္း။
တျခားတျခားေသာ ရုပ္ရွင္အတတ္ပညာပိုင္း ဆိုင္ရာဆုမ်ားႏွင့္ ေတးဂီတဆု၊ အသံဆု၊ ဇာတ္ညႊန္းဆု၊ ဇာတ္ကားဆု၊ ႐ုပ္ရွင္တည္းျဖတ္ဆု၊ ႐ုပ္ရွင္ဆိုင္ရာ အထူးဆုတို႔ကိုေတာ့ မခန္႔မွန္းေတာ့ပါ။ မိမိေမွ်ာ္လင့္ ထားတာမ်ား၊ ထင္ထားတာမ်ားႏွင့္ ထပ္တူက်၊ မက် ကို ၂၀၁၇ မတ္လ ၁၈ ရက္မွာ ေစာင့္စားၾကရန္သာ ရိွပါသည္။ ထို႔ျပင္ တခုေတာ့ အထူးေျပာလိုပါသည္။ ႐ုပ္ရွင္အကယ္ဒမီေပးရာမွာ ျပည္သူမ်ား ပါ၀င္လာေရးပဲ ျဖစ္သည္။
တခိ်န္က အကယ္ဒမီဆု ျပည္သူေတြ ဘယ္လိုပါ၀င္ခဲ့သလဲ
တခိ်န္က ႐ုပ္ရွင္မင္းသား၊ မင္းသမီးမ်ားကို အကယ္ဒမီဆုေပးရာမွာ ဖိတ္ၾကားထားေသာဧည့္သည္ မ်ားအျပင္၊ ျပည္သူလူထုထဲက စိတ္ပါ၀င္စားသူမ်ားပါ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္ဟု ဆိုပါသည္။ မင္းသမီး၊ မင္းသားဆုေရြးခ်ယ္ေသာအခါ ဆုေၾကညာမည့္သူက ဆုမေၾကညာမီ လာေရာက္အားေပးၾကသည့္ ပရိသတ္ထဲကိုပါ ေမးလိုက္ပါသည္တဲ့။
''ဘယ္မင္းသားမ်ား ျဖစ္ႏိုင္သလဲ''
ထိုအခါ အျပင္ပရိသတ္ဆီမွ အသံမ်ားထြက္ လာသည္။ ေက်ာ္ေဆြ၊ ေက်ာ္ေဆြ၊ ထြန္းေ၀၊ ထြန္းေ၀ စသျဖင့္ အသံမ်ားထြက္ေပၚလာၿပီး ေနာက္ဆံုးဆုစာရင္းေၾကညာခ်က္ထြက္လာသည့္အခါ ပရိသတ္က မိမိတို႔ ခန္႔မွန္းခ်က္ႏွင့္ ကိုက္ညီသူမ်ားက ေသာင္းေသာင္းျဖျဖ လက္ခုပ္ၾသဘာတီး အားေပးခဲ့ၾကသည္။ ခန္႔မွန္းခ်က္ႏွင့္ မတိုးသူမ်ားမွာလည္း ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ထိုမင္းသားသည္ ျပည္သူေတြ ဘယ္ေလာက္ အားေပးခဲ့သည္၊ စိတ္၀င္စားသည္ဆိုသည္ကို ခန္႔မွန္းလို႔ရသည္။
မင္းသမီးဆုဆိုလွ်င္လည္း ပရိသတ္ဆီက အသံေတြထြက္ေပၚလာသည္မွာ အလြန္ၾကည္ႏူးစရာ၊ ေပ်ာ္စရာေကာင္းခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
''ဘယ္မင္းသမီးရမယ္ထင္လဲ''ဟုဆိုလွ်င္
ျမင့္ျမင့္ခင္၊ ခင္ယုေမ စသျဖင့္ ပရိသတ္ဆီက ခန္႔မွန္းအသံေတြ ထြက္ေပၚလာသည္။ ေနာက္မွ ဆုေၾကညာခ်က္ထြက္ေပၚလာသည္။ ဆုေၾကညာခ်က္ႏွင့္ ပရိသတ္အသံနွင့္ တထပ္တည္းတေယာက္တည္း ျဖစ္ေနခဲ့ေသာႏွစ္ကေတာ့ မင္းသမီးျမတ္မြန္ အကယ္ဒမီရခဲ့ေသာႏွစ္ဟု ဆိုပါသည္။ မင္းသမီးဆု မေၾကညာမီဆုေၾကညာမည့္သူက ပရိသတ္ထံေမးလိုက္ေသာအခါ ပရိသတ္ထဲမွ အသံတသံပဲ ၾကားရသည္ဟု ဆိုသည္။
''ျမတ္မြန္၊ ျမတ္မြန္''ဟူ၍
ထိုနွစ္က 'ကႀကီးေရက'ဇာတ္ကားႏွင့္ ျမတ္မြန္ အကယ္ဒမီရခဲ့သည္။ အကယ္ဒမီဆုကိုပင္ ထိုဇာတ္ကားထဲက အတိုင္း ခံုဖိနပ္ႏွင့္ ဆံပင္တိုေလးစည္းၿပီး ေဘာင္းဘီတိုေလးႏွင့္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ဆုတက္ယူခဲ့သည္ဟု တခိ်န္က အကယ္ဒမီျမတ္မြန္က သူတို႔ေခတ္က အကယ္ဒမီအေၾကာင္း အမွတ္တရေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ အကယ္ဒမီဆုသည္ ျပည္သူက အားေပး၍ ဇာတ္ကား၊ ဇာတ္ေဆာင္ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ ဆုေပးေသာ အခါမွာလည္း ပရိသတ္ခန္႔မွန္းခ်က္အေရးႀကီးသည္။ ပရိသတ္မဲဆႏၵႏွင့္ ပရိသတ္ စိတ္ပါ၀င္စားမႈ၊ အားေပးမႈ သည္လည္း အလြန္အေရးႀကီးပါသည္။
႐ုပ္ရွင္သည္ ျပည္သူ၏အားေပးမႈႏွင့္ ရပ္တည္ရသျဖင့္ ျပည္သူထဲက ျပည္သူမ်ားကို အထင္အျမင္မေသးၾကရန္၊ ျပည္သူကို ေစတနာေမတၱာထားၾကရန္ ျပည္သူက အေကာင္းအညံ့ေ၀ဖန္ၾကလွ်င္လည္း ဆင္ျခင္ျပဳျပင္ၾကဖို႔ အေရးႀကီးေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါသတည္း။
ခ်စ္ေမာင္(အ၀ကြ်န္း)
News Watch(ေစာင့္ၾကည့္သတင္းဂ်ာနယ္)